Uzależnienia mieszane
Coraz częściej pacjenci uzależnieni trafiający do leczenia są uzależnieni od więcej niż jednej substancji psychoaktywnej.
Osoby uzależnione od narkotyków w wywiadzie jako pierwszy kontakt ze środkiem zmieniającym świadomość podają alkohol.
Najczęściej stosowane środki uzależniające:
Alkohol,
Opiaty (heroina, morfina, metadon, kodeina, petydyna (Dolargan),
Kanabinole: marihuana i haszysz,
Leki uspokajające i nasenne (benzodiazepiny i barbiturany),
Środki pobudzające (amfetamina, kokaina),
Środki wziewne ( farby, lakiery, kleje, benzyna),
Środki halucynogenne (LSD, PCP, grzyby).
Przy uzależnieniach mieszanych trzeba brać pod uwagę tolerancję krzyżową (podwyższonej tolerancji na jeden środek może towarzyszyć podwyższona tolerancja na inny z tej samej lub podobnej grupy farmakologicznej, którego się nie zażywa).
Trzeba również wiedzieć, że efektem zażywania kilku substancji jest efekt współdziałania (skutki działania nie dodają się lecz pomnażają).
Trzeba znać czas półtrwania poszczególnych środków (okres, w którym połowa zużytego środka ulega w organizmie przemianie materii). Substancje psychoaktywne znajdują się w organizmie dłużej niż sądzimy. Powoduje to większe stężenie substancji psychoaktywnej w organizmie niż wynikałoby to z prostej sumy dziennej dawki w miligramach.
Trzeba znać długofalowe działanie substancji psychoaktywnej w organizmie (okres obecności substancji w organizmie i skutki jej działania po odstawieniu).
Trzeba wiedzieć, jakie substancje potrafią „znosić” objawy działania innych np. kokaina zapobiega tłumiącemu działaniu alkoholu. Alkohol często zażywany jest jako substancja łagodząca zbyt duże pobudzenie po amfetaminie.
Podstawowe zasady leczenia dowolnego uzależnienia można oprzeć na zasadach leczenia uzależnienia od alkoholu.
Potrzeby terapeutyczne pacjenta wyznaczają:
Ekstensywność używanego środka odurzającego (rodzaj środka, dawki i częstotliwość używania, długość trwania kontaktu ze środkami)
Stopień kontroli nad zachowaniem (dostosowanie do obowiązków, ról, norm),
Chęć współpracy,
Zaprzeczanie, które determinuje chęć nawiązania współpracy.