Kończyna dolna

 

Mięśnie działające na staw biodrowy

 

•          M. biodrowo-lędźwiowy (m. ilopsoas):

 

• -          M. lędźwiowy większy (m. psoas major)

1. warstwa powierzchowna: powierzchnie boczne trzonów kręgów od Th12 do L4

warstwa głęboka: wyrostki żebrowe kręgów lędźwiowych

 

• -          M. biodrowy (m. iliacus)

1. dół biodrowy

kolec biodrowy przedni dolny

 

2. krętarz mniejszy k. udowej (przechodzi pod więzadłem pachwinowym przez tzw. rozstęp mięśni)

U: ze splotu lędźwiowego (główny: n. udowy)

Cz: zgina w stawie biodrowym, przywodzi i obraca na zewnątrz udo; m. lędźwiowy większy przy działaniu jednostronnym zgina bocznie kręgosłup lędźwiowy

 

( - M. lędźwiowy mały (m. psoas minor)

leży na m. biodrowo-lędźwiowym

nie stale

1. trzon kręgów Th12 i L1

2. wyniosłość biodrowo-łonowa )

 

•          M. pośladkowy wielki (m. gluteus maximus)

1. kolec biodrowy tylny górny

przyległa część grzebienia biodrowego i powierzchni pośladkowej talerza k. biodrowej

brzegi boczne k. krzyżowej i guzicznej

więzadło krzyżowo-guzowe

2. pasmo biodrowo-piszczelowe powięzi szerokiej

guzowatość pośladkowa k. udowej

U: n. pośladkowy dolny

Cz: prostuje w st. biodrowym (utrzymuje pionową postawę ciała), obraca na zewnątrz i przywodzi udo (swoim przyczepem do pasma biodrowo-piszczelowego prostuje kolano i odwodzi udo)

 

•          M. pośladkowy średni (m. tensor faciae latae)

1. ok. ²/₅ tylne powierzchni pośladkowej talerza k. biodrowej (między kresą pośladkowa przednią i tylną)

warga grzebienia biodrowego

2. krętarz większy k. udowej

U: n. pośladkowy górny

Cz: część przednia zgina i obraca udo do wewnątrz, część tylna prostuje i obraca udo na zewnątrz; wraz z m. pośladkowym małym odwodzi udo, a przy ustalonym pochyla miednicę w stronę boczną

 

•          M. pośladkowy mały (m. gluteus minimus )

1. ok. ²/₅ tylne powierzchni pośladkowej talerza k. biodrowej (między kresą pośladkowa przednią i tylną)

2. krętarz większy k. udowej

U: n. pośladkowy górny

Cz: część przednia zgina i obraca udo do wewnątrz, część tylna prostuje i obraca udo na zewnątrz; wraz z m. pośladkowym średnim odwodzi udo, a przy ustalonym pochyla miednicę w stronę boczną

 

•          M. naprężacz powięzi szerokiej (m. tensor fasciae latae)

1. kolec biodrowy przedni górny

2. kłykieć boczny k. piszczelowej przez pasmo biodrowo-piszczelowe

U: n. pośladkowy górny

Cz: zgina w stawie biodrowym, odwodzi i odwraca do wewnątrz udo; w działaniu na st. kolanowy wzmacnia pionową postawę ciała, zgięte kolano zgina jeszcze bardziej

 

•          M. gruszkowaty (m. piriformis)

1. powierzchnia miedniczna k. krzyżowej

(przechodzi przez otwór kulszowy większy)

2. wierzchołek krętarza większego k. udowej

U: splot krzyżowy

Cz: prostuje, odwodzi i obraca na zewnątrz udo, pochyla miednicę w bok

 

•          (M. trójgłowy miednicy (m. triceps coxae) )

 

• -          M. zasłaniacz wewnętrzny (m. obturatiorus internus) (głowa środkowa)

1. wewnętrzna powierzchnia k. biodrowej (poniżej kresy łukowatej)

brzeg otworu zasłonowego

wewnętrzna powierzchnia błony zasłonowej

2. dół krętarzowy k. udowej

U: splot krzyżowy

Cz: obraca na zewnątrz, przywodzi, prostuje udo

 

• -          M. bliźniacze: górny i dolny (mm. gemelli: superior et inferior) (głowy boczne)

1. m. bliźniaczy górny: kolec kulszowy

m. bliźniaczy dolny: guz kulszowy

2. dół krętarzowy k. udowej (wspólne ścięgno z m. zasłaniaczem wewnętrznym)

U: splot krzyżowy

Cz: obraca na zewnątrz udo (wzmacnia działanie m. zasłaniacza wewnętrznego)

 

•          M. czworoboczny uda (m. quadratus femoris)

1. guz kulszowy

2. grzebień międzykrętarzowy k. udowej

U: splot krzyżowy

Cz: prostuje, przywodzi i obraca na zewnątrz udo

 

•          M. grzebieniowy (m. pectineus)

1. grzebień (i guzek łonowy) k. łonowej

2. kresa grzebieniowa k. udowej

U: n. udowy, n. zasłonowy

Cz: przywodzi, zgina i obraca na zewnątrz udo

 

•          M. zasłaniacz zewnętrzny (m. obturatiorus externus)

1. brzegi otworu zasłonowego k. miednicznej

zewnętrzna powierzchnia błony zasłonowej

2. dół krętarzowy k. udowej

U: n. zasłonowy

Cz: przywodzi, obraca na zewnątrz i prostuje udo

 

•          M. przywodziciel długi (m. adductor longus)

1. k. łonowa pomiędzy guzkiem łonowym a spojeniem

3. środkowa 1/3 wargi przyśrodkowej kresy chropawej k. udowej

U: n. zasłonowy

Cz: przywodzi, obraca na zewnątrz i zgina udo

 

•          M. przywodziciel krótki (m. adductor brevis)

1. gałąź dolna k. łonowej

2. górna 1/3 wargi przyśrodkowej kresy chropawej k. udowej

U: n. zasłonowy

Cz: przywodzi i obraca na zewnątrz udo, udzuiał w zakładaniu nogi na nogę

 

•          M. przywodziciel wielki (m. adductor magnus)

1. gałąź dolna k. łonowej

gałąź k. kulszowej

guz kulszowy

2. warga przyśrodkowa kresy chropawej (cała długość)

nadkłykieć przyśrodkowy k. udowej

U: n. zasłonowy, n. piszczelowy

Cz: przywodzi i prostuje udo, część przyczepiająca się do kresy chropawej obraca udo na zewnątrz, część przyczepiająca się do nadkłykcia z położenia odwróconego obraca udo do wewnątrz

 

•          M. smukły (m. gracjalis)

1. gałąź dolna k. łonowej

2. (włókna owijają się od tyłu dookoła nadkłykcia przyśrodkowego k. udowej, biegną do przodu i kończą się) poniżej i przyśrodkowo od guzowatości piszczeli (gęsia stopa)

U: n. zasłonowy

Cz: przywodzi udo, przy działaniu na st. kolanowy zgina podudzie

 

•          M. prosty uda (m. rectus femoris) - cz. m. czworogłowego uda

 

•          M. krawiecki (m. sartorius)

1. kolec biodrowy przedni górny

2. poniżej i przyśrodkowo od guzowatości piszczeli (gęsia stopa)

U: n. udowy

Cz: w działaniu na st. udowy zgina, odwodzi i obraca na zewnątrz udo; w działaniu na st. kolanowy zgina goleń

 

•          M. dwugłowy uda (m. biceps femoris)

1. głowa długa: guz kulszowy

głowa krótka: środkowa 1/3 wargi bocznej kresy chropawej k. udowej

przegroda międzymięśniowa boczna uda

2. głowa strzałki

U: głowa długa: n. piszczelowy

głowa krótka: n. strzałkowy

Cz: zgina i odwodzi w st. kolanowym; głowa długa prostuje, przywodzi i obraca udo

 

•          M. półścięgnisty (m. semitendious)

1. guz kulszowy

2. poniżej i przyśrodkowo od guzowatości piszczeli k. piszczelowej (gęsia stopa)

(ścięgno końcowe tego m. razem ze ścięgnem końcowym m. krawieckiego i m. smukłego tworzy płytkę ścięgnistą, która łącząc się z powęzią goleni stanowi gęsią stopę ścięgnistą)

U: n. piszczelowy

Cz: zgina w stawie kolanowym, prostuje i przywodzi w stawie biodrowym

 

•          M. półbłoniasty (m. semimembranous)

1. guz kulszowy

2. pierwsza odnoga: przyśrodkowy kłykieć k. piszczelowej

druga odnoga: więzadło podkolanowe skośne (tylna ściana torebki st. kolanowego) (biegnie ku tyłowi)

środkowa odnoga: powięź m. podkolanowego (ku dołowi)

U: n. piszczelowy

Cz: zgina w stawie kolanowym, prostuje i przywodzi w stawie biodrowym

 

Mięśnie działające na staw kolanowy

 

 

•          M. czworogłowy uda (m. quadriceps femoris)

 

• -          M. prosty uda (m. rectus femoris) - głowa przednia

1. 1.       odnoga przednia: kolec biodrowy przedni dolny

odnoga tylna: górny brzeg panewki (wyniosłość chropawa)

 

• -          M. obszerny boczny (m. vastus lateralis) - głowa boczna

1. 1.       warga boczna kresy chropawej k. udowej

kresa międzykrętarzowa

przegroda międzymięśniowa boczna uda

 

• -          M. obszerny pośredni (m. vastus intermedius) - głowa pośrodkowa

1. powierzchnia przednia i boczna trzonu k. udowej

 

• -          M. obszerny przyśrodkowy (m. vastus medialis) - głowa przyśrodkowa

1. 1.       warga przyśrodkowa kresy chropawej k. udowej

 

2. 2.       jako więzadło rzepki na guzowatości k. piszczelowej

U: n. udowy

Cz: prostuje w st. kolanowym; m. prosty uda zgina w st. biodrowym i odwodzi udo

 

•          M. krawiecki (m. sartorius)

 

•          M. dwugłowy uda (m. biceps femoris)

 

•          M. półścięgnisty (m. semitendious)

 

•          M. półbłoniasty (m. semimembranous)

 

•          M. podkolanowy (m. popliteus)

1. kłykieć boczny k. udowej

2. k. piszczelowa powyżej kresy m. płaszczkowatego

U: n. piszczelowy

Cz: zgina goleń, przy zginaniu w st. kolanowym obraca goleń do wewnątrz, chroni torebkę stawu kolanowego

 

•          M. smukły (m. gracjalis)

 

•          M. brzuchaty łydki (m. gastrocnemius) - cz. m. trójgłowego łydki

 

•          M. podeszwowy (m.blantaris)

1. powierzchnia podkolanowa k. udowej powyżej kłykcia bocznego

2. guz piętowy

U: n. piszczelowy

Cz: zgina podeszwowo stopę

 

Mięśnie działające na stawy bliższe stopy

 

•          M. piszczelowy przedni (m. tibialis anterior)

1. kłykieć boczny i górna część powierzchni bocznej k. piszczelowej

powięź goleni

błona międzykostna

2. k. klinowata przyśrodkowa (strona podeszwowa)

pierwsza k. śródstopia

U: n. strzałkowy głęboki

Cz: zgina grzbietowo, odwraca, przywodzi stopę

 

•          M. prostownik długi palucha (m. extensor hallucis longus)

1. powierzchnia przyśrodkowa strzałki

błona międzykostna

2. dalszy paliczek palucha

U: n. strzałkowy głęboki

Cz: prostuje i zgina grzbietowo paluch, zgina grzbietowo stopę

 

•          M. prostownik długi palców (m. extensor digitorum longus)

1. kłykieć boczny k. piszczelowej

głowa i ¾ cz. brzegu przedniego k. strzałkowej

błona międzykostna

powięź goleni

2. rozcięgno grzbietowe palców II-V

U: n. strzałkowy głęboki

Cz: prostuje palce II-V i zgina je grzbietowo, zgina grzbietowo i nawraca stopę

 

•          M. trójgłowy łydki (m. triceps surae)

 

- M. brzuchaty łydki (m. gastrocnemius)

1. 1.       głowa boczna: powierzchnia podkolanowa k. udowej powyżej kłykcia bocznego

głowa przyśrodkowa: powierzchnia podkolanowa k. udowej powyżej kłykcia przyśrodkowego

 

- M. płaszczkowaty (m. soleus)

1. 1.       tylna powierzchnia głowy k. strzałkowej

1/3 górnej tylnej powierzchni trzonu k. strzałkowej

powierzchnia tylna trzonu k. piszczelowej

kresa m. płaszczkowatego

łuk ścięgnisty m. płaszczkowatego

 

2. guz piętowy

U: n. piszczelowy

Cz: zginanie podeszwowe, odwracanie i przywodzenie stopy

 

•          M. podeszwowy (m. blantaris)

 

•          M. piszczelowy tylny (m. tibialis postrerior)

1. 1.       tylna powierzchnia błony międzykostnej

przyległe brzegi k. piszczelowej i strzałkowej

2. podeszwowa powierzchnia guzowatości k. łódkowatej

k. klinowate

podstawy k. śródstopia II-IV

U: n. piszczelowy

Cz: zgina podeszwowo, odwraca i przywodzi stopę

 

•          M. zginacz długi palców (m. flexor digitorum longus)

1. tylna powierzchnia k. piszczelowej

2. podstawy paliczków dalszych II-V palca

U: n. piszczelowy

Cz: zgina palce, zgina podeszwowo, odwraca i przywodzi stopę, unosi stopę na palce

 

•          M. zginacz długi palucha (m. flexor hallucis longus)

1. 2/3 dolne tylnej powierzchni trzonu strzałki

przyległa część błony międzykostnej goleni

2. podstawa paliczka dalszego palucha

U: n. piszczelowy

Cz: zgina paluch, zgina podeszwowo, odwraca i przywodzi stopę, unosi stopę na palce

 

•          M. strzałkowy długi (m. peroneus longus)

1. odnoga górna: kłykieć boczny k. piszczelowej

głowa strzałki

torebka stawu piszczelowo-strzałkowego

odnoga dolna: odcinek górny trzonu strzałki

przegroda międzymięśniowa goleni przednia i tylna

2. 2.       powierzchnia podeszwowa k. klinowatej przyśrodkowej

guzowatość I k. śródstopia

U: n. strzałkowy powierzchowny

Cz: nawraca, odwodzi i zgina podeszwowo stopę

 

•          M. strzałkowy krótki (m. peroneus brevis)

1. dolna połowa bocznej powierzchni strzałki

przegrody międzymięśniowe goleni przednia i tylna

2. guzowatość V k. śródstopia

U: n. strzałkowy powierzchowny

Cz: nawraca, odwodzi i zgina podeszwowo stopę

 

Mięśnie działające na stawy dalsze stopy

 

Mięśnie długie

 

•          M. prostownik długi palców (m. extensor digitorum longus)

 

•          M. prostownik długi palucha (m. extensor hallucis longus)

 

•          M. zginacz długi palców (m. flexor digitorum longus)

 

•          M. zginacz długi palucha (m. flexor hallucis longus)

 

Mięśnie krótkie

 

•          M. prostownik krótki palców (m. extensor digitorum brevis)

1. grzbietowo-boczna strona k. piętowej (przed zatoką stępu)

2. rozcięgna grzbietowe palców II, III i IV (V)

U: n. strzałkowy głęboki

Cz: zgina grzbietowo i odwodzi palce

 

•          M. prostownik krótki palucha (m. extensor hallucis brevis)

1. wspólny z m. prostownikiem krótkim palców

2. paliczek bliższy palucha

rozcięgno grzbietowe palucha

U: n. strzałkowy głęboki

Cz: zgina grzbietowo i odwodzi paluch

 

•          M. odwodziciel palucha (m. abductor hallucis)

1. wyrostek przyśrodkowy guza piętowego

troczek zginaczy

rozcięgno podeszwowe

2. brzeg przyśrodkowy podstawy paliczka bliższego palucha

trzeszczka przyśrodkowa

U: n. podeszwowy przyśrodkowy

Cz: zgina podeszwowo i odwodzi paluch

 

•          M. zginacz krótki palucha (m. flexor hallucis brevis)

1. powierzchnia podeszwowa k. klinowatej przyśrodkowej

(więzadło podeszwowe długie

(rozcięgno podeszwowe

2. głowa przyśrodkowa: trzeszczka przyśrodkowa

(brzeg przyśrodkowy podstawy paliczka bliższego palucha

głowa boczna: trzeszczka boczna

(brzeg boczny podstawy paliczka bliższego palucha

U: głowa przyśrodkowa: n. podeszwowy przyśrodkowy

głowa boczna: n. podeszwowy boczny

Cz: zgina podeszwowo paluch

 

•          M. przywodziciel palucha (m. adductor hallucis)

1. głowa skośna: k. sześcienna (i klinowata boczna

podstawy II i III k. śródstopia

więzadło podeszwowe długie

głowa poprzeczna: podeszwowe strony torebek stawów śródstopno-paliczkowych III-IV (V)

2. trzeszczka boczna

brzeg boczny paliczka bliższego palucha

U: n. podeszwowy boczny

Cz: zgina podeszwowo paluch

 

•          M. zginacz krótki palców (m. flexor digitorum brevis)

1. powierzchnia dolna guza piętowego (wyrostek przyśrodkowy)

(rozcięgno podeszwowe

2. podstawa paliczków środkowych II-IV (V) palca

U: n. podeszwowy

Cz: zgina podeszwowo palce

 

•          M. czworoboczny podeszwy (m. qadratus plantae)

1. podeszwowa i przyśrodkowa powierzchnia k. piętowej

2. ścięgno m. zginacza długiego palców

U: n. podeszwowy boczny

Cz:

 

•          M. glistowate (mm. lumbricales)

1. ścięgno zginacza długiego palców

2. rozcięgno grzbietowe palców stopy II-IV

(brzegi przyśrodkowe podstawy paliczków bliższych II-IV (V) palca

U: I i II - n. podeszwowy przyśrodkowy

III i IV - n. podeszwowy boczny

Cz: zgina podeszwowo i przywodzi palce

 

•          M. międzykostne (m. interossei)

 

- M. międzykostne grzbietowe (m. interossei dorsales)

1. dwoma głowami na zwróconych do siebie powierzchniach k. śródstopia I-V

2. podstawy paliczków bliższych

rozcięgno grzbietowe palców II-IV

U: n. podeszwowy boczny

Cz: zgina podeszwowo i odwodzi palce

 

• -          M. międzykostne podeszwowe (m. interossei plantares)

w liczbie trzech (w przegrodach międzykostnych 2, 3 i 4)

1. podeszwowo-przyśrodkowe powierzchnie k. śródstopia III-V

2. podstawy paliczków bliższych

rozcięgno grzbietowe palców III-V

U: n. podeszwowy ...

Cz: zgina podeszwowo i przywodzi palce

 

•          M. odwodziciel palca małego (m. abductor digiti minimi)

1. wyrostek boczny guza piętowego

(powierzchnia dolna k. piętowej

rozcięgno podeszwowe

2. guzowatość k. śródstopia V

(podstawa paliczka bliższego V palca

U: n.

Cz: zgina podeszwowo i odwodzi mały palec

 

•          M. zginacz krótki palca małego (m. flexor digiti minimi brevis)

1. więzadło podeszwowe długie

podstawa V k. śródstopia

2. podstawa paliczka bliższego palca małego

U: n. podeszwowy boczny

Cz: zgina podeszwowo mały palec

 

•          M. przeciwstawiacz palca małego (m. opponents digiti minimi)

1. więzadło podeszwowe długie

pochewka ścięgna m. strzałkowego długiego

2. strona boczna V k. śródstopia

U: n. podeszwowy boczny

Cz:

---