A. F. MODRZEWSKI, O poprawie Rzeczypospolitej, (1551)

Celem Rzeczypospolitej, aby w niej wszyscy obywatele żyć mogli dobrze i szczęśliwie, to jest - jak powiada Cyceron - aby rosły ich godności i dostatek, aby wszyscy wiedli żywot cichy i spokojny, aby każdy swej własności używać i strzec mógł, aby też przed krzywdą i mordem każdy był jak najlepiej zabezpieczony.

Aby RZECZYPOSPOLITA w całości i godności zawsze mogła pozostać, trzeba do tego trzech rzeczy:

• uczciwych obyczajów

• sprawiedliwych sądów

• i biegłości w sztuce wojennej

Te trzy rzeczy do tego się sprowadzają, że dzięki biegłości w sztuce wojennej Rzeczypospolita od nieprzyjaciół granic swoich obroni, a dobre obyczaje i sprawiedliwe sądy zapewnią jej porządek, dostatek i spokój wewnętrzny.

S. STASZIC... Przestrogi dla Polski (1816)

Waleczny narodzie!

Przestrzegam, użytkuj z czasu!. Już masz punkt na twojej własnej ziemi do zbrojenia się i do zbioru. Działajże cały, jak tylko możesz, i właściwymi i niewłaściwymi, i jawnymi i skrytymi sposoby starajcie się wszyscy, by was się jak najwięcej uzbroiło, by w najgorszym nawet wypadku, jeżeli nie zupełnie polityczne jestestwo, moglibyście sowę przynajmniej z orężem w ręku zapewnić narodowość, własny język, narodowe prawa i urzędy (...) tylko nikczemny, będąc uzbrojonym, powraca znowu
w haniebną niewolę.

---