Bank centralny jako bank państwa
NBP - jako centralny bank RP - jest instytucją państwową posiadającą osobowość prawną, nie podlegającą jednak wpisowi do rejestru przedsiębiorstw państwowych. Obszarem działania NBP jest terytorium RP, a siedzibą miasto stołeczne Warszawa. Kapitał NBP w całości należy do państwa. Konstytucja RP stanowi, że NBP odpowiada za wartość polskiego pieniądza”.
Do zadań NBP należy:
Organizowanie rozliczeń pieniężnych
Prowadzenie gospodarki dewizami pieniężnymi
Prowadzenie działalności dewizowej w granicach określonej ustawami.
Prowadzenie bankowej obsługi budżetu państwa
Regulowanie płynności banku oraz ich refinansowanie.
Kształtowanie warunków niezbędnych dla rozwoju systemu bankowego.
Opracowywanie sprawozdawczego bilansu płatniczego oraz bilansów należności i zobowiązań zagranicznych państwa, a także wykonywanie innych zadań określonych ustawami.
Zadania te wiążą się bezpośrednio lub pośrednio z podstawowym celem NBP - określają zakres funkcji polskiego banku centralnego w systemie gospodarki narodowej.
Bank centralny jest bankiem państwa - przeprowadza operacje na zlecenie państw (bank centralny może organizować pożyczki dla państwa za granicą, może prowadzić operacje na papierach wartościowych państwa, ale BC nie może udzielać państwu pożyczek).