Skały magmowe kwaśne : GRANIT 1. ziarnista średnio rzadziej drobno i gruboziarnista 2. zbita i nieuporzątkowana 3. a) kwarc SiO2, bezbarwny czasem zabarwienia fiolet żółty czerwony, rysa - , nieprzezroczysty, tłusty na przełamie szklisty na ścianach, muszlowy, 7, duża odporność na wietrzenie chem. b) skaleń potasowy ortoklaz KAlSi3O8, nieprzezroczysty, bezbarwny najczęściej od różowego do czerwonego, szklisty, b. dobra, 6, słaba odporność na wiet. chem. 5. albit NaAlSi3O8, biały, 6, inne jak w ortoklazie, 7. skała magmowa głębinowa kwaśna 9. pegmatyt riolit 10. Sudety, przedgórze Tatr, rejon Dolnego Śląska, Strzegom i Strzelin 11. podkłady, nawierzchnie drogowe, okładziny , jako kruszywo RIOLIT 1. porfirowa, rzadziej skryto krystaliczną, 2. masywna najczęściej bezładna 3. a) zbudowany z ortoklazu patrz granit, plakioklazy kwaśne , kwarc 7.magmowa wylewna 9. granit, pegmatyt 10. Sudety ( Kłodzko, Wałbrzych, Kamienna Góra, okolice Lwówka, Złotoryi) i okolice Krakowa ( Krzeszowice, Miękinia, Zalas) 11. używane w bud. ogólnym i drogowym 12. barwa zróżnicowana może być szara, biaława różowa, czerwona PEGMATYT APLIT pegmatyt 1. gruboziarnista bogate w skaleń potasowy oraz kwarc patrz granit, często też łuszczyki, zwłaszcza muskowit występują min rzadkie np: granat turmalin rutyl topaz, aplit ma strukturę drobnoziarnistą lub skrytokrystaliczną tekstura masywna, skład jak pegmatyt. Skały magmowe obojętne SJENIT 1. średnioziarnista 2. masywna bezładna 3. skaleń potasowy ortoklaz KAlSi3O8, nieprzezroczysty, bezbarwny najczęściej od różowego do czerwonego, szklisty, b. dobra, 6, słaba odporność na wiet. chem. 4. biotyt uwodniony krzemian Mg, Fe, K, czarna ciemno brązowa, nieprzezroczysty, szklisty perłowy, b. dobra, 2,5 sprężysty giętki słabo odporny na wiet. chem. 5.a) amfibole uwodniony krzemian Mg,Fe,Al,Ca zielona do czarnej, 6, słaba na wiet. chem. b) pirokseny krzemian Ca, Mg,Fe zielona do czarnej, 6, słabo na wiet. chem. 7. magmowa, głębinowa obojętna 9. triachit 10. w niewielkich ilościach Kłodzko Złoty Stok okolice Niemczy 11. stosowane do wszelkiego rodzaju wykładzin, lub jako kruszywo 12. barwa czerwona rzadziej szara, nie tworzą dużych masywów skalnych. DIORYT 1. średnio i drobno ziarnista 2. zbita i bezładna 3. oligoklaz i andezyt (mieszaniny izomorficzne), bezbarwne lub zmienia się od białego do czarnego, szklisty, b.dobra, 6, słaba na wiet chem. 4. amfibole uwodniony krzemian Mg,Fe,Al,Ca zielona do czarnej, 6, słaba na wiet. chem 5. biotyt uwodniony krzemian Mg, Fe, K, czarna ciemno brązowa, nieprzezroczysty, szklisty perłowy, b. dobra, 2,5 sprężysty giętki słabo odporny na wiet. chem b) pirokseny 7. magmowa głębinowa obojętna 9. andezyt 10. Kłodzko Złoty Stok okolice Niemczy 11. stosowany w bud. drogowym jako kamień łamany tłuczeń rzadziej na okładziny , czasem jako kruszywo do bet. bitumicznych GABRO 1. gruboziarnista 2. masywna bezładna 3. a) plagioklazy: labrador i bytowin bezbarwne lub od białego do czarnego, szklisty, b.dobra, 6, słaba wiet. chem b) piroksen krzemian Ca, Mg,Fe zielona do czarnej, szklisty, dobra 6, słabo na wiet. chem 5. biotyt uwodniony krzemian Mg, Fe, K, czarna ciemno brązowa, nieprzezroczysty, szklisty perłowy, b. dobra, 2,5 sprężysty giętki słabo odporny na wiet. chem może też być oliwin 7. magmowa głębinowa obojętna 9. bazalt 10. skały niepospolite tworzą intruzje okolice Ślęźy i Nowej Rudy 11. głównie jako tłuczeń drogowy 12. ze względu na dużą zawartości minerałów skała ciemna najczęściej ciemno - zielona TRIACHIT 1. porfirowa 2. zbita najczęściej bezładna 3. skaleń potasowy ortoklaz KAlSi3O8, nieprzezroczysty, bezbarwny najczęściej od różowego do czerwonego, szklisty, b. dobra, 6, słaba odporność na wiet. chem 4. albit (NaAlSi3O8) oligoklaz bezbarwny lub białej, szklisty, b.dobra, 6, słabo na wiet chem. 5. biotyt uwodniony krzemian Fe Mg K czarna lub ciemno brązowa, 2,5, sprężysty giętki słabo odporny na wiet. chem. 7 magmowe wylewne obojętne,9. sjenit 10 Sudety, Góry Kaczawskie 11. jako kruszywo ANDEZYT 1. porfirowa 2. zbita nieuporzątkowana 3. oligoklaz i andezyt (miesz izomorficzne) bezbarwny lub białej, szklisty, b.dobra, 6, słabo na wiet chem 4/5. czarne prakryształy a) amfibole uwodniony krzemian Mg,Fe,Al,Ca zielona do czarnej, 6, słaba na wiet. chem b) pirokseny krzemian Ca, Mg,Fe zielona do czarnej, 6, słabo na wiet. chem 7. magmowa wylewna obojętna 9. dioryt 10. w Pieninach Krościenko Czorsztyn Szczawnica, 11. wyrób krawężników, kostki, okładzin, tłuczeń BAZALT 1. skryto - krystaliczna lub porfirowa 2. zbita bezładna 3. plagioklazy: labrador i bytowin bezbarwne lub od białego do czarnego, szklisty, b.dobra, 6, słaba wiet. chem 4. ) pirokseny krzemian Ca, Mg,Fe zielona do czarnej, 6, słabo na wiet. chem 5. anfibole biotyty oliwiny 7. magmowa obojętna wylewna 9. gabro 10. na Dolnym Śląsku na granicy zach. aż po Opole, na wsch. Góra Św. Anny okolice Strzelców Opolskich eksploatacja Jawor Złotoryja Dzierżoniów 11. w bud. drogowym do wyrobu kamienia podkładowego i jako kruszywo MELAFIR 1. skrytokrystaliczna 2. porowata 3/4/5/7/9 cechy jak bazalt 10. w okręgu krakowskim: Regulice Alwerni Rudnie Miękni, na Dolnym Śląsku okolice Wałbrzycha Kłodzko Złotoryja Lwówek 11. stosowane jako kruszywo i mat. brukarski OSADOWE
Skały okruchowe sypkie i spoiste RUMOSZE 1. ostrokrawędziste okruchy fr. kamienistej i żwirowej 2. warstwowanie ślady na powierzchni 3. kwarc SiO2, bezbarwny czasem zabarwienia fiolet żółty czerwony, rysa - , nieprzezroczysty, tłusty na przełamie szklisty na ścianach, muszlowy, 7, duża odporność na wietrzenie chem 4. łyszczyki (miki) a) biotyt uwodniony krzemian Mg, Fe, K, czarna ciemno brązowa, nieprzezroczysty, szklisty perłowy, b. dobra, 2,5 sprężysty giętki słabo odporny na wiet. chem b) muskowit, uwodniony krzemian potasu, bezbarwny szaro - biały, szklisty perłowy, b.dobra, 2 -2.5, spręzysty giętki odporny na wiet chem. 7. skała osadowa okruchowa sypka, 9. żwir zlepieniec 10. na obszarach gdzie lite skały tworzą zbocza, na których w skutek wietrzenia mechanicznego występuje rozpad skał na bloki i mniejsze okruch, tworzy formy usypiskowe u podnóża góry 11. nasypy drogowe i hydrotechniczne ŻWIRY - 1. składa się z otoczaków fr. żwirowa i kamienista, stopień obtoczenia określony w oparciu o skład granulometryczny % zawartość poszczególnych fr. w skale kształt ziarna zależy od rodzaju transportu, 2. warstwowanie ślady na pow. warstw 3/4/5. minerały jak w rumoszu patrz wyżej 7. osadowa okruchowa sypka 9. rumosze zlepieniec 10. występuje w dolinach rzek niź buduje tarasy akumulacyjne, w dolinach rzek górskich, w osadach lodowcowych w ozach, morenie cz. i sandrach 11. kruszywo do prod. bet. , podbudowy dróg i do bud. nasypów 12. w formach akumu lodowcowej spotyka się żwir z domieszką drobniejszych fr. nazywamy go wtedy pospółką PIASKI 1. fr piaskowa Piaski Zwałowe źle wyselekcjonowane ziarna Piaski rzeczne lepiej selekcjonowane Piaski Eolityczne najlepiej selekcjonowane 2. warstwowane 3. kwarc SiO2, bezbarwny czasem zabarwienia fiolet żółty czerwony, rysa - , nieprzezroczysty, tłusty na przełamie szklisty na ścianach, muszlowy, 7, duża odporność na wietrzenie chem 4. biotyt uwodniony krzemian Mg, Fe, K, czarna ciemno brązowa, nieprzezroczysty, szklisty perłowy, b. dobra, 2,5 sprężysty giętki słabo odporny na wiet. chem 5. kalcyt CaCO3, bezbarwny lub różne zabawienia., szklisty matowy, dobra, 3, mała odporność na wiet. chem. 7. osadowa okruchowa sypka 10. doliny rz. gdzie buduje tarasy akumulacyjne, morena d. p. zwałowe, w sandrach i ozach a także w wydmach i polach wydmowych, pola sandrowe Borów Tucholskich, Puszcza Piaska, sandr suwalsko augustowski. 12. im gorsza selekcja tym lepsze podłoże bud. może być kruszywem MUŁY 1. fr pyłowa, selekcja b.dobra sedymentacja w wodzie 2. przeważnie warstwowane, mogą zawierać cz. organ. 3. kwarc SiO2, bezbarwny czasem zabarwienia fiolet żółty czerwony, rysa - , nieprzezroczysty, tłusty na przełamie szklisty na ścianach, muszlowy, 7, duża odporność na wietrzenie chem 4. minerały ilaste zw. żelaza 7. osadowa okruchowa niescementowana , 9 mady 10. na terenie Polski b. rzadko 12. słabe podłoże bud. LESSY 1. fr głównie pyłowa sedymentacja na lądzie w war. stepowych 2. najczęściej niewarstwowana porowata wynikająca z wzajemnego ułożenia ziaren 3. kwarc SiO2, bezbarwny czasem zabarwienia fiolet żółty czerwony, rysa - , nieprzezroczysty, tłusty na przełamie szklisty na ścianach, muszlowy, 7, duża odporność na wietrzenie chem 4. a) min ilaste kaolinit, H2Al2Si2O8H2O biała, tłusty lub matowy, dobra, 1, b. zmienne, niewietrzejące, zwiększa obj. przy pochłanianiu wody b) węglany do 20% kalcyt CaCO3, bezbarwny lub różne zabarw., szklisty matowy, dobra, 3, mała odporność na wiet. chem 5.zw żelaza do 6% nadają barwę żółtą 7. osadowa okruchowa niescementowana 9. muły 10. okolice Lublina Zamościa, Wyżyna Lubelska okolice Rzeszowa i Przemyśla, Góry świętokrzyskie ok. Kielc i Sandomierza ok. Krakowa aż do Cieszyna, Kłodzko Legnica Wrocław 11. bardzo dobra gleba dla rolnictwa, niekorzystne podłoże bud. duża ściśliwość w stanie wilgot. czasami wykorzystywane do prod. ceramiki bud. IŁY Iły pstre (poznańskie) 1. fr iłowa 2. warstwowane na ogól warstwy nie przekraczają kilku mm 3. kwarc SiO2, bezbarwny czasem zabarwienia fiolet żółty czerwony, rysa - , nieprzezroczysty, tłusty na przełamie szklisty na ścianach, muszlowy, 7, duża odporność na wietrzenie chem 4. min. ilaste montmorilonit, H2Al2Si2O8H2O, od szarej przez białą do żółtej, tłusty lub matowy , dobra, nie wietrzejący pochłania wodę i pęcznieje 5. zw. min. Fe nadają kolor 7.osadowa okruchowa niesceme -ntowana 9. ił warwowy 10. środkowa i północna cz. Polski obszar Warszawy „skarpa warszawska” 11. surowiec dla ceramiki budowlanej Ił warwowy (wstęgowy) 1.fr iłowa 2. warstwowanie nie przekracza kilku mm grubość warstwy 3/4/5 tak samo jak ił pstry patrz wyżej 7. osadowa okruchowa niesceme - ntowana, sedymentacja osadu miała miejsce w spokojnym zbiorniku, warstewki jasne pochodzą z okresów letnich, warstewki ciemne powstały w okresie zimowym, 9. ił pstry 10. na terenie całej Polski poza obszarem Karpat okolice Warszawy i na Mazowszu 11. surowiec do ceramiki budowlanej cegielnie 12 niedobre podłoże bud. GLINY możemy podzielić na mady (aluwialne) zwałowe (lodowcowo morenowe). MADY 1. fr pyłowa iłowa i piaskowa , powstają na tarasie zalewowym, 2. brak warstwowania, duża porowatość i z tym się wiąże duża ściśliwość, może zawierać domieszki częściowo rozłożonych elementów org. zabarwiają ją na różne kolory od brunatnego po czarny 3. - 4. min. ilaste montmorilonit, od szarej przez białą do żółtej, tłusty lub matowy , dobra, nie wietrzejący pochłania wodę i pęcznieje b)kaolinit, H2Al2Si2O8H2O biała, tłusty lub matowy, dobra, 1, b. zmienne, niewietrzejące, zwiększa obj. przy pochłanianiu wody 7. osadowa okruchowa niesceme - ntowna 9. glina zwałowa ił 10. mogą pokrywać pow. najmłodszych tarasów zarówno rzek górskich jak i niź. na wyższych tarasach szybko ulega niszczeniu i występuje w płatach 11. słabe podłoże budowlane, zbyt duża ściśliwość ZWAŁOWA 1. fr pyłowa iłowa i piaskowa mogą być głazy, 2. brak warstwowania 3. - 5 min ilaste patrz mady 6. skład petro. zróżnicowany zależy od budowy geol. podłoża po którym przesuwał się lodowiec 7. osadowa okruchowa niescemen- towana powstaje przez wytopienie mat. skalnego z lodowca 9. mady ił 10. na terenie całej Polski oprócz najwyżej wzniesionych pasm górskich, obsz. zlodowacenia środkowo - polskiego i bałtyckiego 11. surowiec do ceramiki bud. ZWIETRZELINOWA 1. może zawierać wszystkie fr. 2. brak warstwowania 3/4/5 patrz Mady 7. osadowa okruchowa niescemen - towana 9. mada i g. zwałowa 10 występuje z glinami zwałowymi na obrzeżu Jury Krak - Czest. Karpaty Fliszowe G. Świętokrzyskie 11. ceramika bud.
Skały scementowane ZLEPIEŃCE 1powstały z cementacji otoczaków fr. kamienista żwirowa, najczęściej wykorzystywany jest zlepieniec zygmuntowski składa się z otoczaków wapiennych scementownych lepiszczem wapnistym lub żelazisto - wapnistym 2. brak warstwowania 3. a) kwarc SiO2, bezbarwny czasem zabarwienia fiolet żółty czerwony, rysa - , nieprzezroczysty, tłusty na przełamie szklisty na scianach, muszlowy, 7, duża odporność na wietrzenie chem. 4. kalcyt CaCO3, bezbarwny lub różne zabarw., szklisty matowy, dobra, 3, mała odporność na wiet. chem 5. zw. żelaza 6. barwa szaro wiśniowa z jasnymi żyłkami kalcytu 7. osadowa okruchowa scementowana 10. Polska centralna okolice Kielc 11. z uwagi na małą odporność na wiet. chem. stosowany do okładzin ścian wew. słaba odp. na ścieranie uniemożliwia stosowanie go na posadzki i schody PIASKOWIEC SZYDŁOWIECKI 1. fr. piaskowa 2. bez warstwowania 3. kwarc SiO2, bezbarwny czasem zabarwienia fiolet żółty czerwony, rysa - , nieprzezroczysty, tłusty na przełamie szklisty na ścianach, muszlowy, 7, duża odporność na wietrzenie chem kwarc scementowany lepiszczem krzemionkowym 7. osadowa okruchowa scementowana 10. okolice Szydłowca 11. zewnętrzne okładziny budynków np: Zamek Królewski Pl. MDM FLISZOWY 1. fr. piaskowa średnica ziaren b. zmienna 2. bez warstwowania 3. lepiszcze stanowi kombinacja krzemionki, węglanu wapnia i min. ilastych w różnych stosunkach % 7. osadowa okruchowa scementowana 9. piaskowce 10. Góry Świętokrzyskie woj. Bielsko Białe okolice Istebnej 11. wykorzystano je do bud Stadionu Dziesięciolecia oraz do murów oporowych w przekopach Trasy Łazienkowskiej 12. duża odporność na wietrzenie ŁUPKI ILASTE 1. frakcja pyłowa 2. warstwowane 3. min. ilaste kaolinit, H2Al2Si2O8H2O biała, tłusty lub matowy, dobra, 1, b. zmienne, niewietrzejące, zwiększa obj. przy pochłanianiu wody 4. montmorilonit, od szarej przez białą do żółtej, tłusty lub matowy , dobra, nie wietrzejący pochłania wodę i pęcznieje 7. osadowa okruchowa scementowana 9. piaskowce 10. Karpaty fliszowe, Góry Świętokrzyskie, Tatry 11. na obszarze Karpat wykonuje się z nich tzw. ekrany wodoszczelne w bud. hydrotech. Skały węglanowe
SK. OSADOWE CHEMICZNE
WAPIENIE ZBITY 1. pozornie bez postaciowa przy rozdrobnieniu daje gładkie pow. 2. zbita nieuporządkowana 3. kalcyt CaCO3, bezbarwny lub różne zabarw., szklisty matowy, dobra, 3, mała odporność na wiet. chem 4. kaolinit, H2Al2Si2O8H2O biała, tłusty lub matowy, dobra, 1, b. zmienne, niewietrzejące, zwiększa obj. przy pochłanianiu wody b) dolomit CaMg(CO3)2 biała lub żółtawa, biała, szklisty, doskonała, 3.5 - 4, z Hcl burzy dopiero na rysie większa odporność na wiet chem niż kalcyt 5. zw. żelaza 7. osadowa chemiczna węglanowa 9. wapienie 10. Chęcin Kielce Dębica 11. wykorzystywany jako wykładzin pionowe i poziome 12. przy szlifowaniu daje pow. o niemal lustrzanej gładkości, zawarte w nim szkieleciki mogą dawać dodatkowe efekty wizualne OOLITOWY 1. składa się z drobnych kuleczek węglanu wapnia o średnicy < 2mm (ooidów) strukturą przypomina piaskowiec bez warstwowania 2. nieuporządkowana zlepione ze sobą oolidy 3. kalcyt patrz w.zbity 7. osadowa chem węglanowa , powstaje w ciepłym morzu 9. wapienie 10. morze .. MARTWICA WAP. 1. porowata średnica porów osiąga czasem rozmiar kilkunastu mm 2. zbita nieuporządkowana 3/4/5 patrz wap. zbity 7. osadowa chem. węglanowa 10. okolice Krakowa 11 - DOLOMITY 1. przypominają wap. zbity (pozornie bez postaciowa) lub krystaliczna 2. zbita nieuporządkowana 3. dolomit CaMg(CO3)2 biała lub żółtawa, biała, szklisty, doskonała, 3.5 - 4, z HCl burzy dopiero na rysie większa odporność na wiet chem niż kalcyt 4. kalcyt CaCO3, bezbarwny lub różne zabarw., szklisty matowy, dobra, 3, mała odporność na wiet. chem 7. osadowa chem. węglanowa 9. wapienie 10. Góry Świętokrzyskie okolice Olkusza 11. wykorzystywane jako okładziny lub elementy kamieniarskie KRZEMIENIE 1. występują w postaci kulistych lub prawie kulistych skupień, czasem wydłużonych zgodnie z warstwowaniem otaczających skał 2. - 3. kwarc SiO2, bezbarwny czasem zabarwienia fiolet żółty czerwony, rysa - , nieprzezroczysty, tłusty na przełamie szklisty na ścianach, muszlowy, 7, duża odporność na wietrzenie chem 4. chalcedon SiO2, bezbarwny różne kolory , przełam muszlowy, twardość 6 -6.5, odmiana kwarcu struktura skryto - kkrystaliczna sprawiająca wrażenie bezpostaciowej 7. osadowa chem. krzemionkowa 10. w Polsce spotykamy w wapieniach jurajskich na obrzeżeniu Gór Świętokrzyskich i w Jurze Krak - Częst. 11. w przemyśle ceramicznym lub w chemicznym jako czysta krzemionka 12. przy rozdrobnianiu skał wapiennych stanowi duże utrudnienie w technologii z uwagi na swoją twardość
SK. ORGANOGENICZNA
KREDA PISZACA 1. składa się ze skorupek jednokomórkowych organizmów (otwornic) widocznych pod silną lupą 2. - 3. czysty osad kalcytowy . kalcyt CaCO3, bezbarwny lub różne zabarw., szklisty matowy, dobra, 3, mała odporność na wiet. chem 7. organogeniczna zoogeniczna węglanowa 10. Wyż lubelska koło Chełma 11. wykorzystywana jako wysokiej klasy surowiec przemysłu cementowego RADIOLARYT 1. zbudowany z e szkielecików jednokomórkowych zwierząt (promiennice) 2. warstwowana 3. kwarc SiO2, bezbarwny czasem zabarwienia fiolet żółty czerwony, rysa - , nieprzezroczysty, tłusty na przełamie szklisty na ścianach, muszlowy, 7, duża odporność na wietrzenie chem 7. osadów organogeniczna zoogeniczna krzemionkowa 10. lokalnie w Tatrach , Pienninach i G.Święt 12. występuje w formie warstw TORFY 1. składają się z włóknistych części roślin bagiennych o różnym stopniu rozłożenia 2. widoczne pory 3/4/5 kalcyt CaCO3, bezbarwny lub różne zabarw., szklisty matowy, dobra, 3, mała odporność na wiet. chem b)dolomit CaMg(CO3)2 biała lub żółtawa, biała, szklisty, doskonała, 3.5 - 4, z HCl burzy dopiero na rysie większa odporność na wiet chem 7. osadowa organog - eniczna fitogeniczna 10 doliny rzek i jezior na obszarze całej Polski szczególnie dużo w Polsce północnej 11. surowiec energetyczny, idealna izolacja termiczna WĘGLE BRUNATNY 1. włóknista słabo zwęglone drzew i torfów dzielenie wzdłuż pow. słojów 2. zbita 3. 70 % czystego węgla 7. osadów organo - geniczna fitogeniczna powstała w trzeciorzędzie 10. zagłębie turoszowskie, konińskie, bełchatowskie, Piotrków Tryb. 11. surowiec energetyczny KAMIENNY 1. silnie zwęglone części roślin drzewiastych 2. porowata 3. 95% czystego węgla (antracyt) 7. osadowa organogeniczna fitogeniczna 10.Zagłębie Górnośląskie Zag. Dolnośląskie okolice Wałbrzycha Lubelskie Zag. Węglowe 11. surowiec energetyczny SAPROPELE 1. osady jeziorne składjące się z gnijących części roślin z domieszką substancji ilastej 7. osadowa organogeniczna fitogeniczna 10 dna jezior 11. podłoże bud niekorzystne 12. dwie odmiany gytia - zawiera rozpoznawalne części roślin dy - z koloidalnych prod. rozpadu roślin MARGIEL 1. pozornie bez postaciowa 2. zbita nieuporządkowana 3. 50% kalcyt CaCO3, bezbarwny lub różne zabarw., szklisty matowy, dobra, 3, mała odporność na wiet. chem 4.. min. ilaste kaolinit, H2Al2Si2O8H2O biała, tłusty lub matowy, dobra, 1, b. zmienne, niewietrzejące, zwiększa obj. przy pochłanianiu wody 7. osadowa typu mieszanego chemiczna okruchowa 10. Antyklinirium środkowo polskie, obrzeże G.Święt. Jura Krak Częst , Kazimierz Dolny 11. jako surowiec przemysłu cementowo wapiennego 12. burzy z HCl zapach przez zawilgocenie parą przy oddechu OPOKA 1. składa się z krzemionkowych igieł gąbek oraz z węglanu wapnia wytrącającego się z wody 2. duża porowatość 3. kalcyt CaCO3, bezbarwny lub różne zabarw., szklisty matowy, dobra, 3, mała odporność na wiet. chem 7. osadowa mieszana ( organogeniczno chemiczna ) 10. rejon Puław i Kazimierza Dolnego Wyżyna Lubelska 11. łatwo urabialna wykonuje się z niej regularne bloki, mała przewodność cieplna element konstrukcyjny murów i przy regulacji Wisły w przemyśle chem. odwapniona jako ziemia okrzemkowa
Skały Przeobrażone
KWARCYT 1. pełnokrystaliczna jawno krystaliczna 2. zbita nieuporząt - kowana 3. skała monomineralna kwarc SiO2, bezbarwny czasem zabarwienia fiolet żółty czerwony, rysa - , nieprzezroczysty, tłusty na przełamie szklisty na ścianach, muszlowy, 7, duża odporność na wietrzenie chem. 5. zw. żelaza barwią na kolor szary do brunatnego 7. przeobrażona powstała ze skał osadowych 10. pasmo Łysogór G.Świet. lokalnie w Tatrach i Sudetach MARMUR 1. pełno krystaliczna jawno krystaliczna 2. zbita bezładna 3. krystaliczny kalcyt CaCO3, bezbarwny lub różne zabarw., szklisty matowy, dobra, 3, mała odporność na wiet. chem.
7. przeobrażona ze skał osadowych wapieni i dolomitów 10. okolice Wałbrzycha kamieniarska nazwa „Marianna” zabarwione na kolory : różowy, zielonkawy lub szary Szare marmury występują również w woj. opolskim 11. wykładziny pionowe i poziome GNEJS 1.pełno krystaliczna jawno krystaliczna 2. zbita lepiej lub gorzej wykształcona tekst. liniowa 3. kwarc SiO2, bezbarwny czasem zabarwienia fiolet żółty czerwony, rysa - , nieprzezroczysty, tłusty na przełamie szklisty na ścianach, muszlowy, 7, duża odporność na wietrzenie chem 4. skalenie skaleń potasowy ortoklaz KAlSi3O8, nieprzezroczysty, bezbarwny najczęściej od różowego do czerwonego, szklisty, b. dobra, 6, słaba odporność na wiet. chem i jeszcze anfibole plagiklazy miki pirokseny 7. przeobrażona powstała ze skał magmowych 9. granit 10. pasma Sudetów G. Izerskie Masyw Śnieżnika Tatry Wysokie 11. kruszywo ZIELENIEC 1. jawno krystaliczna drobno - ziarnista 2. słabo zaznaczona liniowa 3. ortoklaz KAlSi3O8 i andezyt , nieprzezroczysty, bezbarwny najczęściej od różowego do czerwonego, szklisty, b. dobra, 6, słaba odporność na wiet. chem 4. labrador i bytowin bezbarwne lub od białego do czarnego, szklisty, b.dobra, 6, słaba wiet. chem 5. olwiny pirokseny amfibole 7. przeobrażona ze skał magmowych ( dioryt gabro) 9. dioryt gabro 10. Góry Kaczawskie AMFIBOLIT 1. jawnokrystaliczna różne wielkości ziaren 2. zbita bezładna 3. amfibole uwodniony krzemian Mg,Fe,Al,Ca zielona do czarnej, 6, słaba na wiet. chem. 7. przeobrażona ze skał magmowych 10. rejon Sudetów 12. barwa czarna lub prawie czarna