Program ćwiczeń z przedmiotu prawo konstytucyjne dla kierunku prawo, studia 5-letnie, stacjonarne
I. Pojęcie „prawo konstytucyjne”
1. Prawo konstytucyjne jako odrębna gałąź prawa
2. Nazwa gałęzi
3. Miejsce przedmiotu w systemie prawa
4. Przedmiot gałęzi prawa konstytucyjnego
5. Źródła prawa konstytucyjnego
II. Zasady naczelne Konstytucji z 2.04.1997 roku
1. Zasada zwierzchnictwa Narodu
1.1. Formy realizacji zasady zwierzchnictwa Narodu
1.1.1. demokracja bezpośrednia
1.1.2. demokracja przedstawicielska
2. Zasada demokratycznego państwa prawnego
3. Zasada podziału i równoważenia władzy
4. Zasada pluralizmu politycznego
4.1. Partie polityczne
4.1.1. Rodzaje partii politycznych
4.1.2. Tworzenie partii politycznych
4.1.3. Finansowanie partii politycznych
4.1.4. Likwidacja partii politycznych
5. Zasada decentralizacji władzy państwowej
Ustawa z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych Dz. U. 2001 r., Nr 79, poz. 857 z późn. zm.
III. Status jednostki w państwie
1. Obywatelstwo
1.1. Zasada wyłączności obywatelstwa polskiego
1.2. Zasada ciągłości obywatelstwa
1.3. Zasada niezależności obywatelstwa małżonków
1.4. Sposoby nabycia obywatelstwa polskiego
1.5. Sposoby utraty obywatelstwa polskiego
2. Pojęcia: prawo, wolność, obowiązek
3. Prawa człowieka a prawa obywatela
4. Prawa, wolności i obowiązki w Konstytucji z 1997 r.
5. Ograniczenia w korzystaniu z konstytucyjnych praw i wolności
6. Środki ochrony prawa i wolności
6.1. Skarga konstytucyjna
6.2. Rzecznik Praw Obywatelskich
7. Prawa, wolności i obowiązki w czasie stanów nadzwyczajnych
Ustawa z dnia 15 lutego 1962 r. o obywatelstwie polskim Dz. U. 2000 r., Nr 28, poz. 353 z późn. zm.
Ustawa z dnia 9 listopada 2000 r. o repatriacji Dz. U. 2000 r., Nr 106, poz. 1118 z późn. zm.
Ustawa z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich Dz. U. 2001 r., Nr 14, poz. 147
Ustawa z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym Dz. U. 1997 r., Nr 102, poz. 643 z późn. zm.
Ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej Dz. U. 2002 r., Nr 62, poz. 558 z późn. zm.
Ustawa z dnia 26 kwietnia 2002 r. o stanie wyjątkowym Dz. U. 2002 r., Nr 113, poz. 985
Ustawa z dnia 29 sierpnia 2002 r. o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej Dz. U. 2002 r., Nr 156, poz. 1301
IV. Źródła prawa
1. Konstytucja
2. Ustawa
3. Ratyfikowane umowy międzynarodowe
4. Rozporządzenia
5. Akty prawa miejscowego
Ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych Dz. U. 2000 r., Nr 62, poz. 718 z późn. zm.
V. Demokracja bezpośrednia
Referendum
Rodzaje referendum
Zarządzanie referendum
Ważność referendum
Skutki referendum
Ustawa z dnia 14 marca 2003 r. o referendum ogólnokrajowym Dz. U. 2003 r., Nr 57, poz. 507
VI. Demokracja przedstawicielska
1. Pojęcie prawa wyborczego
2. Funkcje prawa wyborczego
3. Zasady prawa wyborczego
3.1. Zasada powszechności prawa wyborczego
3.2. Zasada bezpośredniości
3.3. Zasada równości
3.4. Zasada tajności
3.5. Większościowy i proporcjonalny sposób podziału mandatów
4. Organizacja wyborów do Sejmu i Senatu
4.1. Zarządzanie wyborów
4.2. Kalendarz wyborczy
4.3. Rejestr wyborców i spisy wyborców
4.4. Organy przeprowadzające wybory
4.5. Zgłaszanie list i kandydatów
4.6. Przebieg głosowania
4.7. Ustalenie wyników głosowania i wyników wyborów
4.8. Ogłaszanie wyników wyborów
4.9. Ważność wyborów
4.10. Wygaśnięcie mandatu posła i senatora
4.11. Finansowanie wyborów
Ustawa z dnia 12 kwietnia 2001 r. Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej Dz. U. 2001 r., Nr 46, poz. 499 z późn. zm.
VII. Status posła i senatora
1. Koncepcje mandatu przedstawicielskiego
1.1. Mandat imperatywny i mandat wolny
2. Nabycie i objęcie mandatu parlamentarnego
3. Gwarancje wykonywania mandatu
3.1. Immunitet parlamentarny
3.1.1. Immunitet materialny
3.1.2. Immunitet formalny
3.1.3. Nietykalność parlamentarzysty
3.1.4. Warunki pociągnięcia parlamentarzystów do odpowiedzialności sądowej
3.2. Prawa i obowiązki parlamentarzystów
3.3. Odpowiedzialność dyscyplinarna i porządkowa parlamentarzystów
3.4. Materialne warunki wykonywania mandatu parlamentarzysty
Ustawa z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora Dz. U. 1996 r., Nr 73, poz. 350 z późn. zm.
VIII. Parlament
1. Zasada autonomii regulaminowej Sejmu i Senatu
2. Kadencja Sejmu i Senatu
2.1. Rozpoczęcie i zakończenie kadencji Sejmu i Senatu
2.2. Skrócenie kadencji
2.3. Przedłużenie kadencji
3. Tryb funkcjonowania parlamentu
3.1. Sesyjny i permanentny tryb działania Izb
3.2. Jawność i tajność funkcjonowania parlamentu
4. Organy Sejmu i Senatu
4.1. Marszałek
4.2. Prezydium
4.3. Konwent Seniorów
4.4. Komisje
5. Posiedzenia Sejmu i Senatu
5.1. Zwoływanie posiedzeń
5.2. Porządek obrad
5.3. Przebieg obrad
5.4. Sposoby podejmowania decyzji przez parlament
5.5. Funkcje Sejmu i Senatu
6. Funkcja ustawodawcza
6.1. Inicjatywa ustawodawcza
6.1.1. Ograniczenia prawa inicjatywy ustawodawczej
6.2. Wniesienie projektu do „laski marszałkowskiej”
6.3. Procedura czytań
6.4. Senacki etap postępowania ustawodawczego
6.5. Postępowanie Sejmu wobec propozycji senackich
6.6. Prezydencki etap postępowania ustawodawczego
6.6.1. Podpisanie i promulgacja ustawy
6.6.2. Weto prezydenckie
6.6.3. Skierowanie ustawy do Trybunału Konstytucyjnego
6.7. Szczególne rodzaje postępowania ustawodawczego
7.1. Postępowanie w sprawie ustawy zmieniającej konstytucje
7.2. Postępowanie z ustawą budżetową
7.3. „Pilna” ścieżka ustawodawcza
7.4. Postępowanie z projektami ustaw wniesionymi przez obywateli
7. Kontrolna funkcja Sejmu
7.1 Absolutorium
7.2. Wotum zaufania
7.3. Wotum nieufności
7.4. Kontrolna działalność komisji sejmowych
7.5. Interpelacje, zapytanie poselskie i pytania w sprawach bieżących
8. Funkcja kreacyjna Sejmu i Senatu
Ustawa z dnia 21 stycznia 1999 r. o sejmowej komisji śledczej Dz. U. 1999 r., Nr 35, poz. 321
Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 r. Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej M.P. 2002 r., Nr 23, poz. 398 z późn. zm.
Uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 23 listopada 1990 r. Regulamin Senatu Rzeczypospolitej Polskiej M.P. z 2000 r., Nr 8, poz. 107 z późn. zm.
Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 lipca 1998 r. Zasady etyki poselskiej M.P. 1998 r., Nr 24, poz. 338
Ustawa z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych Dz. U. 1998 r. Nr 155, poz. 1014 z późn. zm.
IX. Władza wykonawcza
1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
1.1. Wybory prezydenckie
1.1.1. Zarządzenie wyborów prezydenckich
1.1.2. Zgłaszanie kandydatów
1.1.3. Przebieg głosowania
1.1.4. Ustalanie wyników wyborów
1.1.5. Ważność wyborów
1.1.6. Finansowanie wyborów prezydenckich
1.2. Pozycja ustrojowa Prezydenta RP
1.3. Akty urzędowe Prezydenta RP
1.4. Kompetencje Prezydenta w zakresie obronności
1.5. Kompetencje Prezydenta w polityce zagranicznej
1.6. Kompetencje Prezydenta w stosunku do Sejmu i Senatu
1.7. Kompetencje Prezydenta w stosunku do Rady Ministrów
1.8. Kompetencje Prezydenta w stosunku do organów władzy sądowniczej
1.9. Odpowiedzialność Prezydenta
2. Rada Ministrów
2.1. Ustrojowa pozycja Rady Ministrów
2.2. Sposoby kreowania Rady Ministrów
2.3. Zmiany w składzie Rady Ministrów
2.4. Przesłanki dymisji Rady Ministrów
2.5. Struktura Rady Ministrów
2.5.1. Pozycja prawna Prezesa RM
2.5.2. Ministrowie
2.6. Organy pomocnicze i doradcze przy Radzie Ministrów i Prezesie Rady Ministrów
2.7. Tryb procedowania Rady Ministrów
2.7.1. Zasada kolegialności
2.7.2. Zwoływanie i posiedzenia Rady Ministrów
2.7.3. Sposoby podejmowania rozstrzygnięć przez Radę Ministrów
2.8. Kompetencje Rady Ministrów
2.9. Akty prawne Rady Ministrów i członków Rady Ministrów
2.10. Odpowiedzialność Rady Ministrów
2.10.1. Solidarna i indywidualna odpowiedzialność rady Ministrów i jej członków
2.10.2. Odpowiedzialność polityczna
2.10.3. Odpowiedzialność konstytucyjna
2.11. Administracja rządowa
Ustawa z dnia 27 września 1990 r. o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Dz. U. 2000 r., Nr 47, poz. 544
Ustawa z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów Dz. U. 1999 r., Nr 82, poz. 929 z późn. zm.
Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie Dz. U. 2001 r., Nr 80, poz. 872 z późn. zm.
Ustawa z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej Dz. U. 1999 r., Nr 82, poz. 828
Uchwałą Rady Ministrów z dnia 19 marca 2002 r. Regulamin pracy Rady Ministrów M.P. 2002 r., Nr 13, poz. 221 z późn. zm.
X. Organy władzy sądowniczej
1. Trybunał Stanu
1.1. Geneza odpowiedzialności konstytucyjnej
1.2. Pojęcie deliktu konstytucyjnego
1.3. Podmiotowy zakres odpowiedzialności konstytucyjnej
1.4. Przedmiotowy zakres odpowiedzialności konstytucyjnej
1.5. Odpowiedzialność parlamentarzystów przez Trybunałem Stanu
1.6. Postępowanie w sprawach pociągnięcia do odpowiedzialności konstytucyjnej
1.6.1. Wstępny wniosek
1.6.2. Postępowanie w Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej
1.6.3. Postawienie w stan oskarżenia i jego skutki
1.6.4. Postępowanie przed Trybunałem Stanu
1.6.5. Orzeczenia Trybunału Stanu i ich wykonywanie
1.7. Skład Trybunału Stanu
1.7.1. Powoływanie i odwoływanie członków Trybunału Stanu
1.7.2. Kadencja Trybunału Stanu
1.7.3. Status członka Trybunału Stanu
2. Trybunał Konstytucyjny
2.1. Kontrola konstytucyjności prawa
2.2. Modele kontroli konstytucyjności prawa
2.3. Kontrola konstytucyjności i legalności aktów normatywnych
2.3.1. Kontrola konkretna i abstrakcyjna
2.3.2. Pytania prawne
2.3.3. Skarga konstytucyjna
2.3.4. Podmioty uprawnione do wszczęcia kontroli
- Podmioty uprawnione generalnie, szczegółowo i indywidualnie
2.3.5. Kryteria kontroli
2.3.6. Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego dotyczące konstytucyjności i legalności aktów normatywnych i ich skutki
2.4. Spory kompetencyjne
2.5. Orzekanie w sprawach zgodności z konstytucją celów i działalności partii politycznych
2.6. Składy orzekające Trybunału Konstytucyjnego
2.7. Skład Trybunału Konstytucyjnego
2.7.1. Powoływanie i odwoływanie sędziów Trybunału Konstytucyjnego
2.7.2. Kadencja sędziów TK
2.7.3. Status sędziego Trybunału Konstytucyjnego
3. Wymiar sprawiedliwości
3.1. Zasada sądowego wymiaru sprawiedliwości
3.2. Zasada wieloinstancyjności postępowania sądowego
3.3. Zasada niezależności sądów i jej gwarancje
3.4. Zasada niezawisłości sędziowskiej i jej gwarancje
3.5. Sądownictwo powszechne
3.5.1. Rodzaje sądów powszechnych
3.5.2. Struktura sądów powszechnych
3.5.3. Organy sądów powszechnych
3.6. Sąd Najwyższy
3.6.1. Właściwość Sądu Najwyższego
3.6.2. Struktura SN
3.6.3. Organy SN
3.7. Sądownictwo administracyjne
3.7.1. Rodzaje sądów administracyjnych
3.7.2. Struktura sądów administracyjnych
3.7.3. Właściwość sądów administracyjnych
3.8. Krajowa Rada Sądownictwa
3.8.1. Skład Krajowej Rady Sądownictwa
3.8.2. Powoływanie odwoływanie członków KRS
3.8.3. Właściwość KRS
3.8.4. Sposób procedowania Krajowej Rady Sądownictwa
Ustawa z dnia 26 marca 1982 r. o Trybunale Stanu Dz. U. 2002 r., Nr 101, poz. 925 z późn. zm.
Ustawa z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym Dz. U. 1997 r., Nr 102, poz. 643 z późn. zm.
Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych Dz. U. 2001 r., Nr 98, poz. 1070 z późn. zm.
Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa Dz. U. 2001 r., Nr 100, poz. 1082
Ustawa z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych Dz. U. 2002 r., Nr 153, poz. 1269
Ustawa z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym Dz. U. 2002 r., Nr 240, poz. 2052
XI. Organy Kontroli i Ochrony Prawa
1. Najwyższa Izba Kontroli
1.1. Geneza kontroli państwowej
1.2. Pojęcie kontroli państwowej
1.3. Pozycja ustrojowa Najwyższej Izby Kontroli
1.4. Właściwość NIK
1.5. Obligatoryjna i fakultatywna kontrola
1.6. Zasady przeprowadzania kontroli
1.7. Podmioty uprawnione do wszczęcia kontroli
1.7. Postępowanie kontrolne
1.8. Organizacja Najwyższej Izby Kontroli
1.8.1. Prezes Najwyższej Izby Kontroli
- Powoływanie i odwoływanie Prezesa NIK
- Kompetencje Prezesa NIK
- Status prawny Prezesa NIK
1.8.2. Kolegium NIK
Skład kolegium NIK
Właściwość kolegium NIK
1.9 Jednostki organizacyjne NIK
2. Rzecznik Praw Obywatelskich
2.1. Geneza instytucji Rzecznika
2.2. Pozycja ustrojowa RPO
2.3. Właściwość RPO
2.4. Sposób powoływania i odwoływania Rzecznika Praw Obywatelskich
2.5. Zasada odformalizowania wniosku do RPO
2.5. Postępowanie z wnioskami kierowanymi do RPO
2.6. Środki prawne przysługujące Rzecznikowi Praw Obywatelskich
2.7. Działalność informacyjna RPO
3. Rzecznik Praw Dziecka
3.1. Pozycja ustrojowa RPDZ
3.2. Właściwość RPDZ
3.3. Sposób powoływania i odwoływania Rzecznika Praw Dziecka
3.4. Środki prawne przysługujące Rzecznikowi Praw Dziecka
Ustawa z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka Dz. U. 2000 r., Nr 6, poz. 69
Ustawa z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich Dz. U. 2001 r., Nr 14, poz. 147
Ustawa z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli Dz. U. 2001 r., Nr 85, poz. 937 z późn. zm
XII. Finanse publiczne
1. Ogólne zasady gospodarki finansowej państwa
2. Budżet państwa i ustawa budżetowa
3. Narodowy Bank Polski
3.1. Ustrojowa pozycja NBP
3.2. Organy Narodowego Banku Polskiego
3.2.1. Prezes Narodowego Banku Polskiego
3.2.2. Rada Polityki Pieniężnej
Ustawa z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych Dz. U. 1998 r. Nr 155, poz. 1014 z późn. zm.
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim Dz. U. 1997 r., Nr 140, poz. 938 z późn. zm.
XIII. Stany nadzwyczajne
1. Pojęcie stanu nadzwyczajnego
2. Wprowadzanie stanów nadzwyczajnych
Skutki wprowadzenia stanów nadzwyczajnych
Ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej Dz. U. 2002 r., Nr 62, poz. 558 z późn. zm.
Ustawa z dnia 26 kwietnia 2002 r. o stanie wyjątkowym Dz. U. 2002 r., Nr 113, poz. 985
Ustawa z dnia 29 sierpnia 2002 r. o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej Dz. U. 2002 r., Nr 156, poz. 1301
XIV. Samorząd terytorialny
1. Samorząd terytorialny w Konstytucji RP
2. Zasada subsydiarności
3. Jednostki samorządu terytorialnego
4. Finanse jednostek samorządu terytorialnego
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym Dz. U. 2001 r., Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.
Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym Dz. U. 2001 r., Nr 142, poz. 1592 z późn. zm.
Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa Dz. U. 2001 r., Nr 142, poz. 1590 z późn. zm.
Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa Dz. U. 1998 r., Nr 96, poz. 603 z późn. zm.