Rynek i cena

Żyjemy w warunkach gospodarki rynkowej, czyli w takiej gdzie o procesach gospodarczych decyduje rynek. W tejże gospodarce podmioty mają pełną swobodę gospodarowania a państwo nie ingeruje w gospodarkę. To odróżnia ją od gospodarki socjalistycznej, centralnie sterowanej i planowanej, w której państwo decyduje o poziomie i rodzaju produkcji.

W gospodarce kapitalistycznej (wolnorynkowej) ważną rolę odgrywa pojęcie ceny. Często nie zastanawiamy się dlaczego mamy doczynienia z określonym poziomem cen. Otóż cena to ilość pieniędzy, którą kupujący jest skłonny zapłacić za dany towar lub usługę. Widzimy więc, że w kapitalizmie również od nas zależy poziom cen. Tak więc przy ustalaniu ceny musimy wziąć pod uwagę popyt i podaż.

Popyt

Popyt - to wielkość zapotrzebowania na dany towar, zgłaszany przez konsumentów przy określonej cenie. Możemy przyjąć, że ludzie wraz ze swoimi gospodarstwami domowymi stoją po stronie popytu. Po tej stronie rynku znajdują się również pracodawcy szukający pracowników. Wracając do medalu uproszczonego, istnieją duże zależności między popytem a ceną. To na jakim poziomie kształtuje się cena zależy od popytu. Jeżeli popyt rośnie to wraz nim rośnie cena towaru, jeśli spada to cena towaru również spada. Jest to więc zależność wprost proporcjonalna.

Zależność popytu od ceny

Podaż

Po przeciwnej stronie rynku stoi podaż, która określa ilość dóbr zaoferowanych przez producentów przy określonej cenie. Po stronie podaży stoją przedsiębiorstwa wytwarzające produkty, oferujące usługi oraz punkty handlowe, instytucje finansowe i pracownicy oferujący pracę. Podobnie jak popyt również podaż wpływa na cenę. Jest to jednak zależność odwrotnie proporcjonalna: jeżeli producenci zaoferują zbyt wiele dóbr (czyli zwiększy się podaż) to cena w sposób naturalny spadnie, jeżeli podaż produktu będzie mała , to jego cena wzrośnie.

Zależność podaży od ceny

Powiązania między popytem, podażą a ceną

Istnieją ponadto inne powiązania między popytem, podażą a ceną:

• jeżeli popyt na dane dobro wzrośnie, to po pewnym czasie podaż tego dobra również wzrośnie (producenci zwiększą produkcje dobra na który występuje niedobór),

• jeżeli cena zostanie ustalona na zbyt wysokim poziomie dojdzie do wzrostu podaży danego dobra i spadku popytu na te dobro, ponieważ kupującym nie będzie się opłacał jego zakup,

• jeżeli cena danego dobra zostanie ustalona na zbyt niskim poziomie, popyt na nie wzrośnie a podaż spadnie, ponieważ producentom nie będzie się opłacało wytwarzanie danego dobra.

Przedstawione powyżej zależności cechują się dużym stopniem uproszczenia.

Równowaga

Patrząc na te dwa procesy można wyciągnąć następujący wniosek: najbardziej optymalna jest sytuacja gdy popyt równa podaży, czyli występuje stan równowagi. W dłuższej perspektywie w gospodarce rynkowej dochodzi do tej sytuacji samoistnie, przy określonym poziomie ceny.

Równowaga popytu i podaży

Czynniki wpływające na popyt

Musimy jednak pamiętać, że na poziom popytu i podaży (na dane dobro) nie wpływa tylko wysokość cen. Popyt wiąże się z oddziaływaniem takich czynników jak:

• liczba ludności,

• dochody społeczeństwa i jego zasobność,

• moda i preferencje, popyt na towary nieatrakcyjne spada,

• cena dóbr komplementarnych (uzupełniających), np. wzrost cen benzyny powoduje spadek popytu na samochody,

• cena dóbr substytucyjnych, np. gdy wzrośnie cena biletów kinowych może będzie się opłacało pójść do teatru,

• wpływ czynników zewnętrznych, np. reklama,

• wysokość obciążeń podatkowych (im wyższe podatki tym mniej pieniędzy przeznaczymy na inne potrzeby),

• chęć naśladownictwa innych lub zademonstrowania swojej odrębności.

Czynniki wpływające na podaż

Na wielkość podaży poza wysokością ceny i popytu mają wpływ takie czynniki jak:

• możliwości finansowe przedsiębiorstw,

• warunki zaopatrzenia (jak szybko firma zdobędzie niezbędne maszyny i urządzenia potrzebne do zaspokojenia popytu)

• możliwości produkcyjne, zależą od rodzaju towaru i zdolności produkcyjnych kooperantów, czyli przedsiębiorstw z jakimi firma współpracuje.

Szukasz gotowej pracy ?

To pewna droga do poważnych kłopotów.

Plagiat jest przestępstwem !

Nie ryzykuj ! Nie warto !

Powierz swoje sprawy profesjonalistom.

---