Polityka zagr. Polski lat 30
Polityka zagraniczna Polski lat 1918-1922 była związana głównie z walką 0 ostateczny kształt granic państwa. Mimo zawarcia traktatu ryskiego z Rosją ra-dziecką stosunki z tym państwem były napięte. Bolszewicy dążyli do oderwania od Polski wschodnich ziem Rzeczypospolitej, siejąc wrogą wobec niej propagan-dę przez mniejszościowe komunistyczne partie polityczne w Polsce.Podejmowanie przez Związek Radziecki na forum międzynarodowym prób rewi-zji układów granicznych spotkało się z reakcją strony polskiej. Skomplikowane były stosunki polsko-niemieckie - kwestie sporne: tereny Śląska, Warmii i Mazur. Nawet po uregulowaniu granicy z Niemcami nie zostały rozwiązane sprawy kontrowersyjne - m.in. blokada ekonomiczna Polski i podob-ne działania podejmowane w odpowiedzi przez stronę polską.W sprawie granic z Polską (Polska państwem sezonowym) żądając bezpośredniego dostępu - tzw. korytarza - przez polskie Pomorze Gdańskie do Prus Wschodnich.Francja, jako jedyne z państw zachodnich, utrzymywała bardzo dobre sto-sunki polityczne i ekonomiczne z Polską. Efektem była wizyta Józefa Piłsudskie-go w Paryżu i podpisanie w lutym 1921 r. układu o przyjaźni.Nie najlepsze kontakty miała Rzeczpospolita z Anglią, Włochy z obojętnoś-cią odnosiły się do Polski, USA, zgodnie z polityką izolacjonizmu europejskiego, w ogóle się nią nie interesowały.Napięte pozostawały stosunki Polski z Czechosłowacją (spór o Zaolzie) i z Lit--wą (Wilno). Dobre kontakty, potwierdzone zawartym w marcu 1921 r. paktem o wzajemnej pomocy przeciw Rosji radzieckiej, miała Polska z Rumunią.Przy okazji konferencji w Genui doszło do spotkania przedstawicieli Związku Radzieckiego i Niemiec - Rapallo, kwiecień 1922: podpisanie układu politycz-nego, ekonomicznego i wojskowego - wyrzeczenie się roszczeń, nawiązanie sto-sunków dyplomatycznych, rozpoczęcie współpracy ekonomicznej i wojskowej.W październiku 1924 r. podpisano protokót genewski, w którym potępiono wojny zaborcze, podjęto decyzję ograniczenia zbrojeń, ustanowiono zasadę międzynarodowej mediacji w sporach. Pojawiła się także lansowana przez dyploma-cję brytyjską, idea układów gwarancyjnych.W 1925 r. szczególnie napięte były stosunki z Niemcami , zamknięcie polsko-niemieckiej granicy celnej, wysokie cła na produkty polskie, zaprzestanie sprowadzania wę-gla, blokada jego wywozu do Europy. Podobne działania podjął polski rząd -wojna celna. Spowodowało to pogorszenie sytuacji ekonomicznej naszego kraju. 16 października 1925 r. w Szwajcarii w Locarno, w trakcie obrad międzynaro-dowej konferencji pokojowej doszło do podpisania tzw. Paktu Reńskiego, gwarantował wschodnią granicę Francji i Belgii. Układ w Locarno zachwiał równowagę sił w Europie, Polska poniosła porażkę na arenie międzynarodowej. Sytuacja Polski skomplikowała się po za-warciu w kwietniu 1926 r. niemiecko-radzieckiego układu o przyjaźni i neutral-ności.W polityce zagranicznej Polski okres po przewrocie majowym charakteryzował się zwiększoną aktywnością dyplomacji na arenie międzynarodowej. W atmosfe-rze względnej stabilizacji międzynarodowej i dobrej koniunktury gospodarczej do 1930 r. Wynikiem ustępstw francuskich w polityce niemieckiej było osłabienie soju-szu polsko-francuskiego. Dyplomacja angielska uznała Piłsudskiego za zdolne-go do porozumienia z ZSRR, Niemcami i Litwą udzielając Polsce poparcia.W sierpniu 1928 r. w Paryżu podpisano Pakt Brianda-Kelloga: wyrzeczenie się wojny jako metody działań politycznych. Uzupełnieniem układu był Protokół Litwinowa podpisany w lutym 1929 r. w Moskwie
Od 1926 r. polską polityką zagraniczną kierował Józef Piłsudski (za pośred-nictwem oddanych sobie ministrów). Uważał, że jak długo między Niemcami a ZSRR będą trwały nieporozumienia, tak długo ze strony tych państw nie grozi Polsce niebezpieczeństwo; należy zachować równy dystans w stosunkach z na-szymi dwoma największymi sąsiadami prowadząc politykę równowagi. Reali-zatorem takiej polityki miał być płk Józef Beck, od 1932 r. minister spraw zagra-nicznych Rzeczypospolitej Polskiej.Ze Związkiem Radzieckim w styczniu 1932 r. parafowano pakt o nieagresji zatwierdzony ostatecznie 25 lipca 1932 r. w Moskwie jako polsko-radziecki pakt o nieagresji.Po dojściu Hitlera do władzy (styczeń 1933) nastąpiły ze strony Niemiec ataki na Polskę i próby podważenia postanowień traktatu wersalskiego. Piłsudski son-dował w Paryżu możliwość ewentualnej wojny prewencyjnej, wobec nastrojów pacyfistycznych nie znalazł uznania dla takich działań. Doszło natomiast do zmiany stanowiska Niemiec wobec Polski - powstrzymano antypolską propagandę. Rok 1933 przyniósł opuszczenie Ligi Narodów przez Niemcy.W styczniu 1934 r. podpisano polsko-niemiecką deklarację o niestosowaniu przemocy we wzajemnych kon-taktach. W odpowiedzi na zbliżenie polsko-niemieckie w maju 1934 r. w Moskwie nastąpiło przedłużenie na 10 lat polsko-radzieckiego paktu o nieagresji. Strona radziecka ponownie uznała polską granicę wschodnią.Negatywne wrażenie na arenie międzynarodowej wywarło wypowiedzenie przez Polskę małego traktatu wersalskiego dotyczącego poszanowania prawmniejszości.W polityce zagranicznej 2 połowy lat 30., zgodnie z wytycznymi marszałka Piłsudskiego, Józef Beck, minister spraw zagranicznych, nadal prowadził polity-kę równowagi. Był to czas narastania nieporozumień i polaryzacji sił w Europie: Niemcy otwarcie łamały postanowienia traktatu wersalskiego, Francja szukała porozumienia z ZSRR, Wielka Brytania zajmowała niezdecydowane stanowisko. Po zajęciu przez Niemcy Nadrenii (marzec 1936) Edward Rydz-Śmigły potajem-nie zarządził przygotowanie planu wojny z Niemcami, zachowując jednocześnie dobre stosunki z naszym zachodnim sąsiadem. Na tle coraz częstszych niepo-rozumień między Rzeszą hitlerowską a ZSRR Hitler chciał nakłonić Polskę do polityki wymierzonej przeciwko państwu radzieckiemu. Nie powiodły się zabiegi Hitlera starającego się sktonić Polskę do przystąpienia do Paktu Antykominternowskiego.Negatywne wrażenie na forum międzynarodowym wywarło ultymatywne żą-danie władz polskich nawiązania stosunków dyplomatycznych stawiane Litwie. Pod polską presją 19 marca 1938 r. zostały nawiązane polsko-litewskie stosunki dyplomatvczne, ale zbieżność wydarzeń z Anschlussem Austrii (12 marca 1938) i polskie metody nacisku wywarły niekorzystne wrażenie na Zachodzie.24 października 1938 r. minister spraw zagranicznych Rzeszy Joachim von Ribbentrop w prywatnej rozmowie z polskim ambasadorem Józefem Lipskim po-stawił żądania włączenia Gdańska do Niemiec i zbudowania eksterytorialnej (wy-jętej spod kontroli polskiej) autostrady i linii kolejowej między Pomorzem a Prusami Wschodnimi. Rekompensatą dla Polski miało być przedłużenie paktu o nieagresji. Żądano także wejścia Polski do Paktu Antykominternowskiego. Pol-ska, praktycznie osamotniona, obarczona fałszywym wizerunkiem politycznym na arenie międzynarodowej, miała się stać kolejnym celem zaborczej polityki Hitlera.