ZUCHEM BYĆ
Czyli cykl uzuchawiający dla zuchów z 40WGZ
WNIOSKI, CELE I ZAŁOŻENIA
Początkowo cały bieżący rok szkolny planowaliśmy jako bardzo ambitną pracę, rozwijającą zuchy na płaszczyźnie pomocy innym. Jednakże ostatnio do naszej gromady przyszło bardzo wiele nowych zuchów, większość z nich w wieku sześciu, siedmiu lat. Po części udało się zrealizować program minionego semestru, ale Cele, które postawiliśmy sobie na drugie półrocze nie mogą zostać zrealizowane i zostały odłożone na bliżej nieokreśloną przyszłość. Po dość wnikliwej obserwacji naszych nowych podopiecznych, doszliśmy do wniosku, że zanim podejmiemy się wielkich zadań, należy uzmysłowić im, kim właściwie stają się po dołączeniu do gromady zuchowej.
Ten cykl zakłada ukazanie bycia zuchem od podstaw. Dla nowych zuchów będzie bardzo cenną lekcją, pokazaniem elementarnej dla każdego zucha wiedzy i umiejętności, starszym zapewni pracę nad punktem szóstym Prawa Zucha; „Zuch stara się być coraz lepszy”, w tym wypadku poprzez szeroko pojętą pomoc młodszym i mniej doświadczonym. Dwudzielny system pracy będzie wymagał nieco większego zaangażowania ze strony Kadry, ale mamy nadzieję, że przyniesie bardzo dobre efekty.
Chcemy, aby po tym cyklu zuchy były świadome swojej niezwykłości w porównaniu do „zwykłych dzieci” oraz zdawały sobie sprawę z wagi zuchowych symboli. Zakładamy, że pojawią się nowe zuchy, zatem ważne jest również poznanie/utrwalenie obrzędowości naszej gromady w świadomości zuchów.
Stare zuchy, żeby nie zanudziły się na śmierć podczas kolejnych w swoim życiu zbiórek o smokach i Prawie Zucha, będą aktywnie uczestniczyły we wprowadzaniu młodszych w zuchowanie. To będzie rodzaj wtajemniczenia ich w wyższy poziom zuchowania, gdzie nie tylko przychodzą na zbiórki i się bawią. Pozwoli im także zdobyć sprawności np. Dobry opiekun, a także zaliczyć wymagania na gwiazdki. Poczują się potrzebne, i poczują że mają już porządne doświadczenie. Mamy też nadzieję, że wejście “o oczko wyżej” i opieka nad młodszymi będzie ich jeszcze bardziej nobilitować jako zuchy. Przed każdą zbiórką stare zuchy będą uczestniczyć w odprawie z rozdzieleniem zadań, po zbiórce w podsumowaniu ich wykonanie i rysownaiu planów następnej.
ZBIÓRKA I
Co jest w zuchach fajnego, co jest w zuchach innego?- Prawo i Znaczek Zucha, historia
0. Czas na sprawności indywidualne, gwiazdki etc. - 15 min
1. ORZ - 5min
2. Siadamy w kręgu. Dostaliśmy list od naszych przyjaciół ze Smoczej Polany (chwila na przypomnienie Smoczej Polany), że znaleźli gdzieś w lesie nowego smoka. Chcą się z nim przyjaźnić i bawić ale on nie ma pojęcia o czym rozmawiają, kiedy mówią o Zuchach. Smoki pytają czy mogą podesłać go na kilka zbiórek, żeby nauczył się czegoś o Zuchach i Gromadzie i żeby już się więcej nie obrażał, kiedy oni o tym rozmawiają (bo kiedy Smok nie rozumie o czym się do niego mówi, po prostu się obraża). Zgadzamy się, ale zaraz co my mu właściwie powiemy i od czego należy zacząć? - 5min
3. Może od początku. Czy wszyscy wiedzą, skąd się wzięły zuchy? Jeszcze nie? Czas najwyższy! Gawęda o historii zuchów. - 5min
4. Tak się składa, że na dzisiaj i tak mieliśmy to właśnie zaplanowane, więc kadra ma trochę materiałów na ten temat. Może pokażemy Smokowi usłyszaną przed chwilą historię, zamiast ją opowiadać? Dzielimy się na grupy (w jednej koniecznie same nowe zuchy) Każda dostanie materiały związane z jednym faktem lub ważną osobą z historii zuchów i przedstawimy to Smokowi w formie wystawy(nowe zuchy zrobią planszę o obrzędowości). (Naklejamy materiały na duże kartony i uzupełniamy własnymi rysunkami itp.) -20min
5. Już za chwilę przyjdzie smok. Jeszcze ostatnie poprawki i... Oto on! Pokazujemy mu jak się ładnie siada w kręgu i po kilku kurtuazyjnych pytaniach oprowadzamy po wystawie, każda szóstka zachowuje się jak zespół fachowych przewodników. Proponujemy, żeby nasze prace Smok zabrał na Smoczą Polanę, bo prawdopodobnie wielu rzeczy nie wiedzą też nasi przyjaciele. - 5min
6. - 10 min
Zuchy stare, doświadczone i zasłużone |
Zuchy niedoświadczone, nowe i niezasłużone |
Idą z częścią kadry do piwnicy, przygotować dla Smoka i młodszych zuchów super trasę, która pokaże Prawo Zucha, pozwoli je poznać i zapamiętać. (Szczegółowy opis na końcu cyklu w DODATKACH) |
Zuchy ponownie siadają w kręgu i wyjaśniają Smokowi jakie rzeczy wyróżniają zuchy od innych dzieci, dlaczego zuchy są od nich fajniejsze, dlaczego bawimy się ze Smokami itp. |
7. Jeden zuch z piwnicy przybiega po Smoka i po resztę. Trzyma w dłoni jakiś przedmiot - żółty pasek. Mówi, że musimy iść do piwnicy, bo tam takich jest więcej. Idziemy, znajdziemy tam trasę od zuchów, dla zuchów. - 30min
8. Kominek. Wybieramy Opiekunów Promieni. Przyznawanie koralików. OZZ - 15 min
ZBIÓRKA II
Baczność! Spocznij! Maks! Zostaw Smoka w spokoju Maks! Maaaaks! - Czyli nieco dyscypliny...
0. Sprawności, gwiazdki i inne takie tam - 20 min
1. ORZ - 5 min
2. Smok znów przybył. Żeby mu pokazać jacy jesteśmy fajni, zrobimy pokazówkowy apel. Ponieważ kadra nie będzie zwracać uwagi na zachowanie zuchów, Smok pomyśli, że chyba jest coś nie tak i pójdzie sobie mówiąc, że boi się nas i wróci, kiedy nauczymy się zachowywać. Musimy się poprawić, bo inaczej nie zobaczymy już Smoka. Zastanówmy się jak... (gawęda oparta o 5 punkt Prawa Zucha) - 10 min
3. Krąg Rady. Co zrobiliśmy nie tak i jak możemy to zmienić? Połowa źle umundurowana, połowa krzyczy, inni nie mieszczą się w kręgu... Zastanówmy się jak powinna wyglądać idealna zbiórka zuchowa. Pomiędzy szóstki rozdzielamy poszczególne części zbiórki. Teraz na dłuuugim kartonie na ścianie rysujemy nasze ideały. - 15 min
4. Czy jesteśmy aż tak bardzo dalecy od sytuacji przedstawionych na naszych pracach? Jak pięknie by było, gdybyśmy się trzymali takiej dyscypliny... A może po prostu nie wiemy jak mamy to zrobić? Przydałoby się jakieś szkolenie albo coś w tym stylu. Na szczęście kadra ma na to radę. Poćwiczymy :) Dzielimy się na 3 grupy. Każda z nich udaje się do innego punktu treningowego.
-Mundur: najpierw nazywamy rozłożone na kocu części munduru. Później ubieramy w niego kartonowego zucha w skali 1:1. Następnie (jakkolwiek by to nie zabrzmiało.;) rozbieramy go i składamy mundur prawidłowo
-Apel: Zuchy ćwiczą ustawianie się w kręgu i na apelu. Tłumaczymy raz jeszcze zasady apelu, który gest co znaczy, po co są poszczególne części itp.
-Musztra: ćwiczymy stawanie na baczność, spocznij, ustawianie się dwójkami, zwroty itp.
- 25 min
5. Skoro mniej więcej wiemy już jak się zachowywać, ubierać itp., celem poćwiczenia pewnych rzeczy idziemy na spacer po szkole. Chodzimy w parach, po cichu, zatrzymujemy się i ruszamy na komendę, napotykamy przy tym takie trochę nietypowe, jak na szkołę (ale i ważne z punktu widzenia osoby ćwiczonej) miejsca - przejście dla pieszych, przystanek autobusowy przy ruchliwej ulicy itd. Zuchy sprawdzają czy oby nie przyszłoby im do głowy wskoczenie pod samochód czy przebiegnięcie na czerwonym świetle. Po takim treningu na pewno będziemy bardzo zdyscyplinowani, bo nareszcie wiemy dokładnie co wolno, a czego nie - 15 min
6. Czy jesteśmy gotowi do ponownego zaproszenia Smoka? Pokażemy mu, że nas nie trzeba się bać, bo naprawdę umiemy się zachowywać jak prawdziwe zuchy. Kiedy Smok przychodzi, robimy apel, który wyjdzie świetnie. - 15 min
7. Smok jest z nas dumny. Postanawia zostać na kominku. Gawęda o Prawie Zucha w kontekście dyscypliny (przede wszystkim 6 punkt). Wybieramy Opiekunów Promieni. Przyznajemy koraliki, śpiewamy. OZZ - 15 min
ZBIÓRKA III
Przez umiejętności do nagród, czyli... tytuł mówi sam za siebie.
0. Sprawności, gwiazdki i inne takie tam - 20 min
1. ORZ - 5 min
2. Przychodzi do nas Smok. Jest bardzo zatroskany, przyznaje się, że jego przyjaciele zrobili mu kawał i schowali jego ulubionego misia gdzieś na Smoczej Polanie. Powiedzieli, że absolutnie nie dostanie go z powrotem, jeżeli sam go nie znajdzie, po czym wręczyli mu pewną kartkę. Smok pokazuje zuchom tę właśnie wiadomość, ale... jest na niej zbiór kropek i kratek. Zuchy, które pamiętają zbiórkę policyjną, wiedzą, że to szyfr - czekoladka. Aby pomóc Smokowi, wytłumaczymy mu (i przy okazji wszystkim innym, którzy tego nie wiedzą) jak posługiwać się kluczem do odszyfrowania. (Zawieszamy wielką planszę na ścianie i stare zuchy tłumaczą zasadę) - 10 min
3. A to ci psikus! Literki nie układają się w żadne sensowne zdania! Czy ktoś wpadnie na pomysł, że to może być zaszyfrowane drugi raz? W tej samej formie tłumaczymy zasadę działania szyfru ga-de-ry-po-lu-ki - 10 min
4. Nareszcie! Już widać, co jest napisane. Otóż Smoki mówią, że nasz przyjaciel nie odnajdzie misia, jeśli nie będzie umiał rzeczy przydatnych, kiedy mieszka się w lesie. Hmm, nasz Smok był smokiem kanapowym, dlatego nie ma pojęcia o tym, jakie rzeczy mogą się przydać. Zuchy oczywiście pomogą, a jakże by inaczej. Te, które były na obozie, pamiętają doskonale, co potrzebne jest w pierwszym rzędzie. Zdecydowanie bardzo ważne jest aby się nie zgubić. Pokazujemy smokowi znaki patrolowe i objaśniamy wspólnie z zuchami ich znaczenie - 5 min
5. Może dla Smoka pozostawione takowe gdzieś zostały? Chodźmy ich poszukać. Podążając za nimi znajdujemy się u wrót harcówki. No tak! Przecież drugą podstawową umiejętnością w lesie, jest przygotowanie sobie miejsca do spania. Kilka zuchów schodzi z kimś z kadry na dół, bierze materace i kanadyjki, które zanosi na korytarz. - 10 min
6. Robimy w szóstkach ćwiczenia na rozkładanie i składanie kanadyjek, kadra nie przykłada ręki - starsze zuchy uczą młodsze (i Smoka). - 20 min
7. Świetnie, dzięki nam Smok na pewno odzyska misia. „no tak. Ja skoro się tego nauczyłem, dostanę misia, a Wy? Co zuchy dostają kiedy uczą się nowych rzeczy?” - pyta Smok. Oczywiście mamy swoje odznaczenia- Znaczek Zucha, Gwiazdki, sprawności... Pokażemy Smokowi jak one wyglądają i co się z nimi robi? Znaczek Zucha powinni znać już wszyscy, więc teraz tylko krótka powtórka (w kręgu) - 5 min
8. Czy ktoś wie, jakie są kolejne odznaki? W 3 miejscach, zuchy z odpowiednią gwiazdką, wraz z opiekunem opowiadają o swoich odznakach i do tego proszą o wykonanie jakiegoś zadania związanego z daną gwiazdką (krótkie i statyczne) - 15 min
9. Kominek z gawędą o sprawnościach. OZZ - 15 min
ZBIÓRKA IV
Nastrojowo i tajemniczo - ot jak zuchem się zostaje
0. Sprawności, gwiazdki i inne takie tam - 20 min
1. ORZ - 5 min
2. Smok przychodzi do nas bardzo uradowany. Już wie o co chodzi pozostałym Smokom ze Smoczej Polany w ich rozmowach o zuchach. Ale stwierdza, że chciałby zobaczyć wszystko jeszcze raz - taka szybka powtórka. Kadra proponuje pewną grę. Siadamy szóstkami w dużym kręgu. Szóstkowi po kolei rzucają ogromną kostką. Wylosowany numer zadania, wykonuje cała gromada.(szczegółowy opis zadań, w DOATKACH) - 30 min
3. Kartki odszyfrowane przez zuchy na grze, to wiadomości od Smoków!. Proszą, żeby zuchy podzieliły się na trzyosobowe grupy i po kolei zeszły do piwnicy. Rysunki na ścianach pozwalają nam docierać do poszczególnych punktów prowadzonych przez... prawdziwe Smoki (przebrane harcerki i Kadrę) okazuje się, że Smoki postanowiły przeprowadzić wobec nas próby, chcąc się dowiedzieć, czy jesteśmy prawdziwymi zuchami, takimi jakie one mają o nas wyobrażenie.
-Próba Ognia: Każdy Zuch nauczy się tu gasić świeczkę palcami
-Próba Wody: Zuchy podczas próby będą musiały trafić z butelki z wodą do celu
-Próba Zaufania: Zabawa „Serce Dzwonu”
-Próba Odwagi: Coś w stylu tunelu Strachów
-Próba Wzroku: Znajdujemy 10 różnic dzielących obrazki
-Próba Uśmiechu: Zuchy będą musiały zachować uśmiech po wypiciu szklanki soku z cytryny
-Próba Ciszy: Przez 2-3 minuty zuchy zachowują absolutna ciszę, mimo dziwnych i niepokojących odgłosów pojawiających się od czasu do czasu
-Próba Dotyku: Zuchy dotykają rzeczy w ciemnym worku i domyślają się, czym owe rzeczy są
-Próba Wyobraźni: Prowadzący punkt opowiada jakąś historię, zuchy po kolei dopowiadają następne epizody
-Próba słuchu: Z dyktafonu puszczane są różne odgłosy, zuchy muszą je rozpoznać
30 min
4. Po przejściu przez Korytarz Prób, dostrzegamy na ścianie duży karton z dziurami. Opiekunowie Promieni przyklejają je na wolne miejsca. Odwracamy karton, a tam... gigantyczny Znaczek Zucha. Gawęda o Znaczku - symbolika w kontekście Prawa - 5 min
5., Zuchy ustawiają się w kręgu, przed każdym stoi świeczka. Drużynowy zapala je po kolei, na znak, że wszyscy są godni zostania członkami gromady. Ale to nie koniec. Po rozpaleniu kominka dla kilkorga zuchów nadejdzie najważniejszy moment w dotychczasowej karierze... Obietnica Zucha. Jakby tego było mało, wszystkim posiadaczom Znaczka przyznane zostaną legitymacje Zucha. - 15 min
6. Każdy Zuch teraz ustawia swoją świeczkę obok kominka. Pod nimi są plakietki gromady(!), które zuchy sobie biorą. Od tej chwili łączy nas coś więcej niż tylko chusty, berety itp. Będzie to nasza Tajemnica Gromady. Kiedy już wszystkie świeczki znajdą się wokół kominka, śpiewamy, rozdajemy koraliki i robimy OZZ. - 5 min
DODATKI
1. ZBIÓRKA I - trasa „Prawo Zucha”
Ktoś z kadry tłumaczy to prawo, zuchy-pomocnicy wieszają na ścianie hymn Polski, ale ma on pewne ubytki. Nasze zadanie? Oczywiście uzupełnić je. Później pomocnicy tłumaczą, kiedy i jak śpiewa się hymn. Następnym fragmentem punktu, jest zapoznanie z godłem i flagą - rysunki do pokolorowania.
Podział na szóstki. Każda rysuje komiks, który przedstawia zucha wykazującego się dzielnością.
Teatrzyk - co może wynikać z kłamstwa?
Wszystkie zuchy zapisują swoje obowiązki na kartkach. Teraz naklejamy je na kartonie z rysunkiem domu - pogrupowane w odpowiednich pokojach (np. sprzątanie, w pokoju dziecinnym, zmywanie w kuchni itp.)
„...Dobrze powinno być z Tobą siostrze, matce, Marcinowej (...) psu, kwiatu doniczkowemu i krzakowi bzu rozkwitającemu na wiosnę, twoim sankom i sankom twoich kolegów. Nawet twoje rękawiczki powinny czuć się dobrze u ciebie, nie powinny być poniewierane, a natychmiast w razie rozdarcia zeszyte” (A. Kamiński) Na podstawie tego fragmentu robimy mini krąg rady - co to znaczy, że wszystkim jest z zuchem dobrze
Być coraz lepszym, czyli pozbywać się złych cech i pracować nad dobrymi. Na specjalnych kartkach zuchy piszą teraz swoją złą cechę, która na znak decyzji pozbycia się jej, spłonie w ogniu świeczki. Na innych, dobrą, którą wkładają w lewą kieszeń munduru - od tej pory będą ją rozwijać, jak tylko mogą. (po zbiórce można poprosić kadrę o radę - co konkretnie zuch może zrobić?)
Na każdym punkcie dzieci zdobywają 1 żółty pasek. Koniecznie muszą je zachować i mieć na następnej zbiórce.
2. ZBIÓRKA IV - Gra - „Powtórka z rozrywki”
Każda szóstka losuje zadanie. Wykonują je wszystkie szóstki, na czas. Pierwsi dostają punkt Wygrywa szóstka, która ma najwięcej punktów.
Narysujcie Znaczek Zucha i pokolorujcie go (bez patrzenia na niego)
Wymieńcie 6 postaci zamieszkujących Smoczą Polanę (nowe Zuchy, stare podpowiadają 1 zdaniem, np. przy żabie, „zielona z pryszczami na plecach”)
Uzupełnijcie Prawo Zucha (na czas)
Wybierzcie 1 punkt Prawa Zucha i przedstawcie go w formie kalamburu
Wymień wszystkie elementy munduru zuchowego (na czas)
Nauczcie resztę pląsu zuchowego (ale NIE Zuzanny...)
Odszyfruj wiadomość czekoladką
Odszyfruj wiadomość ga-de-ry-po-lu-ki
SPRAWNOŚCI INDYWIDUALNE DO CYKLU
-„Znawca Smoków”
-„Przyjaciel Innych”
pwd. Kamila Milewska