„Masaż Tajski”
Masaż tajski jest stylem masażu wywodzącym się ze stylu orientalnego opartego
na zasadach współczucia. Masaż ten jest jedną z czterech gałęzi medycyny Tajskiej, na którą składają się także leczenie fizycznymi środkami zewnętrznymi są to specyfiki stosowane
do ustnie, okłady, maści i inhalacje. Zabiegi manipulacyjne to znaczy kręgarstwo i dieta oraz praktyki duchowe i magiczne.
Twórcą masażu tajskiego jest Jivaka Kumarbhaccha. Już 2500 lat temu w Indiach stworzono, na bazie filozofii Ajurvedy oraz technik Jogi, podstawy masażu tajskiego. Przez lata masaż ten rozwijał się, praktykowany przez mnichów w tajlandzkich świątyniach. Najsłynniejszym światowym centrum naukowym i szkoleniowym jest świątynia Wat Pao
w Bankoku
Masaż tajski będący formą manipulacji cielesnej, powinien być stosowany łącznie
z trzema pozostałymi formami tradycyjnej sztuki uzdrawiania w celu najkorzystniejszych efektów leczenia.
Źródła masażu tajskiego upatrywane są w Indiach, a przez niektórych badaczy również w Chinach, skąd mógł on przywędrować do Tajlandii przed ponad dwoma tysiącami lat. Nie jest jednak wykluczone, że masaż ten pochodzi z samej Tajlandii, a ulegał
w międzyczasie wpływom indyjskim Ajurweda oraz chińskim.
To Dzięki tym wpływom masaż tajski uwzględnia takie aspekty jak: żeński, lewa połowa ciała ma charakter żeński i męski czynnik, prawa połowa ciała ma charakter męski, oraz pozycje i techniki zaczerpnięte z jogi.
Ajurweda jest holistyczną nauką medyczną, w której osobę ludzką traktuje się jako złożoną całość i bierze się pod uwagę wzajemne powiązania ciała, umysłu i ducha. Konsekwencją głębokiego zrozumienia tych powiązań jest nie izolowanie czegokolwiek
w ustroju pacjenta. Praktyka ajurwedyjska korzysta z rozległego dorobku innych dziedzin, takich jak: wiedza medyczna, filozofia, religia, astrologia, psychologia, sztuka medytacji
i astronomia. Dąży się w niej do eliminacji nierównowagi poprzez ziołolecznictwo, masaż, marmapunkturę (presopunkturę), asany i ćwiczenia oddechowe (pranayama) oraz dietę. Wszystkie leki stosowane w Ajurwedzie składają się z substancji naturalnych-głównie ziół- na ogół nie wywołujących efektów szkodliwych przy prawidłowym stosowaniu.
Ajurweda opiera się na mocnych zasadach moralnych, których przestrzeganie traktowane jest jako źródło pozytywnych zmian umysłowych sprzyjających zdrowiu. Zasady podstawowe obejmują powstrzymywanie się od: zabijania, kradzieży, kłamstwa, nieprawidłowych zachowań seksualnych oraz spożywania alkoholu.
W Ajurwedzie mamy też pięć żywiołów, czyli składowych materii- ,,eter"; ,,powietrze"; ,,ogień"; ,,wodę" i ,,ziemię". Materia ciała ludzkiego, jak każda inna materia, podtrzymywana jest przez tych pięć ,,składników". Różne ich połączenia tworzą trzy tzw. doppa-vata, pitta i kapha. Każdy z tych trzech aspektów jest połączeniem dwóch żywiołów. Vata to połączenie ,,eteru"(akappa) i powietrza (vayu), pitta to połączenie ,,ognia" (vahni)
i wody (apas), a kapha to połączenie ,,wody" (apas) i ,,ziemi" (prthivi).
W każdym z nas dominuje doppa jednego z trzech rodzajów , w związku z czym vata, pitta i kapha to również trzy typy ludzi. David Frawley wyjaśnia: ,,Poglądy joginów
w kwestiach anatomii, fizjologii i psychologii były pierwotnie formułowane z użyciem tych terminów (... a zrozumienie ajurwedyjskich typów konstytucjonalnych pomaga
w przystosowaniu praktyk jogi do indywidualnych predyspozycji. Asany, ćwiczenia oddechowe i praktyki medytacyjne odpowiednie dla jednej doppa mogą być zupełnie bezużyteczne dla innej". Niektórzy współcześni terapeuci uprawiający masaż tajski, wywodzący się spoza Tajlandii, dostosowują swoje działania do konstytucji pacjenta pojmowanej w duchu Ajurwedy. Takie podejście jest, ich zdaniem, logicznym rozszerzeniem tego systemu, historycznie powiązanego z tradycjami medycznymi i religijnymi Indii oraz
z Ajurwedą. Jakkolwiek rozszerzenie takie jest możliwe, to jednak diagnostyka trzech doppa nie jest obecnie brana pod uwagę przez tradycyjnych terapeutów tajlandzkich, w związku
z czym temat nie będzie dalej rozwijany.
W Tajlandii - najprawdopodobniej z medycyny hinduskiej przejęto przekonanie
o istnieniu życiowej energii (lom), która biegnie w naszym ciele kanałami energetycznymi (sen). Tajowie skupili się raczej na samych liniach energetycznych, a nie na znajdujących
się na nich punktach (tak, jak to czyni np. medycyna chińska w akupunkturze).
W tajskiej symbolice lewa połowa ciała ma charakter żeński, a prawa męski,
w związku z czym w tradycyjnych terapiach w pierwszej kolejności oddziałuje się na lewą stronę ciała kobiety i na prawą stronę ciała mężczyzny. Jeżeli np. pracujemy pojedynczo
ze stopami, to u kobiet zaczynamy od stopy lewej, a u mężczyzn od prawej.
W Tajlandii nie ma wyjaśnienia na ten temat symboliki stron ciała. Ajurweda wyjaśnia
tę kwestię i dzieli ciało ludzkie na ,,...współzależne i przeciwstawne zarazem połowy-lewą
i prawą". Lewą połowę ciała, związaną z energią negatywną, symbolizuje pierwiastek żeński, a prawą związaną z energią pozytywną pierwiastek męski.
Z tekstów ajurwedyjskich wynika, że lewa strona ciała znajduje się pod kontrolą kanału energetycznego zwanego Ida nadi (lub: Jadi nadi) połączonego z lewym nozdrzem, a prawa pod kontrolą Surya nadi (lub: Mihira nadi) połączonego z prawym nozdrzem. Kanał Surya nadi (,,słoneczny") znany jest także pod nazwą Pingala nadi. Lewy kanał Ida nadi (,,księżycowy") włada funkcjami prawej półkuli mózgu, związanymi z intuicją i wglądem. Kanał prawy- Pingala nadi- włada lewą półkulą, której funkcje wiąże się z myśleniem racjonalno-intelektualnym.
Interesujące jest to, że w masażu tajskim są identyczne dwie symetryczne linie energetyczne, usytuowane w ciele po lewej i po prawej stronie osi centralnej oraz połączone
z nosem. Ich nazwy są również bardzo podobne. Linia lewa nazywa się sen Ittha, a linia prawa sen Pingkala. Warto zwrócić uwagę na uderzające podobieństwo nazw - Ida i Ittha
oraz Pingala i Pinghala. Jest to kolejna przesłanka ku temu, by wyjaśnienia aspektów męskiego i żeńskiego szukać w Ajurwedzie.
Tajowie zwrócili uwagę na fakt, iż ciało podlega działaniu przyciągania ziemskiego. Dla zrównoważenia tego wpływu masaż tajski prowadzi się od dołu ku górze. W ten sposób wszystko, co w ciele opada, pobudzane jest do ruchu wznoszącego. Zgodnie z tą zasadą sesję masażu zaczynamy od stóp, a następnie przechodzimy do nóg i posuwamy się w górę ciała
aż do głowy, którą zwykle zajmujemy się na końcu. Odwrócone pozycje ciała stosowane
w masażu tajskim mają również przeciwdziałać skutkom siły ciążenia.
Rozpoczynanie zabiegu od kończyn dolnych sprzyja przemieszczaniu się energii ku wyższym partiom ciała. Kiedy uciskamy punkty refleksyjne na podeszwach stóp, energia płynąca do głowy musi każdorazowo pokonywać całą długość ciała. Zgodnie z tą zasadą uciskanie nóg dłońmi i kciukami wykonujemy od dołu ku górze. W idealnym przypadku po zakończeniu sesji masażu energia pacjenta będzie równomiernie rozłożona w jego ciele. Zatory energii w różnych częściach ciała uważa się za jedną z przyczyn chorób.
Przyciąganie ziemskie ma również związek z krwiobiegiem. Stopy znajdują się w najniższym położeniu, krew żylna wracająca do serca musi więc pokonywać opór ciążenia. Pozycje odwrócone ułatwiają jej ruch powrotny.
Terapeuci rozpoczynający masaż tajski od górnych partii ciała - np. od barków,
a nie od stóp, łamią najbardziej podstawową zasadę tej formy terapii. Wszystkie tradycyjne zabiegi wykonywane w Tajlandii rozpoczyna się od stóp pacjenta, a kończy na jego głowie.
W Tajlandii kanały energetyczne określa się słowem Sen - w językach zachodnich
nie mamy odpowiednich słów, które w pełni oddawały znaczenia tego pojęcia. Sytuację komplikuje dodatkowo fakt, iż sen ma wiele różnych znaczeń. Oto niektóre z nich: przewody, kanały, włókna, włókienka np. nitki pyłkowe kwiatów, linie i ścięgna.
Wydaje się, iż słowo "kanał " najlepiej oddaje istotę rzeczy, zawiera bowiem w sobie zarówno ideę łączenia miejsc lub obszarów, jak i koncepcję przewodzenia substancji, energii bądź doznań oraz ich transmitowania z jednego miejsca w drugie.
Tajowie przejęli od hinduskich joginów przekonanie o istnieniu 72 000 dających
się wyodrębnić linii energetycznych, energetycznych których dziesięć uważa
się za najważniejsze. Jednak punkty terapeutyczne rozmieszczone wzdłuż tych kanałów
nie zostały ujednolicone w skali całego kraju. W masażu tajskim koncentruje się jednak
w większym stopniu na liniach energetycznych niż na punktach, jak np. w akupunkturze.
Masaż tajski to masaż, który nie przypomina w niczym naszych tradycyjnych masaży klasycznych. Wykonywany jest na macie ułożonej na podłodze, bez użycia olejków, przez luźne ubranie. Masażysta wykorzystuje tu rozmaite techniki, głównie rytmiczny, powolny nacisk ciałem, a także elementy rozciągania, biernej jogi oraz pracy z kanałami energetycznymi.
W masażu tajskim przede wszystkim uciskane są określone punkty na całym ciele począwszy od stóp a następnie kolejnych partii ciała idąc w kierunku głowy. Masaż tajski wykonywany jest nie tylko dłońmi, ale także kciukami, nadgarstkami, przedramionami,
a nawet łokciami, kolanami i stopami.
Masowana osoba przyjmuje w trakcie masażu wiele różnych pozycji właściwych
dla jogi. Z tego względu masaż tajski bywa nazywany "jogą dla leniwych".
Rozciąganie mięśni ciała odpowiadające temu, jakie stosowane jest w jodze, powoduje zwiększenie zasięgu ruchów, a także rozluźnienie mięśni. Momentami masaż jest bardzo intensywnie odbierany i może być nieco bolesny - zwłaszcza na początku, ale doskonale odpręża i redukuje zmęczenie mięsni i stawów.
Masaż tajski ma na celu przewrócenie harmonii organizmu - odblokowuje przepływ energii, pozytywnie oddziałuje na krążenie krwi i limfy, wzmacnia układ odpornościowy organizmu a także rozluźnia mięśnie i poprawia sprawność ruchową. Jednocześnie zapewnia głęboki relaks, który wywołuje w organizmie wiele pozytywnych zmian prowadzących
do przywrócenia równowagi i harmonii.
Podstawy medyczne: Sieć łącznotkankowa przebiega w najróżniejszych kierunkach. Prawidłowa analiza jej przebiegu pozwala zbadać jej fizjologiczny i patologiczny stan.
W przypadku jej wzmożonych napięć zastosowanie odpowiednich technik przywraca
jej prawidłowe funkcjonowanie.
Masaż tajski wpływa na zmniejszenie napięć, przywrócenie prawidłowej ruchomości sąsiadujących ze sobą struktur, przywrócenie prawidłowej wymiany tkankowej, przywrócenie prawidłowej funkcjonowania narządów wewnętrznych, przywrócenie prawidłowej cyrkulacji krwi i chłonki, zmniejszenie napięć psychicznych,
W odróżnieniu od technik zachodnich, w masażu tajskim bardzo ważne
jest oddziaływanie całego ciała terapeuty poprzez dłonie, palce, łokcie, stopy, kolana na ciało pacjenta. Masaż odbywa się na macie w odpowiednich pozycjach przy wyprostowanym kręgosłupie terapeuty. Zgięcie go i pochylenie wymaga pracy ramion podobnie
jak w technikach zachodnich. Praca ramion męczy i sprawia, że masaż staje
się mało efektywny.
Bibliografia:
- „Ajurweda. Kompleksowy System dla Twojego Zdrowia” Opracowanie zbiorowe
Kamila Dachtera IVA