PO CO CZYTAMY?

1. Czytanie jest czynnością ukierunkowaną na konkretny cel (na pozyskiwanie informacji).

2. Zawsze czyta,y z jakiegoś powodu (motywacja).

3. Pamięć.

4. Uwaga (dowolna - świadoma: chcemy być uważni; mimowolna).

5. Aktywność intelektualno-myślowa.

Proces czytania odbywa się zawsze na dwóch poziomach (ma dwa aspekty).

1. ASPEKT TECHNICZNY - czytanie to czynność, która polega na szybkim postrzeganiu i rozpoznawaniu znaków graficznych.

2. ASPEKT INTELEKTUALNY - myślowy (in. poziom świadomości/znaczeniowy). Jest to kojarzenie formy graficznej z odpowiednim znaczeniem.

TECHNIKA CZYTANIA - zautomatyzowana umiejętność, pozwalająca szybko i dokładnie kojarzyć spostrzegany okiem fragment tekstu z jego dźwiękowym odpowiednikiem co zapewnia ustalenie znaczeń tych jednostek tekstu.

Technikę czytania kształtujemy poprzez czytanie głośne. Czytanie głośne pełni ważną rolę, ale ma jedynie charakter pomocniczy. Celem, do którego dążymy jest czytanie ciche ze zrozumieniem (czytanie syntetyczne).

Możemy wyodrębnić trzy różne, jakościowo zróżnicowane etapy czytania:

1. Etap analityczno-syntetycznego czytania głośnego (dwa pierwsze lata nauki języka obcego). Celem tego etapu jest dokonanie analizy dźwiękowej prezentowanych wyrazów, opanowanie liter, opanowanie relacji dźwięk-litera i wytworzenie trwałych skojarzeń między nimi.

Nauka czytania w pierwszym roku nauczania opiera się na znanym materiale językowym (opowiadamy - czytamy - uczniowie czytają). Czytanie ma charakter imitatywny (ze wzorcem) oraz postać czytania indywidualnego, chóralnego i z podziałem na role.

[Po pierwszym roku nauki uczeń w ciągu jednej minuty powinien przeczytać 70-90 słów jedno i dwusylabowych].

2. Etap pośredni (kolejne dwa lata nauki). Przechodzimy od głośnego do cichego czytania. Celem tego etapu jest dalsza automatyzacja asocjacji materiału graficznego ze znakami dźwiękowymi i znaczeniem. Ma charakter imitatywny i czytanie głośne (nie rezygnujemy z niego) staje się czytaniem logiczno-estetycznym. Zwiększamy jego tempo, wprowadzamy ćwiczenia w czytaniu cichym.

Uczeń po przeczytaniu powinien:

- znaleźć w tekście odpowiedź na wcześniej postawione pytanie;

- znaleźć cytaty;

- rozumieć przesłanie tekstu;

- umieć podzielić tekst na sensowne fragmenty.

[W kolejnych latach nauki uczeń w ciągu jednej minuty powinien przeczytać 80-110 słów jedno i dwusylabowych].

3. Etap syntetycznego czytania cichego (kolejne dwa lata nauki). Etap ten zakłada ukształtowanie sprawnie działającego mechanizmu recepcji odbioru tekstu obcojęzycznego, niewiele lub wcale nie odbiegającego od podobnego mechanizmu w zakresie języka ojczystego.

Uczeń powinien umieć:

- interpretować i komentować przedstawione zdarzenia;

- określać tematykę tekstu;

- sporządzać notatki i konspekty;

- na podstawie tytułu i spisu treści antycypować (przewidywać) tematykę.

[W kolejnych latach nauki uczeń w ciągu jednej minuty powinien przeczytać 130-180 słów jedno i dwusylabowych oraz przy czytaniu wybiórczym jest to 200-250 słów].

FAZY CZYTANIA TEKSTU:

- czytanie zaznamiające (pobieżne, orientujące),

- czytanie poszukujące (z pauzami na przemyślenia),

- czytanie wnikliwe / syntetyczno-krytyczne (prace semestralne, magisterkie)

[Raz jej nie było, a raz my nie byłyśmy, ale mimo wszystko powinny być cztery sprawności, a ja mam dwie.. :/]


KSZTAŁTOWANIE SPRAWNOŚCI PISANIA

Język pisany rozwija się równolegle z językiem mówionym.

Język pisany jest wtórny w stosunku do języka mówionego, ponieważ został stworzony na jego bazie.

Z metodycznego punktu widzenia sprawność pisania dzieli się na 2 umiejętności:

1. władanie systemem graficznym [technika przewidziana na dwa pierwsze lata nauki języka obcego]

2. układanie pisemnych komunikatów

Pierwszą umiejętność uczeń opanowuje na etapie początkowym. Składa się na nią opanowanie znaków graficznych, opanowanie sposobu łączenia liter, poprawność ortograficzna.

Wyraz uważamy za opanowany dopiero wtedy, gdy uczeń poprawnie wymawia go, czyta i pisze.

Druga umiejętność powinna być oparta nie na zdaniu, ale na jednostce zwanej tekstem. Przez TEKST rozumiemy jednostkę składającą się z dwóch lub większej liczby powiązanych ze sobą pod względem tematycznym, gramatycznym i leksykalnym zdań. Nie muszą być zapisane.

RODZAJE TEKSTÓW PISANYCH

1. Teksty narracyjne (czytanki) opisujące przebieg wydarzeń.

2. Teksty opisowe (opis krajobrazu, wyglądu, sytuacji)

3. Teksty zawierające informacje dla celów praktycznych (instrukcje, pisma urzędowe, usprawiedliwienia)

4. Teksty zawierające argumentację (przedstawiają punkt widzenia, teksty krytyczne)

5. Teksty mieszane (opowiadania oraz dodanie do nich odpowiedzi za i przeciw [opcjonalnie :P])

Na wszystkich poziomach zaawansowania można i należy korzystać z trzech rodzajów ćwiczeń w pisaniu.

1. Ćwiczenia sterowane - oparte na krótkich tekstach wzorcowych. Powinny być zaopatrzone w dokładne instrukcje, pouczające w jaki sposób należy przekształcić dany model. Zazwyczaj przewidują jedną możliwość rozwiązania. Nie mogą być nadużywane. Możemy wykorzystać następujące techniki:

- kwestionariusze

- wybór wielokrotny (wybór jednego elementu determinuje wybór elementu następnego)

- podstawianie elementów leksykalnych i gramatycznych wg danego modelu

- łączenie tekstu z materiałami wizualnymi (rozkłady jazdy, bilety)

2. Ćwiczenia częściowo - sterowane - ćwiczenia pisania w oparciu o tekst ramowy (streszczenia, opinie, dyktanda). Istnieje prawdopodobieństwo popełnienia błędów. Wymaga dużej uwagi nauczyciela. Techniki mogą być stosowane z grupami bardziej zaawansowanymi, jak też na poziomie elementarnym. Zaliczamy też tłumaczenia dwujęzyczne, rozsypanki, luki.

3. Ćwiczenia samodzielne - najtrudniejsze, polegają na tworzeniu własnych tekstów, przy użyciu własnych zdań i własnego słownictwa, ale uczniowie zawsze otrzymują od nauczyciela instrukcje (dotyczą np. tematu, długości, rodzaju języka, stylu itp.). Jest to np. wypracowanie, recenzja.

RODZAJE PISANIA

odtwórcze, przetwórcze, twórcze

---