ASCUS - w badaniu cytologicznym atypowe komórki nabłonka wielowarstwowego
płaskiego o nieustalonym znaczeniu
zespół Ashermana - po wyłyżeczkowaniu związanym z poronieniem zniszczenie
endometrium z następowym zarośnięciem jamy macicy
zjawisko Aries-Stella - np. w ciąży pozamacicznej w skutek przedłużonej stymulacji
ciałka żółtego dochodzi do rozrostu komórek nabłonkowych
z tworzeniem gwiazdkowatego światła w cewkach
cystis picea - torbiel czekoladowa jajnika w przebiegu endometriozy
zespół Lyncha - zespół dziedzicznej predyspozycji do nowotworów jelita grubego (HNPCC)
leyomyoma nascens - mięśniak rodzący się czyli wychodzący przez kanał szyjki na zewnątrz
martwica geograficzna - inaczej koagulacyjna cechuje się ostrym odgraniczeniem od żywej
tkanki
jądra „ziarna kawy” - występują w komórkach ziarniszczaka
ciałka Call-Exnera - komórki ziarniszczaka ułożone w drobnopęcherzykowe układy
zespół Meigsa - włókniak>6cm + wodobrzusze + płyn w jamie opłucnej
guz wnęki jajnika - guz z komórek Leydiga
zaśniad androgenetyczny - czyli kompletny, komórki trofoblastu mają tylko chromosomy
ojca
krwotoki Dureta - wtórne wylewy krwawe do pnia mózgu występujące przy wklinowaniu
podnamiotowym i podpotylicznym
hydrocephalus internus ex vacuo - wodogłowie z próżni, występuje jako następstwo zaniku
mózgu
haematocephalus internus - krwawienie do komór mózgu
ulegyria - zniekształcenie zakrętów mózgu po zmianach bliznowatych
tętniaki Charkot-Boucharda - mikrotętniaki powstające w miejscu osłabienia ścian przez
zmiany hialinizacyjne w przebiegu krwotoku mózgowego
zapalenie tętnic typu Heubera - kiłowe zapalenie opon obejmujące zewnętrzną powierzchnię
półkul z zarostowym zapaleniem naczyń krwionośnych
zespół Arnolda-Chioriego - nieprawidłowe spłycenie tylnego dołu czaszki towarzyszące
wodogłowiu wrodzonemu
zespół Doudego-Walkera - aplazja lub hipoplazja robaka móżdżku, rozdęcie komory IV,
powiększenie dolnego dołu czaszki
guz brunatny kości - nagromadzenie osteoblastów, reaktywnych komórek olbrzymich, mas
krwotocznych i złogów hemosyderyny; występuje w nadczynności
przytarczyc
zespół Di Georgia - wrodzony brak lub niedorozwój grasicy z niedorozwojem przytarczyc
objaw Chwosta i Trousseau - przy hipokalcemi, skurcz mięśni kąta ust przy opukiwaniu
nerwu twarzowego
osteodystrofia wrodzona Albrighta - w rzekomej niedoczynności przytarczyc (obniżona
odpowiedź cAMP na PTH): niski wzrost, okrągła twarz,
krótkie kości śródręcza i śródstopia)
ziarnistości Cooka - zmiany szkliste w przysadce na skutek wysokiego stężenia GKS
koilocytoza - wakuolizacja cytoplazmy komórek, charakterystyczne dla zakażeń HIV
choroba Bowena - postać raka przedinwazyjnego (wewnątrznabłonkowa neoplazja)
przedinwazyjnego postaci białawej plamy na prąciu
erytroplazja Queyrata - wewnątrznabłonkowa neoplazja, różowa i lśniąca
papulosis bowenoides - wewnątrznabłonkowa neoplazja z zachowaną zdolnością
różnicowania nabłonka; wieloogniskowe zmiany grudkowate na
żołędzi i trzonie prącia
guz Buschke-Lowensteina - brodawkowaty rak prącia, wysoko dojrzała postać raka
płaskonabłonkowego
blizny Parrota - białe promieniste blizny po rozpadlinach rozpadlinach wokół ust i odbytu
w kile wczesnej
ropnie Duboisa - ropnie grasicy (martwiczo zmienione ciałka grasicy) w przebiegu kiły
wrodzonej
martwica „guma arabska” - martwica skrzepowa o cechach serowacenia w strefie centralnej
kilaka
IGCN - wewnątrzkomórkowa neoplazja komórek rozrodczych
Komórki Schiller-Duvala - w guzie zatoki endodermalnej, struktury podobne do zatok
endodermalnych
włókienka Charcota-Bottchera - charakterystyczne dla guza z komórek Sertolego; wiązki
filamentów ułożone wokół jądra komórkowego
krystaloidy Reinkego - charakterystyczne dla guza z komórek Leydiga
PIN - wewnątrznabłonkowa neoplazja stercza
Przewlekła dystrofia sromu - liszaj twardzinowy i zanikowy + dystrofia hiperplastyczna
Komórki hufnalowe - komórki rakowe wpuklające się do światła w gruczolakoraku pochwy
Torbiele Nabotha - powstają jako powikłanie zapalenia szyjki macicy z zamknięciem ujść
gruczołów szyjkowych
omphalocele - wpuklenie części jelit przez ubytek ściany brzucha w okolicy pępka u
noworodka
gastroschisis - brak powłok brzucha
zespół Mallorego i Weissa - jest to podłużne pęknięcie błony śluzowej przełyku,
zlokalizowane w okolicy wpustu żołądka
komórki Kultschitsky'ego - komórki neuroendokrynne uwalniające serotoninę znajdują się
np. w grasicy
ciałko Councilmana - hepatocyt podczas martwicy skrzepowej lub rozpływanej
choroba Gilberta - żółtaczka z przewagą bilirubiny niezwiązanej z powodu niedostatecznej
aktywności transferazy glukuronylowej
wrzód Cushinga - wrzód powstający podczas urazów wstrząsowych w pobliżu pnia mózgu
wrzód Curlinga - owrzodzenie odźwiernika lub dwunastnicy u oparzonych lub po urazie
antygen Australia - HbsAg w przebiegu WZW typu B
przetoki Ecka - połączenie między żyłą wrotną a żyłą główną dolną w przebiegu marskości
bezosiowej
choroba Wilsona - zaburzenia gospodarki miedzią z towarzyszącą marskością wielkoguzkową
komórki Opolskiego - komórki glejowe w przebiegu choroby Wilsona
zespół Vernera-Morrisona - guz wydzielający wazoaktywny peptyd jelitowy (VIP-oma)
udar przysadkowy - wylew krwi do gruczolaka z jego nagłym ujawnieniem klinicznym
mikrogruczolaki - <1cm
splanchomegalia - objaw akromegali: powiększenie narządów wewnętrznych
zespół Nelsona - powstawanie dużych niszczących gruczolaków przysadki produkujących
ACH w następstwie braku hamowania zwrotnego po usunięciu nadnerczy
Zespół Sheehana - poporodowa martwica niedokrwienna przedniego płata przysadki
Zespół Glińskiego-Simmondsa - niedoczynność przysadki na skutek stopniowego niszczenia
Narządu
Choroba Plummera - wole guzkowe nadczynne
Kretynizm sporadyczny - niedobór hormonów tarczycy na skutek defektu metabolicznego
Macroglossia - nieprawidłowo duży język wystający z jamy ustnej
Komórki Hurthle'a - onkocyty otaczające małe pęcherzyki tarczycy w chorobie
Hashimoto i gruczolaku onkocytowym)
Zespół de Quervaina - podostre ziarniniakowe zapalenie tarczycy
wole Riedla - inwazyjne włókniejące zapalenie tarczycy
zespół Cowdena - liczne ogniska hamartoma; predyspozycja do zachorowań na raka sutka,
jajnika i tarczycy
hashitoxicosis (hyperthyreoiditis) - nadczynność tarczycy w chorobie Hashimoto
zespół Caplana - reumatoidalna postać pylicy
guz Pancoasta - rak płaskonabłonkowy zajmujący szczyt płuca i szerzący się przez
ciągłość na ścianę KLP
kule armatnie - przerzuty osteosarcoma w płucach
zespół Eisenmengera - odwrócenie przecieku podczas ubytku w przegrodzie
międzyprzedsionkowej
choroba Rogera - ubytek przegrody międzykomorowej z niewielkimi zaburzeniami
hemodynamicznymi
plamy McCalluma - zgrubienia wsierdzia w postaci białych plam przy zapaleniu wsierdzia
w RZS
zespół Libmana i Sacksa - zapalenie brodawkowate wsierdzia w przebiedu tocznia
zespół Dresslera - po zawale: gorączka, ogniskowe zapalenie płuc, zapalenia nasierdzia
lub opłucnej
dysplazja Potter - skrócenie i poszerzenie nosa + szeroko rozstawione oczy + agenezja nerki
duże białe nerki - w podostrym rozlanym kłębkowym zapaleniu nerek (zespół nerczycowy)
zjawisko komórek LE - wykrywanie we krwi obwodowej lub szpiku granulocytów
zawierających sfagocytowane masy jądrowe (w przebiegu tocznia)
reakcja Widala - próba serologiczna na wykrycie duru
mutacja genu ret - choroba Hirschprunga
zespół Turcota - polipowatość jelita grubego + glejaki
zespół Gardnera - polipowatość jelita grubego + mnogie kostniaki, fibromatozy, torbiele
naskórkowe, zaburzenia wyżynania zębów, rak tarczycy + gruczolaki
dwunastnicy i żołądka
zespół Peutza i Jeghersa - nieliczne polipy przewodu pokarmowego + melanoza warg
i błony śluzowej jamy ustnej, dłoni, stóp i skóry wokół oczu
objaw Trousseau - wędrujące zakrzepowe zapalenie żył w przebiegu nowotworów; objaw
Trousseau w tężyczce - charakterystyczne zaciśnięcie dłoni (dłoń położnika)
Triada Whipple'a - dotyczy objawów insulinoma: występują w trakcie głodzenia, towarzyszy
im spadek poziomu glukozy, ustępują po przyjęciu węglowodanów
zespół Zollingera-Ellisona - zespół chorobowy będący wynikiem nadmiernego wydzielania
gastryny przez guz (gastrinoma) Efektem tego jest zwiększone
wydzielanie soku żołądkowego. Objawia się mnogimi, opornymi
na leczenie owrzodzeniami żołądka i dwunastnicy
zawał Zahna - ostra zakrzepica żyły wrotnej (bez martwicy - pseudozawał)
obraz gałki muszkatołowej -obraz wątroby przy martwicy krwotocznej cz. Centralnej zrazików
zespół Plummera-Vinsona - stana przedrakowy raka przełyku
niedokrwistość Addisona-Biermera - niedokrwistość z niedoboru wit.B12 Często związana jest
z zanikowym zapaleniem błony śluzowej żołądka
guzy Krukenberga - przerzuty raka żołądka do jajnika
uchyłek Meckela - pozostałość przewodu żółtkowo-jelitowego
zespół Erba-Goldflama = myasthenia gratis
zespół Reitera - reaktywne zapalenie stawów
zespół McCune'a-Albrighta - zmiany kostne o charakterze dysplazji włóknistej
i przebarwienia w kolorze kawy z mlekiem po jednej stronie
ciała + przedwczesne dojrzewanie
linie Kerleya B - widoczne w części brzeżnej pól płucnych są wyrazem zalegania płynu
w znacznie poszerzonych naczyniach chłonnych i tk. łącznej przegród
międzypłacikowych
zespół maszkarowatości - inaczej twarz groteskowa; objaw mukopolisacharydoz (Hurler
i Hunter)
komórki Anitschkowa - makrofagi otaczające ognisko zwyrodnienia włóknikowatego
w przebiegu ostrej reumatycznej choroby serca
próba Seliego - uwidocznienie strefy zawału za pomocą chlorku trójfenolotetrazolu
zespół Mondora - zakrzepowe zapalenie żył podskórnych klatki piersiowej
linitis plastica - wygładzenie fałdów błony śluzowej i pogrubienie ściany w wyniku
śródściennego nacieku raka żołądka
„shunt bilirubinemia” - żółtaczka w której źródłem bilirubiny nie związanej są hemy
niehemoglobinowe lub ich prekursory
objaw Lesera-Trelata - zespół paraneoplastyczny polegający na nagłym wystąpieniu licznych
brodawek łojotokowych łojotokowych przebiegu raka: żołądka, płuca,
sutka, chłoniaka złośliwego lub białaczki
zespół Grzybowskiego - występowanie w skórze gromnej liczby rogowiaków kolczystokom.
Komórki bukietowate - wielojądrowe komórki w chorobie Bowena
Guz Pinkusa - odmiana raka podstawnokomórkowego rosnąca zwykle w skórze grzbietu lub
uda w postaci polipu
układy wiatraczkowe - układ fibroblastów fibroblastów w włókniaku histiocytarnym
i w dermatofibrosarcoma prouberans
zanik Sudecka - miejscowa osteoporoza w następstwie nadmiernej reakcji wazo-motorycznej
wywołanej uszkodzeniem: przekrwienie, piekący ból, przeczulica
ropień Brodiego - przykład podostrego zapalenia kości i szpiku
choroba Potta - porażenie kończyn dolnych w wyniku uciśnięcia rdzenia ze współistnieniem
ropnia gruźliczego gruźliczego przebiegu gruźlicy kręgosłupa
epiphyseolisis - oddzielenie nasad od trzonów kości w przebiegu kiły wrodzonej
choroba Olliera - liczne chrzęstniaki śródkostne z towarzyszącymi zaburzeniami wzrostu kości
i zniekształceniami
zespół Maffuciego - liczne chrzęstniaki śródkostne + naczyniaki tkanek miękkich
choroba Kellgrena - III typ zapalenia kości i stawów, w którym zmiany stwierdza się zmiany w
stawach dłoni, kolana, a czasem biodrowym (rodzinne występowanie)
guzki Heberdena - guzki w okolicy obwodowych stawów międzypaliczkowych, które są
wyroślami kostnymi
choroba Stila - młodzieńcze zapalenie stawów (3 postaci: z zajęciem nielicznych kości, wielu
kości, postać układowa)
zespół Lysha-Nyhana - choroba genetyczna sprzężona z płcią, niedobór transferazy
hypoksantyno-guanino-fosforyozylowej (dna moczanowa)
tophi urici - guzki moczanowe czyli nagromadzenie kryształów moczaru sodu w błonie
maziowej, chrząstce stawowej, więzadłach i tkankach otaczających staw
suchoty krezkowe - pierwotny zespół gruźliczy w jelitach (brak ogniska pierwotnego,
zmienione węzły krezkowe tworzą pakiety, które ulegają serowaceniu)
komórki wysiękowe - makrofagi zawierające w cytoplazmie sfagocytowane prątki gruźlicy
patomorfoza - przybranie innej postaci przez chorobę pod wpływem specyficznego leczenia
np. w gruźlicy, kile, promienicy i innych schorzeniach zwłaszcza bakteryjnych
lepra tuberculides - postać trądu z dużą liczbą ziarniniaków zbudowanych z k. nabłonkowatych
i limfocytów
lepra lepromatosa - postać trądu ze zmianami guzowatymi w skórze
komórki Virchowa - histiocyty zawierające w cytoplazmie prątki trądu
ciałka gwiazdkowate oraz ciałka Schaumanna - struktury obecne w komórkach Langhansa
w przebiegu sarkoidozy
zespół Herfordta - w przebiegu sarkoidozy; zmiany w śliniance i jagodówce przebiegające
z porażeniem nerwu twarzowego
choroba Junglinga - w przebiegu sarkoidozy; zmiany włóknisto-torbielowate w kościach
krótkich rąk i stóp oraz w paliczkach
ciałka szkliste Russela i komórki piankowate Mikulicza - obecne w twardzieli
wrzód twardy Huntera - objaw pierwotny w kile pierwszorzędowej
lepieże - kłykciny płaskie czyli rozrost naskórka i skóry w okolicy obytu i sromu w kile
maculae achromicae - białe plamki pozbawione barwnika - pozostałość po wysypce kiłowej
tirada Hutchinsona - charakterystyczne zmiany w przebiegu kiły wrodzonej (zęby, rogówka,
słuch)
druzy - jasnożółte ziarenka (kolonie promieniowca) które wydalane są wraz z ropą przez
przetoki w przebiegu promienicy
komórki żółtakowe - makrofagi obładowane dużą ilością ciał tłuszczowych w promienicy
komórki Warthina i Finkeldeya - wielojądrowe syncytialne komórki w odrze i opryszczce
guzki Pietrowa - rozplem mikrogleju wokół drobnych włośniczek w tkance mózgowej
w przebiegu duru plamistego
guzek Aschoffa i Tałałajewa - ognisko martwicy włóknikowatej otoczonej makrofagami
w mięśniu sercowym w przebiegu choroby reumatycznej
zespół Ebsteina - szczególny rodzaj wady zastawki trójdzielnej (przemieszczenie części
pierścienia włóknistego prawego i płatków zastawki w obręb komory)
twarz elfa - przy wrodzonym zwężeniu ujścia aorty
zespół Lutembachera - ubytek przegrody międzyprzedsionkowej + zwężenie ujścia
przedsionkowo-komorowego lewego
zespół Bertheima - w zwężeniu ujścia aorty dużego stopnia przerosła przegroda pukla się
do drogi odpływu komory prawej i utrudnia odpływ krwi do płuc
plamy Tardieu - punkcikowate wybroczyny do nasierdzia lub osierdzia w przebiegu np.
zatuć, skaz krwotocznych, białaczek, podczas duszenia się
choroba Winwartera i Burgera - zakrzepowo-zarostowe zapalenie tętnic
stwardnienie tętnic typu Monckeberga -pierścieniowate ogniska wapnienia w błonie środkowej
tętnica przypomina gęsią tchawicę
ciałka Hassala - ciałka grasicy utworzone przez komórki nabłonkowe
choroba Nezelofa - czynnościowy niedorozwój nabłonka grasicy (grasica nie zostaje
zasiedlona przez limfocyty = brak komórek T)
zapalenie typu Piringer-Kuschinki - nacieki z powiększonych limfocytów limfocytów B
o monocytoidalnym wyglądzie w toksoplazmozie węzłowej
choroba Duranda, Nicolasa i Favre'a = ziarniniak weneryczny pachwin
ARC - zespół związany z AIDS - wczesne objawy AIDS: osłabienie, nocne poty, utrata masy,
biegunki, stany gorączkowe
guz Castelmana - olbrzymi rzekomonowotworowy przerost węzłów chłonnych
choroba Rosai i Dorfmana - histiocytoza zatok z masywnym powiększeniem węzłów
komórki olbrzymie Reed-Sternberga - charakterystyczne komórki chłoniaka Hodgkina
komórki lakunarne - komórki Reed-Sternberga w przebiegu stwardnienia guzkowego
(jednej z postaci chłoniaka Hodgkina) - ich cytoplazma obkurcza się
co sprawia wrażenie że komórki te leżą w jamkach
gwiaździste niebo, kostka brukowa - charakterystyczny układ komórek w chłoniaku Burkitta
mikroropnie Pautriera - jamkowate przestrzenie w podstawowych warstwach naskórka
wypełnione komórkami nowotworowymi (w ziarniniaku grzybiastym)
ciałka Gamna-Gandy - złogi żelaza i sole wapnia gromadzące się wokół beleczek śledziony
i grudek chłonnych w ogniskach zwłóknienia
zespół Bantiego - powiększenie śledziony na skutek zastoju wrotnego z towarzyszącymi
objawami: puchlina brzuszna, żylaki przełyku, niedokrwistość
ciałka Howella-Joly'ego - fragmenty chromatyny, które możemy wykryć we krwi przy
wrodzonym braku lub niedorozwoju śledziony
choroba Vaqueza = czerwienica prawdziwa
choroba di Gugliemo = erytroleukemia
przerwa białaczkowa - obecność we krwi obwodowej niedojrzałych granulocytów (blastów)
oraz form dojrzałych, a zupełny brak form pośrednich
ciała Auera - pałeczkowate twory znajdujące się w cytoplazmie przy jądrze i barwiące się na
różowo; cecha różniąca mieloblasty od innych blastów
czaszka „wygryziona przez mole” - charakterystyczne obraz w szpiczaku na skutek osteolizy
nerka szpiczakowa - uszkodzenie nabłonka kanalików przez białko Bence-Jonesa
plazmocyty płomienne - charakterystyczne komórki szpiczaka zawierające w cytoplazmie
ciałka Russela barwiące się na purpurowo
komórki Gauchera - duże komórki dające silnie dodatnią reakcję p.a.S. zawierające
w cytoplazmie glikocerebrozydy
nadzianka krwawa - masowe wychodzenie krwinek czerwonych do światła pęcherzyków
płucnych na skutek silnego przekrwienia biernego
komórki wad sercowych - makrofagi obładowane hemosyderyną (na skutek fagocytozy
krwinek ze światła pęcherzyków)
obraz „plastra miodu” - obraz płuc w przebiegu zapalenia gronkowcowego; po wydaleniu
wysięku ropnego powstają jamy dające taki obraz
czynnik Eatona - zapalenie płuc wywołane przez Mycoplasma pneumoniae
zespół Lofflera - zapalenie eozynofile płuc; najczęściej w przebiegu chorób pasożytniczych
guz Pancoasta - rak płaskonabłonkowy zajmujący szczyt płuca i szerzący się przez ciągłość
na ścianę klatki piersiowej
zespół Hornera - przerwanie współczulnego unerwienia oka: miosis (zwężenie źrenicy)
ptosis (opadanie powieki) endophtalmus (zapadnięcie gałki ocznej do oczodołu)
achalazja - zaburzenie motoryki przełyku objawiające się utrudnieniem w połykaniu
(niezdolność do rozluźnienia zwieracza przełyku w trakcie połykania)
choroba Menetriera - stan przedrukowy; pogrubienie fałdów błony śluzowej żołądka,
poszerzenie gruczołów i nieznaczny odczyn zapalny
zespół Cronkhite'a-Canada - zaburzenie rozwojowe błony śluzowej powodujące polipowatość
żołądka i jelit
choroba Hirschprunga - brak splotów nerwowych błony mięśniowej i podśluzowej w jelicie
grubym
zespół Budda-Chiariego - stopniowy rozrost błony wewnętrznej żył wątrobowych
prowadzący do zwężenia, a w końcu do zarośnięcia ich światła
półksiężyce nabłonkowe - charakterystyczny wygląd komórek w kłębkowym zapaleniu nerek
z rozplemem nabłonka torebki kłębuszka
zespół De Taniego, Debrego i Fanconiego - uwarunkowana genetycznie nefropatia kanalikowa
nerka kitowata - szczególne zejście procesu gruźliczego, w którym dochodzi do prawie
zupełnego zaniku kory nerki i jej zmniejszenia; w miejscu miąższu nerek
znajduje się zespół zagęszczonych mas serowatych
choroba Peyroniego - stwardnienie wytwórcze prącia
choroba Babińskiego i Frohlicha - niedobór gonadotropin w przy uszkodzeniu podwzgórza
i przysadki
komórki Armatniego i Ebsteina - komórki obecne w kanalikach nerkowych w zwyrodnieniu
glikogenowym komórek nabłonka w cukrzycy
zespół Steina-Leventhala - włóknienie podtorebkowe jajników, tworzenie się torbieli
pęcherzykowych, rozrost błony śluzowej macicy, brak ciałek żółtych
choroba Picka - otępienie czołowo-skroniowe w wyniku zaniku kory ww. płatów