ABSOLUTORIUM udzielane przez Sejm, w drodze uchwały Radzie Ministrów po rozpatrzeniu przedłożonego mu sprawozdania z wykonania ustawy budżetowej wraz z informacją o stanie zadłużenia państwa oraz po zapoznaniu się z opinią Najwyższej Izby Kontroli, w terminie 90 dni od dnia przedłożenia Sejmowi sprawozdania (art. 226 ust1 i 2 Konstytucji).
BIERNE PRAWO WYBORCZE wybrany do Sejmu może być obywatel polski, mający prawo wybierania tj. bierne prawo wyborcze, który najpóźniej w dniu wyborów ukończy 21 lat; wybrany do Senatu może być obywatel polski, mający prawo wybierania, który najpóźniej w dniu wyborów ukończy 30 lat (art. 99 Konstytucji).
CZYNNE PRAWO WYBORCZE -prawo udziału w referendum oraz prawo wybierania Prezydenta RP, posłów, senatorów i przedstawicieli do organów samorządu terytorialnego przysługujące obywatelowi polskiemu, który najpóźniej w dniu głosowania ukończy 18 lat; prawo to nie przysługuje osobom, które prawomocnym orzeczeniem sądowym są ubezwłasnowolnione oraz pozbawione praw publicznych lub wyborczych (art. 62 Konstytucji).
CZYTANIE PROJEKTU USTAWY -etap pracy Sejmu lub komisji sejmowych nad projektem ustawy lub uchwały, przewidziany w art. 119 Konstytucji, określony w art. 33 RS. Projekty ustaw rozpatruje się w trzech czytaniach, uchwał w dwóch czytaniach. Projekt ustawy uznany przez RM jako pilny i jako taki przedłożony Sejmowi, jest rozpatrywany według odrębnej procedury przewidzianej w regulaminach Sejmu i Senatu. Trybem pilnym nie mogą być objęte projekty ustaw podatkowych, ustawy dotyczące wyboru Prezydenta RP, Sejmu, Senatu oraz organów samorządu terytorialnego, ustawy regulujące ustrój i właściwość władz publicznych oraz kodeksy.
I czytanie przeprowadza się na posiedzeniu komisji z wyjątkiem ustaw o szczególnym znaczeniu - (wykaz art. 34 ust 1 RS), których czytanie odbywa się na posiedzeniu Sejmu,
II czytanie obejmuje przedstawienie Sejmowi sprawozdania komisji o projekcie ustawy, przeprowadzenie debaty oraz zgłaszanie poprawek i wniosków,
III czytanie obejmuje przedstawienie dodatkowego sprawozdania komisji lub - jeżeli projekt nie został skierowany do komisji - przedstawienie przez posła sprawozdawcę poprawek i wniosków zgłoszonych podczas II czytania oraz głosowanie nad projektem.
DIARIUSZ nieoficjalny zapis przebiegu posiedzeń Sejmu, przeznaczony do użytku wewnętrznego w Kancelarii Sejmu, drukowany niezwłocznie po zakończeniu obrad Sejmu.
DIETA POSELSKA zwrot kosztów związanych z pełnieniem funkcji posła. Marszałek Sejmu zarządza obniżenie diety parlamentarnej za każdy dzień nieusprawiedliwionej nieobecności na posiedzeniu Sejmu lub komisji i brak udziału w głosowaniach (art. 24 RS). Od zarządzenia Marszałka posłowi przysługuje odwołanie do Prezydium Sejmu, składane na ręce Marszałka.
DRUK SEJMOWY- oznaczony numerem dokument w procesie legislacyjnym, odzwierciedlający etapy prac komisji sejmowych. W drukach sejmowych zawarte są projekty ustaw lub uchwał wraz z uzasadnieniem, sprawozdania komisji o projektach, projekty apeli, rezolucji i oświadczeń Sejmu, autopoprawki do ustaw, wnioski dotyczące składów osobowych komisji, wnioski dotyczące powołania komisji nadzwyczajnych.
DZIENNIK USTAW -wydawnictwo rządowe, w którym ogłaszane są: ustawy, rozporządzenia, umowy międzynarodowe, oświadczenia rządowe. Akty te nabierają mocy prawnej po upływie czternastu dni od dnia opublikowania.
EXPOSE- przemówienie nowego Prezesa Rady Ministrów na posiedzeniu Sejmu, zawierające wykładnię programu działania Rządu oraz propozycję jego składu osobowego.
GŁOSOWANIE- w Sejmie - wyrażenie poparcia lub sprzeciwu wobec projektu ustawy lub uchwały. Może być dokonane tylko osobiście; stosuje się trzy sposoby głosowania:
-przez wrzucenie podpisanej kartki do urny (głosowanie imienne),
-przez podniesienie ręki (głosy liczą sekretarze) oraz
-przez podniesienie ręki i równoczesne naciśnięcie przycisku
urządzenia do głosowania.
Od 1992 roku stosuje się przede wszystkim tę ostatnią formę głosowania. Wyniki głosowania ogłasza Marszałek Sejmu i są one ostateczne, nie mogą być przedmiotem dyskusji z wyjątkiem sytuacji gdy budzą uzasadnione wątpliwości (art. 114 RS).
przeprowadzone w dniu wyborów wśród wyborców. Wyborca osobiście oddaje swój głos poprzez wrzucenie do urny wyborczej wypełnionej przez siebie karty do głosowania.
IMMUNITET POSELSKI poseł nie może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej bez zgody Sejmu, w okresie piastowania mandatu poselskiego tj. od dnia ogłoszenia wyników wyborów do dnia wygaśnięcia mandatu, poseł nie może być zatrzymany ani aresztowany bez zgody Sejmu, z wyjątkiem ujęcia go na gorącym uczynku przestępstwa, jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania. O zatrzymaniu posła niezwłocznie powiadamia się Marszałka Sejmu, który może nakazać natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego (art. 105 ust 2 i 5 Konstytucji).
INICJATYWA USTAWODAWCZA przysługuje: posłom, Senatowi, Prezydentowi RP, Radzie Ministrów oraz grupie co najmniej 100 000 obywateli mających prawo wybierania do Sejmu (art 118 Konstytucji); wnioskodawcy, przedkładając Sejmowi projekt ustawy, przedstawiają skutki finansowe jej wykonania. W zakresie ustawy budżetowej oraz jej zmian, ustawy o prowizorium budżetowym, ustawy o zaciąganie długu publicznego oraz ustawy o udzielenie gwarancji finansowych przez państwo, inicjatywę ustawodawczą ma tylko Rada Ministrów.
INTERPELACJA
pytanie posła lub grupy posłów, złożone na piśmie, na ręce Marszałka Sejmu, w sprawach o zasadniczym charakterze, zawierające krótkie przedstawienie stanu faktycznego będącego jej przedmiotem, wynikające zeń pytania, skierowane zgodnie z właściwością interpelowanego. Marszałek Sejmu przesyła niezwłocznie interpelację interpelowanemu oraz informuje Sejm o złożonych interpelacjach i odpowiedziach na nie. Odpowiedź na interpelację jest udzielana na piśmie nie później niż w ciągu 21 dni od daty jej otrzymania na ręce Marszałka Sejmu (art. 120 RS). Rozpatrzenie interpelacji na posiedzeniu Sejmu obejmuje informację o treści interpelacji oraz udzielenie przez interpelowanego odpowiedzi; interpelant może zwrócić się do interpelowanego o udzielenie dodatkowych wyjaśnień.
INTERWENCJA POSELSKA- pisemne lub ustne wystąpienie posła do organu administracji państwowej, instytucji lub organizacji społecznej; ma na celu załatwienie konkretnej sprawy oraz wgląd w tok jej załatwiania.
KADENCJA SEJMU trwa cztery lata, rozpoczyna się z dniem zebrania się Sejmu na pierwsze posiedzenie i trwa do dnia poprzedzającego dzień zebrania się Sejmu następnej kadencji. Sejm może skrócić swoją kadencję uchwałą podjętą co najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby posłów. Prezydent może zarządzić skrócenie kadencji Sejmu i zarządzić jednocześnie wybory do Sejmu, w przypadku nie przedstawienia Prezydentowi do podpisu ustawy budżetowej w terminie 4 miesięcy od dnia przedłożenia Sejmowi projektu tej ustawy (art 225 Konstytucji). Kadencja Sejmu nie może być skrócona w czasie stanu nadzwyczajnego oraz w ciągu 90 dni od jego zakończenia.
KANCELARIA SEJMU wykonuje zadania organizacyjno-techniczne i doradcze związane z działalnością Sejmu i jego organów; stwarza warunki posłom do wykonywania mandatu poselskiego, dostarcza wszelkie materiały niezbędne do pracy posłów w komisjach przy opracowywaniu projektów ustaw i uchwał, umożliwia korzystanie z opracowań fachowych, literatury i ekspertyz; zapewnia techniczno-organizacyjne i finansowe warunki działalności biur poselskich lub innych jednostek do obsługi terenowej działalności posłów. Kancelarią Sejmu kieruje Szef KS powoływany przez Marszałka Sejmu po zasięgnięciu opinii Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich. Organizację KS określa statut uchwalony na wniosek Szefa KS.
KLUB POSELSKI /KOŁO POSELSKIE Posłowie mogą tworzyć w Sejmie kluby poselskie i koła poselskie oparte na zasadzie politycznej. (art.9 RS). Klub - tworzy co najmniej 15 posłów, koło - tworzy co najmniej 3 posłów. Poseł może należeć tylko do jednego klubu lub koła poselskiego. Kluby lub koła poselskie mogą na zasadzie wzajemnych porozumień ustanawiać wspólną reprezentację w Konwencie Seniorów. Składy osobowe oraz regulaminy wewnętrzne podawane są prze włądze klubów poselskich i kół do wiadomości Prezydium Sejmu.
KOMISJE SEJMOWE są organami powołanymi do rozpatrywania i przygotowywania spraw stanowiących przedmiot prac Sejmu oraz wyrażania opinii w sprawach przekazanych pod ich obrady przez Sejm lub Prezydium Sejmu. Komisje sejmowe są również organami Sejmu w zakresie kontroli działalności poszczególnych organów państwowych, samorządu terytorialnego oraz innych organów i organizacji w zakresie wprowadzania w życie i wykonywania ustaw i uchwał Sejmu (art. 18 RS). Regulamin Sejmu przewiduje utworzenie 28 komisji stałych, określając zakres ich działania. Sejm może powoływać i odwoływać komisje nadzwyczajne, określając cel, zasady i tryb ich działania (art. 20 RS). Posiedzenia komisji odbywają się w terminach określonych przez samą komisję, jej prezydium lub przewodniczącego. Komisje mogą odbywać posiedzenia wspólne, którym przewodniczy jeden z przewodniczących komisji. Komisje obradujące wspólnie przyjmują uchwały większością głosów, w obecności co najmniej 1/3 liczby członków każdej z uczestniczących w posiedzeniu komisji.
KONSTYTUCJA -ustawa zasadnicza, naczelny akt prawny i prawotwórczy, dotyczący ustroju politycznego i gospodarczego państwa, ustanawia podmiot władzy w państwie i określa sposoby sprawowania przezeń władzy, ustala strukturę i zakres kompetencji jego naczelnych organów oraz tworzy katalog podstawowych praw, wolności i obowiązków obywatelskich. Konstytucja jest uchwalana i zmieniana w drodze szczególnych procedur. Projekt ustawy o zmianie Konstytucji może przedłożyć co najmniej 1/5 ustawowej liczby posłów, Senat lub Prezydent RP. Zmiana Konstytucji następuje w drodze ustawy uchwalonej w jednakowym brzmieniu przez Sejm i następnie w terminie nie dłuższym niż 60 dni prze Senat. Ustawę o zmianie Konstytucji uchwala Sejm większością co najmniej 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów oraz Senat bezwzględną większością głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów (art. 235 Konstytucji).
KONWENT SENIORÓW - stanowią Marszałek, wicemarszałkowie, przewodniczący lub wiceprzewodniczący klubów oraz przedstawiciele porozumień klubów i kół poselskich (art. 9 pkt 5 RS), a także przedstawiciele klubów parlamentarnych, jeśli reprezentują co najmniej 15 posłów. Szef Kancelarii Sejmu bierze udział w obradach Konwentu Seniorów z głosem doradczym. Konwent Seniorów czuwa nad zapewnieniem współdziałania klubów w sprawach związanych z działalnością i tokiem prac Sejmu.
LASKA MARSZAŁKOWSKA- symbol władzy Marszałka Sejmu, umieszczany na sali obrad pionowo obok jego fotela. Marszałek otwiera i zamyka posiedzenia uderzając trzykrotnie laską o podłogę. Zwrot " wnieść projekt do laski marszałkowskiej" oznacza - wnieść oficjalnie projekt ustawy lub uchwały do rozpatrzenia przez Sejm.
MANDAT POSELSKI -pełnomocnictwo udzielone przedstawicielowi narodu przez wyborców, w celu sprawowania funkcji posła w Sejmie; mandatu posła nie można łączyć z funkcjami Prezesa: NBP, NIK, RPO, RP Dziecka, członka Rady Polityki Pieniężnej, członka KRRT, ambasadora, zatrudnieniem w Kancelarii Sejmu, Senatu, Prezydenta lub w administracji rządowej z wyjątkiem Rady Ministrów i sekretarzy stanu); mandatu również nie mogą piastować sędziowie, prokuratorzy, urzędnicy służby cywilnej, funkcjonariusze policji i służby ochrony państwa. Rozpoczęciem sprawowania mandatu - jest dzień złożenia ślubowania poselskiego przed Sejmem; wygaśnięciem - dzień zrzeczenia się mandatu, pozbawienia mandatu, śmierci lub końca kadencji Sejmu. Nie można być równocześnie posłem i senatorem.
MARSZAŁEK SEJMU - wybrany na pierwszym posiedzeniu Sejmu w kadencji większością co najmniej połowy ogólnej liczby posłów spośród kandydatów zgłoszonych przez co najmniej 15 posłów; Marszałek Sejmu zarządza wybory wicemarszałków, stoi na straży praw i godności Sejmu, przewodniczy obradom Sejmu, kieruje pracami Prezydium Sejmu i przewodniczy jego obradom, zwołuje Konwent Seniorów i przewodniczy jego obradom, sprawuje pieczę nad spokojem i porządkiem na całym obszarze należącym do Sejmu i wydaje stosowne zarządzenia, powołuje i odwołuje Szefa Kancelarii Sejmu i jego zastępców po zasięgnięciu opinii Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich. Marszałek Sejmu wspólnie z Marszałkiem Senatu przewodniczy obradom Zgromadzenia Narodowego.
MARSZAŁEK SENIOR -jeden z najstarszych wiekiem posłów, powoływany przez Prezydenta RP. Otwiera pierwsze posiedzenie Sejmu w kadencji i przewodniczy podczas ślubowania poselskiego. Marszałek Senior przeprowadza wybór Marszałka Sejmu spośród kandydatów zgłoszonych przez co najmniej 15 posłów.
MONITOR POLSKI- wydawnictwo rządowe, (dziennik urzędowy), w którym ogłaszane są uchwały Sejmu, Rady Ministrów, zarządzenia naczelnych władz państwowych.
- NIETYKALNOŚĆ POSELSKA
Poseł za swoją działalność związaną ze sprawowaniem mandatu poselskiego nie może być pociągnięty do odpowiedzialności ani w czasie trwania mandatu poselskiego ani po jego wygaśnięciu; odpowiada tylko przed Sejmem i tylko za jego zgodą może być pociągnięty do odpowiedzialności sądowej w przypadku naruszenia praw osób trzecich.
ORDYNACJA WYBORCZA Ustawa określająca organizację i tryb przeprowadzenia wyborów.
ORGANY SEJMU Marszałek Sejmu, Prezydium Sejmu (wg obowiązującego RS, Konstytucja nie przewiduje tego organu) Konwent Seniorów i komisje sejmowe.
OŚWIADCZENIE POSELSKIE - krótka, ustna wypowiedź posła zawierająca osobiste stanowisko w określonej sprawie, składana na zakończenie posiedzenia Sejmu, poza porządkiem dziennym.
PORZĄDEK DZIENNY -posiedzenia Sejmu - zestawienie spraw, które mają stanowić przedmiot obrad danego posiedzenia. Porządek dzienny posiedzenia ustala Prezydium Sejmu i przedstawia go izbie do zatwierdzenia.
POSIEDZENIE SEJMU -Zgromadzenie posłów pod przewodnictwem Marszałka Sejmu lub wicemarszałków. Pierwsze posiedzenie Sejmu w kadencji zwołuje Prezydent w ciągu 30 dni od dnia wyborów. Posiedzenia Sejmu są jawne i odbywają się w terminach ustalonych (art. 99 RS). Sejm, na wniosek Prezydium Sejmu lub co najmniej 30 posłów, może uchwalić tajność obrad, jeżeli wymaga tego dobro Państwa. Sejm rozstrzyga o tajności obrad bez udziału publiczności i przedstawicieli radia i telewizji, po wysłuchaniu uzasadnienia wniosku - bez debaty. Uchwała o tajności obrad podejmowana jest bezwzględną większością głosów, w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów (art. 98 RS).
PREZYDIUM SEJMU - stanowią Marszałek Sejmu i wicemarszałkowie (art. 12 RS); kieruje pracami Sejmu a w szczególności ustala plany prac Sejmu i czuwa nad terminowością ich wykonania, zwołuje posiedzenia Sejmu, koordynuje współpracę komisji sejmowych, prowadzi sprawy z zakresu stosunków z Senatem oraz parlamentami innych krajów, uchwala projekt budżetu Kancelarii Sejmu oraz jej statut, ustala zasady doradztwa naukowego na rzecz Sejmu i jego organów, udziela niezbędnej pomocy posłom oraz czuwa nad wykonywaniem przez organy państwowe, podejmuje czynności wynikające z Regulaminu Sejmu (art. 13 RS).
PROCES LEGISLACYJNY zwany także procesem ustawodawczym; proces rozpatrywania aktu prawnego (ustawy) od momentu przedłożenia projektu ustawy przez podmiot posiadający inicjatywę ustawodawczą do Sejmu, poprzez przewidziane w Regulaminie Sejmu tzw. czytania w komisjach lub na forum Sejmu, pracę posłów w komisjach, uchwalenie przez Sejm, rozpatrzenie przez Senat, podpisanie przez Prezydenta, zakończony ogłoszeniem ustawy w Dzienniku Ustaw RP.
PROTOKÓŁ POSIEDZENIA SEJMU obok sprawozdania stenograficznego urzędowe stwierdzenie przebiegu obrad obejmuje krótki zapis o przebiegu obrad, a także w załącznikach pełne teksty uchwalonych ustaw, podjętych uchwał, przedłożonych sprawozdań i wniosków oraz inne materiały rozpatrywane przez Sejm. Protokół, do którego nie zgłoszono w przewidzianym terminie (nie później niż do chwili rozpoczęcia następnego posiedzenia Sejmu) uwag ani poprawek, uważa się za przyjęty. Przyjęcie protokołu potwierdza swoim podpisem Marszałek Sejmu lub przewodniczący obradom wicemarszałek i prowadzący protokół sekretarz posiedzenia. Protokół opatrzony pieczęcią Sejmu RP przechowywany jest w archiwum Sejmu (art. 102 RS).
QUORUM minimalnie konieczna liczba posłów obecnych w czasie głosowania. W zasadzie obliczanie większości następuje w odniesieniu do uczestników głosowania. Wyjątkowo tylko przepisy przewidują, że konieczne jest uzyskanie określonej większości, ogólnej albo ustawowej liczby członków danego organu. - Większość ustawowa - podstawą obliczania quorum jest liczba posłów ustalona przez przepisy prawa tj. 460, niezależnie od tego, jaka aktualnie jest rzeczywista liczba posłów (bo pewna liczba mandatów może w danym momencie pozostawać nie obsadzona). - Większość ogólna - podstawą obliczania quorum jest aktualna liczba posłów (podstawa ma więc zmienny charakter, w zależności od tego, ile mandatów pozostaje nie obsadzonych w danym momencie). Sejm uchwala ustawy większością głosów w obecności co najmniej połowy liczby posłów, chyba że przepisy konstytucyjne stanowią inaczej (art. 115 RS). Uchwały i inne rozstrzygnięcia podejmowane są w tym samym trybie, o ile przepisy ustaw i RS nie stanowią inaczej.
REASUMPCJA GŁOSOWANIA powtórzenie głosowania dokonywane w przypadku, gdy wynik głosowania budzi uzasadnione wątpliwości; wniosek może być zgłoszony wyłącznie na posiedzeniu, na którym odbyło się głosowanie; Sejm o reasumpcji głosowania rozstrzyga na pisemny wniosek co najmniej 30 posłów; reasumpcji nie podlegają jedynie wyniki głosowania imiennego (art. 114 RS).
REFERENDUM - w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa, może być przeprowadzone referendum; zarządza je Sejm bezwzględną większością głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów lub Prezydent RP za zgodą Senatu wyrażoną bezwzględną większością głosów, w obecności co najmniej ustawowej liczby senatorów. Wynik referendum jest wiążący, jeśli wzięła w nim udział więcej niż połowa uprawnionych do głosowania. Ważność referendum stwierdza Sąd Najwyższy.
REGULAMIN SEJMU - uchwalony przez Sejm, akt prawny rangi uchwały, określający organizację wewnętrzną i porządek prac Sejmu, tryb powoływania i działalność jego organów, jak również sposób wykonywania konstytucyjnych i ustawowych obowiązków organów państwowych wobec Sejmu.
SEJM - sprawuje władzę ustawodawczą wraz z Senatem, kontrolę na działalnością Rady Ministrów, stanowi go 460 posłów; kolegialny organ ukonstytuowany w wyniku wyborów do Sejmu; izba parlamentu uchwalająca ustawy.
SEKRETARZE SEJMU - posłowie wybrani przez izbę, prowadzący listę mówców i protokoły posiedzeń oraz pełniący czynności zlecone przez Marszałka. Sejm wybiera dwudziestu sekretarzy Sejmu, wybór odbywa się łącznie, chyba że Sejm postanowi inaczej (art. 5 RS).
SPRAWOZDANIE STENOGRAFICZNE- jedyne, zredagowane stylistyczne, urzędowe stwierdzenie przebiegu obrad oraz załączniki - teksty interpelacji i odpowiedzi na interpelacje, zestawienia zgłoszonych w debacie poprawek do projektów ustaw i uchwał, imienne wykazy wyników głosowań. Sprawozdanie stenograficzne obejmuje również teksty nie wygłoszone w Sejmie, jeżeli Marszałek na wniosek posła wyraził zgodę na ich opublikowanie w tej formie. Drukowanie sprawozdań stenograficznych zarządza Marszałek Sejmu.
ŚLUBOWANIE POSELSKIE - składane przez posłów przed Sejmem, przed rozpoczęciem sprawowania mandatu według roty przewidzianej przez art.104 Konstytucji. Odmowa złożenia ślubowania oznacza zrzeczenie się mandatu.
VOTUM NIEUFNOŚCI -
dla Rady Ministrów - Sejm wyraża większością głosów, w obecności ustawowej liczby posłów, na wniosek zgłoszony przez co najmniej 46 posłów i wskazujący imiennie kandydata na Prezesa Rady Ministrów. Jeżeli uchwała została przyjęta przez Sejm, Prezydent RP przyjmuje dymisję Prezesa RM i Rady Ministrów i powołuje wybranego przez Sejm nowego premiera, a na jego wniosek pozostałych członków Rządu oraz odbiera od nich przysięgę.
dla ministra - Sejm wyraża po przegłosowaniu wniosku złożonego przez co najmniej 69 posłów, większością głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
VOTUM ZAUFANIA - dla Rady Ministrów - Prezes Rady Ministrów w ciągu 14 dni od powołania przez Prezydenta RP przedstawia Sejmowi program działania Rządu z wnioskiem o udzielenia votum zaufania. Sejm uchwala je bezwzględna większością głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów (art 154 Konstytucji).
WIĘKSZOŚĆ ZWYKŁA - oznacza sytuację, gdy liczba głosujących "za" przyjęciem określonego aktu parlamentu jest większa niż liczba głosów "przeciw". Nie ma natomiast znaczenia, ile oddano głosów wstrzymujących się, a więc nie ma znaczenia jaki odsetek głosujących wypowiedział się za przyjęciem głosowanego aktu. Wymaganie większości zwykłej może również odnosić się do głosowania alternatywnego, gdy chodzi o wybór jednego z rozwiązań, a nie tylko o głosowanie "za" lub "przeciw". Wówczas przez liczbę głosujących należy rozumieć liczbę głosów optujących za jednym z rozwiązań, która jest większa od liczby głosów przypadających osobno na każdą jego alternatywę.
WIĘKSZOŚĆ BEZWZGLĘDNA - oznacza sytuację, gdy liczba głosujących za przyjęciem określonego aktu musi sięgnąć liczny całkowitej, przewyższającej połowę liczby uczestników głosowania, a zarazem połowie tej najbliższej. Tak więc, bezwględna większość głosów oznacza co najmniej o jeden głos więcej od głosów pozostałych, to znaczy przeciwnych i wstrzymujących się. Inna jest sytuacja, gdy przepisy nakazują obliczanie większości bezwzględnej nie od liczby uczestników głosowania, ale od ogólnej lub ustawowej liczby członków danego gremium. W takim przypadku większość bezwzględna oznacza liczbę całkowitą głosów oddanych za wnioskiem, przewyższającą połowę ustawowego składu, a zarazem połowie tej najbliższą.
WIĘKSZOŚĆ KWALIFIKOWANA - oznacza sytuację gdy, liczba głosów za przyjęciem określonego aktu musi sięgnąć liczby całkowitej przewyższającej połowę liczby uczestników głosowania i nie mniejszej niż ułamkowo określona część tej liczby uczestników głosowania; najbardziej typowa jest z tego punktu widzenia większość 2/3 ale w polskim prawie parlamentarnym znane są także inne 3/5 lub 11/20. Podobne jak przy większości bezwględnej, konieczne jest więc zawsze uzyskanie określonego odsetka głosów pozytywnych, a głosy wstrzymujące się działają w praktyce tak jak głosy przeciw.
ZAPYTANIE POSELSKIE - formułowane są ustnie na każdym posiedzeniu Sejmu i wymagają bezpośredniej odpowiedzi; składa się je w celu uzyskania informacji o aktualnych problemach polityki państwa. Poseł informuje Prezydium o ogólnej tematyce zapytania i jego adresacie, na 12 godzin przed rozpoczęciem posiedzenia. Marszałek Sejmu informuje o gotowości złożenia zapytań i ustalonym ich porządku. Nad zapytaniem i udzieloną odpowiedzią nie przeprowadza się dyskusji. Odpowiedź na zapytanie jest wiążącym stanowiskiem Prezesa Rady Ministrów, Ministra Prezesa Rady Ministrów, Prezesa Najwyższej Izby Kontroli i Prezesa Narodowego Banku Polskiego (art. 95, 117, 122-123).
ZESPÓŁ POSELSKI - posłowie mogą tworzyć w Sejmie zespoły zorganizowane w oparciu o inne kryteria niż polityczne np. Parlamentarna Grupa Kobiet, Poselski Zespół Tradycji Niepodległościowych. Zespoły zrzeszają posłów z różnych klubów lub kół parlamentarnych (art. 9 RS). Inny charakter mają zespoły poselskie powoływane ze składów komisji sejmowych w celu realizacji konkretnych zadań. Zespoły przedstawiają komisji do zatwierdzenia wyniki swoich prac. (art.39 ust.3 RS).
ZGROMADZENIE NARODOWE - obradujące wspólnie obie izby parlamentu: Sejm i Senat, pod przewodnictwem Marszałka Sejmu lub w jego zastępstwie Marszałka Senatu; kompetencje Zgromadzenia Narodowego określa Konstytucja (art. 114).
ŹRÓDŁA PRAWA- powszechnie obowiązującego w Rzeczypospolitej Polskiej to: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia oraz na obszarze działania organów, które je ustanowiły akty prawa miejscowego; warunkiem wejścia w życie ustaw, rozporządzeń i aktów prawa miejscowego jest ich ogłoszenie.