UKŁAD PRZEWODZĄCY SERCA - BODŹCOTWÓRCZY
Komórki mięśnia sercowego - kardiomiocyty charakteryzują się automatyzmem.Jest to zdolność do samoistnego rozprzestrzeniania się fali pobudzenia w mięśniówce serca.Rytm serca czyli ilość jego uderzeń na minutę określany jest aktywnością węzła zatokowo - przedsionkowego - SA (łac.nodus sinuatrialis).Dawniej węzeł ten nosił nazwę węzła Keith - Flacka.Węzeł zatokowo - przedsionkowy umiejscowiony jest w miejscu ujścia żyły głównej górnej do prawego przedsionka serca.
Czynność węzła zatokowo - przedsionkowego regulowana jest przez autonomiczny układ nerwowy (niezależny od woli człowieka).Układ współczulny składa się z dwóch komponent - współczulnej i przywspółczulnej.Aktywacja układu współczulnego objawia się przyspieszeniem akcji serca.Pobudzenie układu przywspółczulnego objawia się zwolnieniem akcji serca - działanie hamujące na węzeł zatokowo - przedsionkowy.Fala pobudzenia , która powstaje w tym węźle nie jest rejestrowana w EKG do chwili wyjścia poza jego obręb.
Bodziec elektryczny opuszczając węzeł zatokowo - przedsionkowy (SA) szerzy się równocześnie w drogach przewodzenia w obszarze przedsionków i w komórkach mięśniowych (są to drogi fizjologiczne - anatomicznie nie są różnicowane).W sercu człowieka istnieją trzy zasadnicze drogi , którymi bodziec dostaje się do pogranicza przedsionków i komór , gdzie umiejscowiony jest węzeł przedsionkowo - komorowy (AV - nodus atrioventricularis).Są to drogi : przednia , środkowa i tylna.
Węzeł przedsionkowo - komorowy (AV) umiejscowiony jest na dnie przedsionka prawego między nim a komorą prawą.W węźle tym impulsy elektryczne są zwalniane - kontrola odgórnie narzuconego rytmu przez węzeł SA , następnie docierają one do pęczka przedsionkowo - komorowego ( utworzony jest on przez pień oraz prawą i lewą odnogę).Przejście włókien pęczka przedsionkowo - komorowego we właściwą mięśniówkę serca odbywa się u podstawy mięśni brodawkowatych.Rozgałęzienia końcowe w postaci tzw. włókien Purkinjego przez beleczki mięśniowe wstępują wstecznie ku górze zarówno w prawej jak i lewej komorze.