PAPROTNIKI - PTERIDOPHYTINA
dominuje sporofit
paprotniki w dawnym ujęciu tzn. widłakowe, skrzypy, psylotowe i paprocie nie sa monofiletyczne
widłakowe są pierwszym odgałęzieniem roślin naczyniowych, natomiast pozostałe paprotniki są grupą monofiletyczną
u wszystkich występuje tkanka przewodząca składająca się z drewna i łyka; niektóre mają jeszcze drewno i łyko wtórne
występują rośliny jednakozarodnikowe, u których wszystkie zarodniki są zbudowane jednakowo i wytwarzają jednopienne przedrośla, oraz różnozarodnikowe, u których są 2 typy zarodników, mikrospory i makrospory; jedne z nich wydają przedrośla męskie, a drugie przedrośla żeńskie
U widłaków i skrzypów liście sa małe, siedzące na łodyżce; u paproci są duże składające się z długich ogonków i blaszki liściowej> często dymorfizm liści- sporofile i trofofile
Specyficzne ułożenie protoksylwemu>>stąd nazwa MONILOFITY> paprotniki bez widłakowych to monilofity> pozostałe to eufilofity- mają liść typu eufil. W pęrdzie w miejscu, w którym odchodzi lisć jest luka w pierścieniu wiązki przewodzącej-luka liściowa
Typ: LYCOPHYTA - WIDŁAKOWE
Klasa: LYCOPSIDA - WIDŁAKI
pęd zróżnicowany na łodygę i liście
liść typu mikofil tzn. z pojedynczą wiązką przewodzącą
nie ma liguli- języczka
wyraźny dymorfizm liścia> trofofile- asymilujące i sporofile- tworzą kłosy zarodnionośne> zarodnie na górnej stronie sporofila
jednozarodnikowe> mają zarodniki jednakowej wielkości z których wyrastają gametofity obupłciowe
hetero lub autotroficzne> wieloletnie> żyją w symbiozie z grzybami
wszystkie w Polsce pod ochroną
cykl: z zygota>sporofit>zarodnie>zarodniki>gametofit>cykl nawet kilkunastoletni!!!
Przedrośla widłaków są zielone albo bezzieleniowe; mają bardzo prostą budowę anatomiczną-skłądają się z tkanki miękiszowej, są pozbawione elementów przewodzących
Lycopodium sp.
Krajowe: Lycopodium annotinum - w.jałowcowaty , L. complanatum, L. Clavatum, Heuperzia selago, Diphasiastrum tristachium - w. Goździsty
Klasa: ISOETOPSIDA - PORYBLINOWE
Rośliny wodne, różnozarodnikowe o nietypowym wtórnym przyroście na grubość
krótka, bulwiasta łodyga z wtórnym przyrostem na grubość (niespotykana cecha)
liście z LIGULĄ ułożone w rozetkę
nie ma dymorfizmu między trofofilami i sporofilami
różnozarodnikowe
cykl życiowy podobny do widzliczek
Isoetes lacustris - poryblin jeziorny
Klasa: SELAGINELLOPSIDA - WIDLICZKI
ulistniona łodyżka, na sczczycie kłosy
pod względem budowy morfologicznej sa podobne do widłaków> sa jdnak różnozarodnikowe a w liściach występuje języczek
2 typy sporofili makro - i mikrosporofile > są różnozarodnikowe
liście z LIGULĄ> też na trofofilach
liście zarodnionośne>na dole makrosporofile a na górze mikrosporofile
sporofit>makro- i mikrospory> w obrębie makro- i mikrospor rozwijają się gametofity
większość to rośliny klimatu tropikalnego
ściana zarodniz 2 warstw komórek i 1 warstwy kom. wyściełających (tapetum)
Selaginella kraussiana
!!!!!! zarodnia u widłaków, poryblinów i widliczek rozwija się na liściu ( u poryblinów jest nawet w nim pogrążona)> nie ma żadnych mechanizmów otwierania się
>sporofile mogą być podobne do liści wegetatywnych albo odmienne
Typ: EQUISETOPHYTA - SKRZYPY
Klasa: EQUISETOPSIDA
ściany z krzemionką
przewody powietrzne w międzywęźlach
podziemne pędy i kłącza = sporofit
węzły i międzywęźla> nietypowy przyrost w obrębie węzłów > merystemy interkalarne- wydłużanie się międzywęźli
pędy boczne > liście zredukowane i zrośnięte w pochewkę przyrośniętą do łodygi
przekrój> żeberka i rowki z aparatami szparkowymi
obecność przewodów powietrznych> w trakcie wzrostu pęka tk. Miękiszowa i robią się przewody.
Trofofile zrośnięte
Sporofile w kłosach> woreczki to zarodnie> jeśli zarodniki niedojżałe to pozrastane z 6-cioma innymi sporofilami> pękają połączenia
Jednakozarodnikowe> gametofity dwupienne lub jednopienne
Zarodniki z ELATERAMI > 2 elatery
Gemetofit drobny, samożywny, dwupienny
Pędy wiosenne- zarodniowe> bezzieleniowe swój rozwój uzależniają od bulwek
Pędy letnie- asymilacyjne> ma chloroplasty> produkty gromadzi w bulwkach
Skrzyp leśny> kłos zarodnionośny razem z trofofilami
Skrzyp zimowy-pędy nadziemne są wieloletnie
Kłącze> bulwki tam magazynowana jest skrobia
Luki liściowe w wiązce typu DIKTIOSTELA
Oś strobila rośnie, w młodym strobilu tarczki są bardzo silnie ściśnięte, oś zaczyna się wydłużać i tarczki rozchylają się umożliwiając wysypanie zarodników
Equisetum arvense - skrzyp polny
Krajowe: E. Palustre, E. Sylvaticum, E. Telmateia, E. Fluviatile, E. Pratense, E. Hyemale, E. Variegatum
Typ: POLYPODIOPHYTA - PAPROCIE
Klasa: POLYPODIOPSIDA
Podklasa: OPHIGLOSSIDAE - paprocie grubozarodniowe/ nasiężałowe
liść> część zarodniowa i asymilacyjna to jeden liść
ściana zarodni jest dwuwarstwowa
jednakozarodnikowe
kłos to zbiór wielu liści > a tu część sporofilowa a nie kłos !!!!
krótkie kłącze i pojedynczy liść
2 wiązki przewodzące w ogonku liściowym
przedrośla podziemne, bezbarwne odżywiają się mykotroficznie- wytwarzają szczątkowe tkanki przewodzące (cewki)
Ophiglossum vulgatum
- nieporozgałęziane
Botrychium lunaria
porozgałęziane
zarodnie o ścianie z wielu warstw komórek
nie ma mechanizmów otwierania się zarodni
Podklasa: POLYPOIDAE (Leptofilicidae) i paprocie cienkozarodnikowe
łodyga, kłącze i liście > na liściach zarodnie
SORUSY - kupki zarodni owinięte zawijkami lub nie> zabezpiecza zarodnie przed urazami
Jednowarstwowa ściana zarodni > często mechanizmy otwierania zarodni - pierścienie, komórki
Gametofity obu lub jednopłciowe i samożywne przedrośle przytwierdzone do podłożą
Dryopteris filix-mas
Podklasa: SALVINIDAE - SALWINIOWE - nawodne
sporofit to łodyżka i po 3 liście w okółkach > liście nawodne i 1 liść podwodny rozgałęziający się> liście nawodne pokryte włoskami gdzie gromadzi się powietrze> utrzymywanie na wodzie
SPOROKARPIA - kuleczki z makrosporangium i mikrosporangium
Różnozarodnikowe
Salvinia natans - salwinia pływająca
Azolla filiculoides
Marsilea quadrifolia