„Zabawy relaksujące dla przedszkolaków” D. Chauvel, Ch. Noret
Obrazek - percepcja wzrokowa i słuchowa
Dzieci oglądają pokazany przez nauczyciela obrazek, opisują go lub nazywają jego elementy. Nauczyciel prosi, aby dzieci zapamiętały obrazek, który za chwilę „zniknie”. Po schowaniu obrazka, dzieci opisują zapamiętane szczegóły.
Kamyk
Dzieci wybierają sobie jeden kamyk, kładą go przed sobą, dotykają kolejno każdym palcem, umieszczają go w dłoniach, lekko ściskają, oprócz kształtu zapamiętują jego wagę. Potem kładą swoje kamyki wśród pozostałych. Następnie z zamkniętymi oczyma, dotykiem dzieci muszą wybrać spośród kilku kamyków (3 - 4) ten, który wcześniej oglądały.
Piórko - zabawa logopedyczna
Dzieci delikatnie chwytają piórko, dmuchają na nie i puszczają, obserwując jego opadanie (kilka razy). Kładą piórko na dłoni, a potem na palcu, zamykają oczy, koncentrując się na leżącym piórku. Otwierają oczy i zdmuchują piórko z dłoni. Dmuchając na piórko, starając się utrzymać je w locie. Muskają piórkiem nos, policzki, czoło, szyję itd. Przy okazji wymieniają nazwy głaskanych części ciała.
Ołówek
Otrzymują ołówki lub kredki, chwytają je rękami i trzymają pionowo lub poziomo (nauczyciel pokazuje). Przesuwają palce jednej, drugiej dłoni wzdłuż ołówka, w przeciwne strony. Podążają wzrokiem za poruszającymi się po ołówku palcami. Poruszają ołówkiem między palcami, zmieniając szybkość ruchów (najpierw przyspieszają, potem maksymalnie zwalniają). Powtarzają te czynności z zamkniętymi oczami, koncentrując się na tym, co odczuwają, dotykając palcami ołówka. Na zakończenie trzymają ołówek przez chwilę nieruchomo w palcach, po czym rysują nim na przygotowanych przez nauczyciela kartkach.
Pięć palców- mała motoryka
Dzieci siedzą w kole, naśladując czynności „wykonywane” przez przedmioty, np.:
Nożyczki - ruszają jednocześnie palcem wskazującym i dużym,
Nóż - „tną” powietrze dwoma złożonymi palcami,
Łyżkę - „nabierają” wodę dłonią,
Grabie - zginają wszystkie palce i „drapią powietrze”,
Młotek - uderzają pięścią w stół itp.
Ubranie - percepcja wzrokowa
Jedno dziecko - model, stoi na podwyższeniu (niewysoka ławeczka), aby być dobrze widzianym przez pozostałych uczestników zabawy. Dzieci odwracają się i zamykają oczy. Model wykorzystuje tą chwile na drobną zmianę przebrania (pomaga nauczyciel): zdjęcie, dołączenie lub przemieszczenie jednego z elementów stroju, np. podwija rękaw koszuli, rozwiązuje sznurowadło itp. Na dany przez nauczyciela znak dzieci odwracają się , otwierają oczy i przypatrują się modelowi. To, które pierwsze wskaże zmianę w stroju modela wygrywa i przejmuje jego rolę. Po kilku kolejkach utrudniamy zabawę, dokonując za każdym razem dwóch lub trzech modyfikacji.
„Od stóp do głów - gry i zabawy ruchowe dla dzieci w wieku od 3 do 6 lat” K. W. Vopel
Dotknij mnie
Dzieci dobierają się w pary, siadają na podłodze tak blisko siebie, aby mogły się wzajemnie dotykać. Nauczyciel wymienia poszczególne części ciała, a dzieci dotykają je u partnera.
Całowanie
Dzieci siedzą swobodnie na dywanie, nauczyciel mówi: Co potraficie zrobić swoimi ustami?... Czy umiecie pocałować ustami powietrze?... Spróbujcie tego i dajcie powietrzu całusa… A teraz coś trudniejszego: spróbujcie najpierw pocałować się w jeden kącik ust… potem w drugi…
Teraz poślijcie całusa sufitowi…
Teraz poślijcie całusa podłodze…
Teraz poślijcie całusa któremuś z dzieci…
Teraz popatrzcie na mnie i poślijcie całusa mnie… Zrobiliście to świetnie. Ja też poślę wam wszystkim całusa.
Magiczny balonik
Nauczyciel mówi: „zaczarujemy wspólnie i zmienimy się wszyscy w baloniki”. Każdy powie mi, jaki kolor chciałby mieć… Tera połóżcie się na podłodze. Jesteście pustymi balonikami, całkiem bez powietrza. Wiecie dobrze, że baloniki mogą mieć różne kształty. Za chwilę zacznę wdmuchiwać w was trochę powietrza, abyście stały się nieco większe. Za każdym razem, gdy wdmuchnę w was powietrze, możecie podnieść się w górę. Utrzymajcie taką pozycję, aż ponownie wpuszczę w was powietrze. Teraz znów trochę was nadmucham, a wy możecie coraz wyżej podnosić się i powoli wstawać. Trzymajcie tą nową formę tak długo, aż dalej was nie „nadmucham”. Znowu się powiększacie (nauczyciel dmucha). Zachowajcie taki kształt i nie ruszajcie się. Czy ktoś potrzebuje więcej powietrza? Przejdę pomiędzy wami i „napełnię” wasze ramiona powietrzem, abyście stały się pięknymi, nadmuchanymi balonikami. I tobie dam powietrza, i tobie, i tobie… (dzieci stoją, a nauczyciel przechodzi od jednego do drugiego i niektórym „daje” trochę powietrza). Teraz możecie zmniejszyć baloniki. Gdy usłyszycie szmer uchodzącego powietrza, wtedy staniecie się coraz mniejsi. Stójcie spokojnie i nie poruszajcie się do czasu, gdy dźwięk umilknie:
Ssss…- teraz stajecie się nieco mniejsi.
Ssss…- jeszcze trochę mniejsi.
Ssss…- i jeszcze mniejsi.
Teraz leżycie na podłodze. Nie macie już w sobie powietrza. Przejdę pomiędzy wami i sprawdzę, czy rzeczywiście uszło z was powietrze. Nauczyciel delikatnie dotyka dzieci, mówiąc: sss…”
Stań się maleńki
Dzieci klękają i próbują spowodować, aby ich ciało było bardzo malutkie, takie, że można je schować do szuflady. Nauczyciel mówi: „Przyciągnijcie głowę mocno do kolan i otoczcie ramionami swoje ciało. Wyobraźcie sobie, że jesteście teraz złożone i spokojnie leżycie w szufladzie z czystą bielizną. Przez chwilę odpoczywacie, zanim zrobicie coś nowego.
Wyobraź sobie…
Podczas tej zabawy nauczyciel stawia dzieciom wymyślone zadania, które kierują ich uwagę na ważne części ciała.
Nauczyciel poleca dzieciom: „Rozejdźcie się po całej Sali i stańcie przodem do mnie. Za chwilę pokażecie mi, jak czuje się ta część ciała, którą wam opiszę.
Wyobraźcie sobie, że wasze ramiona (ręce) są skrzydłami ptaka. Czy możecie mi pokazać, jak się wtedy czujecie?...
Wyobraźcie sobie, że wasze usta są paszczą lwa, który groźnie warczy w kierunku odwiedzających zoo. Czy możecie mi pokazać, co wtedy czujecie?...
Wyobraźcie sobie, że wasze ciało jest małym piórkiem, które niesie wiatr. Czy możecie mi pokazać, co wtedy czujcie?...
Wyobraźcie sobie, że wasze ciało jest kroplą deszczu, która spada z nieba na ziemię. Czy możecie mi pokazać, jak to odczuwacie?”
Chodzenie i dotykanie
Dzieci ustawiają się jeden za drugim, tworząc „węża”. Najpierw na początku stoi nauczyciel, potem „głowa węża” będzie za każdym razem inne dziecko. Ten, kto stoi na początku, jest przewodnikiem, który prowadzi węża przez salę. Podczas chodzenia przewodnik wywołuje nazwę jakiejś części ciała. Pozostałe dzieci muszą wtedy jej dotknąć, nie przerywając marszu. Przewodnik może wywołać różne części ciała, np.: nos, uszy, brzuch, kolana, łokcie, plecy. Po wywołaniu przechodzi na koniec „węża”, a dziecko stojące za nim jest nowym przewodnikiem.
Powoli do przodu
Dzieci, na czworakach, kładą przed sobą na podłodze piłkę (najlepiej tenisową). Nie używając rąk, toczą do przodu piłkę tylko czołem, nosem, jednym łokciem, jednym kolanem…
W obręczy
Każde dziecko dostaje hula - Hoop, kładzie je na podłodze i wchodzi do środka. Nauczyciel prosi dzieci, aby stały się tak małe jak myszki. Potem chce zobaczyć, ile miejsca w kole dzieci potrafią zakryć swoim ciałem. Nauczyciel mówi: „Wyobraźcie sobie, że jesteście mlekiem, które się wylało do hula - Hoopu i płynie we wszystkich kierunkach… Z kolei chciałabym zobaczyć, jak możecie się wydłużyć. Stańcie na czubkach palców i spróbujcie na niby zerwać jabłko z drzewa stojącego nad wami…
Teraz chciałabym zobaczyć, czy potraficie stać się bardzo grube. Wyobraźcie sobie, że jesteście niby słonie. Jak możecie mi to pokazać?
A teraz stańcie się bardzo chude. Zróbcie się tak wąskie jak złożona gazeta… Czy możecie mi pokazać, jak stoicie w obręczy i nadajecie swojemu ciału kolisty kształt?”
„Witajcie oczy - gry i zabawy ruchowe dla dzieci w wieku od 3 do 6 lat” K. W. Vopel
Żywy telefon
Dzieci tworzą wielkie koło. Zamykają oczy. Nauczyciel dotyka dziecko, które otwiera oczy, podchodzi do wybranego kolegi stojącego w kole, może chwycić partnera za ręce i położyć je na uszach, a potem znów opuścić je w dół. Dziecko, które zostanie dotknięte, zapamiętuje sobie dobrze ten ruch. Otwiera oczy i powtarza sytuację z kolegą stojącym obok (i tak dalej, aż każde dziecko zostaje dotknięte). Na koniec dzieci wspólnie z nauczycielem określają, czy ruch ten uległ zmianie. Należy zwrócić uwagę na to, aby dzieci miały zamknięte oczy.
Cierpliwe ręce
Dzieci stoją wokół prześcieradła, które rozłożone jest na podłodze. W środku prześcieradła jest dziura, przez którą może wypaść piłka. Dzieci łapią mocno rękami prześcieradło, na które nauczyciel kładzie piłkę. Zadaniem ich jest tak poruszać prześcieradłem, aby piłka wypadła przez dziurę.
Złączone słoneczka
Dzieci dobierają się trójkami, czwórkami, tworząc koła. Nauczyciel mówi, żeby dzieci wyobraziły sobie, że każdy krąg jest małym słoneczkiem, które ogrzewa i oświetla salę. Słoneczka kręcą się w kółko, raz w jedną, raz w drugą stronę. Dzieci próbują nimi kierować, żeby nie dotknąć innych słoneczek. Gdy jednak dwa małe „słoneczka” zderzą się, łączą się wtedy w jedno większe koło. Teraz większe słońce będzie kręcić się wokoło, powoli przesuwając się po Sali. Zabawa trwa tak długo, aż na końcu powstanie jedno wielkie „słońce”, które „ogrzeje” i „oświetli” salę.
Proste figury
Nauczyciel zaznacza na podłodze przy pomocy taśmy klejącej możliwie jak największe koło, kwadrat, i trójkąt. Dzieci dobierają się po trzy lub cztery osoby i siadają na podłodze przed tablicą. Nauczyciel rysuje na tablicy jedną z figur, których kształty zaznaczył na podłodze. Potem jedno dziecko z każdej grupy odnajduje tę samą figurę na podłodze i raz ją okrąża. Nauczyciel rysuje kolejno inne figury, a dzieci okrążają zaznaczone na podłodze ich kształty. Na zakończenie dzieci mogą nazwać figury.
Obraz z wełny
Każde dziecko dostaje kilka kolorowych kawałków wełnianych nitek (kolory nitek wybierają sami). Na środku podłogi nauczyciel kładzie duży arkusz papieru, na którym ma powstać obrazek pięknego kwiatka, wykonany wspólnie przez wszystkie dzieci. Jedno dziecko zaczyna i kładzie swój kawałek wełny na papierze. Potem kolejne dzieci, dokładają swój kawałek wełny. (Wszystkie kawałki muszą być wykorzystane). Na końcu nauczyciel utrwala obrazek (klejem w sprayu) i ozdabia nim salę.
Gdzie jesteś?
Dzieci ustawiają się jedno za drugim, tworząc wielkie koło, każde kładzie ręce na ramionach dziecka stojącego przed nim. Potem zamykają oczy, wznosząc ręce wysoko ponad głowę i obracają się kilka razy w miejscu, nie otwierając przy tym oczu. Następnie powoli opuszczają ręce i kładą je znów na ramionach dzieci stojących bezpośrednio przed nimi (nie zawsze się to udaje!). Po otwarciu oczu, dzieci powracają do pozycji wyjściowej (stają jedno za drugim, kładąc ręce na ramionach dziecka które stoi przed nim). Nauczyciel liczy do trzech, a dzieci z zamkniętymi oczami odwracają się w drugą stronę i kładą ręce na ramionach kolgów stojących bezpośrednio za nimi.
„Witajcie uszy - gry i zabawy ruchowe dla dzieci w wieku od 3 do 6 lat” K. W. Vopel
Widzę coś, słyszę coś
Zabawa zaczyna się, gdy nauczyciel mówi: „Widzę coś, widzę coś”. Dzieci pytają wtedy:
„A co widzisz?” Wtedy nauczyciel mówi np..: „Widzę dzieci, które podskakują”. Wówczas dzieci robią to, co powiedział nauczyciel i znowu pytają: „A co widzisz?”, i zabawa trwa dalej.
Przykłady:
Widzę coś, widzę coś… Widzę dzieci, które podskakują na podłodze…
Widzę coś, widzę coś… Widzę dużo dzieci, które się do mnie uśmiechają…
Widzę coś, widzę coś… Widzę kolorowe motyle lecące w powietrzu…
Widzę coś, widzę coś… Widzę dzieci, które grają na różnych instrumentach…
Jaś i Małgosia
Dzieci ustawiają się w kole, biorą do ręki sznurek (związane skakanki). Nauczyciel objaśnia, że w kole jest wielki, ciemny las. Do koła wchodzi dwoje dzieci - Jaś i Małgosia. Oboje dostają opaski na oczy i muszą odnaleźć się w gęstwinie. Nie mogą ze sobą rozmawiać, lecz tylko wzajemnie nawoływać się cichymi dźwiękami: mruczeniem, brzęczeniem… Gdy jedno z dzieci wydaje dźwięk, drugie też musi odpowiedzieć jakimś dźwiękiem. Gdy rodzeństwo już się odnajdzie, może się objąć i okazać radość.
Lustro
Dzieci siadają na podłodze, każde z nich ma kolorowy krążek, który jest lustrem. Nauczyciel prosi, aby dzieci robiły do lustra różne miny. Mówi: „Zróbcie kilka grymasów, które uważacie za zabawne… Teraz zróbcie poważną minę…! A teraz - wesołą minę… Czy możecie teraz pokazać bardzo złą minę?... Teraz pokażcie „zmęczoną minę”… Czy możecie raz głośno ziewnąć?... Jaką minę chcecie jeszcze zobaczyć w lustrze?...”
Taniec z chustami
Dzieci dostają kolorowe, szyfonowe chusty i ustawiają się w wybranym miejscu sali. Nauczyciel włącza spokojny utwór muzyczny i porusza chustą, np. tworzy w powietrzu „fale”, a dzieci naśladują jego ruchy. Przy drugim utworze - chętne dziecko inicjuje ruchy chustą, a wszystkie pozostałe próbują możliwie jednocześnie naśladować ten ruch. Następnie dzieci pojedynczo poruszają chustą w rytm muzyki. A gdy nauczyciel „wyłączy” melodię, próbują powtórzyć ten ruch bez muzyki.
Wspólny rytm
Dzieci siedzą w kole na podłodze. Zaczynają klaskać w ręce, próbując stopniowo znaleźć wspólny rytm, aby klaskać w ręce jednocześnie. Przy pomocy nauczyciela starają się zmieniać szybkość raz klaskać szybciej, raz wolniej, a potem znów szybciej. Nauczyciel przysłuchuje się i podziwia, jak robią to dzieci.
Drzewo w zimie
Dzieci biorą koła hula - hoop, kładą je na podłodze i stają w środku. Nauczyciel prosi, aby dzieci pokazały mu że są drzewem w zimie, którego korzenie tkwią głęboko w ziemi, pień jest prosty, a gałęzie uniesione wysoko.
Nauczyciel mówi: „Wyobraźcie sobie, że zaczyna wiać silny wiatr. Najpierw wieje z przodu. Pokażcie mi więc, jak drzewo się przy tym porusza. (Nauczyciel staje przed dziećmi i imituje szum wiatru). Teraz wiatr się zmienia i wieje od tyłu. Pokażcie mi, jak się porusza drzewo… (Nauczyciel staje z tyłu za dziećmi i imituje szum wiatru).
Teraz wiatr wieje z waszej lewej strony, pokażcie mi, jak drzewo się wtedy porusza. (Nauczyciel przechodzi na lewą stronę sali i imituje szum wiatru).
Teraz wiatr zmienił swój kierunek i wieje z prawej strony. Pokażcie mi, jak drzewo się porusza (Nauczyciel przechodzi na prawą stronę sali i imituje szum wiatru).
Wiatr przestaje wiać i jest bardzo cicho. Zaczyna padać śnieg i na gałęziach drzew leży więcej świeżego puchu, uginając je swoim ciężarem. Pokażcie mi pokryte śniegiem gałęzie drzewa… A po kilku dniach jest coraz cieplej. Słońce topi śnieg. Gałęziom drzewa jest coraz lżej. Drzewo wyciąga je ku słońcu i cieszy się. Pokażcie mi to.
„Witajcie nogi - gry i zabawy ruchowe dla dzieci w wieku od 3 do 6 lat” K. W. Vopel
Duży i mały
Dzieci zdejmują buty, skarpetki i biorą jeden ze sznurków. Zwijają sznurek tylko stopami tak, aby stał się bardzo malutki. Potem za pomocą stóp wydłużają go (rozciągają), jak tylko się da. Potem to samo ćwiczenie wykonują tylko rękami. Na końcu zamykają oczy i samymi tylko rękami sprawiają, że sznurek jest bardzo mały, a potem bardzo długi… i znów mały… i znów długi. Nauczyciel chwali wszystkie poczynania dzieci.
W tę i z powrotem
Dzieci dobierają się w pary. Nauczyciel włącza kasetę z nagraniem żywej, rytmicznej muzyki, a dzieci indywidualnie tańczą po całej sali. Gdy muzyka umilknie, dzieci muszą szybko podbiec do swojego partnera, złapać go za ręce i wspólnie z nim wykonać przysiad. Powrót muzyki jest sygnałem do dalszych indywidualnych tańców.
Bieg mrówek
Nauczyciel opowiada dzieciom o mrówkach, które wspólnie transportują duży liść lub małą gałąź. Prosi, aby dzieci dobrały się w małe grupy (4 - 6 osób), będą one mrówkami, które musza przenieść liść (matę). Nauczyciel wyznacza linie startu i metę. Gdy wszystkie zespoły są gotowe, próbują po nałożeniu maty na plecy, kolejno dobiec do mety. Przybycie każdej grupy do mety nagradzane jest brawami.
Niezwykła piłka
Każde dziecko dostaje szyfonową chustkę, którą kładzie przed sobą, wcześniej zdejmując buty i skarpetki (rajstopy). Dzieci stają na chustach (bardzo ostrożnie) i próbują przy użyciu tylko stóp, zrobić z niej małe piłeczki. Potem kładą „piłeczki” pomiędzy swoje stopy i trzymając je mocno kostkami, podskakują w miejscu. Następnie dzieci wygładzają chustki przy pomocy stóp.
Coraz mniejsze i mniejsze
Każde dziecko dostaje arkusz papieru gazetowego. Dzieci zdejmują buty, skarpetki i kładą gazetę na podłodze. Gazety są wyspami, które stają się coraz mniejsze. Kiedy gra muzyka (powolna), dzieci spacerują pomiędzy gazetami - wyspami. Kiedy muzyka ucichnie, stają na dowolnej wyspie i wypowiadają słowa: Raz, dwa, trzy… Zmniejsz wysepkę i ty!
Wówczas każde dziecko musi oderwać kawałek ze swojej gazety i szybko wyrzucić go do kosza. Gdy znów zabrzmi muzyka, dzieci spacerują, a gdy ucichnie znajdują sobie nową wyspę. W ten sposób wyspy stają się coraz mniejsze, coraz trudniej stanąć na nich obiema nogami. Kiedy pierwsze z dzieci będzie musiało stać na wyspie tylko na jednej nodze, zabawa będzie zakończona. To dziecko trzyma od pozostałych (i nauczyciela) wspaniałe oklaski.
Akwarium
Sala jest wielkim akwarium, a dzieci są kolorowymi rybkami, które powoli pływają i przyglądają się wszystkiemu z ciekawością. Każde dziecko powinno przy tym nosić na głowie woreczek z grochem i poruszać się tak, aby woreczek nie spadł. Rybka, której woreczek spadnie, powinna się zatrzymać, czekając dotąd, aż jakaś inna rybka nie przyjdzie jej z pomocą (nabierze głęboko powietrza i „zanurkuje” - podniesie woreczek z grochem i położy go znowu na głowie dziecka). Potem nauczyciel „wypuszcza wodę z akwarium. Rybki są wtedy przyciągane przez odpływającą wodę coraz bliżej ujścia, aż wszystkie dzieci staną blisko siebie. Wtedy rybki stają się znowu dziećmi, które oddają swoje woreczki i czekają na dalsze zabawy.
„Witajcie ręce - gry i zabawy ruchowe dla dzieci w wieku od 3 do 6 lat” K. W. Vopel
Dzwonek
Dzieci siedzą w kręgu. Nauczyciel daje dziecku dzwonek i prosi, aby zaniosło go do innego uczestnika zabawy. Dziecko trzyma dzwonek w jednej ręce tak, aby nie wydawał żadnego dźwięku. Nauczyciel prosi, aby dzieci były bardzo, bardzo cicho, żeby mogły usłyszeć nawet najcichszy dźwięk. Gdy dziecko już dojdzie, może zadzwonić dzwonkiem i dopiero wtedy przekazać go wybranej osobie. Oczywiście, może zdarzyć się, że dzwonek wyda po drodze jakiś dźwięk. Wtedy dziecko zatrzymuje się na chwilę i czeka, aż umilknie, a potem dalej próbuje przez resztę swojej drogi nie poruszyć dzwonka.
Obrazki
Dzieci oglądają przygotowane przez nauczyciela obrazki, które umieścił na tablicy (proste wzory, np. kontury różnych figur geometrycznych, krzyżyk, zygzak, spirala…). Następnie dobierają się parami, jedno z nich siada na krzesełku (twarz ma zwrócona do tablicy), a drugie staje za nim i rysuje mu palcem na plecach wzór jednego z obrazków. Następnie siedzące dziecko wstaje i podchodzi do obrazka ze wzorem, który - jak przypuszcza - został „narysowany” na jego plecach. Potem dzieci zamieniają się rolami.
Wielkie koło
Dzieci siedzą w kole. Jedno z nich rozpoczyna zabawę - przerzuca szyfonową chustę pięknym łukiem z jednej ręki do drugiej. Drugą ręką przerzuca chustę dalej, do sąsiada. (Nauczyciel zwraca uwagę na to, w jaki sposób dzieci przerzucają chustę). I tak chusta wędruje po całym kole. Gdy dotrze znów do pierwszego dziecka, może wędrować jeszcze raz, ale w drugą stronę.