Finanse publiczne są zjawiskami występującymi w związku z istnieniem państwa i podmiotów prawnych, są atrybutem państwa. Są nieodłącznym elementem państwowości i pełnią ważną rolę w życiu publicznym. Finanse publiczne są to środki pieniężne władz publicznych pochodzących głównie z danin publicznych oraz pożyczek i darowizn, za pomocą których władze publiczne finansują swoje funkcje, cele i zadania. Dzielą się na finanse państwa, finanse samorządowe i innych związków publiczno-prawnych oraz instytucji publicznych. Podstawowymi formami gromadzenia środków publicznych jest budżet lub/i fundusze celowe.

Zaspokojenie potrzeb zbiorowych (tj. takich które muszą być zaspokojone w sposób zbiorowy jak np. bezpieczeństwo publiczne, administracja państwowa, drogi publiczne, ulice, oświetlenie ulic).

Wymaga to nakładów kapitałowo-pieniężnych, które muszą być w tym celu zgromadzone z dochodów przedsiębiorstw i gospodarstw domowych.

Niektóre potrzeby indywidualne jak np. oświata, zdrowie mogą być finansowane z funduszy publicznych.

Dobra publiczne tworzą konsumpcję zbiorową, są finansowane przez fundusze publiczne. Ich cechą jest to, że użytkownik zanie nie płaci.

Wady: nie płaci więc marnotrawi; ogranicza konsumpcję prywatną; płaci podatki a nie korzysta.

Zakres dóbr publicznych nie jest wyraźnie określony. Bezpieczeństwo np. musi być zawsze finansowane z funduszy publicznych.

Wybór publiczny - w przypadku gospodarki prywatnej o sposobie jej funkcjonowania i osiąganych efektów przesądza mechanizm rynkowy (zysk).

Finanse publiczne są instrumentem władzy i dla jej funkcjonowania kluczowe znaczenie ma mechanizm polityczny i ściśle z nim związany mechanizm system wyborczy, ponieważ w demokracji wybór publiczny rozstrzyga się przez wybory.

Władze publiczne spełniają za pośrednictwem finansów publicznych swoje funkcje.

Funkcje finansów publicznych: ekonomiczne i polityczne.

Funkcje ekonomiczne finansów publicznych: fiskalna(alimentacyjna)-najważniejsza i najstarsza funkcja, polega na dostarczaniu podmiotom publicznym środków finansowych na realizację ich ustawowych zadań; redystrybucyjna(rozdzielna, alokacyjna)-będącakontynuacją funkcji fiskalnej. Jest to świadome i celowe wykorzystanie finansów i rozdzielania (przemieszczania) środków pieniężnych w państwie; stymulacyjna(bodźcowa, interwencyjna)-polega na zachęceniu do pewnych działań lub zniechęcaniu do pewnych działań; ewidencyjno-kontrolna, jest konieczna do wykonywania funkcji politycznej i pozwala ewidencjonować i kontrolować procesy gospodarcze.

Różnica między skarbem państwa a finansami publicznymi: Skarb państwa utożsamiany jest najczęściej z państwem; ma on osobowość prawną w stosunkach cywilno-prawnych. W procesie sądowym może występować jako powód lub pozwany. Skarb państwa nie może ulec likwidacji i nie jest powoływany. Skarb państwa inaczej mówiąc są to prawa majątkowe państwa jako podmiotu obowiązków i uprawnień majątkowych. Zarządza mieniem państwa.

Budżet państwa reprezentuje strumienie środków pieniężnych a nie zasoby majątkowe. Między sferą budżetową a skarbową następuje stałe przemieszczanie środków, np. przy zakupie mienia na cele publiczne z budżetowych środków pieniężnych. Zmieniają one postać na środki majątkowe. Przy sprzedaży i prywatyzacji mienia publicznego uzyskane pieniądze stanowią źródła dochodów budżetu.

Głównym źródłem budżetu są podatki. Współczesny budżet jest podstawową instytucją finansów publicznych i prawa finansowego.

Budżet pełni doniosłą rolę społeczno-ekonomiczną, rozdzielając w większości krajów połowy wypracowanego w państwie produktu krajowego.

Budżet ma duże znaczenie polityczne, ustrojowe, ekonomiczne i prawne.

Jest jednocześnie:

*aktem decyzji politycznej (aktem politycznego zaufania) tzn. parlament poprzez jego autoryzację zatwierdza go i zleca jego wykonanie rządowi

*jest w ujęciu ekonomicznym scentralizowanym zasobem gromadzonych i rozdzielanych środków publicznych, pieniężnych w ciągu roku o charakterze bezzwrotnym przeznaczonym na finansowanie rozwoju gospodarczego państwa i potrzeb ogólno-społecznych.

*jest rocznym planem (rok budżetowy), który dotyczy jednego roku

*jest podstawowym planem finansowym będącym formą publicznej gospodarki finansowej

*jest aktem prawnym normatywnym (ustawa budżetowa)

Budżety są planami dyrektywnymi i obligatoryjnymi.

Dyrektywa-wytyczna działania

Obligate - obowiązkowa

Budżety są planami przyszłych dochodów i wydatków, w zasadzie bezzwrotnych.

Funkcje budżetu:

* f. ogólne: -polityczne (kontrola społeczeństwa nad działalnością rządu poprzez parlamentarzystów); -ekonomiczne (podział za pośrednictwem budżetu części wytworzonego dochodu); -prawne (budżet jako ustawa)

* f. finansowe: -redystrybucyjna (gromadzenie przez budżet i podział środków); -stymulacyjna (oddziaływanie przez państwo poprzez wydatki i dochody na sytuację gospodarczą kraju); -kontrolna (polega na wykorzystaniu procesów gromadzenia i podziału zasobów pieniężnych do kontroli prawidłowości przebiegu procesów gospodarczych, np. wpływy z podatków dają obraz rzeczowych procesów gospodarczych); -fiskalna (gromadzenie w budżecie dochodów, np. podatki pośrednie, bezpośrednie, cła).

System budżetowy - to zespół norm prawnych, regulujących organizację finansowych organów państwa, instytucji objętych gospodarką budżetową państwa a także zasady pobierania i wydatkowania środków pieniężnych. Stanowi on podstawowe ogniwo systemu finansowego.

Gospodarka budżetowa - to planowanie budżetowe, dochody i wydatki budżetu i

przestrzeganie dyscypliny finansowej.

Podstawowe zasady budżetowe:

*jedności - budżet jest sporządzony w jednym dokumencie odzwierciedlającym całości gospodarki budżetowej danego szczebla. W zasadzie niemożliwe jest przerzucanie środków pomiędzy funduszami z których składa się budżet.

*zupełności - powszechności, polega na tym, że wszystkie jednostki państwowe wchodzą do budżetu całością swoich wydatków i dochodów, jest to tzw. Budżetowane brutto.

*równowagi - dążenie do wzajemnego dostosowania wydatków do dochodów (postulat). Zasada ta nie jest obligatoryjna, ponieważ ustawa budżetowa przewiduje deficyt budżetowy, tzn. wydatki większe od dochodów. W zasadzie wymaga się, żeby deficyt budżetowy nie przekraczał 3% produktu krajowego brutto.

*szczegółowości - polega na ujmowaniu dochodów i wydatków budżetowych w podziale na grupy rodzajowe. Zasada ta wiąże się z pokrewnymi zasadami: w specjalizacji budżetowej, jawności, przejrzystości. Zasada ta oznacza ujmowanie wszystkich dochodów i wydatków w odpowiednich rubrykach budżetowych. Wydatki mogą być dokonywane tylko na ściśle określony cel (zadanie), kwota, rok budżetowy. Jawności musi być kontrola społeczna nad wydatkami publicznymi. Przejrzystości - jasności, niesprzeczności, zrozumiałości.

Fundusze celowe (parabudżety)

Budżety państwa, województw, lokalne są podstawową formą organizacyjną dla pieniężnych środków publicznych, ale pewne ich cechy jak np. roczny okres czy sztywność powodują, że mogą one wywoływać negatywne skutki dla gospodarki (ograniczenia).

Eliminowanie tych ograniczeń dokonuje się przez tworzenie obok budżetu publicznych funduszy celowych tak jak para budżetu jako alternatywnej formy gromadzenia i wydatkowania pieniędzy w stosunku do budżetu.

Czas istnienia funduszy celowych na ogół jest nie określony.

Publiczny fundusz celowy jest tworzony na mocy aktu prawnego i jest formą gromadzenia środków pieniężnych ze ściśle określonych źródeł na ściśle określone cele na okres dłuższy niż jeden rok.

*fundusz powstaje z wyodrębnionych środków publicznych

*wiąże się z określonymi zadaniami

*tworzenie funduszu celowego podnosi rangę tych zadań

*zadania finansowe z funduszy celowych mają zapewnioną ciągłość finansowania; jest to bardzo ważne w przypadku procesów inwestycyjnych

*zasady gospodarki publicznymi funduszami celowymi umożliwiają kumulację nie wykorzystanych pieniędzy w danym roku.

Funkcje funduszu celowego:

- alokacje środków publicznych (rozmieszczenie środków między różne grupy ludności)

- redystrybucji dochodów w gospodarce i społeczeństwie

- mobilizacji środków publicznych

- racjonalizacji wydatków publicznych

Mobilizacja - powiększanie środków publicznych w miarę możliwości bez stosowania instrumentów fiskalnych (podatków, opłat, ceł). Stosuje się tu często czynnik psychologiczny czego nie ma w przypadku budżetu.

Racjonalizacja - istnienie funduszu celowego eliminuje możliwość ciągłej zmiany hierarchii celów i zadań co ma miejsce w ramach procedur budżetowych. Mniejsze znaczenie czynnika politycznego.

Cechy funduszu celowego:

- zrywają z zasadą jednoroczności budżetowania

- stabilizacja dochodów tych funduszy celowych zagwarantowanych przez przepisy

- ciągłość i elastyczność

Wady funduszu celowego:

- rozbicie gospodarki globalnymi środkami publicznymi

- nie zawsze realizowana jest zasada racjonalności

- wystarczy również niebezpieczeństwo marnotrastwa i korupcji

Rodzaje funduszy celowych:

- państwowe

- samorządowe

- dotacje środków społecznych

- dofinansowujące kulturę, sport, ochronę środowiska

Źródła dochodów funduszy celowych:

- dobrowolne wpłaty różnych podmiotów (osoby fiz. i pr.)

- dotacje budżetowe, transfery wew. fin. publicznych (emerytura, renta, zasiłek)

- przymusowe dochody typu budżetowego (podatki, opłaty, składki); możliwość akumulacji (gromadzenia).

Podatek jest klasyczną formą daniny publicznej. Należy do najstarszej kategorii finansowej i ekonomicznej. Jest również kategorią prawną, polityczną, społeczną i fiskalną. To pieniężne, bezzwrotne, przymusowe, ogólne, nieodpłatne świadczenie na rzecz państwa lub innych związków publiczno-prawnych. Jest nakładany jednostronnie przez państwo na podstawie przepisów prawnych.

Główną funkcją podatków jest redystrybucja i korekta dochodów przez państwo.

Forma pieniężna - pozwala odróżnić podatek od szeroko dawniej stosowanych świadczeń w naturze jako form danin publicznych.

Przymusowy charakter - odróżnia podatek od świadczeń dobrowolnych. Są nakładane i pobierane mocą uprawnień władczych organów państwa lub samorządów. W związku z tym mogą być egzekwowane w drodze przymusu. Wystarczy tu stosunek podporządkowania.

Ogólny charakter - obejmuje wszystkich podatników tzn. że podatki nie mogą być wyznaczane indywidualnie.

* nadpłatność - w zamian za wniesione podatki podmiotowi, który je zapłacił nie przysługują żadne świadczenia wzajemne ze strony państwa lub samorządu

*bezzwrotność - kwoty już pobranych podatków nie podlegają zwrotowi podatnikom. Oczywiście nie zaliczamy tu różnych korekt, błędów.

Podatki bezpośrednie - podstawą jest dochód lub majątek.

Podatki pośrednie - od wydatków, od konsumpcji, od zakupów, są ukryte w cenach i płacone za pośrednictwem cen. Przy zakupie różnych dóbr największy udział w dochodach budżetu mają podatki ok. 90% całości dochodu.

Akcyza - rodzaj selektywnego podatku pośredniego nakładanego na niektóre ściśle określone produkty konsumpcyjne jak np. paliwa płynne, niektóre kosmetyki, wyroby przemysłu samochodowego, tytoniowego.

Spełnia główną funkcję fiskalną budżetu oraz niekiedy poza fiskalną tzn. ograniczenie spożycia niektórych wyrobów szkodliwych np. alkohol, papierosy.

Działalność fiskalna państwa - ma również cele poza fiskalne, które są jednym z przejawów intensencjonalizmu państwowego funkcjonowania mechanizmu rynkowego, ponieważ rynek nie zawsze działa sprawnie np. powoduje nadmierne zróżnicowane w podziale dochodów tu chodzi o tzw. sprawiedliwość społeczną.

Rynek - jest bezwzględnym organizatorem życia gospodarczego i społecznego w funkcjonowaniu rynku też występuje nieprawidłowość np. monopolizacja.

Korygowanie rynku jest ważnym zadaniem państwa. Dotyczy głównie korygowania rozpiętości dochodów i jest dokonywana przede wszystkim za pomocą podatków a w mniejszym stopniu za pomocą wydatków.

Rozkład dochodów jest często zróżnicowany z przyczyn niezależnych od ludzi np. miejsce zamieszkania, zdolności, wykształcenie.

Krzywa Lappera - zależność między wpływami do budżetu z tytułu podatków a wysokością stopy podatkowej. Krzywa jest konstrukcją wyłącznie geometryczną. Pokazuje ona, że istnieją granice opodatkowania, przekroczenie których powoduje spadek aktywności gospodarczej i spadek dochodów budżetu.

Wynika z niej, że w miarę wzrostu stopy podatkowej dochody budżetu rosną dosyć szybko, następnie wolniej a od pewnego momentu zaczynają spadać, ponieważ działalność gospodarcza przestaje być opłacalna.

OPŁATY-są szczególnym rodzajem dochodów publicznych. Jest jednostronnie określonym bezzwrotnym i odpłatnym świadectwem pieniężnym o charakterze ogólnym pobieranym na podst. przepisów od osób fizycznych i prawnych z tyt. Czynności urzędowych oraz usług sektora publicznego.

CECHA OPŁAT- ich ponoszenie za podmioty, znajdujące się poza sektorem publicznym jest zawsze związane z pewnym kontrświadczeniem ze strony władzy i administracji publicznej. Są wnoszone za usługi publiczne i czynności urzędowe (za paszport, dowód, ślub, zgon, zezwolenia na budowę domu)

PODSTAWOWE OPŁATY- za czynności administracyjne, za korzystanie z mienia publicznego

CŁA- forma opłat publicznych, ich wysokość zależy od polityki handlowej państwa, są związane z przemieszczeniem towaru przez granicę celną.

GŁ.FUNKCJE:

• fiskalna- dostarczanie pieniędzy budżetowi, traci na znaczeniu

• pozafiskalna

1. protekcjonistyczna- (ochronna), ochrona własnej gospodarki przed zagrożeniem konkurencji, importem

2. cenotwórcza

• prohibicyjna (cła zapasowe- wyższe cła, ceny na towary i wyroby szkodliwe)

PODATKI W POLSCE- p. od towarów i usług (VAT), p. pośredni, p. od wart. Dodanej, p. akcyzowy, p . dochodowy od osób prawnych, p. dochodowy od osób fizycznych

ZRYCZŁTOWANE FORMY OPODATKOWANIA- cła, p. importowy, p. rolny, p. od nieruchomości, p. od środków transportu, p. od posiadania psów, p. od spadków i darowizn, p. od gier, p. od dochodów nieujawnionych

OPŁATY- opłata skarbowa, targowa, administracyjna, miejscowa, eksploatacyjna (za wydobycie węgla)

KLASYFIKACJA DOCHODÓW BUDŻETOWYCH

1) dochody ekonomiczne ;krajowe: podatkowe, nie podatkowe, zagraniczne

2)prawne: zwrotne (pożyczki); bezzwrotne (opłaty); odpłatne (opłaty); nieodpłatne (podatki); przymusowe (podatki); dobrowolne (pożyczki); zasadnicze i uboczne (podatki i cło)

3)organizacyjne: dochody budżetu państwa; dochody budżetu samorządu terytorialnego

4)wydatki wg podmiotu opodatkowania: wydatki na funkcjonowanie państwa jako całości; w. socjalno-kulturowe; w. na gospodarkę; w. na obsługę długu państwowego

DEFICYT BUDŻETOWY przekroczenie dochodów budżetowych (większe wydatki niż dochody powoduje powstanie deficytu budżetowego, który stanowi różnicę między dochodami a wydatkami.

RÓWNOWAGA BUDŻETOWA stan budżetu w którym wydatki znajdują pokrycie w dochodach. Sytuacja taka nie występuje nigdy. Nie zrównoważenie budżetu oznacza deficyt. Deficyt budżetowy wynoszący 3% PKB 5% a nawet 10% nie prowadzi do katastrofy gospodarczej. UE wymaga 3 % deficytu.

ŹRÓDŁA FINANSOWANIA DEFICYTU BUDŻETOWEGO

1) podnoszenie podatków - nie popularnie ogranicza przedsieb. Oraz środki inwestowania. Podatki nie kreują dodatkowego popytu, powodują tylko przesunięcie siły nabywczej od podatnika do rządu.

2) prywatyzacja, sprzedaż mienia publicznego

3) emisja dodatkowa znaków pieniężnych- groźba inflacji

4) zaciąganie kredytów bankach zmniejsza możliwość sektora prywatnego- niekorzystne dla tego sektora (efekt wypielania)

PODATEK KATASTRALNY podatek od wart. nieruchomości ma zastąpić podatek rolny, leśny, od nieruchomości. Opodatkowane byłyby grunty, budynki i obiekty gospodarcze. Podstawą opodatkowania będzie fiskalna wart. nieruchomości. Duży wpływ na tę wart. będzie mieć lokalizacja.

Wprowadzenie tego podatku wymaga b. trudnych i ważnych operacji :

• utworzenie właściwej dla celów fiskalnych ewidencji nieruchomości

• ustalenie wart. nieruchomości, która będzie przyjmowana za podstawą opodatkowania

• przygotowanie b. dużej liczby specjalistów od wyceny.

Polski kataster może być pełzającą konfiskatą.

PODATEK SPADKOWY celem tego podatku jest m.in. walka z akumulacją bogactwa w ręku nielicznych uprzywilejowanych oraz wyrównanie nierówności społecznych.

Wady:

• niska wydajność

• trudny do pobierania

• argumenty natury humanitarnej

• nie zawsze sukcesja prowadzi do wzbogacenia

• często stawia spadkobiercę w trudnej sytuacji

• po śmierci głowy rodziny często występuje pogorszenie sytuacji

podatek spadkowy zachęca do jawnej tezauryzacji

Podatek spadkowy powstrzymuje akumulację majątku nielicznych uprzywilejowanych; nie pozwala aby wzrost majątku uzyskany przez spadkobiercę bez jego wysiłku pozostanie nie opodatkowany, gdy w tym samym czasie dochody z pracy są wysoko opodatkowane.

PODATEK PROPORCJONALNY (liniowy) stała stawka.

PODATEK PROGRESYWNY jego stawka rośnie wraz z wielkością przedmiotu opodatkowania. Umożliwia opodatkowanie wielkich podatników wyższymi stawkami.

DŁUG PUBLICZNY najpopularniejsza forma finansowania deficytu budżetowego

Jednym ze sposobów likwidacji deficytu jest zaciąganie długu publicznego. Państwo może zdobywać środki pieniężne poprzez emisję papierów wartościowych. Obecnie są to bony skarbowe i obligacje skarbowe.

Zapożyczanie się państwa w sektorze finansowym i prywatnym a także za granicą.

Sposoby finansowania długu publicznego:

- emisja papierów wart. (obligacje i bony). Obligacja- dłużny papier wart. ,w którym emitent (wystawca) potwierdza zaciągnięcie określonej pożyczki i zobowiązuje się do jej zwrotu właścicielowi obligacji w ustalonym z góry terminie oraz do zapłaty odsetek. Obligacja jest dla emitenta instrumentem przy pomocy którego może zaciągać pożyczkę jednocześnie u wielu wierzycieli. Dzięki obligacją emitent może uzyskać znaczne kwoty pożyczek składając się z drobnych oszczędności wielu działaczy, którzy dzięki takiej lokacie kapitału otrzymują stabilny z góry dochód.

OBLIGACJE SKARBOWE są instrumentami dłużnymi o terminach dłuższych niż jeden rok emitowanych przez Skarb Państwa i reprezent przez Ministra Finansów. Ministerstwo Finansów emituje obligacje aktywne podlegających obrotowi na rynku wtórnym i pasywie nie podlegającemu takiemu obrotowi.

Miały oprocentowanie stałe i zmienne w postaci dyskonta lub płatności kupowanych (odsetki wpłacane od kapitału co 3 m-ce lub rocznie w zależności od rodzaju.

Rozróżniamy obligacje:

• detaliczne dla indywidualnych odbiorców

• hurtowe

RYNEK PIERWOTNY rynek nowoemitowanych instrumentów finansowych, akcje, obligacje.

RYNEK WTÓRNY rynek na którym posiadacze akcji, obligacji itp. Obracają nimi między sobą najczęściej za pośrednictwem giełdy tzw. Zorganizowanego rynku papierów wart.

BONY SKARBOWE ?

DYSKONTO jest to różnica pomiędzy ceną sprzedaży (niższą) a wyższą ceną nominalną. Wartość nominalna to kwota na jaką opiewa dany papier wart.

ROLOWANIE ZOBOWIĄZAŃ spłacanie poprzedniej emisji papierów wart. następną emisję papierów wart. lub poprzedniego zaciągniętego kredytu kredytem nowym.

VIREMENT oznacza zwiększenie środków na wykonanie jednego zadania wraz z jednoczesnym zmniejszeniem środków dla innego zadania nie powodując zwiększenia globalnej kwoty wydatków. Ustawa o fin. Publicznym nie pozwala tej możliwości nadużywać.

Wg standardów UE deficyt budżetowy nie powinien przekraczać 3% PKB, natomiast dług publiczny 60% PKB.

WAŻNIEJSZE TEORIE FIN. PUBLICZNYCH

1. Starożytność- państwo miało dochody z majątku władców i naturalnych danin. Wydatki to utrzymanie dworu, armii i prowadzenie wojny.

2. Średniowiecze- istniał wtedy pogląd że ciężary powinny być odpowiednie do korzyści.

3. Kameraliści- podatki należy wykorzystywać w funkcji interwencjonistycznej i protekcjonistycznej. Uważali że należy ograniczać wydatki publiczne.

4. Merkantoniści- uważali że gospodarkę należy chronić za pomocą podatków i ceł a źródłem bogactwa jest handel.

5. Fizjokraci- jedynym źródłem bogactwa jest rolnictwo i jedyny podatek powinni płacić właściciele ziemscy.

Liberalna myśl fin.- twórca Adam Smith, podstawą rozwoju jest własność prywatna, a państwo ma zapewnić warunki do swobodnego działania rynku. Wg tych poglądów państwo powinno zapewnić obronę zew., bezp. Wew., ochronę własności, wymiar sprawiedliwości.

Ortodoksyjna teoria liberalna fin. zaleca, aby budżet państwa był najmniejszy i pozwalał załatwiać tylko ewidentne zadania, potrzeby państwa (ład wew.) i obrona narodowa. Dążyć do stale zrównoważonego budżetu.

REWOLUCJA KEYNESOWSKA - wielki kryzys 1925-1933 obalił że gospodarką może kształcić samoczynny organizm rynkowy. Konieczna jest interwencja państwa. W koncepcji interwencjonizmu państwowego zmieniła się rola fin. publicznych poprzez instrumenty dochodowe i wydatkowe stały się gł. narzędziem interwencji państwa w gospodarce. Deficyt budżetowy jest naturalnym zjawiskiem w okresie kryzysu gospodarczego.

NEOKEYNESOWSKIE TEORIE - Hansen odrzucił zasadę zrównoważonego budżetu. Rząd (państwo) powinno zaciągać kredyty w bankach handlowych. Wydatki publiczne powinny być fin. z progresywnych podatków dochodowych.

KONCEPCJA FIN. FUNKCJONALNYCH - Lerner - poprzez instrumenty fiskalne powinno się dążyć do pełnego zatrudnienia i spadku inflacji. Środkiem do tego celu jest regulowanie wydatków rządu.

TEORIA FIN. PUBLICZNYCH BUCHANANA - poprzez teorie publiczne rząd powinien maksymalizować ogólny dobrobyt. Państwo i obywatele są stronami antagonistycznymi.

ZAŁOŻENIA NOWEGO KONSERWATYZMU FISKALNEGO:

- zrównoważony budżet

- ograniczenia w skali redystrybucji PKB gdyż działa to antyinwestycyjnie (wypychanie zasobów poza obiekt gospodarczy)

- mały budżet (cięcie wydatków socjalnych)

- zmniejszenie podatków

- zmniejszenie długu publicznego który jest złem etycznym i ekonomicznym (obciąża przyszłe pokolenie)

Nie można w sposób jednoznaczny określic zasad polityki fiskalnej.

FIFNANSE LOKALNE- lokalna gospodarka fin. stanowi integralną część fin. publicznych.

PODZIAŁ ZADAŃ SAMORZĄDOWYCH:

- własne- fin. ze środków o których samorządy decydują samodzielnie i dotyczą gł. gosp. Komunalnej (zaopatrzenie w wodę, energię, kanalizacja, drogi lokalne, ochrona zdrowia). Są to zadania obligatoryjne, czyli obowiązkowe.

- ogólne- wolno robić wszystko co nie jest zakazane przez prawo i co nie jest zastrzeżone jako zadanie publiczne władz państwowych.

- zlecone- zadania doraźne do których państwo może zobowiązać samorząd przydzielając mu na ten cel odpowiednie środki finansowe. Zadania dotyczą obszarów działalności publicznej gdzie nie występują żadne dokumenty odpłatności.

Państwo sprawuje nadzór nad działalnością samorządu terytorialnego. Nadzór poprzez: ministerstwo spraw wew. I administracji, ministerstwo fin., izby obrachunkowe, NIK. Samorząd musi otrzymywać pomoc fin. od państwa. Podstawową zasadą ustrojowa samorządu jest zasada samodzielności jednostek samorządu terytorialnego w tym przede wszystkim samodzielności fin. która może być rozumiana jako gwarantowanie dochodów i możności pozyskiwania innych środków fin. , samodzielność uchwalania budżetów regionalnych i lokalnych, dokonywanie wydatków w ramach gospodarki. Samodzielność fin. nie oznacza pełnej autonomii i pełnego samofinansowania.

---