MAKROEKONOMIA - ZAGADNIENIA WSTĘPNE
Zadanie 1.
Makroekonomia jest nauką o:
przedsiębiorstwie
funkcjonowaniu gospodarki jako całości
zachowaniu się ludzi w ramach pojedynczych podmiotów gospodarczych
działalności państwa, zmierzającej do osiągnięcia określonych celów
Zadanie 2. Wskaż, które z zagadnień nie jest przedmiotem rozważań makroekonomii:
handel zagraniczny
ceny mleka w sklepach w Warszawie
poziom bezrobocia w kraju
poziom inwestycji i oszczędności w gospodarce
Zadanie 3
W gospodarce zamkniętej działają 4 przedsiębiorstwa wytwarzające: stal, maszyny, opony i samochody. Producent samochodów sprzedaje je końcowym nabywcom za 5000 zł. W procesie wytwarzania samochodów wykorzystuje opony, które kupuje za 500 zł, stal (3000 zł) i maszyny(2000zł). Producent maszyn nabywa stal za 1000zł, a producent opon i producent stali są właścicielami czynników produkcji. Przy założeniu, że maszyny nie zużywają się wcale w rocznym procesie produkcji., oblicz całkowitą wielkość transakcji oraz wkład przemysłu samochodowego w tworzenie PKB, liczonego od strony wielkości dodanej, wydatków na dobra finalne oraz dochodów czynników wytwórczych.
Zadanie 4
W gospodarce zamkniętej działa 5 przedsiębiorstw wytwarzających: stal, gumę, obrabiarki, opony i rowery. Producent rowerów sprzedaje je końcowym nabywcom za 8000 zł. W procesie wytwarzania rowerów wykorzystuje opony, które kupuje za 1000 zł, stal (2500zł) i obrabiarki(1800zł). Producent opon nabywa gumę za 600zł, a producent obrabiarek stal za 1000zł. Oblicz całkowitą wielkość transakcji oraz wkład przemysłu rowerowego w tworzenie PKB, liczonego od strony wielkości dodanej oraz wydatków na dobra finalne.
Zadanie 5
Na rachunku narodowym hipotetycznego kraju znajdują się następujące pozycje:
PKB=390 mld
Amortyzacja A=38 mld
Dochód netto z tytułu własności za granicą D=17
Podatki pośrednie Te=34
Oblicz:
a)PNB, b)PNN, c)DN
Zadanie 6
W oparciu o poniższe dane oblicz:
PNB, b)PNN, c)DN
Dane:1)zakupy dóbr kapitałowych = 90; 2)podatki pośrednie = 13; 3)eksport = 30; 4)import =20; 5)wydatki konsumpcyjne = 250; 6)amortyzacja = 20; 7)rządowe zakupy dóbr i usług =130; 8)dochody netto z tytułu pracy lub własności za granicą =5
Zadanie 7
W przypadku, gdy wartość produkcji finalnej(końcowej) otrzymanej w danym kraju w ciągu roku przez cudzoziemców i obcy kapitał jest większa niż uzyskana przez obywateli i kapitał danego kraju za granicą, to:
a)PNB jest większy niż PKB
b)PNB jest równy PKB
c)PNB jest mniejszy niż PKB
d)żadne z powyższych
Zadanie 8
Poniższa tabela przedstawia DN w dowolnym kraju. Początkowo konsumpcja wynosi 70% DN. Inwestycje są autonomiczne i wynoszą 90.
Jaki poziom DN zapewnia równowagę?
Jaki poziom DN zapewniałby równowagę gdyby inwestycje wzrosły o 15?
Oblicz wartość mnożnika
Przypuśćmy, że konsumenci staja się bardziej rozrzutni i wydają obecnie 80 centów zamiast 70 z każdego dolara. Inwestycje wynoszą nadal 90.
4)Oblicz wartość dochodu narodowego zapewniającego równowagę
5)Oblicz wartość DN zapewniającego równowagę przy wzroście inwestycje o 10
6)Oblicz mnożnik
DN |
Planowana konsumpcja (C1) |
Inwestycje autonomiczne (I1) |
Popyt globalny AD=I+C |
I +15 |
AD2 |
C2 |
AD3 |
I+10 |
AD 4 |
250 300 350 400 450 500 550 600 |
175 210 245 280 315 350 385 420 |
|
|
|
|
200 240 280 320 360 400 440 480 |
|
|
|
MAKROEKONOMIA - RÓWNOWAGA, BEZROBOCIE, INFLACJA, PIENIĄDZ.
Zadanie 1
W gospodarce zamkniętej funkcja konsumpcji ma postać C=0,8 Y a inwestycje są autonomiczne i wynoszą I=50.
jaki jest poziom dochodu równowagi?
Jeżeli funkcja konsumpcji przybierze postać C= 20 + 0,8Y. To produkcja wzrośnie czy obniży się?
Załóżmy, ze na skutek wzrostu oszczędności funkcja konsumpcji przybierze postać C= 0,8Y - 10. Ile wynosi nowy poziom produkcji odpowiadający równowadze? Czy produkcja będzie wyższa czy niższa w stosunku do sytuacji wyjściowej?
Zadanie 2
Przy założeniu, że KSK = 0,8 a stopa podatkowa netto t = 0,2, wówczas wartość mnożnika wydatków publicznych wynosi
a)6 b)4 c)3,58 d)2,78
Zadanie 3
Wskaż bezrobocie: frykcyjne, strukturalne, cykliczne (koniunkturalne) a także i przymusowe.
a)bezrobocie wynikające z zmniejszenia produkcji w przemyśle tekstylnym przy jednoczesnym zwiększeniu produkcji w przemyśle mikrokomputerów.
b)Osoby zmieniające z własnej inicjatywy miejsce pracy.
c)osoby niepełnosprawne, niezdolne do pracy zawodowej.
d)bezrobocie wynikające ze zbyt wolnego dostosowania się rynku pracy do spadku popytu globalnego.
Zadanie 4
Załóżmy, że w pewnym kraju wielkość zatrudnienia wynosi 20 mln osób, zaś rozmiary bezrobocia 2 mln osób. Oblicz:
ile wynosi wielkość zasobów siły roboczej?
Ile wynosi stopa bezrobocia?
Zadanie 5
Załóżmy, że zatrudnienie w pewnym kraju wynosi 30 mln ludności, 5 mln osób prowadzi działalność gospodarczą na własny rachunek, siły zbrojne dają zajęcie 3 mln, zaś bezrobotnych są 2 mln. Odpowiedz:
ile wynosi wielkość zatrudnienia?
Ile wynosi liczba zdolnych do pracy?
Ile wynosi stopa bezrobocia?
Zadanie 6
Przyczyny trzymania pieniądza wynikające z braku synchronizacji dochodów i wydatków w czasie, to motyw:
oszczędnościowy
przezornościowy
spekulacyjny
transakcyjny
Zadanie 7
Popyt na pieniądz w ujęciu realnym zwiększa się, gdy:
rosną ceny dóbr i usług
zmniejsza się realna bankowa stopa procentowa
zmniejszają się dochody nominalne ludności
rosną nominalne wydatki rządowe
Zadanie 8
Banki komercyjne utrzymują rezerwy gotówkowe w wysokości 5% stanu zgromadzonych wkładów. Klienci banków trzymają w gotówce zasoby pieniądza równe ¼ ich wkładów w bankach. Zasób pieniądza wielkiej mocy wynosi 12 mld zł.
a)Oblicz mnożnik kreacji pieniądza.
b)Ile wynosi podaż pieniądza jeżeli zarówno klienci jak i banki utrzymują zasoby gotówki na niezmienionym poziomie?
c) przypuśćmy, że banki dochodzą do wniosku, że mogą utrzymać rezerwy gotówkowe na poziomie 4% wkładów Oblicz nową wartość mnożnika kreacji pieniądza.
d) Ile wynosi obecnie wielkość podaży pieniądza odpowiadająca warunkom równowagi?
e) Przypuśćmy, że banki nadal utrzymują stopę rezerw gotówkowych na poziomie 5% wkładów, ale klienci zwiększają swe zasoby gotówkowe do poziomu 30% wkładów w bankach. Oblicz nową wartość mnożnika kreacji pieniądza.
f) jaka ilość pieniądza zapewnia tera z równowagę?
Zadanie 9
Oceń stopień płynności i prawdopodobną zyskowność każdego z poniższych aktywów finansowych.
gotówka
akcje
obligacje
weksle
Zadanie 2. W ciągu roku w Tyrecji wytworzono jedynie 400 chlebów po 3 zł każdy. W obiegu znajduje się 600 jednostek pieniężnych. Oblicz szybkość obiegu pieniądza. Co oznacza ta liczba? Co wspólnego z szybkością obiegu pieniądza ma częstotliwość wypłacania wynagrodzeń oraz rozpowszechnienie się bankomatów i kart kredytowych?
Wykorzystań równanie FISHERA M·V = P·Y (V = Y·P/M)
ZADANIE 3
a)środek wymiany
b)pieniądz
c)panika finansowa
d)pieniądz bezgotówkowy
e)wkład depozyt
f)podaż pieniądza
g)środek przechowywania wartości(tezauryzacji)
h)banki komercyjne
i)stopa rezerw
j)mnożnik kreacji pieniądza
k)baza monetarna
l)rezerwy
m)gospodarka bezpieniężna(barterowa)
n)bank centralny
o)stopa dyskontowa
p)operacje otwartego rynku
r)stopa rezerw obowiązkowych
s)równowaga na rynku pieniądza
t)koszt alternatywny trzymania pieniądza
1)powszechnie akceptowany środek płatniczy
2)Funkcja pieniądza ułatwiająca wymianę dóbr i usług.
3)Funkcja pieniądza umożliwiająca jego wykorzystanie do dokonywania zakupów w przyszłości.
4)Suma banknotów i bilonu w obiegu pozabankowym oraz ilość gotówki znajdująca się w obrębie systemu bankowego, zwana też niekiedy zasobem pieniądza pieniądza wielkiej mocy.
5)W czasach złotników ilość złota stojąca do natychmiastowej dyspozycji, przeznaczona do zaspokojenia żądań klientów.
6)Gospodarka w której nie występuje środek wymiany, a jedne towary są wymieniane bezpośrednio na inne.
7) Zmiana wielkości podaży pieniądza wynikająca ze zmiany bazy monetarnej o jednostkę.
8)Pieniądz mający formę zapisu na rachunku bankowym, którego podstawą może być depozyt gotówki klienta lub kredyt udzielony przez bank. Płatności dokonywane są za pomocą polecenia przelewu, czeku, karty kredytowej.
9)Pośrednicy finansowi upoważnieni przez państwo do udzielania kredytów i przyjmowania wkładów, w tym wkładów umożliwiających wystawianie czeków.
10)Samospełniająca się przepowiednia polegająca na tym, że w pewnym momencie ludzie dochodzą do wniosku, ze bank staje się niewypłacalny i - usiłując masowo wydostać swoje pieniądze- rzeczywiście doprowadzają do jego niewypłacalności.
11)Wartość całego zasobu pieniądza, jako środka wymiany, znajdująca się w obiegu.
12)W czasach złotników ilość złota oddana złotnikowi na przechowanie (współcześnie wkład gotówkowy w banku)
13)Stosunek rezerw bankowych do wkładów.
14)Najważniejszy bank w kraju, zwykle mający status agendy państwa, odpowiedzialny za emisję pieniądza i występujący w roli banku banków i banku państwa.
15)Sytuacja, w której wielkość zapotrzebowania na realne zasoby pieniądza równa się wielkości (ilości) zaoferowanej.
16)Działanie banku centralnego, którego celem jest zmiana wielkości bazy monetarnej przez kupno lub sprzedaż papierów wartościowych na otwartym rynku.
17)Stopa procentowa pobierana przez bank centralny od pożyczek udzielanych bankom komercyjnym.
18)Minimalna relacja rezerw gotówkowych do wkładów w bankach komercyjnych, ustalana przez bank centralny.
19)Odsetki, z których rezygnujemy trzymając gotówkę, a nie np. obligacje.
Czy te opinie są prawdziwe, czy fałszywe?
Niepodzielność dóbr utrudnia wymianę w gospodarce barterowej.
Kreacja pieniądza następuje w momencie kiedy bank komercyjny przyjmuje wkłady a vista od swoich klientów.
Kiedy tempo wzrostu cen się zwiększa (ceteris paribus) wielkość popytu na środek płatniczy zmniejsza.
Nadwyżka podaży środka płatniczego nad popytem na środek płatniczy skłania banki komercyjne do podwyższenia stopy procentowej.
Nadwyżka popytu na środek płatniczy nad podażą środka płatniczego skłania banki komercyjne do obniżenia stopy procentowej.
Miarą inflacji jest wysokość cen.
Jeśli wszystkie ceny i dochody wzrastają w takim samym stopniu, nikt nie traci ani nikt nie zyskuje na skutek inflacji.
Nakłady na reklamę, informującą konsumentów o cenach, które - z powodu inflacji szybko się zmieniają, stanowią koszt zdzieranych zelówek.
DODATKOWE ZADANIA:
Zadanie 1.
Oto wyniki prowadzonego w Polsce w czwartym kwartale 1999 r.( w tysiącach osób) , badania:
Ludność ogółem (15 i więcej lat) .........................30388
Pracujący...............................................................14573
Bezrobotni ..............................................................2641
Bierni zawodowo...................................................13174
Oblicz:
a)Stopę bezrobocia w Polsce w końcu 1999 r.
b) współczynnik aktywności zawodowej w Polsce w końcu 1999 r.
c)wskaźnik zatrudnienia w Polsce w końcu 1999r.
Zadanie2. Załóżmy, że zatrudnienie w pewnym kraju wynosi 30 mln ludności, 5 mln osób prowadzi działalność gospodarczą na własny rachunek, siły zbrojne dają zajęcie 3 mln, zaś bezrobotnych są 2 mln. Odpowiedz:
ile wynosi wielkość zatrudnienia?
Ile wynosi liczba zdolnych do pracy?
Ile wynosi stopa bezrobocia?
Zadanie 3
Jeśli stopa podatkowa netto jest 40% a KSK w stosunku( w procencie) do dochodu do dyspozycji jest 0,8, jaka jest krańcowa skłonność do konsumpcji w stosunku do PNB? Na podstawie powyższych danych oblicz wielkość mnożnika w gospodarce zamkniętej bez państwa i z państwem.
Zadanie 4
Praga i Warszawa mają po 20 mieszkańców, którzy produkują tylko piwo i wódkę. W tablicy została ukazana ich dzienna wydajność pracy
Miasta Piwo Wódka
Praga 6 2
Warszawa 2 1
a) W produkcji jakich dóbr te miasta mają przewagę absolutną? Co to znaczy?
b) W produkcji jakich dóbr te miasta mają przewagę względną? Co to znaczy?
c) Ile piwa opłaca się oddać Pradze za butelkę wódki?
d)Rozpoczął się handle zagraniczny. Jakie dobra będą sprzedawały poszczególne miasta? Po jakiej cenie?
Zadanie 5
Zakładając, ze baza monetarna wynosi 1000 mld zł, stopa obowiązkowych rezerw gotówkowych 10% , stopa pieniądza gotówkowego znajdująca się w rękach ludności 20%, to wartość podaży pieniądza M1 wynosi:
4000 mld zł
4500 mld zł
5000 mld zł
5500 mld zł
5500 mld zł
ZADANIE 6
Co się stanie z wykresem planowanych zagregowanych wydatków, AE w Polsce pod wpływem następujących wydarzeń:
a)Banki proponują Polakom bardzo tanie kredyty na zakup dóbr konsumpcyjnych i prawie każdy może dostać kartę kredytową.
b)Państwo rozpoczęło realizację programu budowy autostrad
c)Niemcy chcą kupić w Polsce 10 razy więcej usług budowlanych niż w ubiegłym roku
d)Oświadczenie nowego premiera wywołało obawy przedsiębiorców o kształt przyszłej polityki gospodarczej.
e)Nowa ustawa podatkowa pozwala pomniejszyć należny państwu podatek od dochodów osobistych o wszystkie wydatki płatnika na budownictwo mieszkaniowe?
ZADANIE 7
Jeśli KSO w Tyrecji wynosi 0,2 jakie zmiany w konsumpcji można oczekiwać jeśli dochód do dyspozycji w tym kraju wzrasta o 20 mln.?
ZADANIE 8
Jeśli stopa podatkowa netto jest 40 % a KSK w stosunku do dochodu do dyspozycji jest 0,8 jaka jest KSK w stosunku do PNB? Oblicz wartość mnożnika w tej gospodarce.
ZADANIE 9
W gospodarkę zamkniętej pewnego państwa funkcja konsumpcji opisana jest wzorem C=0,9·Yd (Yd to dochód do dyspozycji), planowane inwestycje I=50, wydatki państwa na dobra G=50, a stopa podatkowa netto, t=1/9.
a)Jaki poziom produkcji odpowiada równowadze?
b)Oblicz mnożnik w tej gospodarce przed i po wprowadzeniu podatku.
ZADANIE 10
W zamkniętej gospodarce konsumpcja, C=0,8·Yd, Inwestycje, I=51, popyt państwa, G=12, a stopa podatkowa netto, t=0,2.
a)Ile wynosi wielkość produkcji odpowiadająca równowadze?
b)Po otwarciu gospodarki okazało się, że eksport netto, NX=9, a krańcowa skłonność do importu, KSI = 0,14 (wydatki inwestorów, konsumentów i państwa zostały niezmienione).Jak zmieniła się wielkość produkcji?
c)Dla gospodarki z punktu b) oblicz mnożnik, o ile wzrośnie produkcja, gdy inwestycje wzrosną o 7?
ZADANIE 11
Mnożnik kreacji pieniądza rośnie, gdy:
a)banki zatrzymują w postaci rezerw większą część depozytów
b)bank centralny podwyższa stopę dyskontową
c)bank centralny sprzedaje papiery wartościowe na otwartym rynku
d)banki zatrzymują w postaci rezerw mniejszą część depozytów
ZADANIE 12
Pan Kowalski wpłacił do banku 2 tys. złoty na rachunek a'vista. W wyniku wyłącznie tej operacji podaż pieniądza w gospodarce:
a)nie zmieniła się
b)zmniejszyła się o 2 tys.
c)zwiększyła się o 2 tys.
d)trudno określić jak się zmieniła
ZADANIE 13
Jeśli wzrośnie skłonność społeczeństwa do trzymania pieniądza w formie gotówki, natomiast zmniejszy się skłonność do deponowania gotówki w postaci wkładów w bankach, to:
a)może wzrosnąć podaż pieniądza
b)mogą wzrosnąć rezerwy ponadobowiązkowe w bankach
c)może zmniejszyć się podaż pieniądza
d)może zmniejszyć się stopa procentowa
ZADANIE 14
a)środek wymiany
b)pieniądz
c)panika finansowa
d)pieniądz bezgotówkowy
e)wkład depozyt
f)podaż pieniądza
g)środek przechowywania wartości(tezauryzacji)
h)banki komercyjne
i)stopa rezerw
j)mnożnik kreacji pieniądza
k)baza monetarna
l)rezerwy
m)gospodarka bezpieniężna(barterowa)
n)bank centralny
o)stopa dyskontowa
p)operacje otwartego rynku
r)stopa rezerw obowiązkowych
s)równowaga na rynku pieniądza
t)koszt alternatywny trzymania pieniądza
1)powszechnie akceptowany środek płatniczy
2)Funkcja pieniądza ułatwiająca wymianę dóbr i usług.
3)Funkcja pieniądza umożliwiająca jego wykorzystanie do dokonywania zakupów w przyszłości.
4)Suma banknotów i bilonu w obiegu pozabankowym oraz ilość gotówki znajdująca się w obrębie systemu bankowego, zwana też niekiedy zasobem pieniądza pieniądza wielkiej mocy.
5)W czasach złotników ilość złota stojąca do natychmiastowej dyspozycji, przeznaczona do zaspokojenia żądań klientów.
6)Gospodarka w której nie występuje środek wymiany, a jedne towary są wymieniane bezpośrednio na inne.
7) Zmiana wielkości podaży pieniądza wynikająca ze zmiany bazy monetarnej o jednostkę.
8)Pieniądz mający formę zapisu na rachunku bankowym, którego podstawą może być depozyt gotówki klienta lub kredyt udzielony przez bank. Płatności dokonywane są za pomocą polecenia przelewu, czeku, karty kredytowej.
9)Pośrednicy finansowi upoważnieni przez państwo do udzielania kredytów i przyjmowania wkładów, w tym wkładów umożliwiających wystawianie czeków.
10)Samospełniająca się przepowiednia polegająca na tym, że w pewnym momencie ludzie dochodzą do wniosku, ze bank staje się niewypłacalny i - usiłując masowo wydostać swoje pieniądze- rzeczywiście doprowadzają do jego niewypłacalności.
11)Wartość całego zasobu pieniądza, jako środka wymiany, znajdująca się w obiegu.
12)W czasach złotników ilość złota oddana złotnikowi na przechowanie (współcześnie wkład gotówkowy w banku)
13)Stosunek rezerw bankowych do wkładów.
14)Najważniejszy bank w kraju, zwykle mający status agendy państwa, odpowiedzialny za emisję pieniądza i występujący w roli banku banków i banku państwa.
15)Sytuacja, w której wielkość zapotrzebowania na realne zasoby pieniądza równa się wielkości (ilości) zaoferowanej.
16)Działanie banku centralnego, którego celem jest zmiana wielkości bazy monetarnej przez kupno lub sprzedaż papierów wartościowych na otwartym rynku.
17)Stopa procentowa pobierana przez bank centralny od pożyczek udzielanych bankom komercyjnym.
18)Minimalna relacja rezerw gotówkowych do wkładów w bankach komercyjnych, ustalana przez bank centralny.
19)Odsetki, z których rezygnujemy trzymając gotówkę, a nie np. obligacje.