REZYSTOR [łac.], opornik, element pasywny (bierny) obwodu elektr., w którym dokonuje się przemiana energii elektr. w ciepło; gł. właściwością fizyczną rezystora jest opór elektr. czynny R (rezystancja), a inne właściwości, jak pojemność i indukcyjność są pomijalnie małe. Rozróżnia się rezystory: drutowe (np. drut konstantanowy, manganinowy, chromonikielinowy, nawinięty na rurkę ceram.), warstwowe (np. warstwa grub. rzędu 1 µm z węgla lub z metalu naniesionego na rurkę ceram.), lite (proszkowe, objętościowe, np. w postaci pełnych prętów wykonanych z węgla lub z półprzewodzącej masy ceram.). Na powierzchni rezystora umieszcza się napisy lub symbole barwne podające wartość oporu elektr. (w Ω, kΩ, MΩ) i jego tolerancję (w %) oraz (czasem) dopuszczalną moc wydzielaną przez rezystor (w W). Pod względem możliwości regulacji rozróżnia się rezystory: stałe i nastawne, a wśród nastawnych — rezystory o regulacji ciągłej (np. rezystor z suwakiem, potencjometr) i o regulacji skokowej (np. rezystor z odczepami, rezystor dekadowy).
FOTOREZYSTOR [gr.-łac.], fotoopornik, rezystor fotoelektryczny, rezystor światłoczuły, rezystor (półprzewodnikowy), którego rezystancja zmienia się pod wpływem padającego nań promieniowania elektromagnet. (zwykle opt.). Zasada działania fotorezystora jest oparta na wewn. zjawisku fotoelektrycznym (zjawisku fotoprzewodnictwa). Część światłoczułą fotorezystora stanowi zwykle cienka warstwa półprzewodnika (najczęściej siarczek kadmu, selenek kadmu, siarczek ołowiu) umieszczona na podłożu izolacyjnym wraz z elektrodami metal.; w obudowie fotorezystora znajduje się okienko, służące do przepuszczania promieniowania. Podstawowymi parametrami fotorezystora są: czułość widmowa, rezystancja ciemna i jasna, napięcie robocze i moc strat. Główne zalety fotorezystorów to — oprócz niskiej ceny — duża obciążalność i niezawodność działania; do wad zalicza się znaczną zależność parametrów od temperatury i dość dużą bezwładność czasową. Fotorezystory stosowane w praktyce mają widmowy zakres pracy zawarty w przedziale 400-4000 nm (promieniowanie widzialne i podczerwone), istnieją też fotorezystory czułe na promieniowanie rentgenowskie. Fotorezystory stosuje się gł. w spektrofotometrii, termometrii, a także w automatyce przem., w technice wojsk. (np. układy sterowania rakiet, śledzenia celów), w fotografii (światłomierze) itp.
POTENCJOMETR [łac.-gr.], oporowy (rezystancyjny) dzielnik napięcia elektr. stosowany do regulowania w sposób ciągły napięcia (także prądu) w obwodzie elektr.; potencjometr zawiera rezystor o 2 zaciskach oraz stykający się z nim ruchomy (nastawny) suwak będący trzecim zaciskiem; zasada działania potencjometru opiera się na wykorzystaniu spadku napięcia pomiędzy jednym z zacisków stałych a zaciskiem ruchomym; potencjometr opisał 1841 J.Ch. Poggendorff; obecnie stosowany w elektr. układach pomiarowych, do regulowania siły głosu w radioodbiornikach itp.