B

15.

Podstawowe problemy integracji osób UU w środowisku bytowania.

„ Bycie niepełnosprawnym oznacza nieustanną konfrontację z problemami w codziennym funkcjonowaniu w rodzinie, w pracy, w urzędzie, na ulicy. Bycie niepełnosprawnym to częste zmaganie się z życiem w izolacji i na marginesie społeczeństwa. To napotykanie barier”

A. Ostrowska, J. Sikorska

Choć samo pojęcie integracji funkcjonuje już od dawna to należy wciąż przełamywać wiele stereotypów w społeczeństwie, zmieniać jego nastawienie, nauczyć zrozumienia drugiego człowieka a przede wszystkim nauczyć tolerancji. W szerokiej grupie osób niepełnosprawnych, osoby z upośledzeniem umysłowym są najbardziej niepopularną i krzywdzoną grupą społeczną. Osoby te, w zasadzie były dyskryminowane od zawsze poprzez:

- dystansowanie się od upośledzonego umysłowo, unikanie wchodzenia w bliskie i nieformalne z nim kontakty, nieangażowanie się w jego problemy życiowe i emocjonalne,

- upowszechnianie własnych przekonań o cechach negatywnych upośledzonych umysłowo,

- utrwalenie negatywnego stosunku do upośledzonych umysłowo w postaci odpowiednich przepisów prawa ( i w tych przepisach sankcjonuje się to, co wcześniej istniało jedynie w wymiarze psychologicznym),

- fizyczne izolowanie niepełnosprawnych umysłowo od osób w normie intelektualne ( towarzyszą temu najczęściej gorsze warunki życia). (Kościelska)

Podstawy integracji.

Wg Hulka „integracja wyraża się w takim wzajemnym stosunku pełno- i niepełnosprawnych, w którym respektowane są te same prawa i w których stwarzane są dla obu grup identyczne warunki maksymalnego, wszechstronnego rozwoju. Integracja pozwala osobie niepełnosprawnej być sobą wśród innych. Int. W takim znaczeniu może mieć zastosowanie do wszystkich sfer życia jednostki UU- życia rodzinnego, kształcenia ogólnego i zawodowego, pracy, czasu wolnego, aktywności społecznej i politycznej.” (A.Hulek)

Ostatecznym celem integracji jest przygotowanie osoby niepełnosprawnej do godnego życia w otwartej społeczności oraz aktywnego podejmowania różnorakich ról-społecznych, rodzinnych, zawodowych i kulturalnych. (Dykcik)

R.Kościelska zauważa, że "integracja w procesie wychowania przebiega w rodzinie, szkole i szerszym środowisku, wśród rówieśników i osób dorosłych. Integracja w rodzinie przebiega od obojętnego traktowania, tolerowania i naturalnego przyjęcia w skład rodziny, aż do świadomego akceptowania. Integracja w szkole jest zagadnieniem bardziej skomplikowanym, szczególnie gdy w grę wchodzą jednostki z większymi odchyleniami. Integracja w szerokim środowisku, wśród rówieśników i dorosłych może przebiegać w formie zorganizowanej: wycieczki, zabawy. Formy niezorganizowane występują w czasie dowolnych spotkań i zabaw z kolegami, z sąsiadami, w szkole, ulicy" (R.Kościeska)

Z podstawowej zasady, na której oparta jest integracja wynika, "... że jednostka mimo upośledzenia jest jednostką normalną, że nawet znaczne odchylenie od normy ma, w stosunku do całokształtu struktury bio-psycho-społecznej, charakter raczej wycinkowy i cząstkowy".

Wady i zalety systemu integracyjnego.

Zalety

1. Wspólne przebywanie dzieci rozmaitej kondycji fizycznej, psychicznej i umysłowej stwarza różnorodność sytuacji stymulujących zarówno dla jednych jak i drugich.

2. Aktywność dzieci zdrowych i ich spontaniczność mobilizuje niepełnosprawne do pracy na lekcjach i poza nimi.

3. Małe grupy ułatwiają bezpośredni kontakt dzieci między sobą a dwóch pedagogów daje możliwość zaspokojenia wszystkich potrzeb dzieci. W takim klimacie dziecko czuje się kimś ważnym, ma zagwarantowane poczucie bezpieczeństwa. Mała liczebność grupy, praca dwóch pedagogów pozwala na dokładne zdiagnozowanie przyczyn trudności w nauce szkolnej, jak również daje możliwość odkrycia dziecka wybitnie zdolnego.

4.W naturalny, niewymuszony sposób dzieci uczą się właściwego stosunku do niepełnosprawnych rówieśników. Wspólna zabawa, uczenie się, rozmowy, spacery, posiłki, chwile radosne i smutne mogą doprowadzić do powstania wzajemnej akceptacji i poczucia wspólnoty.

5. Wspólne przeżycia wpływają na rozwój emocjonalno- społeczny i sprzyjają rozwojowi intelektualnemu.

6. Przezwyciężenie trudności przez dzieci o słabszej kondycji.

7. Umożliwia wychodzenie z właściwego każdemu dziecku egoizmu.

8. Kształtowanie pozytywnych cech osobowości: otwartości, uczynności, wrażliwości, cierpliwości.

9. Klasy integracyjne są doskonałą szkołą samodzielności.

Wady

1. Brak wszechstronnie wyspecjalizowanych pedagogów za czym idą trudności w dotarciu do każdego ucznia w niejednorodnej grupie.

2. Trudności metodyczne.

3. Brak uczelni kształcących przyszłych pracowników klas integracyjnych.

4. Możliwość integracji przy nieznacznej edukacji.

5. Pozbawienie dorastania i wykonywania tych samych zadań „wśród swoich”.

6. Pozbawienie odniesienia pełnego sukcesu, który jest możliwyw klasach spec.

7. Zatracenie integracji i zredukowanie jej jedynie do przebywania w tej samej Sali, co prowadzi do izolacji.

8. Brak odpowiednio wyposażonych klas lub sale zbyt ciasne.

9. Częste naznaczanie i etykietowanie.

10. Nieharmonijny rozwój potrzeb psychicznych(prawidłowy rozwój potrzeb podstawowych przy gorszym rozwoju wyższych)

11. Integracja totalna, mechaniczna (bezwarunkowa, oszczędna i szybka).

Granice integracji.

1. Dyskryminacja

Nierówność i dyskryminacja są problemami nieodłącznie związanymi z ludźmi niepełnosprawnymi. Sami niepełnosprawni wyrażają przekonanie o daleko posuniętej dyskryminacji, zarówno jeżeli chodzi o regulacje prawne, jak i o formalne i niesformalizowane relacje społeczne.

2. Bariery architektoniczne

Problematyka dotycząca barier architektonicznych i ich usuwania jest podstawowa i zwykle kojarzy się z wyrównywaniem szans osobom niepełnosprawnym. W ostatnich latach poczyniono znaczące kroki w usuwaniu barier architektonicznych i innych. Wiele jest jednak jeszcze urzędów, szkół, w tym wyższych, kościołów, zakładów pracy, kawiarni, kin, restauracji oraz wielu innych miejsc niedostępnych dla niepełnosprawnych.

3. Edukacja

Teoretycznie w polskim systemie oświaty przewiduje się możliwość kształcenia dzieci i młodzieży niepełnosprawnej - na równi z innymi - we wszystkich typach szkół. W rzeczywistości osoby niepełnosprawne cechuje niski poziom wykształcenia, nie są w większości przygotowani zawodowo, zwłaszcza w zawodach umożliwiających im podjęcie pracy na równi z osobami sprawnymi.

4. Rehabilitacja

Osoby niepełnosprawne mają trudności w dostępie do rehabilitacji, nie jest ona bowiem prowadzona na najwyższym poziomie. Niepełnosprawni wskazują na trudności w zaopatrzeniu w przedmioty ortopedyczne, brak pomocy w sfinansowaniu wyjazdu do sanatorium, na turnusy rehabilitacyjne

Współczesne trendy integracyjne.

Liczni naukowcy obserwując aktualny stan kształcenia integracyjnego stwierdza, że większość ludzi niepełnosprawnych nie nawiązuje bliższych kontaktów społecznych i przyjacielskich ze zdrowymi. "Możemy więc mówić o nie tylko o integracji , lecz raczej o akceptacji społecznej osób niepełnosprawnych. Wpływają na to obecne warunki życia codziennego, zaburzające dobre kontakty między ludzkie, wrażliwość na drugiego człowieka, a także stale jeszcze niedostateczna wiedza społeczna o utrudnieniach i możliwościach funkcjonowania osób z różnymi odchyleniami od normy". Aby można było zaobserwować zmiany w ramach integracji, trzeba zapoznać społeczeństwo z możliwościami osiągnięć zawodowych i życiowych niepełnosprawnych, ukazywać ich możliwości i podkreślać normalność , co może się przyczynić do podwyższenia akceptacji społecznej, stworzenia lepszych warunków integracji.

---