Prawo Konstytucyjne

• to gałąź prawa i zespół norm zawartych w konstytucji

• przedmiot: ustrój państwa, określenie podmiotu władzy zwierzchniej w państwem sposoby sprawowania władzy zwierzchniej w państwie, statusu jednostki w państwie, podstaw ustroju gospodarczego, stosunków własnościowych w państwie, form i sposobu organizacji aparatu władzy.

• Jest równoznaczne z ustrojem państwa, który dzieli się na : polityczny, społeczny. gospodarczy

Znaczenie konstytucji

• Społeczno-polityczne - chodzi o układ sił politycznych w Państwie, konstytucja ma wpływ na treść stanowionego prawa

• Materialne - jako zespół aktywów zawierających normy dotyczące ustroju państwa. (w Polsce nie występuje, ponieważ u Nas mamy do czynienia ze znaczeniem formalnym)

• Formalne - jako akt normatywny określający podstawy ustroju.

Podziały Konstytucji:

1. rzeczywiste - fikcyjne(Konsttucja z 22 lipca 1952)

2. pełne - niepełne (Mała Konstytucja)

Funkcje Konstytucji:

• organizacja władzy państwa i ich kompetencji

• relacje obywatele - władza (wertykalne obowiązywanie prawa)

• odzwierciedla ideały, wartości prawa dla narodu (->preambuła)

• reguluje kwestie wartości kulturowych

Cechy formalne konstytucji:

• nazwa

• sposób uchwalania

• zmiana i jej systematyka

Sposoby uchwalania Konstytucji:

(zależy od tego jaki organ ma moc i prawo uchwalania)

1. oktrojowana - nadana przez monarchę np. Konstytucja Księstwa Warszawskiego

2. umowa panujący - parlament 1830 Królestwo Kongresowa

3. uchwalona przez naród - w sposób bezpośredni poprzez referendum lub w sposób pośredni przez organy parlamentu

Sposoby zmiany konstytucji:

• elastyczne - procedura zmiany jak w ustawie

• sztywne

Ustawa konstytucyjna - dotyczy materii konstytucji, nie jest źródłem prawa w rozumieniu rozdziału 3 konstytucji. 4 typy:

1. zmieniająca/ uzupełniająca konstytucję

2. o materii niezależnej od materii konstytucyjnej

3. substrat konstytucji, reguluje tylko wybrane kwestie

4. jedna kwestia, gry wyłącza jakąś część z konstytucji

System źródeł prawa - to całokształt źródeł prawa całego państwa w ich wzajemnym powiązaniu

Hierarchia źródeł prawa - to wymóg zgodności aktu niższego szczebla z wyższym; wymóg aby uchwalenie, zmiana, uchylenie, zawieszenie aktu prawnego było dokonane przez akt tej samej rangi bądź wyższy.

Historia powstania Konstytucji z 2.04.1997 roku / etapy

1. 1989-1991 , 10 kadencja Sejmu, 1 Senatu

2. 27.10.1991 „Nowy” parlament wybrany w wyborach

3. 19.09.1993 - wybory parlamentarne ; 9.11.1993 - ukonstytuowanie się komisji konstytucyjnej ; 22.04.1994 - nowelizacja ustawy konstytucyjnej

4. 25.05.1997 - referendum; 16.-7.1997 - prezydent podpisuje konstytucję; 17.10.1997 - weszła w życie

Zasady naczelne konstytucji - to zasady podstawowe, ustrojowe, konstytucyjne, których suma tworzy tożsamość konstytucyjną państwa. Cechy:

• z nich wynikają normy konstytucyjne

• określają cechy danej instytucji

• wyrażają podstawowe wartości konstytucyjne i za takie są uważane w doktrynie i orzecznictwie

Zasady:

1. Republikańskiej formy państwa

2. Zasada demokratycznego państwa prawnego

• Wolne wybory

• Istnienie parlamentu

• Zasada legalizmu

• Podział władz

• Niezawisłość sądów i niezależność sędziów

• Konstytucjonalizm

• Prawo każdego obywatela do sprawiedliwego sądu

• Gwarancje praw i wolności obywatelskich

• Gwarancje wolności i niezależności środków masowego przekazu

• Zasada lex retro non agit

3. Suwerenności narodu

4. naród jako suweren czyli zbiór wszystkich obywateli

5. Niepodległości RP

6. Zasada społeczeństwa obywatelskiego

7. Zasada podziału i równoważenia się władz

8. Zasada społecznej gospodarki rynkowej art. 20

Prawa człowieka - to prawa pierwotne w stosunku do państwa przysługujące każdemu człowiekowi bez względu na jego przynależność państwową czy pozycję w społeczeństwie.

Prawa obywatelskie - to uprawnienia obywatela danego państwa, które wynikają z prawa w znaczeniu przedmiotowym i służą ochronie interesów tego obywatela.

Wolności obywatelskie - to uprawnienia obywatela danego państwa. Granice określa prawo a obywatel może korzystać z wolności w tych granicach.

Partie polityczne

Funkcje:

1. 1.artykulacyjna - wyrażanie poglądów grup społecznych

2. integracyjna

3. wyborcza

4. wyłanianie sił politycznych

Podziały:

1. scentralizowane - zdecentralizowane

2. elitarne - kadrowe

3. członkowska - masowa

4. rewolucyjna - reformistyczna

5. konserwatywna - reakcyjna

System partyjny - układ stosunków miedzy legalnie działającymi partiami politycznymi

---