Polskie Towarzystwo Krajoznawcze rok założenia 1906W podzielonej zaborami Polsce, a konkretnie pod zaborem rosyjskim (w tzw. Kongresówce) w roku 1906 powstało Polskie Towarzystwo Krajoznawcze. Jego założycielami byli m. in. Aleksander Janowski, Karol Hofman, Kazimierz Kulwieć, Zygmunt Gloger, Kazimierz Czerwiński. Jednym z głównych jego celów było ukazywanie piękna ziemi polskiej oraz rozbudzanie uczuć patriotycznych poprzez poznawanie Polski. Towarzystwo wielką wagę przywiązywało do wychowywania młodzieży. Liczne grono działaczy społecznychpodjęło się roli przewodników i wychowawców. PTKraj. prowadziło działalność popularyzatorską, wydawniczą i turystyczną. W szczególności Towarzystwo organizowało i prowadziło muzea krajoznawcze, m.in. w Kaliszu (1908), Suwałkach (1908), Piotrkowie Trybunalskim (1909), Łowiczu (1910), Sandomierzu (1921), Nowogrodzie nad Narwią (1927) i Warce. Ich zbiory gromadzone były przez członków PTKraj. z danego terenu. Towarzystwo wydawało przewodniki, informatory i pocztówki, a także (od 1910 roku) rocznik krajoznawczy Ziemia. Publikowali w nim m.in. Ludwik Krzywicki, Wacław Nałkowski, Eugeniusz Romer, Ludomir Sawicki, Stanisław Thugutt^[1].

Pierwsze schronisko PTKraj. powstało w Świętej Katarzynie, u podnóża Łysicy w Górach Świętokrzyskich. Kolejne powstawały na atrakcyjnych turystycznie nizinnych obszarach kraju.

Po I wojnie światowej i odzyskaniu niepodległości towarzystwo objęło działalnością cały kraj. Powstawały liczne oddziały i koła. Organizacja prężnie rozwijała się do wybuchu II wojny światowej. Towarzystwo reaktywowano w 1945. Ze względów politycznych, pod wpływem władz państwowych, powstał projekt rozwiązania PTKraj. (jak również Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego) i stworzenia nowej, jednej organizacji turystycznej w Polsce. W dniu 16 grudnia 1950 odbyły się dwa osobne zjazdy PTT i PTKraj., które powzięły dwie niezależne uchwały o samorozwiązaniu się jednej i drugiej organizacji. W dniu następnym, 17 grudnia 1950,PTK wraz z Polskim Towarzystwem Tatrzańskim utworzyło Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze.

Członkowie Honorowi

1. Aleksander Jabłonowski - 1909 r.

2. Bronisław Chlebowski - 1909 r.

3. Gustaw Manteuffel - 1909 r.

4. Tadeusz Korzon - 1912 r.

5. Bronisław Znatowicz - 1912 r.

6. Benedykt Dybowski - 1914 r.

7. Wandalin Szukiewicz - 1914 r.

8. Władysław Szajnocha - 1920 r.

9. Stefan Żeromski - 1924 r.

10. Aleksander Janowski - 1927 r.

11. Karol Hoffman - 1927 r.

12. Kazimierz Kulwieć -

---