OCENA OPISOWA NA ŚWIADECTWIE
Świadectwo jest dokumentem, dlatego przy formułowaniu oceny opisowej należy unikać zwrotów niejasnych i starannie dobierać słownictwo.
Szczególnie dotyczy to charakterystyki uczniów, którzy mają trudności w nauce, problemy z zachowaniem. Nie można używać określeń typu: ma kłopoty, źle się zachowuje, nie odrabia prac domowych itp. To samo można bowiem opisać, korzystając z innego słownictwa. Nauczyciel opisuje to, co uczeń potrafi i na jakim poziomie, a nie to, czego nie umie.
Warto w szkole opracować przykładowe oceny opisowe z zachowania, z których nauczyciele będą mogli korzystać i które będą mogli modyfikować w zależności od potrzeb.
Zachowanie można rozpatrywać w czterech umownych kategoriach
• A - zachowanie szczególnie przykładne
• B - zachowanie przykładne
• C - zachowanie poprawne
• D - zachowanie budzące zastrzeżenia
A - Uczeń odpowiedzialnie wywiązuje się z powierzonych zadań i zobowiązań. Aktywnie uczestniczy w zajęciach. Wykazuje dużą inicjatywę i samodzielność. Jest pracowity i wytrwały w dążeniu do wyznaczonych celów. Zgodnie i twórczo współpracuje w zespole. Jest opiekuńczy, troskliwy, koleżeński, prawdomówny, kulturalny. Dotrzymuje zawartych umów. Panuje nad emocjami. Radzi sobie z różnymi problemami życia codziennego. Potrafi dokonać oceny własnego zachowania i działania oraz ocenić zachowanie innych. Jest wzorem dla wszystkich uczniów.
B - Uczeń zachowuje się kulturalnie, używa form grzecznościowych, jest koleżeński, uczynny. Zna zasady bezpiecznego zachowania w czasie zabaw (zajęć) i ich przestrzega. Dotrzymuje warunków zawartych umów. W miarę możliwości stara się wywiązywać ze swoich obowiązków. Jest prawdomówny. Potrafi ocenić własne zachowanie i zachowanie innych. Jest koleżeński wobec rówieśników. Potrafi współpracować w zespole.
C - Uczeń zna formy grzecznościowe , choć nie zawsze je stosuje . Stara się kulturalnie nawiązywać kontakty z rówieśnikami i dorosłymi . Próbuje ocenić własne zachowanie . Widzi potrzebę poprawy niektórych zachowań . Potrafi jednak przyznać się do błędu . Stara się przestrzegać bezpiecznego zachowania w czasie zajęć i zabaw oraz dotrzymywać umów . Radzi sobie z własnymi emocjami . Potrafi pracować w zespole .
D - Uczeń zna formy grzecznościowe i zasady kulturalnego zachowania . Ma jednak trudności z ich przestrzeganiem . Widzi i ocenia niewłaściwe zachowania innych . Ma problemy z oceną własnych zachowań i opanowaniem emocji . Ma własne przekonania i zasady postępowania , które czasami budzą zastrzeżenia . Nie zawsze wywiązuje się ze swoich zadań i zobowiązań .
Wiadomości i umiejętności również można rozpatrywać w czterech kategoriach , nazywając je umownie
• poziom wysoki • poziom średni
• poziom zadowalający • poziom niski
Nauczyciel wybiera wiadomości i umiejętności z poszczególnych typów edukacji, dobiera odpowiedni poziom i konstruuje charakterystykę dziecka , uwzględniając edukację polonistyczną , matematyczną , środowiskową , muzyczną , plastyczno - techniczną i ruchową .
Opiszę teraz przykładowe poziomy wiadomości i umiejętności ucznia klasy drugiej .
Poziom wysoki - uczeń ma bogaty zasób słownictwa . Tworzy ciekawe wypowiedzi ustne na różne tematy . Zna i stosuje w praktyce poznane części mowy i zasady ortograficzne . Czyta teksty biegle , wyraziście , z ekspresją , w pełni je rozumie . Układa i pisze wielozdaniowe wypowiedzi na różne tematy . Pisze starannie i czytelnie , poprawnie rozmieszcza tekst na stronicy.
Z łatwością dodaje , odejmuje , mnoży i dzieli , stosując poznane własności działań . Rozwiązuje zadania tekstowe o różnym stopniu trudności . Zna własności figur geometrycznych .
Posiada rozległą wiedzę o środowisku . Wykazuje zainteresowanie w poznawaniu przyrody . Twórczo wykorzystuje zdobyte wiadomości . Chętnie śpiewa , tańczy , improwizuje , bawi się przy muzyce . Eksperymentuje twórczo z kolorem , farbami i kredkami . Wykorzystuje różne techniki w swoich pracach
Sprawnie wykonuje ćwiczenia gimnastyczne .Świetnie współpracuje w zabawach i grach zespołowych . Samodzielnie doskonali swoje umiejętności ruchowe .
Poziom średni - uczeń wypowiada swoje myśli stosownie do sytuacji , w formie uporządkowanej wypowiedzi . Zna części mowy i zasady ortograficzne , choć czasami popełnia błędy . Czyta teksty płynnie i poprawnie - ze zrozumieniem . Po uprzednim przygotowaniu tworzy i pisze krótkie opowiadania , zdania na określony temat . Pisze kształtnie z zachowaniem właściwych proporcji liter .
Sprawnie dodaje i odejmuje w zakresie 100 , stosuje poznane własności działań . Biegle mnoży i dzieli w zakresie 30 . Radzi sobie z mnożeniem w zakresie 100. Rozwiązuje łatwe zadania tekstowe dwudziałaniowe . Rozpoznaje figury geometryczne .
Interesuje się światem przyrody i chętnie go poznaje . Przeprowadza proste doświadczenia . Opisuje zmiany w przyrodzie zależnie od pory roku i ekosystemu .
Śpiewa poznane piosenki , chętnie bawi się przy muzyce .
W swoich pracach plastyczno-technicznych wykorzystuje różne środki ekspresji . Ciekawie rozwiązuje problemy plastyczne .
Sprawnie wykonuje ćwiczenia gimnastyczne . Uczestniczy w grach i zabawach zespołowych .
Poziom zadowalający - uczeń wypowiada się w formie kilkuzdaniowej wypowiedzi na temat treści bezpośrednio spostrzeganych . Pod kierunkiem nauczyciela tworzy dłuższe wypowiedzi na określony temat . Krótko i syntetycznie przedstawia wydarzenia . Z pomocą wskazuje w zdaniach poznane części mowy . Czyta płynnie i poprawnie krótkie i opracowane wcześniej teksty . Zna zasady ortograficzne , ale popełnia błędy . Pisze z zachowaniem właściwego kształtu liter .
Biegle dodaje i odejmuje w zakresie 20 , mnoży i dzieli w zakresie 30 . Rozwiązuje proste zadania tekstowe jednodziałaniowe . Zna figury geometryczne i wskazuje je w otoczeniu .
Ma podstawowe wiadomości o otaczającym środowisku . Obserwuje przyrodę i dostrzega istotne zmiany w zależności od pory roku .
Śpiewa kilka piosenek z repertuaru klasy drugiej . Próbuje grać na instrumentach .
W swoich pracach plastycznych wykorzystuje zwykle jedną , ulubioną technikę . Stara się dokładnie wykonywać prace plastyczno-techniczne . Uczestniczy w grach i zabawach ruchowych . Dobrze wykonuje ćwiczenia gimnastyczne . Jest sprawny ruchowo .
Poziom niski - uczeń wypowiada się krótkimi zdaniami na bliskie i znane tematy. Swobodne wypowiedzi wymagają uprzedniego przygotowania i pomocy nauczyciela . Czyta głośno i poprawnie wcześniej wyuczone krótkie , łatwe teksty .Z pomocą układa i pisze kilka zdań na określony temat . Zna niektóre zasady ortografii . Popełnia błędy podczas pisania ze słuchu . Ukierunkowany wskazuje w zdaniach nazwy osób , zwierząt , roślin , rzeczy , czynności .
Pisze i odczytuje liczby w zakresie 100 . Sprawnie dodaje i odejmuje w zakresie 20 . Radzi sobie z mnożeniem w zakresie 30 , korzystając z liczmanów . Rozwiązuje łatwe zadania tekstowe jednodziałaniowe . Wskazuje w otoczeniu figury geometryczne .
Sprawnie dodaje i odejmuje w zakresie 100 , stosuje poznane własności działań . Biegle mnoży i dzieli w zakresie 30 . Radzi sobie z mnożeniem w zakresie 100. Rozwiązuje łatwe zadania tekstowe dwudziałaniowe . Rozpoznaje figury geometryczne .
Interesuje się światem przyrody i chętnie go poznaje . Przeprowadza proste doświadczenia . Opisuje zmiany w przyrodzie zależnie od pory roku i ekosystemu .
Śpiewa poznane piosenki , chętnie bawi się przy muzyce .
W swoich pracach plastyczno-technicznych wykorzystuje różne środki ekspresji . Ciekawie rozwiązuje problemy plastyczne .
Sprawnie wykonuje ćwiczenia gimnastyczne . Uczestniczy w grach i zabawach zespołowych .
Poziom zadowalający - uczeń wypowiada się w formie kilkuzdaniowej wypowiedzi na temat treści bezpośrednio spostrzeganych . Pod kierunkiem nauczyciela tworzy dłuższe wypowiedzi na określony temat . Krótko i syntetycznie przedstawia wydarzenia . Z pomocą wskazuje w zdaniach poznane części mowy . Czyta płynnie i poprawnie krótkie i opracowane wcześniej teksty . Zna zasady ortograficzne , ale popełnia błędy . Pisze z zachowaniem właściwego kształtu liter .
Biegle dodaje i odejmuje w zakresie 20 , mnoży i dzieli w zakresie 30 . Rozwiązuje proste zadania tekstowe jednodziałaniowe . Zna figury geometryczne i wskazuje je w otoczeniu .
Ma podstawowe wiadomości o otaczającym środowisku . Obserwuje przyrodę i dostrzega istotne zmiany w zależności od pory roku .
Śpiewa kilka piosenek z repertuaru klasy drugiej . Próbuje grać na instrumentach .
W swoich pracach plastycznych wykorzystuje zwykle jedną , ulubioną technikę . Stara się dokładnie wykonywać prace plastyczno-techniczne . Uczestniczy w grach i zabawach ruchowych . Dobrze wykonuje ćwiczenia gimnastyczne . Jest sprawny ruchowo .
Poziom niski - uczeń wypowiada się krótkimi zdaniami na bliskie i znane tematy. Swobodne wypowiedzi wymagają uprzedniego przygotowania i pomocy nauczyciela . Czyta głośno i poprawnie wcześniej wyuczone krótkie , łatwe teksty .Z pomocą układa i pisze kilka zdań na określony temat . Zna niektóre zasady ortografii . Popełnia błędy podczas pisania ze słuchu . Ukierunkowany wskazuje w zdaniach nazwy osób , zwierząt , roślin , rzeczy , czynności .
Pisze i odczytuje liczby w zakresie 100 . Sprawnie dodaje i odejmuje w zakresie 20 . Radzi sobie z mnożeniem w zakresie 30 , korzystając z liczmanów . Rozwiązuje łatwe zadania tekstowe jednodziałaniowe . Wskazuje w otoczeniu figury geometryczne .
Wie , w jaki sposób możemy poznawać najbliższe środowisko . Dostrzega najistotniejsze zmiany w przyrodzie .
Śpiewa kilka poznanych piosenek .
Zadania plastyczno-techniczne wykonuje , wykorzystując proste techniki plastyczne .
Uczestniczy w zabawach i grach ruchowych . Wykonuje ćwiczenia zgodnie z pokazem . Próbuje doskonalić swoje umiejętności ruchowe .
To tylko przykładowe oceny opisowe z zajęć edukacyjnych . Każdy nauczyciel może z nich skorzystać , modyfikując je w zależności od potrzeb .