Apokalipsis - (gr.) odsłonięcie, objawienie
Genesis - rodzaj
Słowo Biblia dosłownie znaczy księga.
Biblia dzieli się na Stary i Nowy Testament. Najstarsze księgi Biblii powstały ok. XIII w. b.c. (przed Chrystusem) - Księga Debory; najnowsze w I w.a.c. (po Chrystusie) - Apokalipsa św. Jana i Ewangelia. Biblia ma wielu autorów i najczęściej informują o nich tytuły ksiąg. Biblia jest trójjęzyczna: Stary Testament spisany był po hebrajsku, niektóre fragmenty po aramejsku i grecku; Nowy Testament napisanmy został po grecku z wyjatkiem ewangelii wg św. Mateusza napisanej po aramejsku.
Stary Testament jest księgą Żydów i chrześcijan, a Nowy tylko chrześcijan.
Tłumaczenia Biblii:
Najstarsze Septuaginta - tłumaczenie na grecki dla potrzeb Żydów żyjących w diasporze III/II w.p.n.e.
Wulgata - tłumaczenie na łacinę wykonane przez św. Hieronima w IV w.a.c.
Na polski w 1593 r. wykonał ks. Jakub Wujek ( ten przekład obowiązywał do 1965 r.)
1965 Biblia Tysiąclecia - przekład ojców Benedyktynów z języków oryginalnych
W XIII w podzielono Biblię na rozdziały, a w XVI w. ponumerowano rozdziały i wersety.
Stworzenie świata i człowieka (wg Księgi Rodzaju):
I dzień - Bóg oddzioelił światłość od ciemności, powstały dzień i noc - doba
II dzień - Bóg stworzył niebo i ziemię
III dzień - Bóg stworzył ląd i morze oraz rośliny
IV dzień - Bóg stworzył Słońce, Księżyc i gwiazdy
V dzień - Bóg stworzył zwierzęta morskie i ptactwo
VI dzień - Bóg stworzył zwierzęta domowe i dzikie oraz człowieka
VII dzień - Bóg odpoczywał
Stworzenie świata |
|
Wg mitologii |
Wg Biblii |
Chaos |
Bóg istniał poza czasem |
Wielu bogów |
Jeden Bóg |
Tytan Prometeusz stworzył człowieka |
Bóg stworzył człowieka z miłości, a człowiek był dobry |
Bogowie mają ograniczona władzę, a człowiek jest ułomny |
Bóg ma nieograniczoną władzę, człowiek jest najdoskonalszy |
Człowiek ma duszę |
|
Bogowie mają charakter antropomorficzny |
Bóg to istota niematerialna |
Bogowie piją nektar i ambrozję by istnieć |
Bóg jest nieśmiertelny |
Wędrówka dusz przez Hades |
Niebo, Piekło albo Czyściec |
Bogowie mają wiele imion |
Bóg nie ma imienia (Jahwe - Jestem , Który Jestem), żebyśmy nie mieli nad nim władzy |
Symbolika liczb w Biblii:
Trójka - po trzykroć świętość Boga
Czwórka - symbol całego swiata stworzonego, pełni i całości
Szóstka - niedoskonałość; 666 - potrójna niedoskonałość - symbol szatana
Siódemka - symbol doskonałości i pełni
Czterdzieści - symbol pokuty i kary
Apokalipsa:
- została napisana przez św. Jana w czasie prześladowań pierwszych chrześcijan, wtedy św. Jan został zesłany na wyspę Patmos z Efezu za rządów Domicjana w 95 r.
- jest najbardziej tajemniczą księgą, opowiada o losach ostatecznych świata, ma charakter profetyczny (przewidujący i opisujący to, co będzie)
- zamyka Nowy Testament
- obfituje w symbole - obrazy; znaki; liczby; cztery zwierzęta: lew - zwycięstwo, wół - wojna, orzeł - głód, zwierzę z twarzą człowieka - śmierć; barwy: biel - zwycięstwo, ogień (pomarańcz) - wojna, czerwień - głód, nędza, blady - śmierć
- w Starym Testamencie są trzy księgi o charakterze apokaliptycznym
Symbole czterech Ewangelistów:
Mateusz - człowiek
Marek - lew
Łukasz - wół
Jan - orzeł
Ponadczasowy - coś jest aktualne bez względu na przemijający czas
Uniwersalny - jest źródłem inspiracji w różnych dzidzinach życia
Biblia ma charakter ponadczasowy i uniwersalny. Jest inspiracją dla malarzy, poetów, pisarzy, rzeźbiarzy, archeologów, reżyserów, muzyków oraz żródłem rozważań filozoficznych.
Biblia jako tekst powoduje do poszukiwania odpowiedzi na wiele zasadniczych pytań, poszukiwania własnej drogi. Jest żródłem zasad moralnych, toposów, archetypów - etyki.
W Biblii przekazane są wzorce osobowe np: asceta, rycerz.
Gatunki literackie wywodzące się z Biblii:
- powieść paraboliczna
- pastirz (wierne naśladowanie danego gatunku)
- lamentacje (tereny)