KONCEPCJA BECKERA.
Dewiant i dewiacja- dewiacje tworzą grupy społeczne przez ustanawianie reguł, ich naruszenie stanowi dewiację. Sam czy nie jest dewiacyjny, ale jest nim wtedy, gdy zostanie określony w reakcji społecznej. Dewiantem jest ten, kogo widownia społeczna wskaże jako winowajcę, przyczepiając mu etykietkę dewiacyjną, zachowanie dewiacyjne to takie, które widownia uważa za takie. Dewiantem nie jest tren, kto narusza normy społeczne, ale ten, który zostaje uznany za naruszającego normy społeczne. Zachowanie dewiacyjne zależy od wielu okoliczności (nasilenie reakcji społecznej jest zmienne w czasie). Reakcja społeczna zależy od tego, kto naruszył normę oraz kto był poszkodowany (reakcja zależy od tego, do jakiej kategorii ludzi należy dewiant). Reakcja społeczna zależy także od tego, czy dane zachowanie nie zgodne z norma pociąga za sobą jakieś skutki. Grupy społeczne naznaczają określone zachowanie danej osoby jako dewiacyjne, inni postępują identycznie, ale uchodzą za konformistów. Społeczeństwo tworzy dewiantów przez określenie całych klas zachowań jako dewiacyjnych.
Typologia zachowań dewiacyjnych-
- zachowanie zgodne z regułami, nie postrzegane jako dewiacyjne- konformistyczne,
- zachowanie zgodne z regułami, postrzegane jako dewiacyjne- błędne ocenianie,
- postępowanie sprzeczne z regułami, nie postrzegane jako dewiacyjne- dewiacja ukryta,
- postępowanie sprzeczne z regułami, postrzegane jako dewiacyjne- dewiacja czysta.
Proces tworzenia i egzekwowania reguł społecznych- u podstaw tworzenia i egzekwowania reguł społ. leży władza i siła. Reguły służą zazwyczaj interesom grup dzierżących władzę, ich egzekwowanie opiera się na przymusie. Grupy społeczne są wysoce zróżnicowane społecznie, etnicznie, zawodowo i kulturowo i nie uznawają tych samych reguł. W wyniku tego występuje rozbieżność poglądów co do tego, jakie zachowanie jest właściwe w danej sytuacji. Różnice w stosowaniu reguł dotyczą zróżnicowania pod względem siły i władzy. Tworzenie i stosowanie reguł są procesami politycznymi.
Sekwencyjny model dewiacji- każdej sekwencji procesu dewiacji odpowiadają inne przyczyny, odmienne czynniki. Każdej dającej się wyodrębnić fazie nasilania się dewiacji odpowiadają tylko jej właściwe czynniki warunkujące zachowanie, rola czynników operujących w trakcie całej złożonej sekwencji jest w każdej fazie inna. Becker wprowadził pojecie kariera- dewiacyjna pozwala na określenie pewnych sekwencji wydarzeń, których końcem może być zaakceptowanie przez nonkonformistę swego statusu. Pierwszym szczeblem kariery dewiacyjnej jest popełnienie nonkonformistycznego czynu, który stanowi naruszenie pewnego zbioru reguł. Becker uważał, że w całej sekwencji zdarzeń zapoczątkowanych pierwszym naruszeniem norm istotne znaczenie ma stopniowe kształtowanie się motywacji dewiacyjnych. Istotnym momentem w rozwoju kariery dewiacyjnej jest pierwsze publiczne określenie danej osoby jako dewianta; kiedy zachowanie dewiacyjne zostaje ujawnione to ma to istotne znaczenie dla osoby naznaczonej tj. na jej własny obraz i na życie w społeczeństwie. Ważnym jest zmiana jej publicznej tożsamości. Końcowym etapem kariery dewiacyjnej jest przystąpienie do zorganizowanej grupy dewiacyjnej.
Cechy statusu dewiacyjnego- każdy człowiek posiada wiele statusów z uwagi na przynależność do pewnych kategorii społecznych. Status dewiacyjny dominuje nad pozostałymi statusami, które może posiadać jednostka; jest pierwszym symbolicznym identyfikatorem dewianta w trakcie interakcji. Status dewiacyjny posiada posiłkowe cechy, w wyniku naznaczenia następuje symboliczna generalizacja z jednego zachowania, które jest uważane za niewłaściwe, także na inne zachowania i cechy dewianta.
Dewiacja jako samo spełniające się proroctwo- osoba publicznie określona jako dewiant bywa odcinana od uczestnictwa w grupach konformistycznych. Odrzucenie dewianta prowadzi do tego, że narusza on normy społeczne, których nie zamierzał łamać, lecz zmuszony jest do tego okolicznościami. Istotnym czynnikiem spełniania się proroctwa są zinstytucjonalizowane metody postępowania z dewiantami. Mechanizm tego proroctwa spycha dewianta na margines życia społecznego, w kierunku podkultury dewiacyjnej. Końcowym etapem kariery dewiacyjnej jest przystąpienie do zorganizowanej grupy dewiacyjnej.
Podsumowanie- samotniczy charakter interakcji dewianta ze spo9łeczeństwem, głównie negatywny typ jego relacji z otoczeniem, indywidualistyczny charakter teoretycznego modelu dewiacji, początek naruszania norm u dewianta jest przypadkowy i nieintencjonalny, tylko negatywne relacje dewianta ze środowiskiem, społeczeństwo karze, stygmatyzuje, odrzuca, naznaczanie negatywne dokonuje widownia.