Konsument wg definicji znajdującej się w Kodeksie Cywilnym, art. 221, to osoba fizyczna dokonująca czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.
8. Podstawowe funkcje instytucji chroniących prawa konsumenta w Polsce
(Miejski Rzecznik Konsumentów, Federacja Konsumentów, Inspekcja
Handlowa, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów). W jaki sposób
instytucje te są w stanie pomóc konsumentom?
UOKiK:
- prowadzenie postępowań w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów
- prowadzenie postępowań w sprawach ogólnego bezpieczeństwa produktów - służących ochronie zdrowia i życia konsumentów.
- monitorowanie systemu nadzoru rynku, który służy zapewnieniu, że w obrocie znajdują się wyłącznie produkty bezpieczne i spełniające zasadnicze wymagania - określone w aktach prawnych wprowadzających do prawa polskiego tzw. dyrektywy nowego podejścia
- zarządzanie systemem monitorowania i kontrolowania jakości paliw ciekłych
- prowadzenie postępowań antymonopolowych w sprawach praktyk ograniczających konkurencję
- prawo kontroli koncentracji, w celu niedopuszczenia do sytuacji, w której w wyniku łączenia się przedsiębiorców powstanie podmiot dominujący na rynku.
Inspekcja Handlowa:
Kontrola legalności i rzetelności działania przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów odrębnych w zakresie produkcji handlu i usług,
Kontrola produktów wprowadzonych do obrotu w zakresie zgodności z zasadniczymi wymaganiami określonymi w przepisach odrębnych z wyłączeniem produktów podlegających nadzorowi innych właściwych organów,
Kontrola produktów znajdujących się lub przeznaczonych do obrotu handlowego m.in. w zakresie oznakowań i zafałszowań oraz kontrola usług,
Podejmowanie mediacji w celu ochrony interesów i praw konsumentów,
Organizowanie i prowadzenie stałych, polubownych sądów konsumenckich,
Prowadzenie poradnictwa konsumenckiego,
Miejski Rzecznik Konsumentów:
zapewnienie bezpłatnego poradnictwa konsumenckiego i informacji prawnej w zakresie ochrony interesów konsumentów,
występowanie do przedsiębiorców w sprawach ochrony praw i interesów konsumentów,
prowadzenie edukacji konsumenckiej,
współdziałanie z właściwymi delegaturami, składanie wniosków w sprawie stanowienia i zmiany przepisów prawa miejscowego w zakresie ochrony konsumentów,
Federację Konsumentów - podobnie jak Inspekcja Handlowa, zajmuje się rozwiązywaniem problemów indywidualnych konsumentów na terenie całej Polski, ma prawo do wnoszenia pozwów w imieniu klienta, a także prowadzi działania z zakresu edukacji konsumenckiej,
Uwaga:
W razie dochodzenia swoich praw w przypadku nieuznania gwarancji zgłaszamy się do Miejskiego (Powiatowego) Rzecznika Praw Konsumentów odpowiadającego miejscowości, w której jesteśmy zameldowani, np. jeśli jesteśmy z Wrocławia - idziemy do Miejskiego Rzecznika we Wrocławiu ale jeśli np. jesteśmy z Oławy (lub okolic) - udajemy się do Powiatowego Rzecznika Konsumentów.
Obcokrajowcy lub osoby, które przebywają daleko od miejsca zameldowania mogą udać się do Federacji Konsumentów.
9. Znaczenie polubownych sądów konsumenckich w rozstrzyganiu sporów
pomiędzy konsumentami a sprzedawcami
SĄD POLUBOWNY PRZY RZECZNIKU UBEZPIECZONYCH
Zajmuje się sprawami toczącymi się między konsumentem, a zakładem ubezpieczeniowym lub towarzystwem emerytalnym. Wartość sporu musi być większa niż 1000 zł. Formą wykorzystywaną do tego typu sporów jest arbitraż. Aby rozpocząć postępowanie należy złożyć wniosek o wszczęcie sprawy przed Sądem Polubownym przy Rzeczniku Ubezpieczonych, wpłacić bezzwrotną opłatę rejestracyjną w wysokości 15 zł oraz opłatę arbitrażową, która w zależności od wartości sporu może wynosić od 100 do 3 000 zł. Opłata wnoszona jest przez wnioskodawcę dopiero w momencie wyrażenia przez ubezpieczyciela zgody na sprawę w Sądzie. (Bez zgody pozwanego sprawa może się nie odbyć.) Wszystkie koszty postępowania reguluje strona przegrana. Wyrok jest wykonalny dopiero w momencie zatwierdzenia go przez Sąd Powszechny.
Rozwiązywanie sporów z pomocą Sądów Polubownych pozwala elastycznie podejść do sprawy. Strony mogą odpowiednio dostosować samą procedurę do swoich bieżących potrzeb, czasu pracy, możliwości finansowych. Jest to sposób, który w szczególności dla Konsumenta pozwala zaoszczędzić czas i pieniądze, ponieważ sprawy rozwiązywane są szybciej, a także kosztują mniej niż w Sądach Powszechnych.