Zarząd rzeczą wspólną - obowiązek współdziałania |
||||
Ustawowy |
Umowny |
Sądowy |
||
Czynności zwykłego zarządu |
Czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu |
Czynności zachowawcze |
Zasady zarządu rzeczą wspólną reguluje umowa. Zwykle zarząd powierza się zarządcy (współwłaściciel lub os. 3cia). Musi mieć on pisemne pełnomocnictwo ogólne do czynności zwykłego zarządu. Ustalenie umownego zarządu to czynność ponad zwykły zarząd - wymóg zgody wszystkich współwłaścicieli |
Tylko do nieruchomości. Na wniosek do sądu o wyznaczeniu zarządcy każdego ze współwłaścicieli, jeśli nie ma zgody między nimi. Zarządca sam dokonuje czynności zwykłego zarządu, ponad zwykły zarząd - wymóg zgody współwłaścicieli, a gdy nie ma zgody, zezwolenie wydaje sąd. |
Bieżące sprawy związane ze zwykłą eksploatacją rzeczy i utrzymaniem jej w niepogorszonym stanie. Np. sprzedaż płodów rolnych, utrzymanie pojazdu |
Czynności ponad to, np. zbycie lub obciążenie rzeczy, wynajęcie lub wydzierżawienie rzeczy, zmiana przeznaczenia rzeczy |
To czynności podejmowane celem zachowania wspólnego prawa. To np. roszczenia windykacyjne i negatoryjne, także pozew o ustalenie prawa własności, wniosek o wpis do księgi. Może jej dokonać każdy współwłaściciel - działa we własnym imieniu, ale interes wspólny |
|
|
Zgoda większości współwłaścicieli. Większość oblicza się wedle wielkości udziałów |
Zgoda wszystkich współwłaścicieli. Jeśli zgody brak, każda ze stron może żądać sądowego upoważnienia do danej czynności |
|
|
|
Współwłasność w częściach ułamkowych
Współposiadanie i korzystanie z rzeczy wspólnej |
||
ustawowe |
umowne |
sądowe |
Współwłaściciel ma prawo do współposiadania rzeczy wspólnej i do korzystania z niej w takim zakresie, by uszanować uprawnienia do tego pozostałych współwłaścicieli. Istnieje też obowiązek zgodnego współdziałania, chyba że da się rozłącznie korzystać z danej rzeczy (np. wspólna droga). Roszczenie o dopuszczenie do współposiadania i korzystania z rzeczy wspólnej |
Umowa może usunąć źródła konfliktów. Można np. rozdzielić posiadanie i korzystanie w czasie, rozdzielić korzystanie wedle pożytków, albo jeśli się da to fizycznie podzielić rzecz do korzystania (np. działkę na północną i południową i przypisać danej osobie). Podział taki nie znosi współwłasności |
Orzeczenie sądowe określi sposób korzystania z rzeczy. Często jest to wynik pozbawienia współposiadania. |
Sposoby zniesienia współwłasności |
||
Podział rzeczy wspólnej |
Przyznanie rzeczy na własność jednemu ze współwłaścicieli |
Sprzedaż rzeczy wspólnej |
Podział gdy to fizycznie jest możliwe lub gdy prawo zezwala albo nie godzi to w społeczno-gospodarcze (np. plan zagospodarowania) przeznaczenie rzeczy. W wyniku podziału powstają nowe przedmioty własności, przypadają na wyłączną własność poszczególnym współwłaścicielom. Podział jest umowny (sami współwłaściciele rozstrzygają jak podzielić rzecz wspólną lub sądowy (podziału dokonuje sąd, wedle wielkości udziałów, a jeśli nie da się wedle udziałów to zobowiązuje się do dopłaty temu, który miał większy udział, a dostał mniej) |
Jeśli nie jest możliwy fizyczny podział rzeczy lub gdy takie życzenie mają współwłaściciele. Tryb umowny lub sądowy. Sąd orzeka o spłacie pozostałych współwłaścicieli, do 10 lat terminu na spłatę. Umownie współwłaściciele sami regulują spłatę, może być też darne przyznanie rzeczy wspólnej. Sąd dokonując wyboru osoby, której przyznana zostanie rzecz wspólna orzeka stosownie do okoliczności. |
Następuje sprzedaż rzeczy wspólnej i podział uzyskanej kwoty stosownie do udziałów. Może być sprzedaż umowna lub sądowa. Jeśli sprzedaż jest umowna to sprzedaży dokonują sami współwłaściciele i dzielą między siebie kwotę. Jeśli sprzedaż jest sądowa to następuje w trybie licytacji, takiej jak w postępowaniu egzekucyjnym. Sprzedaż rzeczy wspólnej może też nastąpić na wyraźny wniosek współwłaścicieli. |
Zajęcia 24.04.2009 r. mgr Katarzyna Krupa
1