PRZYJĘCIE. SZTUKA BYCIA I OBYCIA
Przyjęcia dzielimy na:
- odbywające się na siedząco (śniadanie, obiad, obiad bufetowy, kawa - herbatka),
- odbywające się na stojąco (koktajle, przyjęcia bufetowe, lampki wina - apperitify).
Przyjęcia odbywające się na siedząco mają charakter bardziej osobisty, odbywane wieczorem cenimy wyżej niż odbywane w południe lub popołudniu, obiad ma wyższą rangę niż śniadanie, a przyjęcie bufetowe wyższą niż koktajl.
Przyjęcie to słowo odświętne, przeznaczone na wyjątkowe okazje, stąd nie zapraszamy na przyjęcie rano, na działkę ani do lasu.
Rodzaje przyjęć: w zależności od pory dnia oraz okazji wyróżniamy:
- lampki wina/aperitify - między godziną 12.00 a 13.00
- śniadania (lunch) - między 12.30 a 14.00
- koktajle - między 16.00 a 20.00 (trwają nie dłużej niż 2 godziny)
- kawy/herbatki - między 16.00 a 18.30
- obiady - odbywane od około 20.00 (wyróżniamy obiady uroczyste na siedząco oraz przyjęcia bufetowe z tzw. stołem szwedzkim).
Zaproszenie: gości zapraszamy osobiście, telefonicznie lub listownie za pomocą kart zaproszeniowych. Zaproszenia wysyłamy z odpowiednim 2 - tygodniowym wyprzedzeniem. W dolnym lewym rogu zaproszenia zamieszczamy informację o obowiązującym stroju oraz skrót R.S.V.P. oznaczający prośbę o potwierdzenie obecności , czynimy to w ciągu 48 godzin od otrzymania zaproszenia. Gdy w zaproszeniu wskazany jest dla pana frak to towarzyszącą mu panią obowiązuje długa suknia, gdy pana obowiązuje smoking to pani powinna przybyć w bardzo szykownej sukni koktajlowej.
Zachowanie przy stole:
- przy stole dla gościa przeznaczamy 50 - 60 cm,
- serwetka złożona w trójkąt leży na talerzu podczas śniadania, natomiast po lewej stronie talerza złożona w prostokąt podczas obiadu,
- jemy zawsze z przysuniętymi do siebie łokciami, nie kleimy się do stołu, siedzimy w postawie wyprostowanej, bez zbytniej sztywności ale także bez niedbalstwa o postawę,
- nigdy nie opieramy łokci na stole, przedramion ani nadgarstków, nie trzymamy także rąk na kolanach, nie osłaniamy talerza ramieniem,
- podczas jedzenia rękę wolną opieramy nadgarstkiem o brzeg stołu (nigdy nie trzymamy jej pod stołem lub przed talerzem !!!),
- nie mówimy z pełnymi ustami, a jemy zawsze z ustami zamkniętymi,
-podczas obiadu przy pierwszym daniu rozmawiamy z sąsiadem po prawej naszej stronie, przy drugim daniu - z sąsiadem po naszej lewej stronie a przy deserze - z kim tylko zechcemy
- na początku jedzenia nie życzymy „smacznego”, zwłaszcza jeśli to nie my przygotowaliśmy posiłek, życzyć „smacznego” ma prawo kelner,
- sztućcami posługujemy się bezgłośnie, przepraszamy gdy zdarzy się nam szczęknąć nożem, sztućców nie oblizujemy,
- nie siorbiemy, czekamy aż zupa wystygnie, mieszając ją delikatnie łyżką, jedząc łyżką nie dmuchamy w nią aby zupa wystygła, nigdy nie napełniamy całej łyżki bo istnieje ryzyko poplamienia garderoby, nie pochylamy się nad talerzem aby całość zupy wydobyć, pozostawiamy na talerzu to czego nie udało nam się na łyżkę nabrać,
- zupę w naczyniu z uszkiem możemy podnieść do ust i wypić,
- jedzenie podnosimy do ust, a nie schylamy się nad talerzem aby zjeść,
- serwetkę (bawełnianą !!!) kładziemy na kolanach, jeśli wstajemy kładziemy ją z lewej strony naszego talerza (nigdy na krześle, nie wkładamy za kołnierzyk !!!),
- w serwetkę wycieramy usta przed każdym sięgnięciem po kieliszek, po wypiciu także osuszamy usta serwetką, nigdy nie pijemy płynów gdy mamy pełne usta jedzenia,
- nabierając z półmiska bierzemy ten kawałek, który jest najbliżej, nie macamy owoców w celu wyboru najdorodniejszego,
- kobieta przy stole nie powinna sama nalewać sobie napojów, czynią to panowie,
- do niektórych potraw (np. owoce morza) podajemy specjalne miseczki z wodą aby opłukać palce i następnie wycieramy palce w serwetkę bawełnianą, miseczki stawiamy po lewej stronie sztućców,
- chleb zawsze łamiemy, nigdy nie kroimy nożem, smarujemy połamane kawałki i tak spożywamy, chleb może leżeć bezpośrednio na obrusie z lewej strony nakrycia,
- podczas posiłku zajmujemy się jedzeniem i rozmową (nigdy nie telefonujemy, nie odbieramy przy stole połączeń telefonicznych, nie poprawiamy urody, nie robimy notatek !!!)
- rozmowę przy stole należy podtrzymywać (natrętne gadulstwo także nie jest wskazane !!!),
- sztućce układamy w kolejności serwowanych dań, noże kładziemy ostrzem w kierunku talerza, noża nigdy nie wkładamy do ust, nie kroimy nim ciastek, ani pieczywa (to ostatnie możemy zrobić przy śniadaniu) pieczywo łamiemy na kawałki i tak spożywamy, duże kawałki chleba - kanapki kroimy na talerzu i zjadamy za pomocą widelca, nie kroimy sałat, jajek, ziemniaków, pasztetów czy też kotletów mielonych, wymienione potrawy jemy tylko widelcem,
- noże, widelce i łyżki umieszczamy w kolejności ich użycia, poczynając od zewnątrz w kierunku talerza, noże leżą ostrzem w lewą stronę a więc w kierunku talerza, widelce i łyżka grzbietami w dół, 1 cm to odległość sztućców od talerza podstawowego i krawędzi stołu, w tej samej odległości o siebie znajdują się poszczególne sztućce, tradycja danego kraju określa czy widelec i łyżka kładziemy wypukłą stroną do dołu (np. Polska) czy do góry, podstawki pod noże stawiamy gdy sztućców nie zmieniamy po każdym daniu, noże do serów i sztućce do deseru kładziemy nad talerzem.
Język sztućców:
- przerywając jedzenie krzyżujemy sztućce na talerzu tak aby widelec leżał na nożu,
nie opieramy sztućców o stół,
- po zakończeniu posiłku układamy sztućce równolegle, tak aby tworzyły godzinę 16.20
nie krzyżujemy sztućców na pustym talerz - to jest znak dla kelnera że nadal będziemy jedli, że prosimy o więcej,
- łyżkę po zakończeniu jedzenia pozostawiamy na talerzu lub w kokilce,
- użycie noża ograniczamy do przypadków w których nie możemy poradzić sobie za pomocą widelca,
- nóż i widelec zawsze odkładamy na talerz, krzyżujemy widelec leży nad nożem który jest zwrócony ostrzem w lewą stronę, sztućce nigdy nie powinny opierać się o stół,
- cytryny do herbaty podajemy obrane ze skóry,
- kompot jemy nie przechylając kompotierki, ewentualne pestki wyjmujemy z ust łyżeczką i odkładamy na talerzyk na którym postawiona była kompotierka,
- owoce dzielimy nożykiem na cztery części, obieramy, wycinamy komorę nasienną, zadając owoc bierzemy go ręką lub widelcem,
- sosem polewamy wyłącznie mięso, ryby ale nie ziemniaki i jarzyny,
- jako nieeleganckie należy ocenić zbyt gorliwe zachęcanie przez gospodarzy gości do jedzenia,
- jemy w miarę podawania potraw, czynimy to powoli tak aby wszyscy zakończyli konsumpcję w tym samym czasie, mężczyzna nie powinien ująć sztućców w dłonie wcześniej niż to uczyni jego sąsiadka,
- gospodyni kończy jedzenie ostatnia, kładzie serwetkę na stół z lewej strony talerza i tym samym daje ogólny sygnał: wstajemy od stołu.
Koktajle i apperitfy podajemy przed śniadaniem lub obiadem, gdy tylko przyjdzie pierwszy gość, obok napojów podajemy wówczas orzechy, solone migdały, obrane ze skorupek jajeczka przepiórcze, ciasteczka na ciepło (np. z serem) i na zimno.
Podczas śniadań menu jest skromniejsze niż menu obiadowe. Im więcej dań w czasie obiadu, tym mniejsze porcje.
Kolejność podawania do stołu uwzględnia pierwszeństwo gości przy stole. Podawanie następuje (z małymi wyjątkami) z półmiska, niczego nie podaje się bezpośrednio z ręki kelnera do ręki gościa. Kelner wykorzystuje w swej pracy tacę, talerzyk, serwetkę, podajemy do stołu szybko, cicho, bez rzucania się w oczy.
Dania podajemy z lewej strony gościa, z wyjątkiem dań podzielonych na porcje i zupy.
Z prawej strony gościa podajemy dania podzielone na porcje i zupę, a nadto nalewamy wodę, wino, wódkę, kawę, herbatę.
Talerze po zjedzonym daniu zabieramy z prawej strony gościa, natomiast czyste kładziemy z lewej strony.
Alkohol - zawsze kontrolujemy ilość wypitego trunku. Odmowa picia alkoholu nie jest nietaktem. Nie musimy podawać powodów naszej abstynencji . Gospodarz niedelikatny to osoba, która namawia gości do picia zbyt usilnie. Spełniając toast udajemy, że pijemy alkohol . Natomiast wznoszenie toastu herbatą lub sokiem jest śmieszne!!!
Bekanie gdy nam się przydarzy to przepraszamy i nie komentujemy, nie reagujemy gdy innym to się przydarzy. Propozycja bruderszaftu wychodzi zawsze od kobiety, osoby „starszej”, szefa.
Nigdy publicznie nie oceniamy cudzej urody. „Co” to małe słowo, które może nas pogrążyć towarzysko, jest ono niegrzeczne i obcesowe.
Kieliszki - nigdy nie napełniamy po same brzegi, jedynie do 2/3 wysokości i nigdy nie dolewamy trunku jeśli gość upił niewiele. Im większy kieliszek, tym mniej trunku do niego wlewamy (np. duże kieliszki koniakowe, czy wielkie puchary do czerwonego wina), kieliszek z winem trzymamy za nóżkę, aby nie podgrzać za bardzo jego zawartości, pijemy powoli smakując jego zawartość, kieliszki z wódką trzymamy za nóżkę i wypijamy jednym haustem, kieliszki z koniakiem, armaniakiem czy brandy ogrzewamy chwilę w dłoni, a potem delikatnie i spokojnie sączymy zawartość, delektując się zapachem trunku, widok pretensjonalny i śmieszny to zalotnie odstawiony mały palec dłoni, w której trzymamy kieliszek, kieliszki zmieniamy zawsze przy zmianie trunku a teoretycznie powinnyśmy to czynić przy otwarciu nowej butelki.
Kawę podajemy w oddzielnym saloniku lub przy oddzielnym stoliku, na stojąco: pijąc kawę trzymamy spodeczek w lewej ręce a filiżankę w prawej ręce, łyżeczkę zawsze kładziemy na spodeczek.
Panowie proszą panie o wyrażenie zgody na zapalenie cygara (papierosa, fajki). Panie powinny wyrazić zgodę. Paląc cygaro nie zdejmujemy pierścienia czyli banderoli, obcinamy specjalnym obcinaczem końcówkę (ewentualnie dyskretnie zębami odgryzamy). Cygaro zapalamy wyłącznie zapałkami, nigdy nie zapalniczką, wypalamy do końca i nie powinno nam zgasnąć, gdy jednak zgaśnie to nie zapalamy go ponownie lecz zostawiamy w popielniczce.
Toasty - wygłasza gospodarz spotkania, czyni to na ogół przy kawie lub koniaku, na toast odpowiada gość honorowy.
Stoły dekorujemy kwiatami i świecami, te ostatnie zapalamy do wieczornych posiłków. Kompozycje kwiatowe powinny być w niskich naczyniach, tak aby nie przesłaniały uczestników przyjęcia.
Gdy podczas przyjęcia zostaje nam przedstawiona osoba, której dotąd nie znaliśmy to nie odpowiadamy „bardzo mi miło” lecz po ;prostu: „dzień dobry panu, pani”. Gdy sami się przedstawiamy to podajemy wyłącznie imię i nazwisko, nigdy nie podajemy stopnia ani tytułu naukowego. Mężczyzna może przedstawić się sam, kobietę należy przedstawić innym.
Podczas przyjęcia jesteśmy: pełni taktu, uprzedzająco grzeczni, nie jesteśmy zbyt poufali ani też krępujący, nigdy nie bywamy natrętni, szanujemy innych czyli szanujemy ich gusta, opinie, zachowanie, życie prywatne.
Zasady rozmieszczenia gości przy stole:
- gości zawsze rozsadza gospodarz,
- miejsce honorowe wyznaczone jest gościowi honorowemu,
- gość najważniejszy zajmuje miejsce po prawej stronie gospodyni lub naprzeciwko gospodarza, małżonka gościa honorowego - po prawej stronie gospodarza,
- kobiety i mężczyźni siedzą przemiennie, pary małżeńskie nie powinny siedzieć obok siebie (tylko krótki staż małżonków może uzasadnić usadzenie ich obok siebie), kobiety nigdy nie sadzamy na końcu stołu,
- staramy się uwzględnić sympatie i antypatie gości,
- gości z zagranicy zawsze honorujemy przed gośćmi z kraju,
- gospodyni siada naprzeciwko gospodarza.
Zasady przestrzegane przy podawaniu win:
- przed posiłkiem podajemy wina pobudzające apetyt, aperitify, wina gorzkie, wina południowe,
- do przekąsek podajemy wina białe, wytrawne,
- do ryb i białego mięsa podajemy wina stołowe białe półwytrawne,
- do pieczeni i dziczyzny podajemy wina czerwone, mocne,
- do serów podajemy wina czerwone, pełne smaku,
- do ciast, deserów podajemy wina słodkie,
- do sałaty i potraw z octem win nie podajemy.
Najczęściej popełniane błędy:
- unikamy podawania potraw z np. buraków, z borówek (brudzą zęby),
- unikamy podawania kury i podrobów (wyjątek filety z drobiu, i drób podzielony),
- unikamy podawania potraw, które powodują wzdęcia, niestrawność, zawierających dużą ilość cebuli, czosnku,
- podczas przyjęć nie eksperymentujemy,
- nie wygłaszamy toastów gdy na stole znajdują się dania gorące,
- wygłaszając toast nie trącamy się kieliszkami a jedynie kierujemy kieliszek w stronę osoby honorowanej toastem lub w stronę naszych sąsiadów,
- „smacznego” życzy kelner, a nie gospodarz przyjęcia.
5