Komunikacja interpersonalna
- jedna z podstawowych umiejętności życiowych
- proces, dzięki któremu jednostka przekazuje i otrzymuje informacje
- informacje mogą zawierać fakty, myśli i uczucia
Dobry kontakt to niezbędny warunek tworzenia przyjaznych relacji międzyludzkich.
Komunikacja
- jednokierunkowa
-dwukierunkowa (komunikat + inf. zwrotna)
Nadawca kodowanie kanał komunikacyjny dekodowanie odbiorca (interpretacja - nadanie znaczenia odebranych informacjom) inf. zwrotna
Nadawca
- osoba, która wysyła informację (inicjuje proces komunikacji- komunikat, przekaz)
- określa „język” przekazu i kanał transmisji komunikatu (rozmowa bezpośrednia, telefon)
- przygotowuje komunikat- koduje (wyraża myśli i intencje w symbolach, przekaziewerbalnym, piśmie i mowie ciała)
- nadaje komunikat
- upewnia się, że dotarł i został właściwie zrozumiany
Odbiorca
- jest adresatem przekazu
- odczytuje komunikatu - dekoduje, czyli właściwie rozumie symbolem, na podstawie wspólnego dla nadawcy i odbiorcy zbioru znaczeń
- przekazuje nadawcy informację zwrotną potwierdzającą odbiór i zrozumienie informacji
Skuteczna komunikacja - zgodność intencji nadawcy i intencji przypisanych mu przez nadawcę
Komunikacja pozioma
- porozumiewanie się osób o tym samym statusie społecznym, czyli mającym ten sam zakres władzy
- jest to zreguły komunikacja dwukierunkowa
- dwie porozumiewające się osoby mają mniej więcej tyle samo do powiedzenia i oczekują od siebie wypowiedzi
Komunikacja pionowa
- Gdy jedna osoba góruje nad drugą statusem społecznym
- ma sporo do powiedzenia i nie oczekuje, że osoba o niższym statusie społecznym również jej tyle samo powie
- jest jednokierunkowa
Komunikacja napoziomie :
-faktycznym (np. wykłady)
-instrumentalnym (np. ćwiczenia)
-afektywnym (przekazywanie wzajemnie info o uczuciach)
Style komunikowania:
partnerski (pożądany i normalny)
niepartnerski - dominujący i uległy (szkodliwy i zaburzony)
partnerski: przyznaje takie same prawa i obowiązki sobie i rozmówcy, nie narzuca swojego zdania, toleruje odmiennie przekonania, nie ocenia zachowania partnera, człowiek: nie formułuje nakazów, rad, co najwyżej informuje rozmówcę o konsekwencjach jego dotychczasowego postępowania i innych możliwości działania, nie podporządkowuje własnych poglądów czy postępowania wymogom drugiego człowieka, koncentruje się na wypowiedziach rozmówcy, dba o zrozumiałość wypowiedzi i tego samego domagamy się dla siebie.
niepartnerski: własne potrzeby, zamierzenia i preferencje traktujemy inaczej uległy i dominujący
Komunikacja niewerbalna
Parajęzyk - charakterystyczne cechy głosu: ton artykulacja, wysokość, tempo mówienia, dźwięki niejęzykowe błędy i zakłócenia mowy; kontakt wzrokowy; mimika twarzy; gesty; pozycje postawy ciała; wygląd; kontakt dotykowy i przestrzenna odległość od rozmówcy
Spostrzegawczość, intuicja
Komunikaty niejednoznaczne, sprzeczne
Uwarunkowania kulturowe
Wieloznaczność komunikatów, gesty złożone
Konteksty sytuacyjne
Prędkość i oczywistość gestów
Fałszowanie mowy ciała
Wyraz twarzy jest jednym z najskuteczniejszych sposobów wyrażania emocji i samopoczucia. Wg.: Paula Ekmana - „język twarzy” jest uniwersalny dla wszystkich ludzi
„Zdolność do interpretowania sześciu głównych emocji jest zdolnością międzykulturową - cechą człowieka a nie wytworem kulturowego doświadczenia” - Ekman
Hipoteza sprzężenia zwrotnego: otwarte wyrażanie emocji powoduje jej nasilenie. Z drugiej strony stłumienie oznak emocji na tyle, na ile to możliwe, powoduje jej osłabienie.
Kontakt wzrokowy:
- wielkość źrenic (powiększenie źrenicy jak zakochanie, złość - zmniejszenie źrenicy)
- długość spojrzenia (=utrzymania kontaktu wzrokowego)
-rodzaj spojrzenia („jak patrzymy na rozmówcę”) np.: biznesowe, społeczne, intymne
Pomaga ustalić charakter wzajemnego stosunku między ludźmi: pozytywny - negatywny, bliski-na dystans. Służy intensyfikacji treści werbalnej.
Kinezjetyka - zajmuje się pozycjami, postawą i gestami
Gesty:
-ekspresyjne - wyrażają emocje
-informacyjne - zastępują słowa w komunikowaniu się
Uległość - „podkładka”
Dominacja - „nakładka”
Agresja - „rozkaz”
Równość - prostopadle do podłoża ręka i delikatny uścisk
Style uścisku dłoni: łamacz kości, rękawica, uścisk czubków palców, martwa ryba
Styl afiliatywny - gestykulacja stanowi bowiem element ogólnego stylu, który mówi o pozytywnych uczuciach wobec otoczenia. Przejawiająca go osoba po prostu lubi i chce przebywać z ludźmi.
Ciało jako bariera (bariera z rąk) - ukrywanie się za barierą jest normalną ludzką reakcją, której uczymy się od wczesnego dzieciństwa. „ręce na krzyż na piersi”, bariera z nóg - to samo znaczenie, co krzyżowanie rąk.
Odległość przestrzenna i kontakt dotykowy:
Inaczej proksemika, lata '60 XX w. - Edward Hall
Przestrzeń:
dotykowa
wzrokowa
słuchowa
termiczna (zasięg wyczuwania temp. ciała)
zapachowa (zasięg zapchu skóry, oddechu)