Położnictwo zajęcia praktyczne 13.12.2010
Mechanizmy rodzenia łożyska
Schulzego - krwiak, 80% rodzi się strona płodową, niewidoczne krwawienie
Duncana - brzeżne oddzielanie łożyska, 20%, rodzi się stroną matczyną, widoczne krwawienie
250 ml - fizjologiczna utrata krwi
4 okresy porodu!!!
4 okres - 2 h intensywnego nadzoru, szycie krocza, ocena
Połóg:
Wczesny - 10 - 14 dni po porodzie
Późny - 6 - 8 tygodni po porodzie
Połóg jest to okres poporodowy, w którym cofają się wszystkie zmiany ciążowe i porodowe w zakresie ogólnoustrojowym i w obrębie narządów rodnych. Niektóre zmiany ciążowe i porodowe np. rozstępy skórne pozostają jako trwałe znamiona ciąży.
Na połóg składają się procesy inwolucji, odnowy i gojenia się narządów płciowych. Proces wytwarzania mleka, laktacja oraz ponowne podjęcie funkcji generatywnej przez jajniki. Inwolucja macicy trwa do 6 - 8 tygodni po porodzie. Wystąpienie prawidłowego cyklu miesiączkowego jest zależne od procesu laktacji. Karmienie piersią opóźnia wystąpienie miesiączki od kilku do kilkunastu miesięcy.
U matek nie karmiących miesiączka pojawia się po 6 - 8 tygodniach po porodzie.
Po prawidłowym przyjęciu pacjentki w oddział położna sprawdza stan ogólny co 1h przez co najmniej 4h i stan położniczy co 0,5h przez co najmniej 4h do momentu wstawania przez pacjentkę z łóżka.
Stan położniczy - wysokość dna macicy, krwawienie z dróg rodnych (ilość, zabarwienie krwi i jakość), stan krocza (stan naciętego krocza, obrzęki).
Zalecane jest wczesne wstawanie po 6 - 8h po porodzie fizjologicznym, po 12h po cięciu cesarskim. Jest ono korzystne dla prawidłowego przebiegu połogu, ponieważ sprzyja lepszemu przepływowi krwi tj. zapobiega zakrzepicy. Wczesne wstawanie przyspiesza inwolucję macicy, ułatwia odpływ odchodów z dróg rodnych, ułatwia oddawanie moczu tj. przyspiesza czynność pęcherza moczowego, przyspiesza także powrót napięcia mięśni i powięzi brzucha i usprawnia oddychanie.
Przy pierwszym wstawaniu obecna jest położna.
Po 8h pacjentka musi być cewnikowana, ponieważ przepełniony pęcherz moczowy może spowodować rozkurcz mięśnia macicy i doprowadzić do atonii.
Dno macicy bezpośrednio po porodzie jest na wysokości pępka, 5 doba po porodzie - w połowie wysokości między pępkiem a spojeniem łonowym, 10 doba po porodzie - na wysokości spojenia łonowego.
Dno macicy obniża się o około 1,5 cm na dobę.
Odchody do 4 doby są krwiste, potem przechodzą w krwisto - śluzowe lub surowicze. Następnie w surowiczo - krwiste aż do surowiczych, które utrzymują się do 4 tygodnia po porodzie.
Krocze powinno być myte po każdym oddaniu stolca i moczu.
Srom należy ochraniać jałową wkładką z ligniny.
Nacięte krocze powinno być zmywane pod bieżącą wodą, nie rzadziej niż 5 razy ba dobę oraz zaleca się wietrzenie.
Po porodzie mogą pojawić się w obrębie krocza obrzęki lub krwiaki. Zaleca się okłady worka z lodem lub butelki z zimna wodą (do 30 min, zabezpieczamy podkładem jałowym).
W późniejszych dobach, kiedy jest zaczerwienienie naciętego krocza możemy zalecić przymoczki z Rivanolu (gaziki jałowe umoczone w Rivanolu (kilka razy dziennie po 30 min)).
W połogu zwiększa się diureza tj. ilość wydalanego moczu w pierwszych dniach po porodzie może osiągnąć do 2,5 do 4l na dobę, czemu towarzyszy zmniejszenie masy ciała od 3 - 5 kg w ciągu pierwszego tygodnia. Wzmożona diureza występuje już po upływie 12 h, jest to naturalny mechanizm eliminacji nadmiaru płynu tkankowego.
Pielęgnacja piersi
Preferuje się karmienia na żądanie matki i dziecka
Mleko można podzielić na siarę, mleko przejściowe do właściwego.
Bezpośrednio po porodzie do 2 doby wytwarza się siara w niewielkiej ilości tj. od 1 cm3 do 10 ml na jedno karmienie.
Między 3 a 7 dniem może nastąpić nawał pokarmowy, zaleca się wtedy częste karmienie tj. co 1 - 1,5 do 2h, karmienie z obu piersi w ciągu 0,5h.
Stany przejściowe noworodka:
Przejściowe zaburzenia oddychania
Fizjologiczne zmniejszenie masy ciała - do 14 doby dziecko powinno osiągnąć wagę urodzeniową.
Żółtaczka fizjologiczna między 2 a 3 dobą. W 4 nasilenie, miedzy 7 a 10 zanik.
Przejściowe stolce - smułka, zielony, żółty
Odczyny ciążowe tj. obrzęk gruczołów sutkowych do wydzielania siary włącznie. U dziewczynek może pojawić się obrzęk warg sromowych mniejszych i większych oraz wydalanie z pochwy białego śluzu a nawet krwawienie z dróg rodnych. Są to odczyny hormonalne przekazane od matki.
Rumień noworodkowy po urodzeniu zabarwienie powłok skórnych jest bladoróżowe, po rozpoczęciu oddychania skóra staje się czerwona.
Zmiany w składzie krwi, układzie krzepnięcia.
W pierwszej dobie po porodzie zwiększa się objętość krwi krążącej o około 15 - 30%. W następnych dobach połogu obserwuje się zmniejszanie objętości krwi o 15% (zwiększona diureza). Stopniowo zmniejsza się uwodnienie krwi i zwiększa się poziom hematokrytu. W czasie ciąży, porodu i tuż po nim zwiększa się liczba krwinek białych, po czym ulega zmniejszeniu. Zwiększa się stężenie fibrynogenu i liczba płytek krwi, co przy dużej lepkości krwi tworzy duże ryzyko wystąpienia zakrzepicy.
Objętość wyrzutowa i minutowa serca po przejściowym zwiększeniu stopniowo zmniejsza się w pierwszych dobach po porodzie.
We wczesnym okresie połogu występuje znaczne zmniejszenie stężenia estrogenu i progesteronu, ale po 2 dniach połogu hormony te osiągają wartość stanu sprzed ciąży.
W czasie laktacji wytwarza się hormon oksytocyna i prolaktyna. Prolaktyna jest odpowiedzialna za wytwarzanie pokarmu. Oksytocyna to hormon naskurczowy.