Istota, rodzaje i struktura procesów produkcyjnych

Cele prawidłowego ukształtowania procesów produkcyjnych:

• - wykorzystanie istniejących czynników rozwoju przedsiębiorstwa,

• - utrwalenie pozycji na rynku,

• - zdobywanie nowych rynków zbytu,

• - zmiana profilu produkcji,

• - zdobycie i utrwalenie przewagi konkurencyjnej, - poprawa jakości produkcji,

• - odpowiednie ukształtowanie jakości produkcji.

Proces produkcyjny wyrobu - jest to uporządkowany zespół działań cząstkowych mający na celu uzyskanie określonego wyrobu - dobra materialnego

Proces produkcyjny

Proces produkcji stanowi system.

W systemie występują podsystemy czyli całości względnie wyodrębnione, realizujące określone cele.

Jeżeli przedsiębiorstwo stanowi system to występują podsystemy: drugiego i dalszych stopni.

Każdy podsystem posiada:

1. wejścia i wyjścia (zasoby, środki, zadania),

2. odpowiedni układ informacji (sposób realizacji zadań i kontroli),

3. określony układ stanowisk pracy.

Powszechny podział procesów produkcyjnych:

• podstawowe

• pomocnicze

• obsługi

Procesy podstawowe są to działania w wyniku, których powstają wyroby lub usługi zbywane na zewnątrz.

Procesy pomocnicze:

1. narzędzia i przyrządy,

2. remonty i konserwacja (środków pracy)

3. produkcja energii cieplnej,

4. produkcja gazu, sprzężonego powietrza,

5. odprowadzanie i oczyszczanie odpadów,

6. transport.

O zaliczeniu działania do produkcji pomocniczej lub podstawowej nie decyduje treść lecz zbyt.

Procesy produkcyjne obsługi zapewniają prawidłowy przebieg procesów podstawowych i pomocniczych np.:

• przygotowanie produkcji,

• planowanie procesów produkcyjnych,

• ewidencję i kontrolę procesów produkcyjnych,

• organizację działalności inwestycyjnej,

• obsługę administracyjną,

• ochronę prawną.

Na proces produkcyjny mogą składać się:

1. proces pracy oddziaływanie człowieka przy pomocy narzędzi na tworzywo,

2. proces naturalny odpowiednie naturalne zmiany w przedmiotach pracy,

3. procesy zautomatyzowane.

Proces pracy składa się z operacji

“Operacja produkcyjna jest to część procesu produkcyjnego, wykonywana na określonym przedmiocie lub jednocześnie na grupie identycznych przedmiotów przez jednego pracownika bądź określoną grupę pracowników bez przerw na jednym stanowisku pracy”

Operacja to podstawy element procesu produkcji wymierny w:

• organizacji,

• planowaniu,

• ewidencji nakładów,

• ustalaniu nakładów pracy,

• wyznaczaniu płac.

Podział operacji

I. Kryterium udział pracy ręcznej

1. ręczne,

2. ręczno-maszynowe,

3. maszynowe,

4. aparaturowe,

5. zautomatyzowane,

6. zrobotyzowane.

II. Kryterium potrzeby organizacji procesów produkcji

1. technologiczne (zmiana właściwości przedmiotów pracy),

2. kontrolne,

3. transportu,

4. konserwacji i magazynowania.

Operacje technologiczne

• - zmiana wymiarów,

• - zmiana formatów,

• - zmiana kształtów,

• - zmiana właściwości fizyko-chemicznych,

• - łączenie części w całość,

• - demontaż całości

Procesy produkcyjne, w których dominują operacje określonego typu nazywamy

• procesami technologicznych ,

• procesami transportu itp.

W działalności przedsiębiorstwa wyróżniamy fazy:

1. przedprodukcyjną,

2. produkcyjną,

3. poprodukcyjną,

W procesach technologicznych wyróżnia się następujące fazy:

1. przygotowawczą,

2. wytwórczą,

3. końcową (wykańczanie wyrobów, próby, docieranie).

Procesy produkcyjne wyrobu . Wyróżnia się:

1. Wyroby proste, strukturalnie jednolite np. materiały,

2. Wyroby złożone, strukturalnie niejednolite - wymagające montażu.

Ze względu na rodzaj stosowanych przedmiotów wyróżnia się procesy:

1. wydobywcze,

2. obróbcze,

3. aparaturowe,

4. montażowe

Ogólne zasady organizacji procesów produkcyjnych

1. Specjalizacja i koncentracja procesów produkcyjnych,

1. specjalizacja:

1. przedmiotowa

2. czynnościowa,

3. technologiczna,

2. koncentracja:

1. absolutna,

2. ekonomiczna,

3. w sensie zarządzania,

4. przestrzenna.

2. Proporcjonalność procesów cząstkowych w czasie i przestrzeni:

1. przestrzeń,

2. rozmieszczenie stanowisk,

3. harmonia,

4. kolejność czynności,

3. Ciągłość procesu produkcyjnego

1. eliminacja przerw

Dywersyfikacja produkcji polega na:

1. wzbogacaniu wyrobów o nowe pozytywne cechy,

2. wprowadzaniu różnych metod prowadzących do tego samego celu,

3. wprowadzaniu do produkcji nowych wyrobów,

Wyróżniamy:

1. dywersyfikację wertykalną - własna produkcja większości części,

2. dywersyfikacja horyzontalna - polega na wprowadzaniu nowych wyrobów, które łączą się z know how,

3. dywersyfikacja loteralna - równoległa produkcja zupełnie odmiennych rodzajowo wyrobów zmieniająca:

1. strukturę produkcyjną,

2. strukturę rynkową firmy,

3. uniwersalizacja,

4. autarkia gospodarcza.

Nauka o organizacji 09.10.2011

Strona 4 z 4

---