PATOMORFOLOGIA I WYKŁAD 2009 R.
Miażdżyca i zawał serca
Epidemiologia zawału m. serca
W USA rocznie 1,5 mln osób choruje na zawał mięśnia serca, a 0,5 mln umiera
Ryzyko zawału w USA jest 6 razy większe niż w Japonii
W Polsce zawał mięśnia serca stanowi 16% przyczyn zgonów i mężczyzn i 14% u kobiet
Przyczyny zawału mięśnia serca:
Zwężenie lub zamknięcie tętnicy wieńcowej blaszką miażdżycową
Wylew krwi do blaszki miażdżycowej
Niemożność rozszerzenia się stwardniałej tętnicy wieńcowej w przypadku wysiłku
??? Skrzeplina zamykająca tętnicę wieńcową
Zator materiałem skrzeplinowym (rzadko)
Ze względu na mała liczbę połączeń między tętnicami u ludzi młodych zawały w tym wieku są bardzo rozległe.
Miażdżyca jest chorobą zapalno-zwyrodnieniową tętnic (Atherosclerosis). Miażdżyca jest przewlekłym zapaleniem ściany tętnicy, zainicjowanym uszkodzeniem śródbłonkowej wyściółki naczyniowej
Najważniejsza zmianą jest powstawanie płytek miażdżcowych poduszeczkowato i segmentarnie zajmujących ścianę tetnic i mających włóknista czapę często ze zwapnieniami i miękki rdzeń, konsystencji pasty do zębów, a zawierający masy ateromatyczne (kaszowate)- atheromatosis.
Płytka miażdżcowa obejmuje intimę i zawiera cholesterol i jego estry, piankowate makrofagi, miocyty obładowane tłuszczem i ziarninę z komórkami nacieku zapalnego.
Tuż pod śródbłonkiem znajduje się twarda włóknista czapa zbudowana z kolagenowej tkanki łącznej, niekiedy z ogniskami zwapnień.
Po pęknięciu czapy włóknistej masy kaszowate wraz z odsłoniętym kolagenem są inicjatorem krzepnięcia krwi nad pęknięciem
Najczęstsze skutki miażdżycy to:
Zawał serca
Przewlekła niewydolność wieńcowa
Udar mózgu
Encefalopatia z niedotlenienia mózgu
Tętniak aorty
NAJCZĘŚCIEJ ZMIANY MIAŻDŻYCOWE UMIEJSCAWIAJĄ SIĘ W DUŻYCH TĘTNICACH ELASTYCZNYCH I ŚREDNIEGO KALIBRU TĘTNICACH MIĘŚNIOWYCH.
Najczęściej zmiany miażdżycowe poza aortą dotyczą:
Naczyń wieńcowych serca
Naczyń mózgu
Naczyń nerkowych
Tetnicy krezkowej
Tętnic kończyn dolnych
Czynniki ryzyka miażdżycy (podkreślono czynnki niemodyfikowalne):
Wiek- choroba narasta z wiekiem, ale swój początek ma w dzieciństwie
Płeć męska
Rodzinne występowanie (skłonność do cukrzycy i nadciśnienia)
Czynnik genetyczne (hiperlipidemia, mutacja genu receptora LDL, mutacja genu apolipoproteiny B, mutacja genu lipazy lipoproteinowej, mutacja genu apolipoproteiny E)
Nadciśnienie
Palenie papierosów
Cukrzyca
Aterogenność cholesterolu zależy od frakcji wiążących go lipoprotein. Miażdżycy sprzyjają
lipoproteiny VLDL i LDL (norma <130mg/dl). Przeciwdiałają miażdżycy Frakcje HDL (>55mg/dl)
W mniejszym stopniu:
Otyłość
Brak aktywności fizycznej
Typ A osobowości
Homocysteina (generowanie aktywnych form tlenu w śródbłonkach)
Spożywanie dużej ilości tłuszczów i węglowodanów
Chlamydia pneumoniae
Zaburzenia procesów krzepnięcia i fibrinolizy
Powikłania zawału mięśnia serca
Morfologiczne
Pęknięcie mięśnia sercowego
Wysiękowe włóknikowe lub krwotoczne zapalenie osierdzia
Tętniak komory
Zakrzep przyścienny > zatory obwodowe
Dorzut zawałowy
Czynnościowe
Wstrząs kardiogenny
Zaburzenia kurczliwości
Zaburzenia rytmu