System opieki nad dzieckiem w Polsce - ARGUMENTY PRZECIW

1. przed latami 90-tymi - był bardzo sztywny organizacyjnie, odgórnie ustalano status, gdzie będzie dom dziecka, ile dzieci, ile wychowawców pedag. i psych. regulamin.

2. system sterowany centralnie - Wa-wa decydowała o wszystkim co działo się w każdym DD

3. nieumiejętne rozwiązanie problemu sieroctwa społecznego, dzieci z DD nie potrafią sobie porazić w życiu.

zadania PCPR to: (99r)

1. opieka nad rodziną i dzieckiem

2. prowadzenie interwencji kryzysowej,

3. organizacja mieszkań chronionych

Zadania samorządów wynikające z reformy państwa:

- sprawowanie opieki i nadzór nad opieką zastępczą

- rozwijanie rodzinnych form opieki zastępczej (RDD, wioski dziecięce)

- przekształcanie dużych placówek w placówki wielofunkcyjne dostosowane do potrzeb dzieci tam umieszczonych

- wzmacnianie procesów integracji osób niepełnosprawnych

- tworzenie nowych form usamodzielnienia młodzieży.

Rodzinę uznano za podstawowe środowisko wychowawcze, dziecko ma prawo wychowywać się w rodzinie naturalnej. Jeśli funkcjonowanie dziecka jest zagrożone w pierwszej kolejności skierowane jest do rodzinnej pieczy zastępczej.

System opieki na dzieckiem ZMIANY:

- zmniejszono ilość dzieci w placówce

- pojawiły się nowe formy opiekuńcze o char. rodzinnym

- zmieniono podejście do rodziny, podtrzymywanie więzi emocj. z rodziną,min ilość czasu w placówce

- dąży się do umieszczanie dziecka w pobliżu domu rodzinnego

- indywidualizacja opieki, tj troska o to aby dziecko trafiające do placówki było traktowane było indywidualne, każde dziecko ma swojego wychowawcę który od początku do końca prowadzi dziecko, taki wychowawca ma 4/5 wychowanków

- podejście personalistyczne, czyli każdy wychowawca po przyjściu dziecka do placówki sporządza indywidualny plan wychowawczy dla dziecka

- rodzice mają możliwość podejmowania decyzji dot. dziecka np. wybór szkoły itp.

- współpraca ze szkołą

- nie ma ściśle sprecyzowanych placówek opiek-wych.

Piecza zastępcza dzieli się na:

- rodzinną (Rodzinne Domy Dziecka, Rodziny Zastepcze)

- instytucjonalną:

*pl. socjalizacyjna (Domy Dziecka dawniej)

*pl. interwencyjna (Pog. Opiek. dawniej)

* pl. spcjalistyczno - terapeutyczne

* rodzinne (wioski dziecięce)

Charakterystyka dzieci z Domu Dz.:

- dzieci mają różne zaburzenia osobowości (poprzez wychowywanie w rodzinie, lub dom dz.)

- bierny opór jako forma sprzeciwu

- DD zaspokaja podst. Potrzeby, lecz nie wyższego rzędu (akcept, miłości, bezp., przynależności)

-jeśli dziecko nie ma przynależności pojawia się bunt, agresja,egoizm oraz niechęć do nawiązywania kontaktów emocjonalnych

- porażka miłości - powoduje że dziecko uruchamia mechanizmy obronne

- poczucie odmienności(brak rodziców) nie przyznają się że wychowują się w placówce;

- poczucie tymczasowości, brak poczucia przywiązania do miejsc i przedmiotów

-pozytywnym aspektem jest to, że dziecko łatwiej może wrócić do rodziny naturalnej; wyrabia się u dzieci mentalność gościa hotelowego - niewiele wnieść a mieć dużo roszczeń i pretensji;

- nieumiejętność rozwiązywania problemów życiowych (brak wzorców)

- mała wiara w siebie, niska samoocena

- nie czują się odpowiedzialne za swoje życie i samodzielne

- mają niskie aspiracje życiowe i edukacyjne

- to są dzieci które są uczone brać a nie dawać (w DD dzieci nie wykonywały żadnej pracy)

- dzieci są przeświadczone o sytuowaniu na niższych szczeblach drabiny społecznej

- poczucie napiętnowania

- nie potrafią wypoczywać, ani organizować sobie czasu wolnego (robią to wychowawcy)

- w DD dziecka trudno o ciszę, intymność,poczucia bezpieczeństwa

System rodzinkowy

- grupa dzieci o różnej płci i wieku - jak w rodzinie, mają do dyspozycji pomieszczenia, wspólnie przygotowują posiłki

wady obiektywne i subiektywne opieki instyt.

Wady obiektywne - niezależne od osób pracujących w instytucji

Wady subiektywne - związane z pracą ludzi

Wady obiektywne:

- DD, placówka nigdy nie będzie konkurencyjna dla rodziny (atmosfera, normy i wartości,)

- 90% wychowanków DD uważa, że nie są oni wyposażeni w umiejętności i wiedzę do funkcjonowania w dorosłym życiu w rodzinie

- dzieci przebywające w placówce, dzieci z bagażem przykrych doświadczeń, zaniedbane wychowawczo, sieroty duchowe i społeczne, z postawami aspołecznymi i antyspołecznymi, bez motywacji do nauki, co 2 dziecko cierpi na różnego typu choroby (ortopedyczne, kardiologiczne, neurologiczne, okulistyczne), 90% dzieci to są dzieci z grupą dyspenseryjnej („specjalnej troski”/deficyty), w rz 70%, w rodz nor. 40%; dzieci posiadają opóźnienia w rozwoju umysłowym i społecznym, 50% dzieci ma odroczenia w obowiązku szkolnym,

-dziecko w placówce doznaje 3 krotnego odrzucenia: w rodzinie, w szkole, w środowisku lokalnym;

-dziecko w DD ma poczucie krzywdy że tam przebywa

- źle przygotowana kadra

- źle przeprowadzona diagnoza (np. zamiast DD to MOS)

- utrudnienia architektoniczne

- utrudnienie kontaktu z wychowawcą

- kadra: praca z dziećmi to praca, interes wychowawcy jest sprzeczny z interesem dziecka (pracownik chce ograniczenie liczby godzin pracy)

- dziecko z DD ma problemy z tożsamością - nie wie kim jest, nie zna swoich korzeni, nie zna tradycji rodzinnych, nie ma kogo naśladować

Wady subiektywne:

wynikają z błędówzaniechań ludzi pracujących w placówce i nie aktulanych przepisów

- negatywne postawy dyrektorów, wizytatorów dla których liczy się dyscyplina, czystość, przestrzeganie regulaminu, porządek w dokumentacji a nie atmosfera itp.

- dzieci i wychowawcy często mają poczucie tymczasowości

- brak lub niedostatek kontaktów emocjonalnych

- koszarowość, organizacja życia

- wychowanie werbalne, wychowanie które przeważa nad działaniem i nad przeżywaniem;

- brak związku między wkładem pracy a stanem posiadania

- lęk przed życiem, ograniczone kontakty społeczne,

- strach przed usamodzielnieniem - brak mieszkania, kwalifikacji, pracy,

- kompleks sieroctwa, czują się gorsi od tych, którzy mają rodziny, nie lubią opowiadać o przeszłości

- postawa konsumpcyjna, przekonanie że wszystko się należy,

Zalety opieki i wychowania zakładowego (DD)

- jest możliwość prawidłowego wych. Pedagog.

- fachowość opieki, przemyślane z góry działanie, przemyślany system celów i form

- życie bez wstrząsów

- poczucie stabilizacji i bezpieczeństwa

- brak troski o byt

- życie od nowa

- kompensacja braków zdrowotnych

- zaspakajanie potrzeb kulturalnych

- DD jest jedyną deską ratunku

- dla wielu jest to wyrwanie z patologicznego świata

- pobyt w grupie dziecięcej stwarza okazję do normalnego rozwoju

- DD jest tamą przed zapełnianiem placówek o zaostrzonym rygorze.

Przepisy dotyczące umieszczania dziecka poza rodziną naturalną.

Zabranie dziecka z rodziny jest tylko ostatecznością - jeżeli jest zagrożone zdrowie lub życie dziecka. Rodzina naturalna ma prymat jeśli chodzi o wychowanie.

Najważniejszym dokumentem który określa jak powinno być traktowane dziecko - to konwencja o prawach dziecka przyjęta w 89'.

opieka zastępcza może być

- trwale zastępcza (rodz. adopcyjna)

- tymczasowo zastępcza, środowisko wspierające rodzinę naturalną, które tylko na jakiś czas ma odseparować dziecko od rodziny naturalnej

Zasady umieszczania dziecka poza rodziną:

1. unikanie umieszczanie dziecka poza rodziną

2 trzeba wyjaśnić sytuację dziecku

3 odebranie od rodziny naturalnej to tylko ostateczność

4 dziecko może być poza rodziną, ale wobec rodziny musi być prowadzona praca socjalna

5 poszanowanie do utrzymania więzi z rodziną naturalną

6 tylko w skrajnych przypadkach piecza zastępcza może mieć charakter trwały.

Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy. KRiO mówi o tym, że odebranie dziecka rodzinie stosowane jest TYLKO PO WYCZERPANIU innych sposobów pomocy dziecku i rodzinie. POMOC PO A NIE ZAMIAST. Oprócz krio jest ust. z dn. 9 czerwca 2011 o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej i ustawa o pomocy społecznej z 7 lutego 2013 roku.

Formy opieki i pomocy rodzinie:

1 instytucje uzupełniające funkcję rodziny: żłobek, przedszkole, szkoła

2 instytucje wsparcia: PCPR, OPS, poradnie rodzinne i PPP;

3 instytucje interwencji kryzysowej: OIK, Domy dla Matki i Dziecka, system wsparcia osób bezdomnych (noclegownie, jadłodajnie)

Formy opieki nad dzieckiem i młodzieżą:

1 placówki wsparcia dziennego

- świetlice środowiskowe

- świetlice socjoterapeutyczne

- ogniska wychowawcze

- kluby

- warsztaty terapii zajęciowej

- zajęcia podwórkowe

2 Rodzinne formy opieki:

- rodzina zastępcza

- rodzinny dom dziecka

3 Placówki opiekuńczo - wychowawcze typu interwencyjnego:

- Pogotownie Opiek.

- typu rodzinnego: wioski dziecięce

4. typu socjalizacyjnego: DD lub placówka wielofunkcyjna

Placówki wsparcia dziennego

placówki nie cało dobowe, ich celem jest pomoc i wsparcie dla rodzin niewydolnych wychowawczo i patologicznych.

Ognisko wychowawcze- dla dzieci niedostosowanych społecznie.

Świetlica socjoterapeutyczne- praktycznie w każdej miejscowości. Celem jest zapewnienie pomocy i rodzinie i dziecku niedostosowanymi społecznie, współpraca ze szkołą, OPS-ami, itp.

Świetlica środowiskowa -pomoc rodzinie i dziecku sprawiającemu trudności wychowawcze. Zagrożonym demoralizacją, uzależnieniem.

Celem jest szukanie w rodzinie i najbliższym otoczeniu zasobów których uruchomienie pozwoli uniknąć umieszczenie dziecka poza rodziną i poprawi jej funkcjonowanie.

Instytucje wsparcia.

PCPR - w każdy powiecie musi działać, są to samodzielne jednostki budżetowe.

OPS - podstawowa jednostka organizacyjna systemu pomocy społecznej.

Poradnie Rodzinne - pomoc rodzinie w trudnych sytuacjach, np. prowadzona terapia rodzinna, praca z dzieckiem niedostosowanym, praca z rodzicami zastępczymi,

PPP (kiedyś por. wychowawczo-zawodowa), pomoc dla dzieci i młodzieży: logopedyczna, dyslektyczna, przy wyborze zawodu itp.

---