Międzykulturowość we wczesnej edukacji
Zagadnienia egzaminacyjne
Edukacja międzykulturowa - cele (sfery celów), podstawy aksjologiczne (wartości), subdyscypliny
Edukacja wielokulturowa a edukacja międzykulturowa - różnice, podobieństwa (w kontekście: założeń ogólnych, celów, modelu szkoły, zasięgu, metod, „punktu wyjścia”, modelu nauczyciela)
Metody realizacji treści edukacji międzykulturowej na poziomie wczesnoszkolnym (kategorie metod), obszary pracy wychowawczej
Modele (metody) przełamywania stereotypów
Podstawy komunikacji międzykulturowej, założenia dialogu międzykulturowego
Sylwetka nauczyciela edukacji międzykulturowej na etapie wczesnej edukacji - pożądane cechy osobowości, kompetencje
Edukacja dzieci z mniejszości narodowych oraz etnicznych w Polsce - założenia, wyzwania
Kształcenie dzieci i młodzieży należących do mniejszości narodowych lub grup etnicznych występuje w szkołach i oddziałach:
z ojczystym językiem nauczania (dominuje język mniejszości poza j. polskim, historią i geografią)
dwujęzycznych
z dodatkową nauką języka ojczystego (wszystko w j. polskim + język określonej mniejszości)
Edukacja mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce
obserwowany jest wzrost liczby szkół i placówek: ze 127 w 1990 roku [6 tys. uczniów] do 774
w 2005 roku [50 tys. uczniów]
przeważają szkoły z dodatkową nauką języka ojczystego (niemieckiego, potem ukraińskiego)
występuje brak wystarczającej ilości szkół dwujęzycznych
w wielu szkołach ma miejsce nauka własnego języka (danej mniejszości etnicznej), poznawanie historii
i kultury własnej grupy (Kaszubi, mniejszość grecka)
w ostatnich latach - udostępnianie mniejszościom szkolnictwa wyższego
Współpraca szkoły i środowisk lokalnych w kontekście edukacji międzykulturowej na etapie wczesnej edukacji (partnerstwo edukacyjne, elementy animacji kulturalnej)
spotkanie z rodzicami w celu ustalenia warunków współpracy oraz terminów wspólnych zajęć, spotkań
zapoznanie rodziców z celami, metodami edukacji międzykulturowej oraz treściami programowymi dotyczącymi międzykulturowości, dziedzictwa kulturowego, rodziny oraz najbliższych osób
akceptacja programu przez rodziców (często pojawia się problem wyznania)
pomoc w organizacji spotkań z osobami znaczącymi dla kultury lub gośćmi z zagranicy
opowiadanie o rodzinie, o korzeniach ilustrowane nagraniem wypowiedzi rodziców lub dziadków lub też z udziałem rodziców, dziadków podczas prezentacji
pomoc rodziców i dziadków w przygotowaniu „drzewek rodzinnych”, szkolnych uroczystości, gazetek, wystaw, „wieczorów korzeni”, poczęstunków itp.
Partnerstwo - z łac. pars - część [większej całości]
Partner - osoba przyczyniająca się do powstania pewnej całości (będąca jednocześnie elementem tej całości)
Partnerstwo edukacyjne - rodzaj „spółki”, relacji, stosunków społecznych, które rodzą się na styku mikrosystemów - rodziny, szkoły, gminy, środowiska lokalnego etc.
Etapy tworzenia animacyjnego projektu międzykulturowego
Diagnoza potrzeb danego środowiska
Sformułowanie problemu
Wskazanie możliwych rozwiązań problemu
Ocena zaproponowanych rozwiązań
Wybór najlepszego rozwiązania
Ocena przyjętego rozwiązania
Najczęściej powstają projekty na temat:
Tolerancji
Praw Człowieka
Stosunku do mniejszości narodowych
i etnicznych (mini-raporty)
Edukacja regionalna jako „punkt wyjścia” dla ogółu praktyk edukacji międzykulturowej na poziomie wczesnej edukacji
Cele i treści przedmiotowe edukacji regionalnej na etapie wczesnej edukacji, wybrane metody ich realizacji w kontekście edukacji międzykulturowej
Cele i treści przedmiotowe wczesnej edukacji obywatelskiej i jej związki z edukacją międzykulturową, komplementarne wychowanie patriotyczne
Cele i treści przedmiotowe edukacji europejskiej na etapie wczesnej edukacji, europejski model wychowania - kontekst międzykulturowy
Przykładowe tematy zajęć międzykulturowych z edukacji regionalnej, obywatelskiej, europejskiej, wielokulturowej, międzykulturowej, ekologicznej
Punkty 2, 7, 8, 10 potraktować bardziej problemowo, sięgnąć do literatury