Geografia - egzamin

1. Bonitacja środowiska - ocena jego jakości

2. Interakcja - wzajemne oddziaływanie człowieka i środowiska

3. Monitoring środowiskowy - śledzenie zmian w środowisku

4. Antropopresja - każde działanie środowiska na człowieka

5. Determinizm Geograficzny - pogląd przypisujący środowisku geograficznemu nadrzędną rolę w rozwoju społeczno-gospodarczym

6. Naturalnymi ograniczeniami osadnictwa na świecie są:

• Bariera grawitacyjna

• Bariera termiczna

• Bariera wodna

• Bariera świetlna

Skutki gospodarczego oddziaływania, mając na uwadze wzrost lub spadek pojemności ekologicznej systemu wyróżniamy typy skutków:

• Destrukcyjny

• Konwekcyjny

• Kompensacyjny

• Supletywny

• Poziomy oddziaływania człowieka na środowisko naturalne:

• Poziom osobniczy

• Poziom populacyjny

• Poziom społeczny-zagraża środowisku jako całości

• W pasie Sahelu - skupisku najuboższych krajów świata a jednocześnie na obszarze silnej degradacji środowiska znajdują się kraje:

• Mauretania

• Mali

• Niger

• Mozambik

• Naturalne ograniczenia osadnictwa na świecie:

• Bariera grawitacji

• Bariera termiczna

• Bariera Wodna

• Regiony fizjograficzne to jednostki przestrzenne otrzymane w wyniku podziału przestrzeni geograficznej

• Cechy fizyczno-przyrodnicze w procesach gospodarczych:

• Cechy fizyczne:

• Rozczłonkowanie linii brzegowej

• Wysokości bezwzględne

• Rzeźba terenu

• Tektonika

• Litologia

• Użytkowanie gruntów

• Cechy przyrodnicze:

• Klimat

• Fauna

• Roślinność

• Gleby

• Skutki (typy skutków) gospodarczego oddziaływania na środowisko w zależności od tego czy pomniejszamy czy powiększamy pojemność ekosystemu:

• Typ supletywny

• Typ kompensacyjny

• Typ redukcyjny

• Typ destrukcyjny

• Regiony fizjograficzne - obszary wydzielone z przestrzeni geograficznej

• Deficyt wody występuje na obszarze:

• Gobi

• Namib

• Kalahari

• Kara-Kum

• W skład geosystemu: „społeczeństwo - środowisko przyrodnicze” wchodzą dwa subsystemy. Które cechuje:

• Odmienna organizacja

• Odmienne prawidłowości

• Samoregulacja - mechanizm, dzięki któremu ekosystemuy funkcjonują sprawnie i bez zakłóceń

• Bioindykatory - organizmy zwierzęce i roślinne, które reagują na zmiany stanu środowiska

• Przystosowując do swoich potrzeb i przekształcając środowisko naturalne człowiek modyfikuje zbiorowości biotyczne poprzez:

• Eliminację gatunków konserwatywnych

• Hybrydyzację

• Rozmnażanie gatunków o wysokiej tolerancji

• Najkorzystniejsze warunki ekologiczne dla osadnictwa występują w klimatach:

• Monsunowych

• Umiarkowanych

• Regiony depopulacyjne - obszary o ujemnym saldzie migracji i ujemnym przyroście naturalnym

• Wskaźnik przyrostu około 15 - 20% mają:

• Meksyk

• Egipt

• Turcja

• Kraje Azjatyckie, w których liczba ludności przekroczyła 100 mln:

• Indonezja

• Pakistan

• Bangladesz

• Japonia

• Skutki pośrednie wywołane migracją w obszarach odpływu:

• Zakłócenia struktury płci

• Zaburzenia struktury wieku

• Obniża przyrost naturalny

• Wywołuje drenaż siły roboczej

Strona konfliktu	Przedmiot konfliktu	Strona konfliktu
Grecja	Cypr	Turcja
Argentyna	Archipelag Falklandzki	UK
Indie	Kaszmir	Pakistan, Chiny
Izrael	Zach. Brzeg Jordanu	Jordania
Japonia	Archipelag Kurylski	Rosja

26. Tendencje separatystyczne w Hiszpanii objawiają następujące wspólnoty autonomiczne:

• Galicja

• Katalonia

• Kraj Basków

• W procesach demograficznych przejścia (fazach rozwoju demograficznego) obserwujemy, że wskaźniki urodzeń i zgonów kształtują się odmiennie. W fazie II zwanej: fazą eksplozji demograficznej; w fazie II znajdują się kraje: Nigeria, RPA

• Reurbanizacja - Czwarta faza procesów urbanizacyjnych, występuje w niej spadek ludności centrów

• Ujemny wskaźnik przyrostu naturalnego ma:

• Rosja

• Białoruś

• Estonia

• Łotwa

• Litwa

• Belgia - jest to Federacja Walonów, Flamandów i Brukselczyków

• W procesach demograficznych przejścia (fazach rozwoju demograficznego) obserwujemy, że wskaźniki urodzeń i zgonów kształtują się odmiennie. W fazie I zwanej: fazą wysoko stacjonarną wskaźnik urodzeń i zgonów jest bardzo wysoki.

• Przyrost naturalny określany jako „progresja umiarkowana ludności”(wolny wzrost) cechuje: USA

• Przyrost naturalny określany jako „progresja dynamiczna”(eksplozja) cechuje: Meksyk

• Przyrost naturalny określany jako „stagnacja”(spadek) cechuje: Belgię

• Litwini - mniejszość narodowa zamieszkująca północno - wschodnie obszary Polski

• Krzywa wykładnicza ilustrująca rozwój ludnościowy świata w skutek oporu środowiska przejdzie najprawdopodobniej w krzywą: logistyczną; następstwem tego będzie: wzrost zerowy populacji ludzkiej

• Rozpad Federacji Jugosłowiańskiej spowodował powstanie:

• Słowenii

• Chorwacji

• Bośni i Hercegowiny

• Macedonii

• Serbii

• Czarnogóry

• Islamskie regiony kulturowe należące niegdyś do ZSRR:

• Kazachstan

• Uzbekistan

• Tadżykistan

• Kirgistan

• Geosystemy - wieloparametrowe dynamiczne systemy o wysokim poziomie organizacji, w których elementy o różnych strukturalnych poziomach materii są ze sobą wzajemnie powiązane.

• Granice państw w cieśninach morskich i niektórych odcinkach mórz wyznaczane są metodą wyznaczenia mediany

• Mniejszości autochtoniczne narodowo zamieszkujące Polskę to:

• Czesi

• Łotysze

• Litwini

• Niemcy

• Białorusini

• Ukraińcy

• Słowacy

• Mając na uwadze moment wytyczenia granic państwowych - przed czy po właściwym zasiedleniu i zagospodarowaniu nowych ziem wyróżniamy granice: następcze i wyprzedzające

• Malthus badał relacje zachodzące między wzrostem liczby ludności a wzrostem produkcji żywności

• 2 najsłabiej zaludnione kraje:

• Mongolia

• Kanada

• Region muzułmański w Afryce:

• Mali

• Libia

• Mauretania

• Ograniczenia rozwojowe działalności społeczno-gospodarczej przestrzeni społeczno - ekonomicznej:

• Brak wolnej przestrzeni antroposferycznej

• Negatywne efekty zewnętrzne

• Przestarzała infrastruktura

• Niedorozwój infrastruktury społecznej

• Niedorozwój infrastruktury technicznej

• Urbanizacja - cykl rozwojowy obszarów miejskich obejmujący kilka kolejnych faz; wg Forstera cykl rozwojowy miasta wynosi 250 lat

• Czynniki decydujące o nierównomiernym, a nawet odmiennym rozwijaniu się wielkich regionów demograficznych świata:

• Polityka demograficzna

• Polityka migracyjna

• Migracje

• Bariery grawitacyjne w rozwoju osadnictwa i gospodarowania przejawiają się w postaci:

• Zakłóceń fizjologicznych organizmu (choroba górska)

• Małej wydajności pracy w warunkach wysokogórskich

• Utrudnieniu budownictwa na stokach

• We wzroście odległości transportowej (liniowej i czasowej)

---