3.Zasady ustalania wyniku rachunkowego i wyniku podatkowego.
Wynik finansowy stanowi wyrażony w mierniku pieniężnym, rezultat działalności jednostki gospodarczej osiągnięty w pewnym okresie. Rezultat ten może być dodatni (zysk) lub ujemny (strata).
Kategorie tworzące wynik finansowy w przedsiębiorstwie (wariant porównawczy):
Koszty wg rodzaju- są to koszty proste działalności operacyjnej, rzeczywiście poniesione w danym okresie sprawozdawczym, bez względu na to, jakiego okresu faktycznie dotyczą. Obejmują one następujące kategorie:
zużycie materiałów i energii
amortyzacja
usługi obce
wynagrodzenia
ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia
podatki i opłaty
pozostałe koszty
Przychody ze sprzedaży- kwoty należne, bądź otrzymane środki pieniężne z tytułu sprzedaży produktów, towarów i pomniejszone o podatek VAT oraz ewentualnie uzyskane bonifikaty, upusty
Zmiana stanów produktów- (saldo konta ,,Rozliczenie kosztów”) występuje wówczas, gdy koszty okresu (koszty wg rodzajów) różnią się od kosztu własnego sprzedaży. Jeżeli koszty okresu są większe niż koszt własny sprzedaży, to mamy do czynienia ze zwiększeniem stanu produktów. W sytuacji przeciwnej występuje zmniejszenie stanu produktów.
Pozostałe koszty i przychody operacyjne- obejmują koszty i przychody niezwiązane bezpośrednio ze zwykłą działalnością jednostki
Pozostałe koszty operacyjne:
-wartość netto likwidowanych lub sprzedanych środków trwałych
-koszty likwidacji i sprzedaży środków trwałych
-niezawinione niedobory inwentaryzacyjne
-odpisane należności przedawnione, umorzone i nieściągalne
-zapłacone odszkodowania, kary i grzywny
-przekazane darowizny
Pozostałe przychody operacyjne:
-przychody ze sprzedaży i likwidacji środków trwałych
-przedawnione zobowiązania
-otrzymane odszkodowania, kary i grzywny
-nadwyżki inwentaryzacyjne
-otrzymane dotacje i subwencje
-otrzymane darowizny
Koszty i przychody finansowe- związane są z określonymi zdarzeniami finansowymi
Koszty finansowe:
-wartość (w cenach nabycia) sprzedanych udziałów, akcji i aktywów finansowych
-prowizje od otrzymanych kredytów i pożyczek
-odsetki od kredytów, pożyczek i zobowiązań, w tym także odsetki za zwłokę w zapłacie
-ujemne różnice kursowe
Przychody finansowe:
-przychody z tytułu posiadania udziałów w innych jednostkach lub papierów wartościowych
-odsetki od udzielonych pożyczek i należności
-odsetki od lokat na rachunkach bankowych
-dodatnie różnice kursowe
Straty i zyski nadzwyczajne-obejmują skutki finansowe zdarzeń trudnych do przewidzenia poza działalnością operacyjną jednostki i niezwiązane z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia
Straty nadzwyczajne:
-wartość netto składników majątku utraconego z powodu zdarzeń losowych oraz koszty usuwania skutków tych zdarzeń
-koszty postępowania układowego, ugodowego
-wartość sprzedanych materiałów zbędnych z powodu zaniechania określonej działalności
Zyski nadzwyczajne:
-odszkodowania otrzymane za straty będące skutkiem zdarzeń losowych
-przychody ze sprzedaży jednostki
-odzyskane wartości związane z zaniechaniem lub zawieszeniem określonego rodzaju działalności jednostki
-obniżenie zobowiązań wobec kontrahentów na skutek postępowania układowego, ugodowego
Podatek dochodowy-obowiązkowe obciążenie wyniku finansowego
Wynik finansowy ustala się w pięciu segmentach:
Wynik (zysk lub strata) ze sprzedaży - różnica między przychodami ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów a kosztami podstawowej działalności operacyjnej
Wynik (zysk lub strata) z działalności operacyjnej - różnica pomiędzy wynikiem ze sprzedaży powiększonym o pozostałe przychody operacyjne , a powiększonym o pozostałe koszty operacyjne
Wynik (zysk lub strata) z działalności gospodarczej - różnica pomiędzy wynikiem finansowym na działalności operacyjnej powiększonym o przychody finansowe, a pomniejszone o koszty finansowe
Wynik finansowy (zysk lub strata) brutto - różnica między wynikiem na działalności gospodarczej powiększonym o zyski nadzwyczajne, pomniejszone o straty nadzwyczajne
Wynik netto jest różnicą pomiędzy wynikiem brutto a podatkiem dochodowym
Wariant kalkulacyjny- przedstawia koszty i przychody w układzie kalkulacyjnym. W wariancie kalkulacyjnym uwzględnia się podział kosztów sprzedanych towarów i produktów na wartość sprzedanych towarów i materiałów, koszty wytworzenia sprzedanych produktów, koszty sprzedaży, koszty ogólnego zarządu.
USTALENIE WYNIKU PODATKOWEGO (DOCHODU)
Podmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich ten dochód został osiągnięty; w określonych przypadkach o których mowa art. 21 i 22 updop przedmiotem opodatkowania jest przychód.
Dochód określa w sposób ogólny art. 7 ust.2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych : ,,dochodem jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą”.
Przy ustalaniu dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania nie uwzględnia się (art. 7 ust. 3):
-przychodów ze źródeł przychodów położonych na terytorium RP lub za granicą, jeżeli dochody z tych źródeł nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym albo są wolne od podatku
-kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w pkt. 1 i 2, przy czym w przypadku podatników, którzy nie mają na terytorium RP siedziby lub zarządu , prowadzących działalność poprzez położony na terytorium RP zagraniczny zakład uwzględnia się koszty uzyskania przychodów wymienionych art. 21, jeżeli przychody te zostały uwzględnione przez podatnika przy ustalaniu dochodu przypadającego na zagraniczny zakład
-strat przedsiębiorców przekształconych, łączonych, przejmowanych lub dzielonych - w razie przekształcenia formy prawnej, łączenia lub podziału przedsiębiorców, z wyjątkiem przekształcenia spółki kapitałowej w inną spółkę kapitałową
-strat przedsiębiorstw państwowych przejmowanych lub nabywanych na podstawie przepisów o komercjalizacji i prywatyzacji
Wyodrębnia się dwie grupy dochodów wolnych od podatków:
-dochody ze źródeł przychodów wolnych i zwolnionych od podatku bezwarunkowo, czyli niezależnie od przeznaczenia tych dochodów przez podatnika
-dochody wolne od podatku warunkowo, to znaczy po spełnieniu warunków przewidzianych w art. 17, dotyczące określonych podatników, jeśli przeznaczą oni swe dochody na określone cele, przede wszystkim na działalność statutową
Dochody wolne od podatku ( Art. 17 ustawy pdop)) (bezwarunkowo)
1.dochody z tytułu sprzedaży całości lub części nieruchomości wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego (pkt 1)
2.dochody osiągane przez podatników poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (pkt 3)
3. dotacje z budżetu państwa otrzymane na dofinansowanie przedsięwzięć realizowanych w ramach Specjalnego Przedakcesyjnego Programu na Rzecz Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich (SAPARD); (pkt 14a)
4. dochody z działalności pozarolniczej i z działów specjalnych produkcji rolnej przeznaczone na wynagrodzenia za pracę członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i innych spółdzielni zajmujących się produkcją rolną, a także ich domowników - jeżeli wynagrodzenia te są związane z wymieniona działalnością (pkt 15)
5. dochody z tytułu prowadzenia loterii fantowych i gry bingo fantowe na podstawie zezwolenia wydanego na mocy odrębnych przepisów (pkt 16)
6. dochody osób prawnych niemających siedziby lub zarządu w Rzeczypospolitej Polskiej, uzyskane z tytułu działalności prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i finansowanej z funduszy pochodzących z międzypaństwowych instytucji finansowych oraz ze środków przyznanych przez państwa obce na podstawie umów zawartych przez Radę Ministrów RP lub ministra za zgodą Rady Ministrów z tymi instytucjami i państwami (pkt 17)
7.dochody uzyskiwane z działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez ośrodki kulturalne państw obcych (pkt 18)
8.dochody w wysokości nominalnej wartości obligacji skarbowych lub środków pieniężnych (pkt 19)
9. dochody narodowych funduszy inwestycyjnych, utworzonych na podstawie ustawy z dnia 30 kwietnia 1993 r. o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji, pochodzące z dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę na terytorium RP (pkt 20)
10. dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków związanych z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których dokonuje się odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 16a-16m (pkt 21)
11. dochody z działalności Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, Rzecznika Ubezpieczonych oraz Polskiego Biura Ubezpieczeń Komunikacyjnych (pkt 22)
12. dochody uzyskane przez podatników od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych, pochodzące ze środków bezzwrotnej pomocy (pkt 23)
13. odsetki od dochodów lub środków lokowanych na bankowych rachunkach terminowych (pkt 24)
14. dochody Funduszu Gwarancyjnego (pkt 30)
Dochody wolne od podatku zwolnione (warunkowo)
1.dochody podatników
2.dochody kościelnych osób prawnych
3.dochody spółek, których jedynymi udziałowcami (akcjonariuszami) są kościelne osoby prawne
4.dochody jednostek organizacyjnych Ochotniczej Straży Pożarnej - w części przeznaczonej na cele statutowe
5.dochody podatników z działalności pozarolniczej,
6.dochody związków jednostek samorządu terytorialnego - w części przeznaczonej dla tych jednostek
7.dochody banku prowadzącego kasę mieszkaniową
8.dochody Narodowego Funduszu Zdrowia w części przeznaczonej na cele statutowe
9.dochody Funduszu Składkowego Ubezpieczenia Społecznego Rolników,- w części przeznaczonej na cele statutowe,
10.dochody spółek, których udziałowcami (akcjonariuszami) są wyłącznie organizacje działające na podstawie ustawy - Prawo o stowarzyszeniach,
11.dochody klubów sportowych,
12.dochody organizacji pożytku publicznego
Od kwoty należnego podatku dochodowego podatnik ma prawo odliczyć:
-kwotę podatku zapłaconego za granicą, zgodnie z art.. 20 updop
-kwotę zaniechanego poboru podatku na podstawie odrębnych przepisów oraz obniżki podatku z innych tytułów na podstawie odrębnych decyzji
Reasumując, podstawę opodatkowania ustala się w następujący sposób:
-przychody podatkowe minus koszty uzyskania przychodów = dochód
-dochód minus dochody wolne od podatku i odliczenia = podstawa opodatkowania
-podstawa opodatkowania minus odliczenia od podstawy opodatkowania plus kwoty zwiększające podstawę opodatkowania
Podstawa opodatkowania i wysokość podatku
(Art. 18 updop)
1. Podstawę opodatkowania stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 7 albo w art. 7a ust. 1, po odliczeniu:
1) darowizn przekazanych na cele określone w art. 4 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, - łącznie do wysokości nie przekraczającej 10% dochodu,
2) w bankach - 20% kwoty kredytów (pożyczek) umorzonych w związku z realizacją
programu restrukturyzacji na podstawie odrębnych ustaw, zakwalifikowanych do straconych kredytów (pożyczek) i zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów;
3)darowizn na cele kultu religijnego - łącznie do wysokości nie przekraczającej 10% dochodu,
2. Łączna kwota odliczeń z tytułów o których mowa wyżej nie może przekroczyć 10% dochodu, z tym że odliczeniom nie podlegają darowizny na rzecz:
1) osób fizycznych;
2) osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej, prowadzących działalność gospodarczą polegającą na wytwarzaniu wyrobów przemysłu elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a także pozostałych wyrobów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, oraz wyrobów z metali szlachetnych albo z udziałem tych metali, lub handlu tymi wyrobami.
Art. 22 updop
1. Podatek dochodowy od dochodów (przychodów) z dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ustala się w wysokości 19% uzyskanego przychodu.
2. Zwalnia się od podatku dochodowego dochody (przychody) z dywidend oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, jeżeli spełnione są łącznie następujące warunki:
1) wypłacającym dywidendę oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych jest spółka będąca podatnikiem podatku dochodowego, mająca siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2) uzyskującym dochody (przychody) z dywidend oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych , jest spółka podlegająca w Rzeczypospolitej Polskiej lub w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania;