1.Upośledzenie umysłowe- Wg. Kościelaka - to istotnie niższy od przeciętnego (o co najmniej 2 odchylenia standardowe) poziom funkcjonowania intelektualnego o charakterze globalnym wraz z zaburzeniami w zakresie dojrzewania , uczenia się i przystosowania społecznego, spowodowany przez czynniki genetyczne i egzogenne na podłożu względnie trwałych zmian w ośrodkowym ukł. nerwowym.
Oligofrenia (niedorozwój umysłowy) to te przypadki upośledzenia umysłowego, które powstały we wczesnych okresach rozwoju, do 3 r.ż., a zaburzenie funkcjonowania intelektualnego i przystowawczego widoczne jest niemal od początku. Większość badaczy współczesnych przyjmuje, że NU jest to deficyt globalny, wrodzony i nieodwracalny. Najistotniejszą cechą oligofrenii jest DYSHARMONIA systemu poznawczego oraz dysharmonia procesów poznawczych.
Demencja(otępienie)- o otępieniu orzekać będziemy wtedy, gdy upośledzenie umysłowe powstaje po 3 r.ż.. W przypadku demencji ogólny rozwój umysłowy do pewnego momentu przebiegał prawidłowo, a następnie w wyniku działania czynników szkodliwych, następuje rozpad pełnosprawnych funkcji intelektualnych z tendencją do regresji.
Dysfunkcje intelektualne:
GLOBALNE: odchylenie od normy w poziomie funkcjonowania intelektualnego rozpoznamy wówczas, gdy poziom wszystkich mierzonych sprawności intelektualnych tworzących inteligencję, jak też poziom zachowania przystowawczego jest istotnie niższy tj. niższy o 2 odchylenia standardowe lub więcej.
PARCJALNE : Gdy od normy odbiega jedna funkcja, dwie lub kilka (np. tylko percepcja wzrokowa bądź słuchowa albo oba rodzaje percepcji) przy prawidłowym ogólnym poziomie funkcjonowania intelektualnego(fragmentaryczne deficyty).
Dysfunkcje intelektualne:
GLOBALNE
Upośledzenie umysłowe( niedorozwój umysłowy -oligorfenia,ogólne otępienie -demencja)
Zahamowanie rozwoju
obniżenie poziomu intelektualnego
opóźnionie rozwoju intelektualnego
PARCJALNE:
upośledzenie określonej funkcji
zahamowanie rozwoju określonej funkcji
obniżenie poziomu rozwoju określonej funkcji
opóźnienie rozwoju określonej funkcji
Tempo rozwoju
Jest to szybkość zmian ilościowo - jakościowych w sferze psychomotorycznej dziecka w odniesieniu do wieku życia.
Mogą być 3 warianty:
Kiedy wiek życia dziecka jest równy wiekowi rozwoju (najbardziej pożądany)
Kiedy wiek rozwoju wyprzedza wiek życia dziecka, mamy wówczas przyśpieszenie rozwoju, a owo przyśpieszenie nie ma charakteru równomiernego
Kiedy wiek rozwoju nie nadąża za wiekiem życia dziecka, wówczas mamy opóźnienie
Rytm rozwoju - określa nam zgodność rozwoju w poszczególnych zakresach psychomotoryki dziecka.
I wariant - zgodny, rozwój harmonijny
II wariant -nie ma zgodności , rozwój nieharmonijny.