Emocje i jej zaburzenia
Uczucia pierwotne (protopatyczne)
Wystepuja w okresie niemowlęcym i nosza wszelkie cechy popędliwości (podobnie jak u zwierzat) np: glod, pragnienie, parcie na mocz i stolec, dążność do ciepla, swiatla, poped płciowy, poped samozachowawczy, egoizm
Uczucia archaiczne (prelogiczne)
Wlasciwe dzieciom do 7 lat. Polegaja na przekształceniu uczuc pierwotnych w oparciu o najprostsze doświadczenia zyciowe.
Np.: gniew, chciwosc, lek, upor, nienawiść, zazdrość, pozadanie płciowe, uleganie prymitywnym okazjom do tzw wyzycia się , imponowanie innym, władczość, wiara w zabobony i sily nadprzyrodzone.
Zjawisko empatii polegające na przezywaniu podobnych stanow uczuciowych jakie w tym samym czasie przezywa bliska nam osoba np. matka i dziecko
Uczucia wyższe (intelektualizowane, determinujące)
To najwyższy stopien emocjonalnego człowieka
Np. przyjazn, milosc, zamilowanie do ladu i czystości, współczucie, zadowolenia z prawdy, dazenie do sprawiedliwości, ciekawość, poczucie humoru, zainteresowania estetyczne, patriotyzm, uczucia społeczne.
Uczucia wyższe zaczynaja kształtować się miedzy 10-15 r.z , w pelni rozwijaja się po 15 r.z.
- „Sternictwo uczuciowe”
-„Sternictwo intelektualne”
Inteligencja emocjonalna
Przyczynia się w ok. 80% do sukcesu.
Głowne obszary:
Zdolność do dokładnego postepowania, oceny i wyrazania emocji - zwracanie uwagi na swoje stany emocjonalne
Zdolność do emocjonalnego wspomagania myslenia
Zdolność rozumienia i analizowania emocji oraz wykorzystania wiedzy emocjonalnej - jasne rozumienie swoich stanow emocjonalnych i adekwatne ich nazywanie
Zdolność do kontrolowania i regulowania emocji - swiadome wpływanie na nastroj, regulowanie nastroju emocjonalnego i skuteczne dzialanie pomimo zlego nastroju, rola tzw mozgu emocjonalnego.
Spoleczne zanaczenie inteligencji emocjonalnej:
Umiejętność funkcjonowania w kontaktach społecznych
Kontrola negatywnych konsekwencji tzw stresu
Uzależnienie, w tym narkomania
Autodestruktywność posrednia
Rodzaje uczuc
Emocje = uczucia
Afekt- wywierac wpływ. Ma 2 znaczenia:
Pojedyncze uczucie o znacznym nasileniu (duma, wściekłość). Często związane z gwaltownym dzialaniem stad dzialanie w afekcie
Afekt patologiczny- ogol afektow, afektywność, afektywne składniki zycia psychocznego, całość nastroju i wzruszen, pragnienie przyjemności, uczucie zlozone, społeczne
Nastroj -to stan uczuciowy towarzyszacy ogolowi przezyc i spostrzezen, utrzymujących się dłuższy czas. Nadaje określone zabarwienie emocjonalne ogolowi procesow psychicznych.
Temperament -jest czescia składowo nastroju - wahania nastroju (nastroj nieznacznie podwyższony lub obniżony)
Dysfonia - nagla zmiana samopoczucia bez przyczyn zewnętrznych, przewaznie pod postacia rozdrażnienia, niepokoju i drażliwości (organiczne uszkodzenie mozgu)
Wzruszenie - Stan emocjonalny charakteryzujący się nagłym początkiem, krotkim czasem trwania, silnie wyrazonym komponentem wegetatywnym oraz wtornie spowodowanymi zaburzeniami rozumowania.
Drazliwosc- niekontrolowane przez rozum reakcje uczuciowe prowadzace do stalego rozdrażnienia, niepokoju, wybuchow gniewu, leku lub niewspółmiernej agresywności.
Impulsywnosc- skłonność do ulegania działaniom popędowym zarówno w kierunku dodatnim jak i ujemnym. „Zespol okresowych wybuchow agresji” np. w sytuacjach działań wojennych.
Apatia- brak zainteresowania zyciem, niechęć do kontaktu z ludzmi, obniżenie zdolności zawodowych.
Chwiejnosc uczuciowa - latwe przechodzenie z jednego skrajnego uczucia w drugie np. z glebokiego smutku w wielka wesołkowatość (wiek dojrzewania, wiek podeszly, organiczne uszkodzenie mozgu)
Ambiwalencja- jednoczesne przezywanie dwoch przeciwstawnych uczuc np. milosc i nienawiść, radosc i rozpacz, bol i przyjemność
Nie trzymanie afektu - niepohamowane wybuchy adekwatnego ale niepowstrzymanego niskiego uczucia - leku, gniewu, radości, wściekłości, smutku np. przy drobnym pobudzeniu emocjonalnym
Egzaltacja - stan wzmożonego samopoczucia, występujący u ludzi poruszonych …
Euforia - bardzo dobry nastroj z daleko posunietym optymizmem i przekonaniem o nieograniczonych możliwościach , które przybieraja niekiedy charakter urojeniowy.
Moria- niedostosowana do sytuacji wesołkowatość polaczona z bezsensownym dowcipkowaniem
Depresja- gleboki smutek, pesymizm z towarzyszącymi innymi objawami psychopatologicznymi i somatycznymi
Afekt patologiczny- niezwykle silne uczucie wywolane traumatyzujacym przezyciem polaczone z ograniczeniem świadomości.
Stepienie uczuciowe- stopniowe istotne zanikanie uczuc - najpierw wyzszych, pozniej niższych co powoduje wyrazna zmiane osobowości.
Zaburzenia afektywne:
Epizod maniakalny
Zaburzenia afektywne dwubiegunowe
Epizod depresyjny
Zaburzenia depresyjne nawracające
Uporczywe zaburzenia nastroju
Zaburzenia nastroju nieokreślone.