2. Charakterystyka warunków górniczo-geologicznych

• Miejsce zalegania złoża

Złoże węgla kamiennego powierzchni, na którym została zlokalizowana Kopalnia Węgla Kamiennego „Bogdanka” S.A. położona jest w północno-wschodniej części Centralnego Rejonu Węglowego Lubelskiego Zagłębia Węglowego. Pod względem położenia znajduje się ono na wyniesieniu Łukowsko - Hrubieszowskim w obrębie tzw. Zapadliska Włodawskiego. Złoże to usytuowane jest w pobliżu miastowości Łęczna. W jego otoczeniu znajdują się niewielkie zabudowania (domy mieszkalne), a na północy lasy oraz zbiorniki wodne m.in. jezioro Piaseczno, Rogóźno. W pobliżu znajdują się parki Krajobrazowe „Park Krajobrazowy Pojezierza Łęczyńskiego”, „Poleski Park Narodowy”, „Nadwieprzański Park Krajobrazowy”. W zlewni niewielkiej rzeki Świnka znajduje się większość terenu górniczego kopalni.

• Kategoria ochrony powierzchni

Złoże zakwalifikowane zostało do II kategorii ochrony powierzchni, ze względu na wskaźniki deformacji, które dla tej właśnie kategorii mają następujące wartości:

• Nachylenie T [mm/m] ≤ 5,0

• Odkształcenie poziome ε [mm/m] ≤ 3,0

• Promień krzywizny R [km] ≥ 12

Kategoria terenu górniczego powinna uwzględniać ekstremalne deformacje, jakie wystąpią w rejonie obiektu w całym okresie ujawniania się wpływów eksploatacji górniczej.

• Głębokość zalegania złoża, jego grubość i kąt nachylenia

Złoże węgla zalega na głębokości od -824 do 58 m.n.p.m., średnia głębokość zalegania wynosi -441 m.p.p.m. Pokład nachylony jest pod kątem 11,4° w kierunku południowo - wschodnim, natomiast jego miąższość jest prawie stała i wynosi 2,6m. Azymut linii rozciągłości jest równy 32°.

• Rodzaje skał stropowych i spągowych w otoczeniu pokładu węgla

Zarówno skałami spągowymi (których grubość wynosi 12 m), jak i stropowymi (grubość 5,2m) w otoczeniu pokładu węgla znajduje się łupek ilasty. Charakteryzuje się on średnim uławiceniem. Klasyfikacja GIG umieszcza go pod symbolem B. Jego laboratoryjna wytrzymałość na ściskanie R_c wynosi 25-39 (śr.32) [MPa], na rozciąganie R_r = 1,9-3 (śr.2,5) [MPa], zwięzłość f jest równa 1,3 - 2,0, wskaźnik rozmakalności r wynosi 0,8, natomiast wskaźnik szczelinowatości RQD 81%.

• Profil skał otaczających pokład węgla

Profil skał otaczających pokład węgla wygląda następująco, od góry: piaskowiec, łupek piaszczysty, piaskowiec, łupek ilasty, węgiel, łupek ilasty. Skały w bezpośrednim sąsiedztwie zostały scharakteryzowane..

Piaskowiec jest typu średnioziarnistego (ziarno ok.1mm) o średnim uławiceniu. Wg. klasyfikacji GIG charakteryzuje go litera C. Jego wytrzymałość na ściskanie R_c waha się w granicach 40-54 (śr.48) [MPa], natomiast na rozciąganie R_r 3-4,2 (śr.3,7) [MPa]. Wskaźnik zwięzłości f wynosi 2,1-3,0, rozmakalności r 1,0, a wskaźnik szczelinowatości RQD 72%.

Bezpośrednio pod piaskowcem znajduje się łupek piaszczysty, wg. Klasyfikacji GIG zakwalifikowany jako D. Jego wytrzymałość na ściskanie R_c zawiera się w granicach 55-74 (śr.65) [MPa], natomiast na rozciąganie R_r 4,2-5,7 (śr.5,0) [MPa]. Wskaźnik zwięzłości f wynosi 3,1-4,0, rozmakalności r =0,9, a szczelinowatości RQD 91%.

• Występujące zagrożenia naturalne

W pokładzie węgla stwierdzono występowanie trzech zagrożeń naturalnych: pyłowe, metanowe oraz zagrożenie tąpaniami.

• Pyłowe zakwalifikowano jako drugi stopień zagrożenia, który charakteryzuje się:

Rodzaj zapylenia	Zawartość wolnej krzemionki
		Poniżej 2%	Od 2% do 10%	Od 10% do 70%	Powyżej 70%
Pył całkowity mg/m^3	20-40	8-16	4-8	2-4
Pył frakcji wdychanej mg/m^3	-	4-8	2-4	0,6-1,2

• Zagrożenie metanowe zaliczono do trzeciej kategorii. Stężenie wynosi od 4,5 do 8 m³/Mg _CSW.

• Zagrożenie tąpaniami drugiego stopnia. Oznacza to, iż:

- część pokładów skłonna jest do tąpań, w których eksploatacja prowadzona jest w sposób zapobiegający powstawaniu koncentracji naprężeń i w których tąpania nie występowały w ostatnich dwóch latach prowadzenia nieprzerwanej eksploatacji w niezmienionych warunkach naturalnych i górniczo-technicznych,

- część pokładów skłonnych do tąpań odprężone przez wcześniejsze wybrane podsadzką hydrauliczną pokładu odprężającego, w których po odprężeniu tąpania nie występują i jeżeli odległość stropu pokładu odprężającego do spągu pokładu odprężonego przekracza sześciokrotną grubość pokładu odprężającego lub wybranej warstwy w tym pokładzie lub pokład odprężający zalega powyżej pokładu odprężonego.

• Zaburzenia tektoniczne i sedymentacyjne

Nie ma zaburzeń sedymentacyjnych. Na głębokości do -358 do -653 m.p.p.m. występuje uskok prosty o zrzucie 60m. Pole powierzchni skrzydła wiszącego wynosi 9,89 km², a jego zasoby w węgiel 34,07 mln ton. Natomiast pole skrzydła zrzuconego wynosi 0,71 km², a jego zasoby ocenia się na 2,39 mln ton.

---