Bogowie żywiołów płci żeńskiej
* Lesza- lub Borana w mitologii słowiańskiej bogini lasów i borów, żeński odpowiednik Borowiła. Jeden z jej przydomków Pomiana odnosi się do starosłowiańskiego słowa pomian określającego echo. Określenie Borruna odnosi się do lasu jak i runa. Przy czym słowo runo odnosi się tu też do rejenia i ruji. Bogini ta wymieniana była przez Rudolfa z Rud w XIII wieku w Katalogu magii jako Lachesis. Do imienia tej bogini odnoszą się też męskie imiona Leszek i Lech.
* Wąda- Wąda w mitologii słowiańskiej bogini sprawująca władzę nad wodnymi odmętami. Do imienia tej bogini nawiązuje stara legenda o Wandzie, która nie chciała Niemca poślubić i rzuciła się w otchłań rzeki. Wąda określana też jako Wanda jest w mitologii siostrą - żoną Woda. Jej czcicielami byli m.in. Nurowie, u których nosiła miano Wądy-Nurty oraz prawdopodobnie Wenedowie.
* Sporza- Sporza lub Śrecza w mitologii słowiańskiej to bogini powodzenia i szczęścia. Jej męskim odpowiednikiem jest Spor. Ośrodki jej kultu to Śrem nad Wartą oraz uroczysko na Litwie nad rzeką Sermas. Nazwa tej bogini odnosi się także do środy, środka czy serca.
* Siem- według Aleksandra Brücknera, Sim, czyli Siem, to bóstwo rodzinne, chroniące dom i domowe ognisko. Wydaje się to raczej błędem w odczytaniu imienia Simargła przez Brücknera.
Według Czesława Białczyńskiego Siem czyli Matka Ziemia to w mitologii słowiańskiej bogini utożsamiana z Ziemią, żeński odpowiednik Sima. Bogini ta określana była prawdopodobnie także jako Lęga czyli bogini lęgu, związana z łożyskiem, leżem i łonem. Określana także jako matka karmicielka. Prawdopodobnie kult Siemi albo Sima przyczynił się do zakorzenienia się kultu maryjnego sprowadzonego przez chrześcijan na ziemiach zajmowanych przez Słowian.
* Perperuna- postać z wierzeń starożytnych Słowian, pierwotnie prawdopodobnie partnerka Peruna; przyjmuje się, że imię utworzono przez reduplikację rdzenia per-, może jednak - upostaciowiony wynik działań Peruna (patrz: Perun) - „ciskania skałą” (per-perun-a ?), czyli deszcz - analog. ind. Pardźania „(wtórnie) chmura, deszcz” to tylko przydomek Indry. Imię zachowane jako nazwa uczestniczek obrzędu (zanotowanego w folklorze pdsł.) przyzywania deszczu, zwanych też dodolami, dudulami (por.: lit. Perkūnas - Dundúlis, łot. Dundusélis oraz grec. Dodona); gdyby zidentyfikować perperuny - dodole z bereginiami (*perkynjami), mielibyśmy do czynienia z zespołem nazw - teonimów obejmujących zakresem znaczeniowym zjawisko kultu płodności: Mokosz („Matka Ziemia”) - Perkynia/Pergynja („Święty Las - Dąbrowa” / „Góra” - na podst. analogii ind. także: „Chmura, Deszcz”) - Perperuna (partnerka Peruna, na podst. analogii het. także: „Skała”) ściśle powiązane z „męskim” kultem Gromowładcy - Peruna. Hipostazą bogini była prawdopodobnie żmija (wąż) opiekunka (-n) domu - žmija čuvakuća, žmija kučarica (pdsł); patrz też: Peri.
* Swara- w mitologii słowiańskiej bogini ognia, żaru a także upału i suszy. Jest ona żoną - siostrą Swaroga. Ze słowem swar wiążą się takie określenia wartkość, warzenie i wrzawa, a także warta. W sanskrycie svar oznacza blask i słońce.
* Stryja- w mitologii słowiańskiej bogini wiatru, będąca małżonką i siostrą Strzyboga. W języku staropolskim słowo stryj oznaczało wiatr. Ze słowem tym wiążą się też takie pojęcia jak stryczek (w podaniach ludowych nagły, silny wiatr wieje wówczas, gdy ktoś popełnia samobójstwo przez powieszenie) czy strojeniem, struną, stroną i sterowaniem. Bogini ta też ma dawać oddech czy dech, z czym związany jest jej przydomek Dma.
* Daboga- lub Dobra w mitologii słowiańskiej bogini związana z dniem (dobą), dobrocią i pięknem (nadobnością). Z imieniem tym związane też jest słowo dąb. Prasłowiańskie słowo debeł oznaczało wielki, a dobj dzielny. Jej męskim odpowiednikiem jest Dażbóg.
Bogowie Żywiołów Płci męskiej
* Borowił- Borewit, Porewit, Porenut to w mitologii Słowian bóg lasów, razem z Dziewanną opiekujący się zwierzętami i lasem. Przedstawiany jako kozioł stojący na dwóch nogach lub brodaty mężczyzna, który ma na głowie rogi jelenia, symbolizujące płodność natury. Posiada także duże genitalia, tak samo jak inne europejskie bóstwa leśne (patrz np. grecki Pan). Potrafi zmieniać swój wzrost zależnie od tego, gdzie się porusza - gdy idzie koło drzew, jest wysoki jak one, a gdy idzie koło grzybów, potrafi być tak niski, że sięga im do kapeluszy.
Wierzono, że opiekuje się też wędrowcami zabłąkanymi w lesie. Biada jednakże temu, kto las zniszczył, na przykład bezmyślnie łamał gałęzie lub zrzucał ptasie gniazda - wierzono, że rozgniewany Borewit mścił się wtedy, prowadząc szkodnika nie do domu, ale na bagna, lub zrzucając na niego kłody drzewa.
Według Czesława Białczyńskiego żona i sostrą tego boga (określanego jako Borowił) jest nie Dziewanna, lecz Lesza, znana jako Borana, ku których czci Słowianie piekli rytualny chleb z ziół i dzikich leśnych traw, zwany borysem. Bóg ten znany był też jako Borowił - Darzbor. Z jego imieniem wiąże się słowo barć i dawna profesja bartnika, który prawdopodobnie pełnił funkcję zbliżoną do szamana w innych kręgach kulturowych.
Zwany także Leśnym, utożsamiony przez kościół chrześcijański z diabłem, został zdegradowany do diabła Boruty.
* Wodo- w mitologii słowiańskiej bóg wody. Jego imię związane jest zarówno z wodą jak i z wodzeniem czy ze zwodzeniem. Jego żoną - siostrą jest Wąda. Określany jest też jako Wodo ndash; Bełt, co oznacza, że jest też panem fal i panuje nad mieszaniem się wód. Ze słowem Bełt związane jest określenie Bałtyk czy Bałkany, a także błoto, błąkanie się, biel i błękit.
* Spor- w mitologii słowiańskiej bóg obfitości. Jego siostrą i żoną jest Sporza. Według projektu rekonstrukcji mitologii słowiańskiej przedstawionej przez Czesława Białczyńskiego jest to bóg wielki i gruby (spory), sprośny, tryskający siłami życiowymi, rubaszny, lecz wcale nie łagodny, raczej kapryśny, skory do sporów.
* Sim- w mitologii słowiańskiej według niektórych hipotez, bóg siemji (rodziny), albo siemja (nasion, ziarna) w mitologii słowiańskiej, wymieniany razem z Regłem.
* Perun- najwyższy bóg panteonu słowiańskiego, modelowy przykład Gromowładcy, według klasyfikacji G. Dumezila, bóg I funkcji (władza prawna) i II funkcji (siła fizyczna i militarna), klęli się na jego imię członkowie drużyn (rus.); atrybuty: góra, dąb, niebo (w językach indoeuropejskich łączące się z pojęciem kamienia - „kamienne sklepienie”), koń, wóz, broń kamienna potem metalowa (młot, topór, strzała), ogień.
Ssł. per-unъ „słow. bóg Perun, piorun” < *per-oun-os (gr. keraunós „t.s.”), imię „mówiące” (stanowiące jądro mitologicznego zespołu powstałego wokół pojęcia Gromowładcy), opisujące czynność dystynktywną dla tego bóstwa: „ciskanie skałą” (per- perun-a ?); ssł. pьr-a-ti < *per-a-ti „prać, uderzać, bić”; ssł. pьr-e-ti < *per-ti „przeć, popychać, naciskać silnie”; lit. per-ti „uderzać, bić, biczować”; trac. per(u) „skała”; het. peruna(š) „t.s., bogini Perunaš”.
Mit - odtwarzany na podst. danych folklorystycznych: walka Peruna z demonicznym przeciwnikiem (głównym - Żmijem ? Wołosem ? Smokami (Wijem) powietrznymi i czeredą pomniejszych duchów: biesów, czartów, latawców, porońców itp.) zawłaszczającym wody, bydło, partnerkę boga (patrz: Perperuna), kryjącym się przed gniewem Gromowładcy pod/w człowiekiem, koniem, krową, drzewem, kamieniem, w końcu w wodzie. W walce pomagają Perunowi płanetnicy, chmurnicy, obłocznicy (pol.), stuhy, zduhy, stuhače, zduhače, vjetrogonje, jedogonje (serb.) oraz, po przeniesieniu nazwy z demonicznego przeciwnika, zmaje, zmĕje (bułg.) i żmije (pol.) (duchy, ludzie żywi - duchem lub ciałem - wznoszący się ku niebu podczas burzy, a nawet zwierzęta) walcząc ze smokami (pol.), zmĕjami (rus.), aždahami (pdsł. z pers. Aži Dahaka), (ch)ałami (pdsł.).
Peruna przedstawiano ze srebrnymi włosami i złotymi wąsami (rus.). Bronią były: kamienie, kamienne strzały - ich pozostałościami wg wierzeń ludowych są fulguryty i belemnity, a czasem archaiczne narzędzia, wszystkie one występują jako: kamień piorunowy, gromowy, klin piorunowy, strzała piorunowa, piorunowiec, iskra pérunova, palec diabła, czarta, ale i palec Boży, a nawet palec Matki Boskiej (pol.) (por. żmudzkie: „palec Berkuna” - sic!) - potem także młot i topór. Kamienie piorunowe bywają przenoszone z powrotem do nieba (przez wiatr lub płanetników). Broń Perunowa chroniła przed nieszczęściem, złymi mocami, chorobą i samym piorunem.
Roślinną hipostazą bóstwa był dąb (o czym wspomniano wyżej), szczególnie wyróżniający się (nastarszy, największy, rosnący na wzgórzu) - powszechne miejsce kultu i składania ofiar (z byka, wołu, barana, koguta, jaj); dęby znaczone stały na granicach wiejskiej wspólnoty, „stacje” te obchodzono podczas święta wsi późną wiosną i latem (pdsł.) (por. Iupiter Quernus, patrz też: Perkunas). Z Perunem wiązano także inne rośliny o nazwach: perunika, perin (serb., rus.).
Przykłady toponimów: Perun, Perunac, Perunovac, Perunika, Perunićka Glava, Peruni Vrh, Perunja Ves, Peruna Dubrava, Perunuša, Perušice, Perudina, Perutovac (pdsł.), Prohn, Pronstorf (połab.; z Peron ?). Trudny do wyjaśnienia stopień pokrewieństwa (etymologicznego)z niemal identycznym: Perkūnas.
Prokopiusz z Cezarei uważa go za głównego boga Słowian w swoich kronikach pisze: Uważają bowiem, że jeden tylko bóg, twórca błyskawicy, jest panem całego świata i składają mu w ofierze woły i wszystkie inne zwierzęta ofiarne. O przeznaczeniu nic nie wiedzą, ani nie przyznają mu żadnej roli w życiu ludzkim, lecz kiedy śmierć im zajrzy w oczy czy to w chorobie, czy na wojnie, ślubują wówczas, że jeśli jej unikną, złożą bogu natychmiast ofiarę w zamian za ocalone życie, a uniknąwszy, składają ją, jak przyobiecali, i są przekonani, że kupili sobie ocalenie za tę właśnie ofiarę.
* Swaróg- słowiański bóg nieba, słońca, ognia i kowalstwa (porównaj: sanskryckie svarga - niebo, irańskie xwar (czyt. chwar) - słońce, blask), związany etym. ze *svariti 'kuć, wykuwać, skuwać coś na gorąco'. Prawdopodobnie synem Swaroga był bóg ognia domowego Swarożyc, wg niektórych teorii identyczny z Dażbogiem Swarożyc.
Swaróg był przez R. Jakobsona porównywany z ptakiem rarogiem Raróg, płomiennookim sokołem, co miałoby być jednym z jego imion tabuizowanych. Według innych hipotez, był boskim kowalem, ojcem pozostałych bogów i stwórcą słońca, który przebywa w niebie i jest bezczynnym bogiem (deus otiosus).
* Strzybog- W mitologii Słowian Strzybóg, Stribog to bóg wiatru oraz bogactwa i dobrobytu.
* Dażbóg- albo Dabog w mitologii słowiańskiej bóg słońca, syn Swaroga. Jest to też bóg bogactwa i władzy, dający (obdarzający) władzą i bogactwem. Jego przydomki (Darzbog, Dadźbog, Dawgbog) odnosiły się do szczęścia, dawcy i boga podkreślając jego pozytywne cechy. Być może popularne w folklorze zwroty Daj Boże…szczęście, zdrowie itd. związane są z modłami lub zaklęciami kierowanymi do tego właśnie boga.