AZOT AZOTANOWY
Fizyko-chemiczne:
*Wymiana jonowa
-silnie zasadowy anionit w formie Chlorkowej AnCl
-regeneracja-5%NaCl
-Jonity Azotanoselekt. IMAC 555
*Ekstrakcja Jonowymienna
-Aminy alifatyczne
*Redukcja do wolnego azotu
-Reduktor Fe2+ (FeSO4)
-Katalizator -> jony Cu2+ (CuSO4)
-pH wyższe - amoniak przeważa
-pH niższe - tlenki azotu:NO,N2,NO2
Biologiczne
*Nitryfikacja (azot amonowy-> azotyny -> azotany) NH4>NO2>NO3-
Nitrosomonas, Nitrobacter
-Autotrofy, tlenowce
-temp.28-36C
-pHopt.7,8-7,9
*Denitryfikacja
-hetero- i autotrofy
-źr.węgla: osad nadm., ścieki surowe,
metanol, etanol, kozeina
-temp.20-30C
-pH-nie określone (7,5-9)
AZOT AMONOWY
Odpędzanie, stripping (desorpcja)
*Dekarbonizacja - usuwanie Ca(HCO3)2 i Mg(HCO3)2
-wapno hydratyzowane Ca(OH)2
-efektywność zależy od temp. i ilości powietrza wtłaczanego
-Oh=2-5; H=6-7,5; L-98%, Z-50%
Stripping (wieże desorpcyjne)
-klinoptylolit
-granulacja = 0,25-0,75
-Oh=6-13; Hmin=0,4m
-Zd.j.w.=0,8-2,2; pH=5-8
Chlorowanie do pkt. przełamania
-pH>8,5 - mono-
-pH=5-8,5 - mono- i dwu-
-pH=3-5 - dwu- i trójchloroazot
-pH<3 - trójchloroazot
-t=30min; pH=6-8,5
Utl. az. amon. chlorem na złożu węgla aktywnego
W 1 fazie złoże węgla akt. uaktywnia się przez 20h przepuszczając wodę chlorową HOCl; wytwarza się CO* i kieruje wodę, w której wytworzono chloroam. i CO* powoduje rozkład.
FOSFOR PO4(3-)
Fizyko-Chemiczne
*Chemiczne strącanie
- z użyciem soli glinu, aluminium, wapna Ca(OH)2, FeLc3
- tworzą się trudno rozpuszcz. związki w formie osadu
- dawka 1-3mol Fe/Al. na 1 mol PO4
- pH = 5,5-7,0
Zalety: niezależnie od pory roku, odporność na zw. toksyczne
Wada: znaczna ilość osadu do uniesk.
Koagulacja symultaniczna: dozowanie koagulanta bezpośrednio do komór osadu czynnego
Zalety-niskie koszty inwestycyjne;
-powst. osad dobrze sedymentuje
Metody biologiczne:
Asymilacja fosforu - fosforany są wytrącane i sorbowane na kłaczkach osadu czynnego
-fosforany łączą się z jonami Ca2+, Mg2+, Fe2+, AL3+ tworząc osad trudnorozpuszczalny
--warunki tlenowe
Nadmierna asymilacja - gdy przed wprow. do komory tlenowej ścieki są przetrzymywane w war. beztl t=4-10h
Koagulacja objętościowa
*Destabilizacja i flokulacja
*Reaktory sekwencyjne SBR
1) napełnianie atoksyczne
2) mieszanie atoksyczne
3) mieszanie anaerobowe
4) tlenowe - reakcja <-napowietrzanie
5) sedymentacja; 6) dekantacja
7) przestój
WYMIANA JONOWA
*Jonity - wielkocząsteczkowe substancje nierozpuszczalne org. lub nieorg. o usieciowionej strukturze wewn..
*Podział: -organ. i nieorganiczne
-naturalne, pólsynt. i syntetyczne
-jedno- i dwufunkcyjne
Kationity słabo kwaśne - cykl wodorowy, regen.2-5%HCl, do usuwania tw. węglanowej
Kationity słabo kwaśne - cykl wodorowy (5-15%HCl) i sodowy (5-15%NaCl)
Anionity sł. zasadowe - regen. NaOH, wymieniają jony siarczanowe i Cl
Anionity silnie. zasadowe - cykl wodorotlenowy lub chlorkowy
*Właściwości jonitów: -budowa,
-pęcznienie (decyduje o ruchliwości jonów); -selektywność; -zdolność jonowymienna: całkowita (łączna liczba jonów wymienianych w najkorzystniejszych warunkach); robocza (ilość wym. jonów do pkt-u przebicia złoża, różna dla różnych warunków pracy jonitu, 60-80% zd.c.)
*Czynniki wpływające na W.J.:
#Budowa jonitu; #Rodzaj i ilość grup funkcyjnych - świadczy o zd.jon.; #Rodzaj wymienianych jonów; #Wartość pH; #Temp. - wzrost temp. zwiększa stopień dys. grup funkcyjnych; #Domieszki i zanieczyszczenia.
*Cykl wymiany jonowej:
1)W.J.do pkt-u przebicia; góra->dół; V=20-60m/h;
2)Regeneracja złoża: A)Spulchnianie; B)Reg. właściwa: V=2-5m/h; t=20-30;
C)Płukanie wodą uzdatnioną: V=10; t=20-30min
*Zastosowanie jonitów: Zmiękczanie i odsalanie; Demineralizacja; Usuwanie fosforanów i azotanów.
KOAGULACJA
Właściwości koloidów:
-ruchy Browna; -efekt Tyndala;
-potencjał Dzeta (mówi o stabilności)
Sposoby prowadzenia koagulacji:
-wytrząsanie; -wytrącanie;
-odmrażanie; -odwadnianie;
-dodatek silnych elektrolitów (po dodaniu pojawiają się dodatkowe jony, Co powoduje obniżenie Dzeta)
-dodatek koagulantów (sole Al i Fe); Al2(SO4)3 i FeCL3
-koag. Fe (PIX); glinowe (PAX) - nie powodują obniżki pH, zwiększ. skut.
Mechanizm koagulacji: Sole Al lub Fe dodane ulegają dysocjacji i hydrolizie, tworząc wodorotlenki, który przy
odp. pH tworzą ukł.koloidalny o ład. przeciwnym niż koloidy w wodzie. Potem łączenie koloidów o przeciwnych znakach.
Czynniki wpływające na koagulacje:
-skład wody: mętność barwa, pH, utlenialność, zasadowość
-sposób koagulacji
-rodzaj i dawka koagulanta; -temp. ;
-dodatek subst. wspomagających (wapno, utleniacze, flokulanty, obciążniki, węgiel aktywny)
Koagulacja klasyczna: 1)szybkie mieszanie - t=2-3min; 2)wolne miesz. (flokulacja) peri- i arto-kinetyczna; gradient prędkości: G=ΔV/Δ [1/s]; G=25(Al)-65(Fe); t=20-30min
Koagulacja kontaktowa: Warstwa Wyniesionego Osadu; Gmin<Gopt<Gmax
Gopt<Gmin - powstaje złoże niezupełne
Gopt>Gmax - wynoszenie kłaczków do strefy klarowania
Koagulacja wapnem-służy do korekty odczynu pH, do podniesienia zasad.., zabija mikroorganizmy.
Koagulacja wapnem może być prowadzona:
-małymi dawkami:do pH 9,5-10.,5
CO2 + Ca(OH)2 -> CaCO3 + H2O
Ca(HCO3)2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O
-:Duzymi dawkami:do pH 11-11,5
Mg(HCO3)2 + Ca(OH)2 MgCO3 + CaCO3 + 2H2O
MgCO3 + Ca(OH)2 Mg(OH)2 + CaCO3
Koagulacja wapnem usuwa: zw. org., pestycydy, detergenty, substancje humusowe, węglowodory, WWA, metale ciężkie
Koagulacja usuwa: barwę, mętność, metale ciężkie, pierwiastki promieniotwórcze, pestycydy, związki humusowe, detergenty, zw. Fenolowe, WWA, mikroorganizmy.
Optymalizacja procesu koagulacji: ustalenie dawki koagulanta, wyznacznie potencjału ζ, określenie ładunku cząstek:elektroforeza-ruch fazy stałej obdarzonej ładunkiem w cieczy umieszczonej w polu elektrycznym, efekt Tyndala-im większy potencjał ζ cząstki przemieszczają się szybciej, mniejsze wolniej.
AZOT AZOTANOWY
Fizyko-chemiczne:
*Wymiana jonowa
-silnie zasadowy anionit w formie Chlorkowej AnCl
-regeneracja-5%NaCl
-Jonity Azotanoselekt. IMAC 555
*Ekstrakcja Jonowymienna
-Aminy alifatyczne
*Redukcja do wolnego azotu
-Reduktor Fe2+ (FeSO4)
-Katalizator -> jony Cu2+ (CuSO4)
-pH wyższe - amoniak przeważa
-pH niższe - tlenki azotu:NO,N2,NO2
Biologiczne
*Nitryfikacja (azot amonowy-> azotyny -> azotany) NH4>NO2>NO3-
Nitrosomonas, Nitrobacter
-Autotrofy, tlenowce
-temp.28-36C
-pHopt.7,8-7,9
*Denitryfikacja
-hetero- i autotrofy
-źr.węgla: osad nadm., ścieki surowe,
metanol, etanol, kozeina
-temp.20-30C
-pH-nie określone (7,5-9)
AZOT AMONOWY
Odpędzanie, stripping (desorpcja)
*Dekarbonizacja - usuwanie Ca(HCO3)2 i Mg(HCO3)2
-wapno hydratyzowane Ca(OH)2
-efektywność zależy od temp. i ilości powietrza wtłaczanego
-Oh=2-5; H=6-7,5; L-98%, Z-50%
Stripping (wieże desorpcyjne)
-klinoptylolit
-granulacja = 0,25-0,75
-Oh=6-13; Hmin=0,4m
-Zd.j.w.=0,8-2,2; pH=5-8
Chlorowanie do pkt. przełamania
-pH>8,5 - mono-
-pH=5-8,5 - mono- i dwu-
-pH=3-5 - dwu- i trójchloroazot
-pH<3 - trójchloroazot
-t=30min; pH=6-8,5
Utl. az. amon. chlorem na złożu węgla aktywnego
W 1 fazie złoże węgla akt. uaktywnia się przez 20h przepuszczając wodę chlorową HOCl; wytwarza się CO* i kieruje wodę, w której wytworzono chloroam. i CO* powoduje rozkład.
FOSFOR PO4(3-)
Fizyko-Chemiczne
*Chemiczne strącanie
- z użyciem soli glinu, aluminium, wapna Ca(OH)2, FeLc3
- tworzą się trudno rozpuszcz. związki w formie osadu
- dawka 1-3mol Fe/Al. na 1 mol PO4
- pH = 5,5-7,0
Zalety: niezależnie od pory roku, odporność na zw. toksyczne
Wada: znaczna ilość osadu do uniesk.
Koagulacja symultaniczna: dozowanie koagulanta bezpośrednio do komór osadu czynnego
Zalety-niskie koszty inwestycyjne;
-powst. osad dobrze sedymentuje
Metody biologiczne:
Asymilacja fosforu - fosforany są wytrącane i sorbowane na kłaczkach osadu czynnego
-fosforany łączą się z jonami Ca2+, Mg2+, Fe2+, AL3+ tworząc osad trudnorozpuszczalny
--warunki tlenowe
Nadmierna asymilacja - gdy przed wprow. do komory tlenowej ścieki są przetrzymywane w war. beztl t=4-10h
Koagulacja objętościowa
*Destabilizacja i flokulacja
*Reaktory sekwencyjne SBR
1) napełnianie atoksyczne
2) mieszanie atoksyczne
3) mieszanie anaerobowe
4) tlenowe - reakcja <-napowietrzanie
5) sedymentacja; 6) dekantacja
7) przestój
WYMIANA JONOWA
*Jonity - wielkocząsteczkowe substancje nierozpuszczalne org. lub nieorg. o usieciowionej strukturze wewn..
*Podział: -organ. i nieorganiczne
-naturalne, pólsynt. i syntetyczne
-jedno- i dwufunkcyjne
Kationity słabo kwaśne - cykl wodorowy, regen.2-5%HCl, do usuwania tw. węglanowej
Kationity słabo kwaśne - cykl wodorowy (5-15%HCl) i sodowy (5-15%NaCl)
Anionity sł. zasadowe - regen. NaOH, wymieniają jony siarczanowe i Cl
Anionity silnie. zasadowe - cykl wodorotlenowy lub chlorkowy
*Właściwości jonitów: -budowa,
-pęcznienie (decyduje o ruchliwości jonów); -selektywność; -zdolność jonowymienna: całkowita (łączna liczba jonów wymienianych w najkorzystniejszych warunkach); robocza (ilość wym. jonów do pkt-u przebicia złoża, różna dla różnych warunków pracy jonitu, 60-80% zd.c.)
*Czynniki wpływające na W.J.:
#Budowa jonitu; #Rodzaj i ilość grup funkcyjnych - świadczy o zd.jon.; #Rodzaj wymienianych jonów; #Wartość pH; #Temp. - wzrost temp. zwiększa stopień dys. grup funkcyjnych; #Domieszki i zanieczyszczenia.
*Cykl wymiany jonowej:
1)W.J.do pkt-u przebicia; góra->dół; V=20-60m/h;
2)Regeneracja złoża: A)Spulchnianie; B)Reg. właściwa: V=2-5m/h; t=20-30;
C)Płukanie wodą uzdatnioną: V=10; t=20-30min
*Zastosowanie jonitów: Zmiękczanie i odsalanie; Demineralizacja; Usuwanie fosforanów i azotanów.
KOAGULACJA
Właściwości koloidów:
-ruchy Browna; -efekt Tyndala;
-potencjał Dzeta (mówi o stabilności)
Sposoby prowadzenia koagulacji:
-wytrząsanie; -wytrącanie;
-odmrażanie; -odwadnianie;
-dodatek silnych elektrolitów (po dodaniu pojawiają się dodatkowe jony, Co powoduje obniżenie Dzeta)
-dodatek koagulantów (sole Al i Fe); Al2(SO4)3 i FeCL3
-koag. Fe (PIX); glinowe (PAX) - nie powodują obniżki pH, zwiększ. skut.
Mechanizm koagulacji: Sole Al lub Fe dodane ulegają dysocjacji i hydrolizie, tworząc wodorotlenki, który przy
odp. pH tworzą ukł.koloidalny o ład. przeciwnym niż koloidy w wodzie. Potem łączenie koloidów o przeciwnych znakach.
Czynniki wpływające na koagulacje:
-skład wody: mętność barwa, pH, utlenialność, zasadowość
-sposób koagulacji
-rodzaj i dawka koagulanta; -temp. ;
-dodatek subst. wspomagających (wapno, utleniacze, flokulanty, obciążniki, węgiel aktywny)
Koagulacja klasyczna: 1)szybkie mieszanie - t=2-3min; 2)wolne miesz. (flokulacja) peri- i arto-kinetyczna; gradient prędkości: G=ΔV/Δ [1/s]; G=25(Al)-65(Fe); t=20-30min
Koagulacja kontaktowa: Warstwa Wyniesionego Osadu; Gmin<Gopt<Gmax
Gopt<Gmin - powstaje złoże niezupełne
Gopt>Gmax - wynoszenie kłaczków do strefy klarowania
Koagulacja wapnem-służy do korekty odczynu pH, do podniesienia zasad.., zabija mikroorganizmy.
Koagulacja wapnem może być prowadzona:
-małymi dawkami:do pH 9,5-10.,5
CO2 + Ca(OH)2 -> CaCO3 + H2O
Ca(HCO3)2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O
-:Duzymi dawkami:do pH 11-11,5
Mg(HCO3)2 + Ca(OH)2 MgCO3 + CaCO3 + 2H2O
MgCO3 + Ca(OH)2 Mg(OH)2 + CaCO3
Koagulacja wapnem usuwa: zw. org., pestycydy, detergenty, substancje humusowe, węglowodory, WWA, metale ciężkie
Koagulacja usuwa: barwę, mętność, metale ciężkie, pierwiastki promieniotwórcze, pestycydy, związki humusowe, detergenty, zw. Fenolowe, WWA, mikroorganizmy.
Optymalizacja procesu koagulacji: ustalenie dawki koagulanta, wyznacznie potencjału ζ, określenie ładunku cząstek:elektroforeza-ruch fazy stałej obdarzonej ładunkiem w cieczy umieszczonej w polu elektrycznym, efekt Tyndala-im większy potencjał ζ cząstki przemieszczają się szybciej, mniejsze wolniej.