Lancelot z Jeziora (czasem zapisywany też Launcelot), Llwach Wyddel - rycerz i wódz irlandzki.
Według legend arturiańskich najznamienitszy z Rycerzy Okrągłego Stołu. Był synem króla Bana z Benoic, a więc księciem z urodzenia. W dzieciństwie został porwany przez czarodziejkę Vivianę i wychowała go Pani z Jeziora. Od 18 roku życia przebywał na dworze króla Artura. Przed przybyciem na dwór Artura, gdzie nadano mu imię Lancelota, nazywał się Galahad.
Jego odwzajemniona miłość do żony króla Artura, królowej Ginewry, stała się powodem upadku króla. Ta miłość, jako grzeszna, zamknęła też Lancelotowi możliwość zdobycia Świętego Graala oraz doprowadziła później do wygnania rycerza z Brytanii. Mimo to Lancelot pozostał na tyle prawy, iż zdołał cudownie uleczyć rycerza zwanego Urrey z Węgier, którego mógł uzdrowić tylko największy rycerz świata. Miecz Lancelota nazywał się Arondight.
Lancelot był ojcem Galahada (zdobywcy Graala), którego spłodził na skutek intryg czarodziejki Brisen. Omotała go ona winem z domieszką ziół, tak aby wziął Elaine z Corbenic za Ginewrę. Jego syn był w pewnym sensie ucieleśnieniem najlepszych cech jego charakteru i jedynym rycerzem, któremu udało się Lancelota pokonać.
Po wygnaniu i dowiedzeniu się, że Ginewra złożyła śluby zakonne Lancelot został pustelnikiem. Umarł krótko po śmierci ukochanej. Został pochowany w swoim zamku Joyous Gard.
Pierwszym autorem, który wprowadził postać Lancelota (bez wątpienia znaną już wcześniej w tradycji ustnej) do literatury, był Chretien de Troyes. Poświęcony Lancelotowi romans Chretiena nosi tytuł Le Chevalier de la Charrette i powstał w XII wieku (prawdopodobnie w okresie 1177-1179).