Dermatomy

Są to sąsiadujące z sobą segmenty skóry zaopatrywane przez poszczególne gałęzie obwodowych nerwów czuciowych.

Istnieje zgodność poglądów, że poszczególne dermatomy zachodzą na siebie w różny sposób w zależności od tego ,

jaką czynność skóry się bada(czuciowa , unerwienie autonomiczne , wydzielanie potu) . Dermatomy mają pewne

znaczenie kliniczne, gdyż nierzadko stwierdza się w obrębie skóry rozwój wykwitów chorobowych , które

topograficznie odpowiadają poszczególnym dermatomom.

Dermatom - obszar skóry, który jest zaopatrywany czuciowo przez pojedynczy nerw rdzeniowy

(pojedynczy segment rdzenia kręgowego), jednak unerwienie może być doprowadzane do skóry

przez dwie lub więcej gałązek skórnych. Nerwy zaopatrujące czuciowo skórę, a więc i dermatomy

kończyny górnej pochodzą ze splotu ramiennego z brzusznych gałązek nerwów rdzeniowych od C5

do T1. Segmentowy przebieg dermatomów można łatwo dostrzec na kończynie górnej trzymanej w

poziomie w odwiedzeniu z kciukiem skierowanym ku górze. Układ dermatomów pochodzi z

rozwoju płodowego kończyny, "pączkującej" z boku segmentarnie zbudowanego zarodka, który

wydłuża się, rozciągając dermatomy na zewnątrz.

Układ dermatomów

• C5 - zaopatruje pas skóry z przodu wzdłuż całej długości kończyny górnej.

• C6 - zaopatruje boczną powierzchnię i obejmuje kciuk.

• C7 - zaopatruje pas skóry wzdłuż tylnej powierzchni kończyny i obejmuje dwa pierwsze

palce.

• C8 - zaopatruje dwa ostatnie palce i tylny pas skóry całej kończyny górnej.

• T1 - zaopatruje pas skóry z przodu, lecz nie dochodzi do dłoni.

Odcinkowe unerwienie przebiega w dół wzdłuż całej długości ciała i najbardziej widoczne jest w

obrębie całej klatki piersiowej i brzucha.

Znaczenie dermatomów

Znajomość przebiegu dermatomów ma duże znaczenie, dlatego że lekarz ma możliwość zbadania

za pomocą igły, czy określony segment rdzenia kręgowego działa prawidłowo. Szczególnie istotne

jest to u osób z podejrzeniem uszkodzenia rdzenia kręgowego. Jednak jeśli występuje zaburzenie w

obrębie jednego nerwu rdzeniowego lub segmentu rdzenia kręgowego w dermatomie może nie

występować zaburzenie czucia, ponieważ sąsiednie dermatomy mogą się pokrywać. Oznacza to, że

nawet w przypadku uszkodzenia nerwu rdzeniowego lub segmentu skóra, którą zaopatruje on, może

być unerwiana czuciowo przez sąsiednie nerwy. Istnieją jednak obszary skóry na kciuku, które nie

mają "podwójnego" unerwienia i drętwieją w razie uszkodzenia nerwu rdzeniowego.

Unerwienie segmentarne skóry.

C2-C3 Skóra potylicy, karku i szyi.

C4 Skóra karku, dolnej części szyi, powyżej obojczyków.

C5 Dolna część karku, poniżej obojczyków, przednia strona barku, przednia strona

ramienia i przedramienia do nadgarstka.

C6 Wały mięśnia czworobocznego, boczna powierzchnia barku, boczna powierzchnia ramienia,

strona promieniowa przedramienia i kciuk.

C7 Okolica nadgrzebieniowa, tylno-boczna strona ramienia, grzbietowa strona przed ramienia,

palce wskazujący i środkowy po stronie grzbietowej i dłoniowej.

C8 Okolica grzebienia łopatki, przyśrodkowa i tylna strona ramienia, strona łokciowa

przedramienia, palce 4. i 5. po stronie grzbietowej i dłoniowej.

Th Skóra grzbietu od pierwszego kręgu piersiowego ukośnie do dołu pachowego, z przodu

poziomo poniżej obojczyków, na stronie przyśrodkowo-przedniej ramienia, strona dłoniowa

przedramienia do nadgarstka.

Th2-Th12 Skóra grzbietu od wysokości odpowiedniego kręgu piersiowego skośnie, lekko w dół

i do boku, od przodu prawie poziomo, segment Th12 dochodzi do podbrzusza. Z tyłu skośnie w dół

i do boku, od przodu okolica pachwinowa.

L2 Od drugiego kręgu lędźwiowego do grzebienia biodrowego, na udzie od boku i góry w

kierunku części przyśrodkowej i ku dołowi równolegle i powyżej mięśnia krawieckiego.

L3 Od trzeciego kręgu lędźwiowego w dół i do boku, z przodu wzdłuż mięśnia krawieckiego do

przyśrodkowej części okolicy kolanowej i do górnej l/3 przyśrodkowej części podudzia.

L4 Od czwartego kręgu lędźwiowego do krętarza większego, z przodu boczna część 1/3

środkowej uda, przednia powierzchnia kolana, wewnętrzna część 1/3 środkowej podudzia.

L5 Od piątego kręgu lędźwiowego przez pośladek, wewnętrzno-boczną powierzchnię uda do

bocznej powierzchni kolana, z przodu ukośnie przez podudzie do grzbietu stopy i palców od 1-4, na

podeszwie wyłącznie wewnętrzny brzeg stopy wraz z paluchem.

S1 Od górnej części kości krzyżowej przez pośladek, środkową 1/3 część uda po stronie

przedniej, dół podkolanowy, tylno-boczna połowa podudzia, po stronie podeszwowej palce od2. do

5., na stronie grzbietowej wyłącznie 5. palec i boczny brzeg stopy.

S2 Środkowa część kości krzyżowej, pośladki, wewnętrzno-tylna powierzchnia uda i podudzia

aż do kostki wewnętrznej.

S3 Środkowa część pośladka, krocze, moszna i prącie.

S4-S5 Okolica odbytu, krocze, odbyt.

V. nerw czaszkowy (trójdzielny).

Czoło i szczyt czaszki, powieki górne, grzbiet nosa.

V2 Warga górna i górna połowa policzka.

V3 Dolna połowa policzka, skóra skroni i podbródka.

Unerwienie segmentarne mięśni.

Cl Drobne mięśnie karku.

C2-C3 Mięśnie szyi, w szczególności mięśnie pochyłe i mięsień czworoboczny.

C4 Przepona i mięśnie obręczy kończyny górnej.

C5 Mięsień naramienny, dwugłowy ramienia, kruczoramienny, ramienno-promieniowy,

piersiowy większy i mniejszy, nadgrzebieniowy i podgrzebieniowy.

C6 Piersiowy większy i mniejszy, najszerszy grzbietu, zębaty przedni, trójgłowy ramienia,

naramienny, obły większy i podłopatkowy.

C7 Prostowniki nadgarstka i palców oraz zginacze nadgarstka.

C8 Długie prostowniki i zginacze palców.

Th Drobne mięśnie dłoni i palców.

Th2-Th6 Mięśnie grzbietu i mięśnie międzyżebrowe.

Th7-Th9 Mięśnie grzbietu i brzucha.

Th10-Th12 Mięśnie grzbietu i podbrzusza.

L1 Dolny odcinek mięśni podbrzusza, mięśnie czworoboczny lędźwi i krawiecki.

L2 Mięsień lędźwiowo-biodrowy i mięsień czworogłowy uda, przywodzi ciele uda i skręcające

udo do wewnątrz.

L4 Mięsień czworogłowy uda, prostowniki podudzia.

L5 Mięśnie pośladkowy średni i mały, półścięgnisty, półbłoniasty, piszczelowy przedni,

dwugłowy uda. Mięsień pośladkowy wielki, gruszkowaty, czworogłowy uda, prostowniki stopy,

piszczelowy przedni, mięśnie strzałkowe, długi prostownik palców.

S2 Mięśnie tylnej grupy podudzia, prostowniki palucha, drobne mięśnie stopy.

S3 Mięśnie poprzecznie prążkowane układu moczowego i odbytnicy.

S4-S5 Mięśnie krocza i odbytu.

V. nerw czaszkowy (trójdzielny).

Mięśnie żwacze.

V2 Mięsień skrzydłowy.

V3 Mięśnie żuchwowo-gnykow

---