30.11.2010
Wykład 8
RYNEK KAPITAŁOWY - SEGMENTY
- rynek papierów wartościowych
- rynek bankowych instrumentów finansowych
- rynek kapitału pożyczkowego
- rynek kapitału właścicielskiego
RYNEK KAPITAŁOWY - UCZESTNICY
- emitenci
- pośrednicy
- inwestorzy
EMITENCI PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH
- osoby prawne wystawiające we własnym imieniu papiery wartościowe o charakterze lokacyjnym ogłaszające ich subskrypcję oraz zobowiązanie się do ich wykupu,
- główni emitenci to: spółki akcyjne (akcje i obligacje), Skarb Państwa (papiery skarbowe), samorządy lokalne (obligacje komunalne).
POŚREDNICY NA RYNKU KAPITAŁOWYM:
- instytucje spełniające funkcje organizacyjno-rozliczające oraz regulująco-kontrolne w zakresie obrotu papierami wartościowymi,
- głównie są to banki (biura maklerskie) prowadzące działalność maklerską i domy maklerskie.
INWESTORZY NA RYNKU KAPITAŁOWYM
- osoby fizyczne lub prawne, które są nabywcami papierów wartościowych o charakterze lokacyjnym
- osoby posiadające wolne środki pieniężne (kapitał), które oferują podmiotom, poszukującym kapitału, w zamian za określone korzyści (większe w porównaniu do konkurencyjnych form inwestowania)
- struktura inwestorów: indywidualni, instytucjonalni.
INSTYTUCJE RYNKU KAPITAŁOWEGO
1) instytucje organizujące rynek i obrót papierami wartościowymi:
Instytucje organizujące publiczny (regulowany_) obrót papierami wartościowymi: giełdowy (Giełda Papierów Wartościowych S.A. w Warszawie) i pozagiełdowy (Centralna Tabela Ofert CeTO S.A.),
Instytucja powołana w celu regulacji i nadzoru rynku kapitałowego - Komisja Nadzoru Finansowego
Instytucja rozliczająco-nadzorująca rynek papierów wartościowych - Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych,
Instytucje pośredniczące w obrocie papierami wartościowymi: biura i domy maklerskie, maklerzy, doradcy ds. inwestowania.
2) instytucje prowadzące działalność inwestycyjną:
Banki,
Fundusze inwestycyjne i emerytalne
Towarzystwa ubezpieczeniowe
PAPIERY WARTOŚCIOWE - FUNKCJE:
- funkcja zasilająco - lokacyjna (od strony emitenta)
- funkcja obiegowo - gwarancyjna (od strony inwestora)
- funkcja identyfikacyjno - decyzyjna (nabycie akcji - zostanie współwłaścicielem, decydentem - prawo głosu)
INSTRUMENTY RYNKU KAPITAŁOWEGO:
tradycyjne papiery wartościowe (udziałowe i wierzycielskie)
instrumenty pochodne
specyficzne instrumenty finansowe
AKCJE - papier wartościowy, potwierdzający bezwarunkową własność do części aktywów firmy, która je wyemitowała i do partycypacji w jej zyskach w formie dywidendy.
OBLIGACJE:
- instrument dłużny (pożyczkowy) oraz instrument lokat oszczędności, obliczony na stabilny, z góry określony dochód,
- zakup obligacji czyli tytułu wierzytelności to dowód pożyczki określonego kapitału, który musi być zwrócony w określonym terminie.
LIST ZASTAWNY - papier wartościowy imienny lub na okaziciela, którego podstawę emisji stanowią wierzytelności banku hipotecznego, w którym to liście bank hipoteczny zobowiązuje się wobec uprawnionego do spełniania określonych świadczeń pieniężnych.
Wyróżnia się: hipoteczny list zastawny, publiczny list zastawny.
CERTYFIKAT INWESTYCYJNY - papier wartościowy imienny lub na okaziciela, emitowany przez fundusz inwestycyjny zamknięty. Statut funduszu określa czy emitowane certyfikaty podlegają wprowadzeniu do publicznego obrotu czy nie podlegają wprowadzeniu do tego obrotu.
BANK-EMITENT
emisja własnych papierów wartościowych - cele:
zwiększenie kapitałów własnych banku, a więc jego siły na rynku - emisja akcji własnych
pozyskiwanie pasywów stabilnych pod względem ich wielkości oraz czasu użyczenia środków - emisja bankowych papierów wartościowych
BANK-POŚREDNIK
Bank jako pośrednik w przeprowadzaniu emisji
przygotowanie procesu emisji z punktu widzenia merytorycznego oraz prawnego - prospekt emisyjny, ogłoszenia, wybór momentu emisji, sugerowanie ceny,
wprowadzenie papierów wartościowych do obrotu giełdowego
funkcja organizatora rynku w przypadku rynku pozagiełdowego,
funkcja maklera - specjalisty na rynku giełdowym
BANK-GWARANT (UNDERWRITING)
kupno zestawu (pakietu) papierów wartościowych od emitenta - w celu późniejszej ich sprzedaży zainteresowanym inwestorom, zazwyczaj w ramach oferty publicznej
bank, jako gwarant emisji otrzymuje wynagrodzenie w postaci różnicy między ceną akcji uzyskaną od inwestorów a ceną uzgodnioną z emitentem
SUBEMISJA
INWESTYCYJNA (gwarancja bierna)
- zobowiązanie do nabycia na własny rachunek całości lub części papierów , oferowanych w publicznym obrocie pierwotnym lub w pierwszej ofercie publicznej, nieobjętych w terminie trwania zapisów
USŁUGOWA (gwarancja aktywna)
- nabycie na własny rachunek całości lub części papierów wartościowych danej emisji w celu dalszego oferowania ich w pierwszej ofercie publicznej lub w obrocie pierwotnym.
BANK-INWESTOR
zarządzanie własnymi aktywami finansowymi
portfele inwestycyjne banków
zarządzanie aktywami finansowymi, powierzonymi przez klientów
portfele inwestycyjne klientów banków
BANK-DEPOZYTARIUSZ
(odnosi się wyłącznie do funduszu inwestycyjnego; tę funkcję może spełniać tylko bank krajowy, którego fundusze własne wynoszą min. 100 mln zł)
prowadzenie rejestru aktywów funduszu inwestycyjnego,
zapewnienie, aby zbywanie i odkupywanie jednostek uczestnictwa lub emitowanie, wydawanie i wykupywanie certyfikatów inwestycyjnych odbywało się zgodnie z przepisami prawa i statutem funduszu inwestycyjnego
zapewnienie terminowości rozliczania umów z uczestnikami funduszu
zapewnienie aby wartość netto aktywów funduszu inwestycyjnego i wartość jednostki uczestnictwa była obliczana z godnie z przepisami
zapewnienie aby dochody funduszu inwestycyjnego były wykorzystywane z godnie z przepisami
BANK-REPREZENTANT
przy emisji obligacji opartej na publicznej subskrypcji stanowiącej obrót publiczny emitent tego instrumentu powinien przed emisją zawrzeć z bankiem umowę o reprezentację - ma to na celu ochronę interesów obligatariuszy
bank - reprezentant pełni funkcję przedstawiciela ustawowego obligatariuszy i powinien działać z zachowaniem najwyższej staranności zawodowej
funkcję banku-reprezentanta może pełnić wyłącznie bank, posiadający kapitał własny w wysokości przynajmniej 10 mln euro.
1