I. WSTĘP
Wrzenie jest to proces intensywnego parowania nie tylko na powierzchni cieczy, ale również wewnątrz cieczy. Ciśnienie „p” wewnątrz pęcherzyka pary równe jest:
p = po + rgh + PRM
gdzie: po - ciśnienie zewnętrzne
rgh - ciśnienie hydrostatyczne leżących nad pęcherzykiem warstw
cieczy,
PRM = - dodatkowe ciśnienie związane z napięciem powierzchniowym pęcherzyka pary cieczy
r - promień pary pęcherzyka
s - napięcie powierzcniowe cieczy
Wrzenie następuje w temperaturze, w której ciśnienie par nasyconych wewnątrz pęcherzyka
pp > po + rgh + PRM jeśli w cieczy istnieją odpowiednie centra, na których mogą się tworzyć pęcherzyki pary to PRM<<po oraz rgh<<po i warunek wrzenia można zapisać p » po temperatura wrzenia jest to zatem temperatura cieczy, w której ciśnienie pary nasyconej jest równe ciśnieniu zewnętrznemu. Zależność temperatury wrzenia cieczy od cisnienia określa równanie Claussiusa-Clapeyrona:
gdzie: l - molowe ciepło parowania,
vp - molowa objętość pary w temperaturze T,
vc - molowa objętość cieczy w temperaturze T.
Przyjmując upraszczające założenia:
1) l jest stałe, co jest w przybliżeniu słuszne dla różnicy temperatury
równej kilkadziesiąt stopni,
2) zaniedbując molową objętość cieczy, czyli przyjmując, że:
vp - vc » vp
3) stosując równanie gazów doskonałych dla pary cieczy
otrzymamy:
Równanie (3) można napisać w postaci:
Po scałkowaniu stronami otrzymujemy następujący wzór:
lub
gdzie:
Ponieważ dla interesującego nas przedziału temperatur średnia wartość oraz , więc A = 4950 K
Pisząc równanie (6) dla dwu różnych ciśnień po i px
oraz odejmując stronami równanie (8) i (7) otrzymamy:
Wiedząc, że pod ciśnieniem 9,81×104 Pa woda wrze w temperaturze 373 K, podstawiamy w równaniu (9) odpowiednio za po = 9,81×104 Pa
i To = 373 K i wyliczamy ciśnienie px, przy którym woda wrze w temperaturze Tx.
II. WYNIKI POMIAR*W
Numer pomiaru |
Ciśnienie |
Temp. wrzenia |
Ci*nienie rzeczywiste |
|
[kG/cm2] |
[K] |
[hPa] |
1 |
0,95 |
317 |
80,55 |
2 |
0,9 |
324,5 |
129,6 |
3 |
0,85 |
331,5 |
178,65 |
4 |
0,8 |
337 |
227,7 |
5 |
0,75 |
341,5 |
276,75 |
6 |
0,7 |
345,4 |
325,8 |
7 |
0,65 |
348,5 |
374,85 |
8 |
0,6 |
351,6 |
423,9 |
9 |
0,55 |
354,2 |
472,95 |
10 |
0,5 |
356,6 |
522 |
11 |
0,45 |
358,9 |
571,05 |
12 |
0,4 |
361 |
620,1 |
13 |
0,35 |
362,9 |
669,15 |
14 |
0,3 |
365 |
718,2 |
15 |
0,25 |
366,5 |
767,25 |
16 |
0,2 |
368 |
816,3 |
17 |
0,15 |
369,5 |
865,35 |
18 |
0,1 |
371 |
914,4 |
19 |
0,05 |
372,2 |
963,45 |
20 |
0 |
373 |
1012,5 |
W naszej tabelce ciśnienie jest wielkością odczytaną z wakuometru jednak do wszystkich obliczeń wykorzystujemy ciśnienie rzeczywiste, które otrzymujemy po odjęciu od ciśnienia atmosferycznego zmierzonej wartości ciśnienia wyrażonego w hPa, pamiętając, iż 1kG = 9,81 N,
a 1cm2 = 10-4 m2.
Następnie wyliczamy px dla trzech wartości temperatur:
tx = 80oC = 353 K
tx = 60oC = 333 K
tx = 40oC = 313 K
i porównujemy tak wyliczone wartości z wartościami z wykresu
t = f(p) dla podanych temperatur.
Numer |
Temp. wrzenia tx |
Ci*nienie px |
pomiaru |
[K] |
[hPa] |
1 |
353 |
463 |
2 |
333 |
199 |
3 |
313 |
77 |
III. OBLICZANIE BŁ*D*W
Na wykresie zależności t = f(p) nanosimy błąd pomiaru, przyjmując Dt = 0,5oC = 273,5 K, Dp = 103 Pa = 10 hPa. Sprawdzamy czy odczytane z wykresu wartości px równają się w granicach błędu wartościom wyliczonym teoretycznie.