Psychiatria i psychologia stresu bojowego. WYKŁAD 12.11.2008

Psychiatria:

- jest dziedziną medycyny, której przedmiotem zainteresowania są zaburzenia psychiczne z ich licznymi uwarunkowaniami rodzinno-genetycznymi, konstytucjonalnymi, biologicznymi, psychologicznymi i społecznymi

- obejmuje ich etiologię , patogenezę, symptomatologię, klinikę i leczenie

Etiologia zab. psychicznych:

- czynniki endogenne- związane z predyspozycja genetyczną (np. schizofrenia), determinującą zab. czynn. OUN w różnych okresach życia

- czynn. somatogenne - znane czynniki patogenne i procesy chorobowe doprowadzające do zaburzeń czynn. OUN (np. padaczka, ch. Alzheimera)

- czynn. psychogenne - związane z nieprawidłowym rozwojem psychicznym, społecznym, uczeniem się oraz sytuacjami i wydarzeniami powodującymi stres psychiczny

Biologiczny substrat zab. psychicznych

- kora mózgowa (czołowa i skroniowa - integracja i kontrola procesów poznawczych)

- ukł. limbiczny - regulacja procesów emocjonalnych

- ukł. siatkowaty wstępujący

- wzgórze, jądra podstawy

- neuroprzekaźniki

Psychopatologia:

- p. ogólna (symptomatologia ogólna); skupia zainteresowania na ogólnych sposobach przejawiania się zab. psychicznych; stanowi łącznik języka psychiatrii

- p. szczegółowa

Podstawy analizy:

- fenomenologia - analiza fenomenów psychicznych w celu uchwycenia ich cech ogólnych

- symptomatologia - zajmuje się tymi fenomenami, które są przydatne klinicznie

- syndromologia - zajmuje się zespołami psychopatologicznymi

- nozologia - klasyfikuje zespoły psychopatologiczne (nazywa je)

Objawy zab. psychicznych:

- obj. zab. czynn. poznawczych

- -II- -II- -II- emocjonalnych

Czynn. poznawczych:

- zab. uwagi :

*cechy uwagi: selektywność, czujność, zakres

+ nieuwaga (dekoncentracja)

+ aproseksja (niemożność ogniskowania uwagi)

+ hipoproseksja (ograniczenie uwagi)

+ hiperproseksja (nadmierne ogniskowanie)

+ wahania uwagi

- zab. pamięci:

*ilościowe

+ hipermnezja (niewielkie znaczenie kliniczne)

+ hipomnezja

+ amnezja:

#całkowita lub fragmentaryczna

# pełna lub cząstkowa

# trwała lub przemijająca

# pamięci krótko- lub długotrwałej

# wsteczna, następcza lub śródczesna

+ ekmnezja (przeżywanie przeszłości jako teraźniejszości - zesp. amnestyczne)

* jakościowe

+iluzje pamięci (rzeczywiste lub zniekształcone)

+ kryptomnezje (wspomnienia nieświadome - odtworzone bez rozpoznania jego wtórności)

+ złudzenia utożsamiające (deja vu - często w padaczkach skroniowych; jamais vu)

+ konfabulacje (wspomnienia rzekome)

+ omamy pamięciowe (fałszywe wspomnienia; w istocie to wspomnienia

zafałszowane urojeniowo)

- zab. spostrzegania:

* zniekształcone spostrzeganie (uszkodzenie OUN, migrena, pod wpływem sub. halucynogennych, dysfunkcje narządów zmysłów)

* deficyty zmysłowe (całkowita lub częściowa utrata wrażeń w zakresie danego zmysłu)

* złudzenia (iluzje)

* omamy (halucynacje) - spostrzeżenia nieistniejących przedmiotów, błędny sąd realizujący -

w delirium alkoholowym (omamy wzrokowe, ale też ale też

dotykowe; + zab. świadomości)

(też u ludzi zdrowych, ale zmęczonych, przestraszonych, po urazie;

np. fatamorgana)

Omamica alkoholowa - głosy oskarżające, omamy słuchowe

Omamy wzrokowe, słuchowe, czuciowe, węchowe i smakowe; hipnologiczne i hipnopomiczne (przysenne, tuz przed obudzeniem - u zdrowego); rzekome (pseudohalucynacje), para halucynacje (brak sądu realizującego np. w napadach migrenowych), omamy pedunkularne (?) - uszkodzenie pnia mózgu

- zab. Myślenia :

a) zab. treści myślenia

b)zab. toku myślenia

c)zab. struktury i funkcji

Ad.a

- myśli nadwartościowe (w które się mocno wierzy) - rzadko jako patologia

- urojenia (jedne z najczęściej spotykanych objawów)

*proste

* paranoiczne (usystematyzowane) - w miarę logiczne, dlatego trudne do zdiagnozowania * paranoidalne (niespójne) - absurdalne, np. w schizofrenii

* oniryczne (rozbudowane, intensywnie przeżywane - „koniec świata” , „zaraza”)

W urojeniach paranoicznych i paranoidalnych chory jest przekonany o prawdziwości swojego myślenia.

- automatyzmy psychiczne (poczucie utraty wpływu na własne przeżycia i zachowanie)

- myśli natrętne (obsesje)

Urojenia: nastawienie urojeniowe, u. odnoszące (ksobne), u. oddziaływania, owładnięcia, prześladowcze, zmiany własnej osoby, wielkościowe, depresyjne, hipochondryczne, winy, grzeszności, nihilistyczne

Ad.b

- spowolnienie/przyspieszenie

- otamowanie/natłok (mantyzm)

- rozległość/drobiazgowość

- stereotypia

- mutyzm

Ad.c

- zubożenie myślenia (alogia)

- myślenie paralogiczne

- myślenie nieskładowe

- myślenie niekomunikatywne

- rozkojarzenie

- inkoherencja (rozerwanie związków myślowych - pobudzenie, zab. świadomości)

Typy zaburzeń nastroju:

- obniżenie:

* nastrój depresyjny

*depresyjno - dysfotyczny (rozżalenie, zniechęcenie, rozdrażnienie, złość)

* nastrój dystymiczny

- podwyższenie

* nastrój maniakalny

* euforyczny

* n. m…(?) (pusta wesołkowatość, błaznowanie; uszkodzenie części oczodołowej płatów

czołowych)

*n. ekstatyczny

- lęk i dysforie

* lęk (uogólniony, napadowy np. panika, w postaci fobii, cechy lękliwości - cecha układu

nerwowego i osobowości)

*złość (dysforia)

Dynamika emocji: zobojętnienie (apatia), spłycenie (bladość), zaburzenia uczuciowe

Zmiany wysycenia uczuciowego:

- syntymia - zbieżność przeżyć z emocjami

- hiper / hipotymia - przesadna/ zubożała ekspresja uczuciowa

- paratymia - ekspresja uczuciowa niedostosowana do sytuacji

- adymia - apatia ekspresji emocjonalnej

Zaburzenia aktywności (motywacji) i zaburzenia ruchu:

- zab. aktywności

- zab. ruchu (natrętne czynności, stereotypia, para kinezy, katalepsja, zastyganie, automatyczna uległość)

Zaburzenia świadomości:

- ilościowe (senność patologiczna, sopor, śpiączka)

- jakościowe

*przymglenie

*zmącenie

*zwężenie (niepamięć całkowita)

Zaburzenia poczucia siebie (depersonalizacji) i otoczenia

Objawy nieuzasadnione wynikami badań:

- pod postacią somatyczną, obj. hipochondryczne

- obj. dysocjacyjne (konwersja i dysocjacja)

- a…(?) (nieświadome wyolbrzymianie obj. chorobowych)

- udawanie choroby (symulacja)

Zespół zamroczeni owy (ograniczenie lub zniesienie kontaktu)

Specyficzne zmiany osobowości (ludzie zdrowi):

- schizoidalna

- paranoiczna

- dysocjacyjna

- chwiejna emocjonalnie

- anankastyczna

- lękliwa

- zależna

---