NADWYŻKA BEZPOŚREDNIA- roczna wartość produkcji, uzyskana z jednego hektara uprawy lub jednego zwierzęcia pomniejszona o koszty bezpośrednie poniesione na jej wytworzenie. Standardowa nadwyżka bezpośrednia- średnia z trzech lat (zapisuje się środkowy rok). Koszty bezpośrednie- *koszty te można bez żadnej wątpliwości przypisać do danej działalności, * ich wielkość jest proporcjonalna do skali produkcji, *mają bezpośredni wpływ na rozmiar (wielkość i wartość) produkcji. Koszty bezpośrednie w produkcji roślinnej- *materiał siewny i nasadzeniowy, * nawozy z zakupu, *środki ochrony roślin,* regulatory wzrostu, *ubezpieczenie danej działalności, *koszty specjalistyczne. Koszty bezpośrednie w produkcji zwierzęcej- *zwierzęta z wymiany stada, *Pasze: z zewnątrz gospodarstwa (głównie z zakupu), z własnego gospodarstwa (z produktów potencjalnie towarowych i nietowarowych), *ubezpieczenia zwierząt, * lekarstwa i środki weterynaryjne.
ESU- Europejska Jednostka Wielkości (ESU- European) to parametr służący do określania wielkości ekonomicznej gospodarstw rolnych. Odpowiada określonej wartości standardowej nadwyżki bezpośredniej wyrażony w euro. U nas powyżej 4 ESU są to gospodarstwa żywotne ekonomiczne (1 ESU = 1200 euro).
Podatek VAT- od 1maja 2004 do 1maja 2008 produkty rolne opodatkowane są 3% stawką. Do rozliczenia VAT na zasadach ogólnych zobowiązani są rolnicy których roczne przychody netto ze sprzedaży przekraczają 800tys. Euro, oraz których przychód ze sprzedaży przekroczył 20tys. Zł i dobrowolnie zdecydowali o takiej formie rozliczenia. VAT należny- kwota VAT zawarta w cenie sprzedaży brutto. VAT naliczony- VAT w śr.produkcji, w cenach tow. i usług(np. mat.siewny, energia elektr., węgla, mat.bydowlane, olejów opałowych i napędowych) nabywanych w celu prowadzenia działalności gosp. Rolnik rozlicza się z fiskusem z różnicy pomiędzy należnym a naliczonym.
PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH- 1. kształtowanie warunków do wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich: * rozwój infrastr. technicznej, *poprawa infrastr. społecznej, *tworzenie warunków dla rozwoju pozarolniczej działalności gospodarczej. 2.Przebudowa struktur sektora rolniczego: * poprawa struktury obszarowej gospodarstw, modernizacja gospodarstw, wzmocnienie roli rolników na rynku gospodarstw rolnych, wdrożenie postępu technicznego. 3. Kształtowanie warunków rozwoju: * ograniczenie szkodliwego wpływu rolnictwa na środowisko naturalne, *upowszechnianie metod produkcji rolniczej przyjaznych dla środowiska, zagospodarowanie gruntów marginalnych, * ochrona i promocja twórczości ludowej, * działalność szkoleniowa i pokazowa.
OSIE PRIORYTETOWE- PROW 2007-2013. Oś 1 (gospodarcza)- poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego. Oś 2 (środowiskowa)- poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich. Oś 3 (społeczna)- jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej. 1. różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej, 2.pdstawowe usługi dla gospodarstw i ludności wiejskiej, 3. odnowa i rozój wsi, 4. tworzenie i rozwój przedsiębiorstw.Oś 4 Leader.
MODERNIZACJA SEKTORA ROLNEGO Kompetencje innowacyjne: *Wąskie znaczenie- przygotowanie do wprowadzenia innowacji oparte na przyswojeniu doświadczeń praktycznych i odpowiedniej wiedzy naukowej; *Szerokie znaczenie- postulat kształcenia aby zdobywa wiadomości i umiejętności, lecz także kształtowania postaw. Motywy: ekonomiczne, ergonomiczne, społeczne, ekologiczny. Systemy Jakości Żywności: Cele działania: *poprawa jakości produkcji i produktów rolnych przeznaczonych do spożycia przez ludzi i zwiększenie spożycia żywności wys.jakości; *Zwiększenie spożycia żywności wysokiej jakości *wsparcie rolników wytwarzających taką żywność. Beneficjent- kryteria: *os.fiz., os.prawna lub jedn.organ. nie posiadająca osobowości prawnej, prowadząca działalnośc rolniczą w zakresie prod. rośl. lub zwierz.; *wpis do ewidencji producentów *spełnia wymagania właśc. dla każdego. Uwarunkowania procesów innowacyjnych w rolnictwie- *człowiek (kwalifikacje, postawy, kompetencje innowacyjne, system wartości), * dostępność srodków finansowych, *działalność upowszechniono- doradcza, *posiadane zasoby (ziemia, praca), *opłacalność produkcji (rynek zbytu, cena), *polityka proinnowacyjna państwa. Modernizacja gospodarstw rolnych Beneficjenci-kryteria dostępu: * są posiadaczami gospodarstwa rolnego o powierzchni, co najmniej 1ha służących do prowadzenia produkcji w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, zwanych dalej gospodarstwem, *prowadzą działalność rolniczą w zakresie produkcji roślinnej lub zwierzęcej, *spełniają obowiązujące wymogi formalne zróżnicowane w zależności od formy prawnej. Modernizacja gospodarstw rolnych- kryteria dostępu - inwestycje: *jest realizowana w gospodarstwie, którego wielkość ekonomiczna wynosi co najmniej 4 ESU, *dotyczy działalności rolniczej, *przyczyni się do poprawy ogólnych wyników gospodarstwa rolnego, *służy wdrożeniu nowej normy wspólnotowej (lub wszystkich norm w gospodarstwach młodych rolników), *nie przyczyni się do wzrostu produkcji dla której brak rynku zbytu.
ONW(Obszary o Niekorzystnych Warunkach Gospodarowania): Cele działania: *zapewnienie ciągłości rolniczego wykorzystania ziemi i tym samym utrzymanie żywotności obszarów wiejskich *zachowanie walorów krajobrazowych obszarów wiejskich *promocje rolnictwa przyjaznego dla środow. *obszary górskie(pow 500m n.p.m.) *obszary nizinne(ograniczenia produktywności rolniczej- WWRPP, niski wsk. demograficzny) *obszary ze specyficznymi naturalnymi utrudnieniami(ponad 50% UR na wys. pow. 350m n.p.m.). Kryteria dostępu: *gosp. rolne w granicach ONW *działki muszą być użytkami roln. *powierzchnia co najmniej 1ha *złożenie wniosku o płatnośc *prowadzenie gosp. co najmniej 5lat *przestrzeganie zasad stosowania w chowie zwierząt subst. i działaniu hormonalnym, betaantogonistycznym.
PROCESY INTEGRACYJNE W AGROBIZNESIE Integracjapozioma(horyzontalna)- na jednym poziomie(ogniwie)- łączenie się rolników na jednym poziomie; współpraca firm ze sobą wcześniej konkurujących(redukcja k-tów).
Integracja pionowa(wertykalna)- łączenie się pomiotów z różnych ogniw agrobiznesu i przejęcie kontroli nad wszystkimi etapami produkcji i dystrybucji. Integracja pionowa wprzód- od silniejszego dochodzenie na wyższy poziom agrobiznesu. Integracja pionowa wstecz- zakład silniejszy łączy się z małymi np. rolnikami(indykpol z rolnikami), występuje ta sama technologia produkcji. Kontraktowa integracja pionowa- korzyści dla rolnika: *długookresowa gwarancja wykorzystania zdolności wytwórczych gosp. rolnego *bezpieczeństwo wynikające z gwarancji zbytu *zmniejszenie względnie podziału ryzyka *ułatwienie finansowania i poprawa płynności *lepsza koordynacja, mniejsze straty *dostęp do nowych kanałów zbytu. Czynniki pobudzające integrację pionową: *wys. ryzyko prod. *zdolnośc do racjonalnego wykorzystania kapitału i siły roboczej *silne wahania cen *silna konkurencja o pozycję na rynku *brak interwencji na rynku *specjalne wymagania do prod. Czynniki zniechęcające: *łatwośc magazynowania surowców *reszta czynników na odwrót do pobudzających.
DZIAŁANIA NA RZECZ OCHRONY ŚRODOWISKA 1.Oddziaływanie rolnictwa na środowisko przyrodnicze : *wpływ rolnictwa na jakość wód, * wpływ rolnictwa na żyzność i urodzaj gleb (degradacja chemiczna, mechaniczna, biologiczna, procesy erozyjne), *zmiany krajobrazu oraz pogorszenie się wskaźników bioróżnorodności, *zanieczyszczenie powietrza gazami powodującymi efekt szklarniowy. Zwykła Dobra Praktyka Rolnicza- 1.Minimalne wymogi utrzymywania gruntów ornych w dobrej kulturze: *uprawa roślin lub ugorowanie (przeprowadzenie zabiegów uprawowych, ugór czarny lub zielony koszony do 31 lipca), *na gruntach ornych położonych na stokach o nachyleniu powyżej 20 st. nie należy uprawiać wymagających utrzymywania ich wzdłuż stoku oraz utrzymywać tych gruntów jako ugór czarny, *zabrania się wypalania gruntów ornych oraz wykonania zabiegów uprawowych ciężkim sprzętem rolniczym. Minimalne wymogi utrzymywania trwałych użytków zielonych w dobrej kulturze rolnej: *łąki - koszenie i usunięcie ściętej biomasy co najmniej raz w roku w terminie do 31 lipca (wyjątek łąki objęte programem rolnośrodowiskowym), *pastwiska- wypasanie zwierząt w okresie wegetacji lub koszenie i usunięcie ściętej biomasy co najmniej objętej programem rolnośrodowiskowym, * zakaz wypalania.
PAKIETY ROLNOŚRODOWISKOWE- 1.Rolnictwo zrównoważone - to stosowanie metod produkcji jak najmniej szkodzić środowisku a jednocześnie zapewniając dobrą wydajność oraz zysk. Plan nawozowy obejmuje: 1 okreslanie wymagań nawozowych 2.Ekstensywne trwałe użytki zielone- pakiet ten polega na ograniczeniu nawożenia, ilości i terminów wykonywanych pokosów lub intensywności wypasu. Spełnienie pakietów prowadzi do podtrzymywania istnienia łąkowo-pastwiskowych krajobrazów wiejskich. 3. Ochrona gleb i wód- wsiewki poplonowe 330zł/ha, międzyplony ozime 400zł/ha, międzyplon ścierniskowy 420 zł/ha. 4Strefy buforowe- mają na celu powstawanie ochronnych pasów roślinności trwałej, usytuowanych na styku pól uprawnych lub intensywnie użytkowanych łąk ze środowiskami nierolniczymi. Steraf buforowa 2 metrowa - 44zł, 5 metrowa- 110 zł
WIELOFUNKYJNOŚC ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH ZALEŻY OD- * położenie (lokalizacja), *poziomu bezrobocia (lokalna siła nabywcza), *zasobów kapitału i uwarunkowań społeczno -gospodarczych, postaw społecznych -tradycjonalizm, inercja, wyczekiwanie, postawy roszczeniowe, *obecność ww lokalnych społecznościach grup wyłaniających liderów. Jak zmniejszyć ryzyko decyzji gospodarczych- *wielopłaszczyznowa analiza wszystkich zjawisk, które dzieją się wokół nas i naszego przedsięwzięcia, *dobra znajomość rynku na którym działamy, *uswiadomienie sobie stanu naszej wiedzy, umiejętność umiejętność możliwość dokształcenia * dobra znajomość przepisów prawnych * dostęp do źródeł informacji.