Wioleta Bahrynowska
Konspekt lekcji języka polskiego
klasa IV gimnazjum
Temat: Po spółgłoskach piszemy..., czyli o zasadach pisowni ”rz”
Cele zajęć
Cel ogólny:
sprawne posługiwanie się słownikiem ortograficznym,
umiejętne stosowanie zasad ortograficznych.
Cele szczegółowe:
a) uczeń będzie wiedział:
jakie są zasady użycia „rz”,
jakie są cztery kategorie zasad użycia „rz”.
b) uczeń będzie pamiętał:
po jakich spółgłoskach pisze się „rz”,
jakie są wyjątki od powyższej reguły,
zasady wymiany „rz”.
c) uczeń będzie potrafił:
przyporządkować wyrazy do danej kategorii,
podawać własne przykłady.
Cele wychowawcze:
uczeń aktywnie uczestniczy w zajęciach,
uczeń ocenia pracę swoją i innych.
Dominująca metoda nauczania: ćwiczenia ortograficzne,
Wspomagająca metoda nauczania: heureza.
Formy pracy: zbiorowa, indywidualna.
Pomoce dydaktyczne: papier rysunkowy, przybory do rysowania, kartki ze słowami-kluczami i numerem.
Klasa IV
Czas: 45 min.
Przebieg lekcji:
Część wstępna:
Przedstawienie celów lekcji.
Zapisanie tematu.
Część właściwa:
1. Ćwiczenia rozluźniające, które pozwolą wytworzyć atmosferę zainteresowania i współpracy.
Nauczyciel przydziela każdemu uczniowi drogą losowania po jednej kartce z wypisanymi na niej słowami-kluczami i numerem (przygotowuje wcześniej tyle kartek, ilu uczniów jest obecnych na lekcji). Zostawia sobie listę rozdanych słów wraz z ich numerami:
1. drabina komin cylinder
2. stół
3. pędzle
4. chleb
5. mur
6. garnek
7. książka
8. termometr, słuchawki lekarskie
9. brzoza albo brzoskwinia
10. drzewo
11. grzyb
12. krzesło
13. trójka= trzy
14. chrzan
15. wrzos
16. przejście przez pasy
17. wyjrzeć przez okno
18. oko z rzęsami= rzęsa
19. burza
20. rzeka
21. orzech
22. porzeczki
23. kołnierz
24. talerz
25. jarzębina
26. twarz
27. narzędzia
Wyrazy z kartek nr 1-8 powinny zostać skojarzone z męskimi nazwami zawodów. Pozostałe to po prostu wyrazy z „rz.”
2.Uczniowie rysują na kartkach z bloku rysunkowego wylosowane przez siebie hasła.
3.Nauczyciel rysuje na tablicy tabelę z czterema rubrykami. Nad każdą z nich pozostawia puste miejsce na obszerny nagłówek. Uczniowie po zakończeniu rysowania otrzymują od nauczyciela karty z takimi samymi tabelami, które wklejają do zeszytów.
4.Następuje indywidualna prezentacja rysunków. Wybrany uczeń pokazuje swój rysunek, a pozostali odgadują, co przedstawia, z kim lub z czym jest związany. Odgadnięty wyraz z „rz.” wpisuje do tabeli autor rysunku. Ważne jest, by nauczyciel wywołał uczniów prezentujących rysunki ściśle według numerów kartek, w kolejności: 1-8 (pierwsza rubryka), 9-17 (druga
rubryka), 18-27 (trzecia rubryka), gdyż dopiero po zapełnieniu jednej rubryki
można przejść do kolejnej.
5.Po wypełnieniu pierwszej rubryki wyrazami stanowiącymi męskie nazwy
zawodów uczniowie wspólnie z nauczycielami ustalają i zapisują jej
nagłówek:
Męskie nazwy zawodów zakończone na: -arz.
6. Według powyższego schematu zostają wypełnione rubryki druga i trzecia.
7. Uczniowie otwierają zeszyty i przerysowują tabelę ustalając nagłówki rubryk drugiej i trzeciej. Wpisują je do tabeli w zeszytach, a nauczyciel uzupełnia tabelę na tablicy:
rubryka 2- „rz.” po spółgłoskach b, ch, d, g, j, k, p, t, w; rubryka 3 -wyrazy
z „rz.” niewymiennym.
8. uczniowie ustalają ostatnią kategorię: rubryka 4-„rz.” wymienne na „r.”
Następnie uzupełniają rubrykę własnymi przykładami i odczytują je pozostałym uczniom.
9. Pod wypełnioną tabelą uczniowie wypisują kolorowymi długopisami wyjątki, korzystając z wiadomości zawartych w podręczniku lub zapisanych na szkolnych tablicach ortograficznych. Przykładowa treść notatki: Wyjątki: pszczoła, kształt, pszenica, wszystko, Pszczyna, bukszpan, piegża, gżegżółka.
Rekapitulacja:
Podsumowanie pracy na lekcji. Efekty pracy kierowanej przez nauczyciela, będące zbiorem wiadomości o pisowni wyrazów z „rz.”, zostają odczytane głośno (nagłówki rubryk, wyjątki).
Zadanie pracy domowej:
Wykonaj ćw. 1 str. 89, 3 str. 90, 8 str. 93 w zeszycie ćwiczeń.
Ocena pracy uczniów.
1