FINANSE I ROZLICZENIA MIĘDZYNARODOWE

Wymienialność walut - jest to prawnie i faktycznie zagwarantowana możliwość wymiany pieniądza występującego w ramach danego państwowego systemu pieniężnego na pieniądz występujący w systemach pieniężnych innych państw oraz możliwość wykorzystania wymienianych środków pieniężnych zgodnie z celem wymiany.

Rodzaje wymienialności:

PEŁNA - dotyczy wszystkich transakcji występujących w bilansie płatniczym. Jest to zezwolenie osobom fizycznym i prawnym krajowym (rezydentom), oraz osobom zagranicznym (nierezydentom) na kupowanie i sprzedawanie walut obcych za walutę krajową po cenie rynkowej i na zatrzymanie walut pochodzących z wymiany zgodnie ze swym wyborem lub na przekazanie za granicę tytułem płatności występujących w bilansie płatniczym.

Walut w pełni wymienialnych jest ok. 40. Pozostałe kraje posiadają waluty częściowo wymienialne oraz niewymienialne.

OGRANICZONA

wg kryterium: - podmiot uprawniony do wymiany waluty wymienialność wewnętrzna prawo wymiany pieniądza krajowego na waluty obce przysługujące tylko osobom krajowym, czyli rezydentom. Osoby krajowe mogą więc wymieniać pieniądz krajowy na waluty obce i transferować je za granicę celem dokonania dozwolonych prawem płatności (najczęściej z tytułu importu towarów i usług).

☻ prawa dewizowe muszą na ogół być odsprzedawane krajowym bankom dewizowym. Celem istnienia tego obowiązku jest zapewnienie krajowi odpowiedniego poziomu rezerw dewizowych.

☻ posiadanie rachunków bankowych za granicą wymaga zezwolenia. Pieniądz krajowy nie jest wykorzystywany do płatności za granicą. Rozliczenia z zagranicą występują wyłącznie w walutach obcych.

wymienialność zewnętrzna występuje gdy prawo do wymiany pieniądza krajowego na waluty obce przysługuje wyłącznie nierezydentom.

☻ nie rezydenci mogą wykorzystywać pieniądz krajowy także w celu dokonywania płatności na rzecz osób krajowych lub polecić przekazanie waluty krajowej na rachunek innej osoby krajowej prowadzony w banku krajowym

☻ w kraju nie ma wolnego obrotu dewizowego gdyż osoby krajowe muszą mieć zezwolenie na wymianę waluty krajowej na walutę obcą.

Wymienialność zewnętrzna znacznie rzadziej jest stosowana w praktyce niż wymienialność wewnętrzna. Najczęściej jest tak, że dany kraj wprowadzając wymienialność swej waluty zaczyna od wymienialności wewnętrznej przy czym jest ona na początku na ogół ograniczona tylko od transakcji występujących w bilansie obrotów handlowych.

1. wg kryterium: - zakres wymienialności

• wymienialność w zakresie bilansu handlowego

• wymienialność w zakresie bilansu obrotów bieżących

• wymienialność w zakresie bilansu obrotów bieżących + części bilansu obrotów kapitałowych

Bilans - zestawienie transakcji dokonanych w obrocie z zagranicą

Bilans obrotów bieżących składa się z:

• bilansu handlowego- zestawienie importowanych i eksportowanych towarów i usług

• bilansu przychodów z kapitałów- chodzi o odsetki od kredytów zaciągniętych i prowadzonych, odsetki od papierów dłużnych, dywidendy - dochody z akcji oraz udziałów w spółkach.

Saldo bilansu obrotów bieżących w Polsce jest ujemne - 7%, bierze się z ujemnego salda bilansu handlowego i saldo bilansu kapit. Jest też ujemne. Zliberalizowany jest cały bilans obrotów bieżących. Wiele warunków musi być spełnionych aby dany kraj prowadził, wymienialność.

Bilans obrotów kapitałowych składa się inwestycje bezpośrednie- takie inwestycje, które mają na celu zapewnienie trwałego wpływu inwestora na działalność przedsiębiorstwa inwestycje portfelowe- obejmują nabywanie papierów dłużnych emitowanych przez przedsiębiorstwo,Skarb Pańsstwa, władzę lokalną.Nastawione na osiągnięcie zysku w krótkim okresie. Mogą więc szybko wpłynąć i szybko odpłynąć. W bilansie obrotów kapitałowych są kredyty udzielane i zaciągane. Najwyższy zakres wymienialności dotyczy transakcji handlowych.

Korzyści z tytułu posiadania waluty wymienialnej

☻ swobodny dostęp do międzynarodowego rynku towarów i usług- wymienialność pieniądza krajowego poprzez nieograniczony dostęp do walut obcych umożliwia swobodne dokonywanie zakupów na różnych rynkach i w efekcie daje możliwość wyboru miejsca zakupu towaru, warunków dostaw, płatności, dostosowanie zakupów do potrzeb.

Reglamentacja dewizowa - sytuacja gdzie korzystanie z walut obcych wymaga zezwolenia i najczęściej jest bardzo utrudniony z uwagi na niedostatek rezerw walut obcych w danym kraju.

Niewymienialny pieniądz - nie można swobodnie nabyć walut obcych na import a w rezultacie i na eksport. Jeżeli transport się nie rozwija to nie ma dewiz. W Polsce taka sytuacja miała miejsce przez 40 lat.

Wymienialny pieniądz - stwarza warunki do konkurencji na rynku krajowym. Konkurencja leży w interesie klienta, nabywcy.

Bez wymienialności nie da się zgromadzić odpowiedniej ilości rezerw walutowych.

☻ szerokie możliwości udziału w międzynarodowym rynku finansowym , rynek finansowy miejsce gdzie można pozyskać środki finansowe.

Wymienialność pieniądza krajowego umożliwia

• przyciągnięcie kapitału

• stwarza nowe dodatkowe możliwości inwestowania za granicą przez podmioty krajowe w celu sięgnięcia korzyści większych niż możliwe są na rynku krajowym.

Jaki wpływ na inwestycje bezpośrednie ma wymienialność walut

1. wymienialna waluta umożliwia wycofanie się inwestora zagranicznego z dokonanej inwestycji- wycofanie się oznacza, że inwestor zagraniczny może sprzedać majątek, który tutaj posiada (udziały, urządzenia, grunt) i złotówki w ten sposób uzyskane zamienić na waluty obce i przekazać za granicę.

2. Dany kraj powinien być zarządzany tak żeby jego pieniądz był stabilny. Inflacja w tym kraju jest niewielka. Nie może ten pieniądz tracić zbyt szybko siły nabywczej. Transfer swobodny zysku- podmiot zagr. Inwestuje tutaj by osiągnąć zysk większy niż u siebie w kraju. Ostatecznie chodzi mu o to by ten zysk zabrać do swojego kraju. Gdy nie ma żadnych ograniczeń w transferowaniu zysku, nie wymagane są zezwolenia wystarczy pokazać w banku uchwałę Walnego Zgromadzenia i pokazać, że te zyski zostały opodatkowane dalej wymiana złotówki na walutę obcą.

3. Stwarza inwestorom zagr. możliwości swobodnego importu materiałów, produktów, maszyn, urządzeń i innych towarów niezbędnych do prowadzenia inwestycji. Najbardziej widać to na przykładzie supermarketów. Z badań wynika, że 2/3deficytu tworzą inwestorzy zagraniczni przez to, że tak dużo importują.

☻ przepływ obejmuje wszystkie dziedziny.

Warunki jakie muszą być spełnione aby dany kraj mógł skutecznie wprowadzić wymienialność swojego pieniądza i ją utrzymać

1. konkurencyjna gospodarka oraz zróżnicowany i dynamicznie rozwijający się eksport. Gospodarka kraju charakteryzuje się dużą wydajnością i ma dużo towaru na eksport odpowiednie rezerwy dewizowe. Musi być eksport zróżnicowany czyli muszą tam być różne towary masowe, technologiczne, nisko przetworzone.

2. Stabilny pieniądz (możliwie najniższa inflacja) co wymaga odpowiedniej polityki pieniężnej Banku Centralnego oraz polityki budżetowej rządu. Dany kraj powinien być zarządzany tak żeby jego pieniądz był stabilny. Inflacja w tym kraju jest niewielka. Nie może ten pieniądz tracić zbyt szybko siły nabywczej.

3. Dobry stan bilansu płatniczego w tym odpowiednio duże rezerwy walut obcych uwzględniające wielkość importu oraz transakcji finansowych z zagranicą. Bilans płatniczy musi być dodatni. Gdy jest ujemny zmniejszają, stopniowo wyczerpują się rezerwy dewizowe. Rezerwy kluczowy element dla wymienialności.

4. Odpowiedni system kursu walutowego umożliwiający jego kształtowanie się na poziomie równowagi. Jeśli wprowadza się wymienialność to można waluty kupować lub sprzedawać po jakiejś cenie a ceną tą jest kurs walutowy.

5. Dobrze rozwinięty system finansowy kraju w tym system bankowy podlegający odpowiedniemu nadzorowi np. kryzys finansowy w Korei w latach 97-98.

KURS WALUTOWY

Kurs walutowy - cena jednej waluty wyrażana w drugiej walucie.

Istnieją dwa sposoby podawania kursu walut:

☻ notowania bezpośrednie (proste) - podaje się liczbę jednostek waluty krajowej przypadających na jednostkę waluty obcej.

☻ notowania pośrednie (odwrotne) - oznaczają, że podaje się ile jednostek waluty obcej przypada na jednostkę waluty obcej.

I podział kursów walutowych

1. jednolite - występują gdy dany kraj stosuje jednakowy system kursowy w odniesieniu do wszystkich transakcji występują w bilansie płatniczym.

2. zróżnicowane - jeśli stosowane są odmienne zasady kształtowania kursu to mamy wtedy do czynienia z kursami zróżnicowanymi

Np.: Inny system kształtowania kursu może być zastosowany do transakcji w bilansie obrotów bieżących a inny do transakcji w bilansie obrotów kapitałowych. Zróżnicowane kursy stosowała Belgia do 1980. Kurs franka belgijskiego do walut obcych przy transakcjach handlowych z zagranicą był generalnie bardziej korzystny niż kurs stosowany do transakcji kapitałowych ( lokaty na rachunkach w bankach zagranicznych). Celem kursu zróżnicowanego było preferowanie pewnych transakcji. Stosowanie kursów zróżnicowanych oznacza, że waluta danego kraju nie jest w pełni wymienialna gdyż w przypadku walut o pełnej wymienialności stosuje się tylko kursy jednolite.

II podział kursów walutowych

1. kursy kasowe (bieżące, natychmiastowe) - są stosowane w przypadku transakcji kupna-sprzedaży walut gdzie dostawa waluty następuje nie później niż w ciągu 2 dni roboczych a w praktyce następuje znacznie szybciej.

2. kursy terminowe - są to kursy, które mają zastosowanie w transakcjach kupna-sprzedaży walut gdzie dostawa walut następuje w określonym czasie w przyszłości. Najczęściej stosowane terminy transakcji 1m-ąc, 3m-ce, 6m-cy, 1 rok.

Importer ma zapłacić za 3m-ce 1000USD czyli 17.06.2000

17.03.2000 kurs kasowy wynosi 1USD = 4PLN

17.06.2000 kurs terminowy wynosi 1USD = 4,1PLN

17.06 importer zapłaci po kursie terminowym czyli 1000 x 4,1 = 4100zł

17.06 kurs kasowy

Wariant * 1USD = 4,3PLN kosztowałoby go 4300zł więc zaoszczędził 200zł

* 1USD = 4,0PLN koszt 4000 potencjalna strata 100zł.

III podział kursów ze względu na zmienność

1. Płynne(zmienne,elastyczne)-kierowane-są to takie kursy,które zmieniają się swobodnie na rynku pod wpływem zmian podaży i popytu na waluty obce.W związku z tym mogą podlegać bardzo dużym wahaniom czyli kształtować się żywiołowo.W praktyce władze monetarne(Bank Centralny,Rząd) czuwają nad kształtowaniem się kursu i podejmują działanie interwencyjne by nie dopuścić do nadmiernej zmienności kursu.Oznacza to,że w praktyce kursy płynne w czystej postaci(bez żadnej ingerencji państwa)nie występują, są natomiast kursy płynne kierowane co oznacza,że kurs nie jest pozostawiony tylko działaniu sił rynkowych.Kursy płynne:dolar amerykański,funt brytyjski,jen japoński, frank szwajcarski, Euro.

2. Stałe -są to takie kursy,które mogą zmieniać się na rynku w ściśle określonym przedziale wokół tzw. kursu centralnego.Władze monetarne danego kraju muszą podejmować wszelkie działania aby rzeczywiście kurs rynkowy mieścił się w dopuszczalnym przedziale.Działania te obejmują np.: odpowiednią politykę pieniężną nastawioną na jak najniższą inflację,zmiany stóp procentowych przez Bank Centralny oraz interwencje na rynku walutowym.Jeżeli okaże się że utrzymanie kursu w dowolnym przedziale nie jest możliwe mimo podejmowanych działań interwencyjnych to wtedy możliwe są następujące rozwiązania:

* zmiana kursu centralnego (dewaluacja lub rewaluacja).

* rozszerzenie przedziału wahań

* połączenie rozwiązania 1i2

* likwidacja całego systemu

* Zmiana kursu centralnego. Po dewaluacji 1DEM=4FRF

Obliczamy nowy przedział +/- 15% od nowego poziomu kursu centralnego.

+/-15% * 0,6 FRF

4-0,6=3,4

4+0,6=4,6

3. sztywne- stosowane w przypadku walut niewymienialnych.

Czynniki wpływające na kształtowanie się kursów walutowych

1.ekonomiczne - ☻stan bilansu płatniczego oznaczający podaż i popyt na waluty obce

Podaż walut obcych - źródła

• eksport towarów i usług

• napływ kapitału inwestycje bezpośrednie, pośrednie, kredyty zaciągnięte za granicą (przez przedsiębiorstwa, banki, władze publiczne)

• transfery publiczne i prywatne z zagranicy (przekazy, darowizny)

Popyt na waluty obce

• import towarów i usług

• odpływ kapitału za granicę (inwestycje bezpośrednie, pośrednie, kredyty udzielane podmiotom zagranicznym)

• transfery publiczne i prywatne na rzecz podmiotów zagranicznych

☻różnice w stopach inflacji w kraju i za granicą

☻różnice w stopach procentowych w kraju i za granicą - podwyższenie stóp procentowych powoduje najczęściej przypływ kapitału do danego kraju motywowany dążeniem do osiągnięcia dodatkowych korzyści z tytułu wyższego oprocentowania lokat w danej walucie. Spadek stopy procentowej w danym kraju na ogół przyczynia się do zwiększenia odpływu kapitału zagranicznego co w efekcie powoduje spadkową tendencję kursu waluty krajowej. Władze monetarne czasami decydują się na podniesienie stóp procentowych po to by powstrzymać ucieczkę kapitału za granicę. W skrajnym przypadku mogą być przejściowo wprowadzone ograniczenia dewizowe.

☻stan koniunktury(tempo wzrostu gosp.w danym kraju oraz w innych krajach).Dobra sytuacja gosp. kraju wyrażająca się stosunkowo wysokim tempem wzrostu gosp. sprzyja umacnianiu się waluty krajowej w stosunku do walut obcych.

2. polityczne-☻napięcia polityczne w stosunkach międzynarodowych

☻konflikty regionalne w tym konflikty zbrojne

Czynniki polityczne mogą w określonej sytuacji doprowadzić do spadku lub wzrostu kursu waluty krajowej, zmiana ta może być tym silniejsza im bardziej poważne jest wydarzenie polityczne, które wiąże się z danym krajem. Na ogół największy wpływ na kurs danego kraju wśród czynników politycznych ma zaangażowanie się tego kraju bezpośrednio w konflikt zbrojny.

3.psychologiczne - optymistyczne lub pesymistyczne lub umiarkowane postrzeganie aktualnej i przyszłej sytuacji gosp. i politycznej danego kraju.Czynniki te są trudne do zidentyfikowania i do precyzyjnego pomiaru. Najczęściej są one rezultatem działania czynników ekonomicznych i politycznych razem a ponad to pewnego specyficznego nastawienia uczestników rynku do danego kraju.

4. spekulacyjne oznaczające dążenia niektórych uczestników rynku walutowego do osiągnięcia nadzwyczajnych zysków na zmianie kursu walutowego.Wiążą się ściśle z czynnikami ekonomicznymi, politycznymi i psychologicznymi i oznaczają że część uczestników rynku świadomie podejmuje większe ryzyko by osiągnąć nadzwyczajne korzyści albo z rewaluacji albo z dewaluacji danej waluty.Najczęściej spekulacja występuje w przypadku kursów stałych(zmieniających się na rynku w ściśle określonym przedziale). Szanse powodzenia działań spekulacyjnych są tym większe im węższy jest przedział,w którym może wahać się kurs rynkowy.

EURO

EURO- druga najważniejsza waluta międzynarodowa, funkcjonuje od 1.01.1999.

Emitent EURO-Unia Gospodarczo i-Walutowa UGW, Economic and Monetary Union EMU - obszar EURO=strefa EURO=EUROLAND.

Unia Europejska-15 krajów UGW-11 krajów /4:Grecja,W.Brytania,Dania,Szwecja.Podstawą ustanowienia Unii jest Traktat z Mastriht(II.1992),w życie wszedł w 1993.Podstawą prawną funkcjonowania jest międzynarodowy traktat.Każdy kraj UE ma obowiązek uczestniczenia w UGW.By spełnić ten obowiązek musi osiągnąć odpowiednią sytuację gospodarczą.2 kraje UE(Dania,W.Brytania)zwolniły się z tego obowiązku tzn. krajom tym przyznano klauzulę„OPT-OUT”.„OPT-OUT”-prawo wyboru danego kraju czy chce uczestniczyć w Unii Gospodarczo-Walutowej.Dania i W.Brytania wybrały by nie uczestniczyć w obszarze EURO,może później referendum za.Szwecja-umyślnie nie spełniła warunku,nie ma„OPT-OUT”bo wtedy nie była członkiem. Grecja nie spełniła żadnego warunku i dlatego się nie zakwalifikowała.UGW ustalona bezterminowo.

Przyczyny ustanowienia UGW maja zarówno charakter polityczny i gospodarczy przy czym kluczowe znaczenie mają przyczyny polityczne. Oznaczają one dążenie krajów zach-europ. do stworzenia warunków dla pokojowego bezpiecznego rozwoju współpracy na kontynencie europejskim w szczególności chodzi o nierozerwalne powiązane państwa niemieckiego z innymi krajami europejskimi w taki sposób aby nigdy więcej nie stało się ono przyczyną wielkiej Wojny Światowej.

II grupa przyczyn ustanowienia UGW to przyczyny gospodarcze, jeden wspólny pieniądz niezbędny jest dla funkcjonowania jednolitego rynku towarów i usług w obrębie UE.

Czynniki polityczne:

Korzenie są odległe ale my od II w. Św. Pojawienie się federalistów po II W. Św., którzy zaproponowali utworzenie państwa federalnego, proponowali by kraje Europy Zachodniej połączyć aby miały wspólny rząd, Bank Centralny i jedną walutę. Przede wszystkim włączyć państwo niemieckie skoro nie można utworzyć państwa federalnego od razu zastosować metodę „małych kroków” - tworzenie trwało ponad 50 lat ale metoda „małych kroków” jest skuteczna. Najpierw integracja na niewielkich płaszczyznach, na końcu zajęto się wspólnym pieniądzem.

Czynniki ekonomiczne:

Kraje obszaru EURO handlują głównie ze sobą.

Unia to cudowny sposób na pomnażanie dobrobytu.

Gwarancje żeby Euro było dobrą walutą.

Udział w obszarze Euro nie jest bezwarunkowy. Pieniądz danego kraju jest wart tyle ile jego gospodarka.

Kryteria konwergencji ( zbieżności)

Warunki postawione krajom ubiegającym się o uczestnictwo w UG W nie dotyczą wartości realnych ( wydajność pracy na 1 zatrudnionego, bezrobocie) obejmują wartości nominalne.

Kryteria konwergencji:

• inflacja

• relacja deficytu budżetu i długu publicznego do PKB

• udział w Europejskim Systemie Walutowym

• niezależność Banku Centralnego

5

1

Szukasz gotowej pracy ?

To pewna droga do poważnych kłopotów.

Plagiat jest przestępstwem !

Nie ryzykuj ! Nie warto !

Powierz swoje sprawy profesjonalistom.

---