Organy Unii Europejskiej

 Zgodnie z traktatami założycielskimi organami (instytucjami) Wspólnot Europejskich są:

Rada Europejska,
Parlament Europejski,
Rada Unii Europejskiej,
Komisja Europejska,
Trybunał Sprawiedliwości,
Trybunał Obrachunkowy.

Radę i Komisję wspierają:

Komitet Ekonomiczno-Społeczny,
Komitet Stałych Przedstawicieli,
Komitet Regionów.

 Instytucje Unii mają siedziby w trzech miastach:
Strasburgu (Parlament Europejski)
Luksemburgu (Europejski Trybunał Sprawiedliwości i Trybunał Obrachunkowy)
Brukseli (Komisja Europejska i Rada Unii Europejskiej).

Rada Europejska
Rada Europejska (nie należy jej mylić z Radą Europy i Radą Unii Europejskiej) wytycza strategiczne cele rozwoju Unii.
Pozostaje ona poza systemem instytucjonalnym traktatów wspólnotowych. Początki Rady Europejskiej wiażą się ze szczytami przywódców państw członkowskich Wspólnot (od 1961), natomiast swoją obecną formę (systematycznych spotkań szefów rządów państw członkowskich Wspólnot Europejskich) posiada od 1974 roku. Obrady odbywają się co najmniej dwa razy w roku, pod przewodnictwem głowy państwa lub szefa rządu państwa członkowskiego, któremu przypada przewodnictwo w Unii Europejskiej. Przewodnictwo trwa pół roku i zmienia się rotacyjnie. Miejsce Rady Europejskiej w strukturze Wspólnot Europejskich zostało potwierdzone w Jednolitym Akcie Europejskim oraz Traktacie o Unii Europejskiej. Ma ona inspirować politykę Unii Europejskiej, stwarzać warunki dla rozwiązania najtrudniejszych kwestii i podejmować kierunkowe decyzje. Obecnie w jej skład wchodzi przewodniczący Komisji Europejskiej.

Rada Unii Europejskiej
Rada Unii Europejskiej składa się z przedstawicieli szczebla ministerialnego wszystkich państw członkowskich, reprezentujących interesy swoich państw. Może występować w kilku postaciach: jako Rada do Spraw Ogólnych (ministrowie spraw zagranicznych państw członkowskich ) lub Rada Specjalna - tzw. branżowa (ministrowie rolnictwa, przemysłu, spraw wewnętrznych itd.). Najważnieszym zadaniem Rady jest koordynowanie ogólnej polityki gospodarczej, rozpatrywanie i uchwalanie wszelkiego rodzaju wspólnotowych aktów prawnych, a także zawieranie umowów międzynarodowych na podstawie uprawnień udzielonych jej przez Komisję po porozumieniu z Parlamentem Europejskim. Bierze ona także udział w tworzeniu wspólnej polityki zagranicznej i zapewnianiu bezpieczeństwa. Współpracuje z innymi organami w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych.
Posiedzenia Rady Unii Europejskiej zwołuje zasadniczo i kieruje nimi jej przewodniczący, mogą być także zwoływane z inicjatywy jednego z jej członków lub Komisji Europejskiej. Urząd przewodniczącego pełnią kolejno przedstawiciele wszystkich państw (po 6 miesięcy).

Parlament Europejski
Parlament Europejski nie stanowi prawa w Unii Europejskiej, ale uczestniczy w procesie decyzyjnym. Ma też uprawnienia dotyczące uchwalania budżetu oraz zatwierdzania układów stowarzyszeniowych. Kontroluje pracę Komisji Europejskiej udzielając jej absolutorium, ma wpływ na przyjmowanie do Unii Europejskiej nowych członków, mianuje rzecznika praw obywatelskich. Może także ustanawiać tymczasowe Komitety Dochodzeniowe, badające ewentualne wykroczenia lub nieprawidłowości w stosowaniu prawa wspólnotowego (europejskiego). Wybiera Rzecznika Praw Obywatelskich.
Parlament składa się z przedstawicieli państw członkowskich Unii, wybieranych w wyborach powszechnych i bezpośrednich (na okres 5 lat). Obecnie liczy 626 deputowanych. Od 1962 był organem EWG, a powstał w 1958 jako Europejskie Zgromadzenie Parlamentarne wywodzące się z Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. Posłowie nie tworzą grup reprezentujących poszczególne państwa, lecz politycznie zorientowane frakcje. Parlament Europejski obraduje w Strasburgu, a komisje parlamentarne i poszczególne frakcje - w Brukseli.

Komisja Europejska
Nazywana jest "strażnikiem traktatów" do chwili Traktatu o Unii Europejskiej - Komisja Wspólnot Europejskich. Jeden z najważniejszych elementów wspólnotowego systemu instytucjonalnego. Od połączenia w 1967 ciał wykonawczych trzech Wspólnot, pozostaje organem Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej.
Jej kompetence to: prawo inicjatywy prawodawczej, reprezentacja interesów i koordynacja działań Wspólnot (wewnątrz i na zewnątrz Unii Europejskiej), kontrola stosowania prawa wspólnotowego (europejskiego) oraz realizacja postanowień zawartych w traktatach i aktach prawnych przyjętych przez Wspólnoty. W realizacji przyznanych jej uprawnień posiada dużą samodzielność. O  jej rozwiązaniu decyduje Parlament Europejski.
Obecnie liczy 20 komisarzy wybieranych na 5 lat (jeden lub dwóch komisarzy z każdego państwa członkowskiego, w tym przewodniczący i jego dwóch zastępców).

Trybunał Sprawiedliwości
Trybunał Sprawiedliwości zapewnia przestrzeganie prawa wspólnotowego, pełni funkcję sądu międzynarodowego, konstytucyjnego, administracyjnego. Orzeka o zgodności aktów prawnych wydawanych przez instytucje Wspólnot z traktatami Wspólnot. Rozpoznaje spory między państwami lub między Komisją Europejską i państwami, wynikające ze stosowania prawa europejskiego. Trybunał jest także instancją odwoławczą od decyzji Komisji.
Składa się z 15 sędziów, którymi są obywatele państw członkowskich Unii. Ich kadencja trwa 6 lat i może być odnawiana. Przewodniczącego wybierają sędziowie spośród siebie. Trybunał Sprawiedliwości obraduje na sesjach plenarnych i w sprawach szczególnych może tworzyć 3-5-osobowe izby.

Trybunał Obrachunkowy
Trybunał Obrachunkowy (nazywany też Europejskim Trybunałem Rewidentów Księgowych lub Trybunałem Rewizyjnym) sprawuje kontrolę nad dochodami i wydatkami Wspólnot oraz bada, czy finansami wspólnotowymi zarządzano właściwie i zgodnie z prawem. Funkcje swe spełnia wraz z Parlamentem Europejskim i Radą Unii Europejskiej, organami odpowiedzialnymi za kwestie budżetowe. W jego skład wchodzi 15 członków (rewidentów)mianowanych na 6 lat. Działa w Luksemburgu od 1975 na mocy układu, który wszedł w życie od 1 VI 1977.

Komitet Regionów
Komitet Regionów jest organem doradczym, z którym Rada Unii Europejskiej i Komisja Europejska konsultują się w sprawach regionalnych i lokalnych (na obszarze Unii istnieje ok. 200 regionów).
Komitet składa się z 222 przedstawicieli regionalnych i lokalnych jednostek samorządowych.

Komitet Stałych Przedstawicieli
Komitet Stałych Przedstawicieli jest instytucją pomocniczą trzech Wspólnot Europejskich. Odpowiada za przygotowanie prac Rady Unii Europejskiej. Zajmuje się wypracowywaniem zgodnego stanowiska państw członkowskich w sprawie propozycji Komisji Europejskiej, jeszcze zanim zostaną one wpisane do porządku obrad Rady Unii.
Komitet składa się z ambasadorów państw członkowskich Unii, akredytowanych przy Wspólnotach Europejskich. W ramach COREPER'u działa 200 grup roboczych.

Komitet Ekonomiczno-Społeczny
KES jest wspólnym organem Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej i Wspólnoty Europejskiej. Wypracowuje stanowiska w sprawach gospodarczych i społecznych.
W jego skład wchodzi 222 reprezentantów środowisk gospodarczych i społecznych - producentów, rolników, przewoźników, pracowników najemnych, kupców, rzemieślników i przedstawicieli wolnych zawodów.

Cztery wolności rynku UE

Wolność przepływu towarów - opiera się m.in. na: dostosowaniu lub wzajemnej akceptacji norm i przepisów, zniesieniu kontroli granicznych oraz harmonizacji podatków.
Wolność przepływu usług - sprowadza się przede wszystkim do liberalizacji usług finansowych, otwarcia rynku usług transportowych i telekomunikacyjnych oraz harmonizacji metod kontroli banków i ubezpieczeń.
We wszystkich państwach Unii Europejskiej sektor usług dysponuje najwiekszą ilością miejsc pracy. Udział usług w produkcie krajowym brutto Unii wynosi aż 62 proc. (dla porównania 35 proc. -przemysł).
Wolność przepływu kapitału - opiera się m.in. na dążeniu do wspólnego rynku usług finansowych i liberalizacji obrotu papierami wartościowymi.
Obywatele Unii mogą np. swobodnie wykonywać operacje bankowe we wszystkich krajach członkowskich Unii.
Wolność ruchu osobowego - to prawo do pracy, życia, osiedlania się i korzystania ze wszystkich dóbr socjalnych w miejscu pobytu na terytorium całej Unii Europejskiej, bez względu na przynależność państwową.

 

Proces decyzyjny

Proces decyzyjny we Wspólnotach Europejskich, sposób podejmowania decyzji w ramach Unii Europejskiej. Kształtował się w ciągu rozwoju integracji europejskiej.

Obejmuje 3 etapy - inicjatywę, opinię i decyzję. Biorą w nim udział instytucje UE: Komisja Europejska jako organ inicjujący, Parlament Europejski w wyznaczonych przez Traktat z Maastricht granicach i Rada Unii Europejskiej, która podejmuje ostateczną decyzję jako organ prawodawczy. 4 główne procedury procesu: konsultacja, zgoda, współpraca i współdecydowanie.

Od chwili Jednolitego Aktu Europejskiego (1987) i po modyfikacjach wprowadzonych przez Traktat z Maastricht zaczął obowiązywać następujący mechanizm: Komisja wysuwa projekt z własnej inicjatywy, na wniosek Parlamentu lub Rady UE, która jednak nie może podjąć decyzji bez formalnego wniosku Komisji; wnioski trafiają do Rady UE, potem do doradczych komitetów oraz Parlamentu. Opinie Parlamentu oraz Komitetu Ekonomiczno-Społecznego są przekazywane Komisji, która może je uwzględnić. Projekty wracają do drugiego czytania do Rady UE i parlamentu, następnie trafiają do Rady, która podejmuje decyzje. Parlament może odrzucić projekt legislacyjny w zakresie: swobody przenoszenia się pracowników, wzajemnego uznawania dyplomów, ochrony środowiska, harmonizacji prawa niezbędnej do funkcjonowania wspólnego rynku sieci transeuropejskiej, edukacji, kultury i zdrowia publicznego. Jeśli Rada nie godzi się z decyzją Parlamentu, może jedynie doprowadzić do zwołania Komitetu Pojednawczego, ale w przypadku braku kompromisu - projekt upada.

Osobną rolę pełni Rada Europejska, jako inspirator procesów integracyjnych, na podstawie jej dyrektyw Rada UE ma podejmować decyzje w zakresie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa. Dalsze modyfikacje procesu decyzyjnego były rozważane w trakcie Konferencji Międzyrządowej, zakończonej podpisaniem Traktatu w Amsterdamie (1997). Jednak nie zdobyto się na przeprowadzenie zapowiadanych reform instytucjonalnych. Spór toczy się m.in. o całkowite lub bardzo szerokie odstąpienie od zasady jednomyślności na rzecz głosowania większościowego (biorąc pod uwagę liczbę ludności w krajach).

Reforma procesu decyzyjnego w kierunku większej przejrzystości i efektywności działania jest niezbędna szczególnie w kontekście możliwego poszerzenia UE o nowych członków.

 

Trzy filary Unii

Unia wspiera się na trzech filarach. Pierwszy - o charakterze gospodarczym - to Wspólnoty Europejskie: Wspólnota Europejska (WE), Europejska Wspólnota Węgla i Stali (EWWiS) oraz Europejska Wspólnota Energii Atomowej (Euratom).
Drugim filarem jest wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa.
Trzeci obejmuje zadania z zakresu wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych.
Wspólnota Europejska (dawna nazwa: Europejska Wspólnota Gospodarcza - EWG), powstała w 1957 r. na mocy Traktatu Rzymskiego zawartego przez sześć państw: Belgię, Francję, Holandię, Luksemburg, Włochy i Niemcy. Główne osiągnięcie Wspólnoty Europejskiej to ustanowienie rynku wewnętrznego, opartego na wolnym przepływie towarów, usług, osób i kapitału między państwami członkowskimi. Uwieńczeniem integracji gospodarczej będzie utworzenie unii gospodarczej i walutowej, która doprowadzić ma m.in. do zastąpienia walut narodowych wspólną walutą - euro.
Europejska Wspólnota Węgla i Stali (EWWiS) - powstała w 1951 r. na mocy Traktatu Paryskiego, który podpisano na 50 lat (termin ten upływa 23 lipca 2002 r.). Istotą działania EWWiS jest wspólny rynek państw członkowskich na surowce i produkty przemysłu węglowego i stalowego.
Europejska Wspólnota Energii Atomowej (Euratom) powstała, podobnie jak EWG, na mocy Traktatu Rzymskiego z 1957 r. Jej głównym celem jest pokojowe wykorzystanie energii jądrowej.
Na mocy tzw. traktatu fuzyjnego, od 1967 r. wszystkie trzy Wspólnoty (Europejska Wspólnota Węgla i Stali, Europejska Wspólnota Energii Atomowej oraz Wspólnota Europejska) mają wspólne organy.

 

Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości i Sądu Pierwszej Instancji.

Porządek prawny Wspólnot jest stale wzbogacany o orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości i Sądu Pierwszej Instancji, które dokonując interpretacji prawa wspólnotowego (europejskiego) przyczyniają się do rozwoju acquis communautaire;
Kompetencje Trybunału nie upoważniają go do aktywnego uczestnictwa w procesach podejmowania decyzji, pozwalają mu jednakże wywierać istotny wpływ na kształt i działanie mechanizmu podejmowania decyzji we Wspólnotach. Trybunał nie tylko interpretuje przepisy, ustanowione przez inne organy wspólnotowe (Rada i Komisja), ale także kreuje prawo. Wśród uprawnień Trybunału można wyróżnić: rozstrzyganie sporów, wydawanie opinii w trybie art. 228 pkt. 6 Traktatu Rzymskiego oraz udzielanie odpowiedzi na pytania sądów krajowych.

• porządek prawny Wspólnot jest stale wzbogacany o orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości i Sądu Pierwszej Instancji, które dokonując interpretacji prawa wspólnotowego (europejskiego) przyczyniają się do rozwoju acquis communautaire;

• kompetencje Trybunału nie upoważniają go do aktywnego uczestnictwa w procesach podejmowania decyzji, pozwalają mu jednakże wywierać istotny wpływ na kształt i działanie mechanizmu podejmowania decyzji we Wspólnotach.

Trybunał nie tylko interpretuje przepisy, ustanowione przez inne organy wspólnotowe (Rada i Komisja), ale także kreuje prawo. Wśród uprawnień Trybunału można wyróżnić: rozstrzyganie sporów, wydawanie opinii w trybie art. 228 pkt. 6 Traktatu Rzymskiego oraz udzielanie odpowiedzi na pytania sądów krajowych.

Szukasz gotowej pracy ?

To pewna droga do poważnych kłopotów.

Plagiat jest przestępstwem !

Nie ryzykuj ! Nie warto !

Powierz swoje sprawy profesjonalistom.

---